DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN 27 ste Jaargang MAANDAG 24 AUGUSTUS 1936 No. 8503 Êeki&cheSoti/tei/nt OE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij voornitbetalmg: Voor Leiden 19 cent per weekf 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post f 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: f 0.50 BINNENLAND EEN ERNSTIG WOORD TOT DE KATHOLIEKEN VAN LIMBURG. Houdt u verre van de N.S.B. bijeen komsten! Door de Katholieke standsorganisaties, aangesloten bij de Diocesane Commissie van Samenwerking in het bisdom Roer mond is de volgende oproep gericht tot de Katholieken van Limburg. „Het gaat om uw kostbaarst bezit, om het ongerept bewaren van het hoogste goed, uw kinderlijke aanhankelijkheid aan onze Moeder de H. Kerk. Ons verweer gaat zeer zeker tegen het goddelooze communisme van Moskou. Maar het gaat evenzeer tegen de heiden- sche levensopvatting en wereldbeschouwing van het Nationaal-Socialisme, zooals wij dat in Duitsdhland in werking zien en dat in ons land een gevaarlijken uitk>oper heeft in de N.S.B. Op uw post tegen de wolven in schaaps vacht, tegen wie onze Bisschop ons in zoo welsprekende woorden gewaarschuwd heeft. Schaart u als één man om uw bis schop, op dit oogeniblik zoo mogelijk nog dichter dan vroegere nu men het waagt openlijk tegen hem op te treden eri hem er van durft beschuldigen blind te zijn voor het roode gevaar, zich schuldig te maken aan K erk - absolutisme en gewelddaden te beramen tegen de N.S.B. Op uw post, nu men zich niet ontziet in ons gewest een zoogenaamd en voliksdag te organiseeren, waarop door den heer Mus- sert uitgemaakt zal worden, wat het belang van de Kerk in Nederland en met name van de Kerk in Limburg vordert; uitge maakt zal worden waar de scheidingslijn loopt tusschen godsdienst en politiek, tus- schen de rechten van de Kerk en de rech ten van den Staat, tusschen ons geweten en onze staatkundige overtuiging, tusschen onze stoffelijke en zedelijke belangen. Wat zou er in den loop der eeuwen van het katholicisme in Limburg geworden zijn, indien de trouw aan de Kerk en de gehoorzaamheid aan het kerkelijk gezag bewaard hadden moeten worden door „ka tholieken", die hun bisschop den rug toe- keeren en het oor leenen aan lieden als er op dien zoogenaamden volksdag het hooge woord zullen voeren. Wij zeggen het onzen beminden Bisschop na: Wij mogen en wij zullen niet dulden, dat ons goede Limburg een bolwerk wordt van een beweging, die een groot gevaar be- teekent voor de geestelijke goederen, door onze vaderen moeizaam verworven en be waard. Wij zullen dat erfdeel niet prijs geven en niet ruilen tegen wélke schijnschoone be loften ook. Wij willen geen ontrouw en geen schande. Daarom op onzen post, schouder aan schouder, in gesloten gelederen. Wij houden ons verre van elke N.S.B. bijeenkomst. Wij doen niets, wat ook maar eenigazins als bewijs van belangstelling uitgelegd zou kunnen worden. Wij bedwingen onze nieuwsgierigheid en wijzen elk N.S.B. geschrift van de hand. Wij vermanen onze aarzelende broeders. Wij bidden met onzen Bisschop, om licht en kracht ter bekeering voor de afgedwaal- den. Op 0 September brengen we overeen komstig den wensch van onzen beminden Bisschop massaal en ostentatief grootsche hulde aan Christus onzen Koning. Waar ook buiten de kerkgebouwen uiting wordt gegeven aan wat er op dit oogenblik omgaat in het hart van het katho lieke volk, wekken wij onze geloofsgenoo- ten op, om aan deze manifestaties in zoo .groot mogelijk aantal deel te nemen". DE NIEUWE GOUVERNEUR-GENERAAL BEëDIGD. H. M. de Koningin heeft heden den be noemden gouverneur-generaal van Neder- lamdsch Indië, jhr. mr. A. W. L. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer ten paleize het Loo ter beëediging ontvangen. Na de beëediging werd jhr. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer door H. M. de Koningin in gehoor ontvangen. Daarna heeft Hare Majesteit den nieu wen gouverneur-generaal met mevrouw Tjarda van Starkenborgh Stachouwer en hun dochter aan haren disch genoodigd. SPOORWEG-ONTVANGSTEN. Over Juli bijna 500.000 gulden minder dan het vorige jaar. De geschatte ontvangsten over de maand Juli van de Nederlandsche Spoorwegen bedragen f 3.637.900 tegen f 9.133.700 over dezelfde maand van het vorig jaar. STUDIEDAGEN VAN DEN NED. R.K. VOLKSBOND TE VOORHOUT Zaterdagavond zijn te Voorhout de stu diedagen van den Ned. R.K. Volksbond be gonnen op Oud-Hageveld. Te circa zes uur kwamen de deelnemers uit het Haar- lemsche Diocees in grooten getale bijeen. Broeder-Overste Theodosius met zijn staf ontving alle gasten op zijn prettige wijze, iedereen de hand drukkende en een harte lijk welkom toeroepende. De congressisten voelden zich onmiddel lijk thuis, en nadat allen hun verblijf plaats voor den macht was gewezen, ging men ter tafel om de inwendige mensch te versterken. Te half acht werd in de huiskapel door den rector van Oud-Hageveld, de zeereerw. heer v. d. Griendt, een kort Lof opgedra gen, waarna allen zich naar de College- zael begaven waar de voorzitter, de heer J. W. v. d. Akker, ma de vergadering met een gebed tot den H. Geest geopend te hebben, allen een hartelijk welkom toe riep. Het verheugde spr. te mogen consta- teeren dat de deelname aan deze studie dagen grooter is te noemen dan in vorige jaren. Het Centraal Bestuur meent hier uit te moeten concludeeren, dat bij de be stuursleden en bij de geheele arbeiders beweging in het Haarlemsche Diocees het besef is doorgedrongen, dart het dragen van de groote verantwoordelijk heid in dezen moeilijken tijd eischt meer studie van de vraagstukken, meer activi teit van de bestuursleden, maar bovenal meer kennis om leiding te geven zooals het behoort. De groote waarheden, waarop het leven moet steunen, zullen de te hou den lessen bijbrengen, om de taak: mede te helpen tot omvorming der huidige maat schappij, te vergemakkelijken. Daarna werd door allen staande het bondslied van den Volksbond gezongen. De voorz. heette daarna den inleider van de eerste les, den zeereerw. pater dr. B. Vroklage ,S.V.D., uit Teteringem, van har te welkom, die vervolgens het onderwerp „De harde natuur" behandelde. Wanneer de volkeren in weelde ver slappen, komen zij tot verval. Ook de cul tuur van. het beschaafde Europa gaat thans in neergaande lijm. Alleen het Chris tendom kan in onze door geboorte-tekorten langzaam uitstervende, Westersche maat schappij, nog redding brengen, De Zondag werd begonnen des morgens te half acht met een H. Mis, waarbij alle deelnemers ter H. Tafel naderden. Nadat onbeten was werd de plechtige gezongen Hoogmis bijgewoond, welke werd opgedra gen door Kapelaan Buis uit Volendam. Te elf uur werd aangevangen met de tweede les, waarbij de voorzitter den geach- ten inleider, Prof. J P. Verhaar, van harte welkom heette Prof Verhaar sprak over het onderwerp „De geschonden natuur". Spr. had zijn lezing in drie gedeelten verdeeld: le De bevoorrechte positie van den mensch door God geschapen; 2e De bevoorrechte positie die door den zondenval van Adam verloren ging; en ten 3e De gevolgen die daaruit voor het menschdom zijn voort gekomen. Zeer duidelijk zet spr. uiteen hoe men den mensch moet zien in het licht der God delijke Openbaring In details wijdt spr. uit hoe de mensch eerst stond in de glo rieuze gestalte van zijn paradijselijk geluk. Met de zonde en om haar krijgt het leed gestalte. In duizenderlei vorm verschijnt het op de aarde als onafscheidelijk metgezel van den mensch. In een korte beschouwing maakte spr. duidelijk wat de menschen ver loren door de zondeval van Adam. Sinds dien zijn zij erfelyk belast met de ellen dige neiging tot het kwaad. De harmonie is verbroken tusschen lichaam en ziel. Daardoor is de ziel gekomen in een desola- ten toestand. Niet God heeft het lijden op de aarde gebracht, maar het vondt zijn oor sprong in den mensch zelve. Daardoor heeft de menschheid de geluk-staat verloren. Maar een troost is er God is vol liefde. Door zijn lijden op Golgotha heeft Hij zich voor ons geofferd en ten voorspraak willen zijn. Ook wij moeten ons offer brengen. Achter het Kruis van Golgotha is het hemel- sche licht, dat ons den weg wijst. Spreker besluit met een paraphrase uit „De Paradijs vloek". Verschillende aanwezigen maakten van de gelegenheid gebruik om dieper op het gesprokene in te gaan, waaruit een zeer leerzame gedachten wisseling zich ontspon. De voorzitter dankt namens allen Prof. Verhaar voor het gebodene en sprak den wensch uit dat zijn lessen vruchten moge afwerpen. Daarna werd onder algemeene instemming besloten het volgende telegram aan Z. H. Exc. Mgr. Huibers, Bisschop van Haarlem, te zenden: „180 Leden en bestuursleden van Uw R.K. Volksbond, in Sociale Studiedagen bijeen op „Oud-Hageveld" te Voorhout, betuigen him gevoelens van kinderlijke gehoorzaamheid en trouw aan hun Bisschop. Zij bidden God dat Hij Uw Hoogw. Exc. zal bijstaan in de, in deze tijden zoo zwaar te dragen verant woordelijkheid van het Episcopaat en wil len U daarbij in trouwe volgzaamheid gaar ne steunen. Zij vragen nederig om Uw Bisschoppe- lijken Zegen op hun studie". Alvorens met de 3e les aan te vangen en gezongen te hebben een lied uit de liede renbundel, spreekt de voorzitter een woord van welkom tot de inleider, Prof. G. Brom uit Nijmegen, die behandelde „De Berg rede". Uit de natuur en openbaring hebben wij de zekerheid dat het leven offers van ons eischt en lijden in allerlei vormen. Daarom is het noodzakelijke te weten bij wie wij te rade moeten gaan om onze hou ding te bepalen hoe wij ons aan al die levenslusten hebben aan te passen. Iemand die de genotzucht kan te boven komen voelt zich groeien. Hij verdient den naam van held. Hij is niet bang voor de moeilijkheden in 'het leven. Spreker gaat op deze materie dieper in. Het lijden verbroedert met an dere menschen; het geeft inzicht in hun lijden. Het evenwicht tusschen de eischen van de natuur en het lijden,is de uitroep •van Job: „De Heer heeft gegeven, de Heer heeft genomen". Dit te overpeinzen is iets grootsch, laat dit bezielen uw gedachten- gang. Ook Onze Lieve Heer is een Marte laar geworden. Hij heeft Zijn leven hier op aarde bezegeld met bloed. Het is de hoog ste wijsheid, in navolging van Hem, het kruis te dragen. Ook wij moeten voor elkaar lijden. Niets is heerlijker dan het plaatsvervangend lijden. Dat is het heroiëke in het Christen dom. De menschelijke rechtvaardigheid vraagt waarom laat God deze wereld voort bestaan. Wij moeten in de Voorzienigheid gelooven dat het lijden een doel heeft. Die op het genot afstormt stoot zijn hoofd, vindt niets dan smart. Het lijden is een proef. Wij moeten het aanvaarden in Christelijken po sitieven zin omdat het van God komt. Ook de werkloozen lijden Hun lijden heeft een verheven bestemming. Dat lijden loutert. Men putte uit dat lijden een bezielende kracht. Daardoor k-omen wij vrijer tegen over het leven te staan. Spreker besluit met er op te wijzen dat in het Kruisoffer voor ons is gelegen het hoogste geluk en de diepste vreugde. De voorzitter is de tolk van de bijeen komst als hij dank brengt voor de pakken de voordracht, die allen diep trof. Daarna deelt hij mede het antwoord- telegram van Z. H. Exc. den Bisschop van Haarlem, dat luidt als volgt: „Van ganscher harte bedank ik bestuur en leden van m'n Volksbond voor de betui ging van kinderlijke trouw en gehoorzaam heid aan het Kerkelijk Gezag; en schenk volgaarne m'n bisschoppelijken Zegen voor hun studie en werk. J. P. Huibers, Bisschop van Haarlem." Te 6.30 uur verzamelden allen zich in de huiskapel tot het bijwonen van een kort lof, waarna men zich na het souper weer opmaakte tot het bijwonen van den avond- bijeenkomst. BEZUINIGINGEN BIJ CRISIS- CENTRALES Door bemoeiing van de Rekenkamer zijn vaste vergoedingen komen te vervallen In het verslag van de Algemeene Reken kamer over 1935, lezen wij, dat opmerkin gen, door de Kamer ter kennis gebracht van den minister van Economische Zaken, voorloopig ten gevolge hadden, dat bij een der crisiscentrales besparing op bestuurs- uitgaven werd verkregen door het ver vallen van vaste belooningen en de verla ging van vacantiegelden, verblijfvergoedin- gen e.d. tot een totaal bedrag van ten minste 10.000, vergeleken met de uitga ven van 1933. Bovendien werd bereikt een besparing van verscheidene duizenden gul dens per jaar op salarissen van personeel in de buitendienst. Tengevolge van de bemoeiingen der Ka mer zijn de vrij hooge vaste vergoedingen, die bestuursleden van een andere crisis centrale ontvingen, vervallen, terwijl hun vacantiegelden werden teruggebracht van 10 tot J 5 per dag. Uit een en ander is een besparing van ongeveer f 11.000 per jaar voortgevloeid. Bij weer een andere crisis-instelling werd in overleg met de Kamer een reorganisa tie tot stand gebracht van de controle dienst, in hoofdzaak door samensmelting van twee afzonderlijke controle-organen tot één. Met andere maatregelen bracht dit een besparing op van f 20.000 Bij meer dan een provinciale organisa tie vond de Kamer groote bereidwilligheid om te voldoen aan wenken tot bezuini ging. In één geval bleek ongeveer f 22.500 per jaar bespaard te kunnen worden, en wel op vergoeding voor reis- en verblijf kosten. Twee opmerkingen der Kamer leidden bij een der provinciale organisaties tot besparing van ongeveer f 5000 per jaar. Herziening van de bepalingen omtrent het gebruik van automobielen en motor- P. J. VERHOOG f De oud-commandant der Leidsche brandweer plotseling overleden. In den ouderdom van 63 jaar is gister morgen hier ter stee overleden de heer P. J. Verhoog, oud-commandant der Leid sche brandweer. De heer Verhoog, die de laatste vijf jaar aan een hartzwakte leed, voelde zich juist den laatsten tijd weer zoodanig verbe terd, dat hij zoo nu en dan alleen 'n wan delingetje ging doen. Gistermorgen ge schiedde dit eveneens. Op de Van der Werffstraat overviel de dood hem plotse ling en maakte aldus op tragische wijze een einde aan het leven van een man, die zich gedurende zijn leven door 'n buiten gewone activiteit en plichtsbetrachting ge kenmerkt had. De heer Verhoog kwam als jongeling in de zaak van zijn valer, die het aanne mersbedrijf uitoefende. Later nam hij de zaak van zijn vader over en werd tevens taxateur. Meer bekend werd de heer Verhoog ech ter door zijn brandweerloopbaan hier ter stede. Reeds op 18-jarigen leeftijd werd hij in gelijfd bij de Leidsche Vrijwillige Brand weer, alwaar hij spuitgast werd bij spuit 6. Hij promoveerde tot adjunct-brandmeester en brandmeester bij do groote stoomspuit en opperbrandmeester van de kleine stoomspuit. Op 1 Juli 1919 werd hij benoemd tot com mandant van de Leidsche brandweer. Het corps is gedurende de loopbaan van den heer Verhoog aanmerkelijk uitgebreid, maar vooral de materiaal-kwestie was voor den heer Verhoog altijd een groote zorg. De wetenschap, dat zijn plicht hem ge bood niet alleen onmiddellijk maar vooral ook goed uitgerust bij brand te moeten op treden was oorzaak, dat de heer Verhoog steeds op verbeterinigi bleer aandringen. De aanschaffing ten slotte van een auto spuit, later gevolgd door een tweede, ver schafte hem geen geringe voldoening. Toch bleef waakzaamheid steeds geboden, want met het beperkte personeel was de strijd tegen de Roode Haan steeds zwaar. De branden van het Leidsch Stadhuis en de St. Petruskerk zijn daar sprekende voorbeel den van. Critiek werd den heer Verhoog nimmer gespaard, maar het pleit in zijn voordeel, dat deskundigen op brandweergebied verklaarden, dat het verwonderlijk was hoeveel de heer Verlioog met 't hem ter beschikking staande materiaal en perso neel wist te bereiken. Nadat de thans ontslapene reeds enkele jaren geleden zich wegens zijn zwakken gezondheidstoestand uit zijn zaken had te ruggetrokken, nam hy tegen 1 Nov. 1934 ontslag als brandweercommandant. Geen officieele afscheidshulde wenschende trok de heer Verhoog zich uit het openbare le ven terug en sleet zijn laatste levensdagen in den familiekring, waar zijn plotselinge dood begrijpelijkerwijs diepe wonden heeft Wij behouden in den heer Verhoog de herinnering aan een man, bij wien plicht voor alles ging, waarom hij steeds paraat was en hij zich veel huiselijk geluk heeft moeten ontzeggen. Bij het personeel, dat onder zijn leiding gewerkt heeft, zal hij in dankbare herinnering voortleven. De begrafenis van het stoffelijk over schot zal plaats vinden Donderdagmiddag te 1 uur op de begraafplaats Rhijnhof. rijwielen had tengevolge, dat tenminste 20.000 per jaar kan worden bezuinigd. De besparing, by de Centrale Crisis-Con troledienst door overleg met de Rekenka mer, die het gevolg zou zijn van het aan nemen van voorstellen der Kamer van uit eenloopenden aard, is te stellen op ten minste f 40.000 per jaar. Dit nummer bestaat uit vier bladen. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Spaanse he kardinaal, alsmede vijf bis schoppen door de rooden vermoord. De Spaansche hoofdstad gebombardeerd. De vloot zou naar de opstandelingen zijn overgegaan (3e blad). Een spionnage-zaak in België (2de blad). Wordt er in Duitschland een nationale kerk opgericht? (3e blad). Scherp protest van de Duitsche Belijde- niskerk (3e blad). De Hongaarsche rijksbestuurder Hor- thy heeft een onderhoud gehad met Hitier (3e blad). Verhoogde communistische activiteit in Oostenrijk (3e blad). Zinowjef c.s. ter dood veroordeeld 3e blad). BINNENLAND. De weleerw. pater dr. J. J. Soons bij mo torongeluk om het leven gekomen Meer dere ongelukken (3de blad). Verschillende branden. (3de blad). LEIDEN. Gisteren is plotseling overleden de heer P. J. Verhoog, oud-commandant der Leid sche brandweer. (1ste blad). SPORT EN WEDSTRIJDEN. SCHAKEN: In het tournooi te Nottingham boekt dr. Eu we drie verliespunten. Botwinnik heeft de leiding. (2de blad). ATHLETIEK: De wedstrijden om den Prins Hendrikbeker (2de blad). WATERPOLO: De tour der Ned. polo- ploeg in Duitschland (2de en 1ste blad). ZWEMMEN: Wij'publiceeren de nieuwe wereldrecordlijst. (2de blad). De wereld in vogelvlucht Er valt weer schaarsch nieuws van be- teekenis uit Spanje te melden. Uit de diverse telegrammen blijkt, ech ter wel, dat op de diverse fronten de rebel- sche troepen hun aanvallende bewegingen voortzetten. Eenige successen van plaatse lijken aard hebben zij daarbij weten te behalen. Volgens de berichten uit de hoofdkwar tieren der opstandelingen wordt de druk op Madrid steeds grooter en kan een di rect offensief tegen de hoofdstad binnen enkele dagen worden verwacht. In het Noorden vorderen de insurgenten slechts heel langzaam, terwijl in het ZuU den de toestand weinig of niet veranderd is. Inmiddels blijkt weer uit de berichten van vandaag, hoe de roode militie huis houdt in de streken, waar zij het „be wind" voert. Een kardinaal en vijf bis schoppen zijn reeds door het grauw ver moord. Volgens een nog niet bevestigd bericht zou thans de geheele vloot naar de opstan delingen zijn overgeloopen. Als dat waar is, zou dit een belangrijk succes voor de nationalisten beteekenen. Voorts komt de befaamde Kerkenstrijd in Duitschland thans weer de aandacht vragen. Nadat de leiders van de Evangelische Belijdenis- kerk eenigen tijd geleden een klacht aan Hitier hadden gestuurd, waarop zij geen antwoord ontvingen, hebben zij thans een openlijk protest van de kansels doen afle zen. Naar verluidt zou als antwoord daar op weldra te Worms een nieuwe z.g. na tionale kerk worden gesticht, een soort staatskerk, waarmede het conflict natuur lijk niet wordt opgelost, integendeel.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 1