DE OLYMPIADE 1936
TEN EINDE.
I slag- I
I str«d-
DE ELFDE OLYMPIADE GESLOTEN.
MAANDAG 17 AUGUSTUS 1936
DE LEIDSCHE COURANT
VIERDE BLAD - PAG. 13
ZES GOUDEN, VIER ZILVEREN EN ZEVEN
BRONZEN MEDAILLES VOOR ORANJE
MEDEGEBRACHT.
Succesvolle dagen voor Nederland. De Ned.
zwemsters zorgden voor nieuwe lauweren
door het winnen van het groote estafette
nummer en Rie Mastenbroek boekte Zaterdag
middag haar tweede Olympische overwinning
door het winnen van de 400 M.- vrije slag.
Nederland won voorts den derden prijs in
het hockeytournooi.
Britsch Indië versloeg in dit tournooi Duitsch-
land met 8-1 en werd opnieuw Olympisch
kampioen.
Hongarije eerste in het waterpolo-tournooi.
Duitschland wint de meeste nummers van
de roeiwedstrijden.
Nieuw Olympisch record
voor de Ned.-zwemsters
de 4x100 M. estafette.
in
BERLIJN, 15 Augustus (Bijz. dienst A.
N.P.). Onze zwemsters hebben gisteren de
kroon op het werk gezet; zij zegevierden
in den 4 maal 100 meter vrijen slag in den
nieuwen Olympischen recordtijd van 4 m.
36 sec. Het oude record stond op naam
van Amerika met 4 min. 38 sec.
Het is een dramatische, onvergetelijke
kamp geworden. De Amerikaansche en de
Duitsche dames, maar vooral deze laat-
sten, bleken buitengewoon sterk. De Duit
sche meisjes waren zeer goed voorbereid
en slechts met de uiterste inspanning wis
ten de onzen te winnen met een tijdsver
schil van 0.8 sec.
Wanneer men rekening houdt
met de zeer abnormale weersom
standigheden, zijn de tijden boven
verwachting. Ook de Duitsche da
mes bleven onder het oude Olym
pische record. Weliswaar werd het
wereldrecord, dat dezelfde Neder-
landsche ploeg op 24 Mei j.l. te
Rotterdam met 4 min. 32.8 sec. op
haar naam bracht, niet bereikt,
maar er is toch alle reden tot
groote tevredenheid over hetgeen
onze kranige zwemsters ook nu
weer presteerden.
De regen viel in stroomen neer toen de
zwemsters aan den start verschenen. Des
ondanks waren de tribunes dicht bezet,
want terecht verwachtte men, dat dit
nummer een der hoogtepunten van de
Olympische zwemwedstrijden zou vormen.
Onze meisjes waren allerminst gerust over
den uitslag. Men wist, dat Duitschland,
die over zeer goede krachten beschikt, al
les op alles zou zetten om haar Neder-
landsche rivalen, die men hier terecht als
de beste zwemsters ter wereld beschouwt,
te verslaan. Dat zou voor Duitschland een
heel bijzondere Olympische eer beteeke-
nen.
Er heerschte in het Nederlandsche kamp
dan ook een zenuwachtige spanning, te
meer omdat men vreesde, dat het Rie
Mastenbroek en Tiny Wagner minder goed
zou hebben gedaan, dat ze des morgens
reeds in den 400 meter vrijen slag waren
uitgekomen.
Haast ademlooze stilte heerschte, toen
het startschot klonk.
Jopie Selbach was uitstekend weg en zij
gaf haar rivalen, de Duitsche Halbsguth
en de Amerikaansche Rawls, maar weinig
toe. De andere vier zwemsters: Hongarije,
Canada, Engeland en Denemarken waren
al spoedig achter en na de eerste 100 M.
speelden zij reeds vrijwel geen rol meer.
Jopie Selbach tikte aan met 0.4 sec. ach
terstand op de Duitsche. De tijd van Jopie
Selbach was 1 min. 10.8 sec.
De tweede Nederlandsche, Tini Wagner,
had tegen de zeer snelle Duitsche Lohmar
en de Amerikaansche Lapp een zwaren
dobber. Zij legde de baan af in 1 min. 9.6
sec., maar toch raakte onze ploeg nog 0.2
sec. meer op de Duitsche achter. De achter
stand op Amerika was toen al uiterst mi
niem.
Toen kwam onze recordhoudster Willy
den Ouden in de baan. Willy slaagde er in
den achterstand in een voorsprong om te
zetten. Zij maakte een tijd van 1 min. 9.5
sec., terwijl de Duitsche er 0.9 sec. lan
ger over deed. Na 300 meter had Neder
land dus een tijd van 3 min. 29.8 sec. noo-
dig gehad, terwijl Duitschland 3 min. 30.2
sec. noteerde. Het verschil was dus zeer ge
ring (0.3 sec.).
Ceremonie protocolaire
Rie Mastenbroek op den sluitings
avond op het voetstuk der eere
Het wijde Reichssportfeld leverde een
fantaistisohen aanblik op, toen Rie Mas
tenbroek op het voetstuk der eere de gou
den medaille in ontvangst mocht nemen
ten aanschouwe van meer dan honderd
duizend menschen. De edele strijd om
den prijs der volkeren was voorbij. De
avond was reeds gevallen. Het stadion lag
in een waas van grijs licht, waar de stra
lenbundels van de schijnwerpers door
heen boorden.
Rie Mastenbroek schreed naar het voet
stuk, temidden harer prijszusteren en ge
volgd door de heeren Baillet Latour en
baron Schimmelpenninck van der Oye.
Toien de winnaressen op het voetstuk
stonden opgesteld, werd een schijnwerper
op het groepje gericht. Het was voor de
Nederlanders, die no,g aanwezig waren in
deze ontzagwekkende volte en de won
derlijke sfeer beleefden, een ontroerend
oogenblik, toen het Wilhelmus werd in
gezet. De honderdduziend stonden als
één man recht. Bijna honderdduizend
menschen hieven den arm ten groet in
eerbied luisterende naar ons volkslied,
dat hier schooner klonk dan ooit ergens
elders. De Nederlanders zongen het mee,
uit volle borst.
Voor Rie Mastenbroek, die zooveel ge
presteerd heeft, om den Nederlandschen
naam hier hoog te houden, moet dit een
aangrijpend oogenblik- zijn geweest....
De laatste Duitsche zwemster Gisela
Arendt, een der groote rivalen van Rie
Mastenbroek, zette er toen alles op. De
Duitsche spaarde haar krachten in de eer
ste 50 meter allerminst, ze keerde vrijwel
gelijk met Rie en daarna kregen wij den
indruk het was zeer moeilijk te con-
stateeren dat zij een heel gering voor
deel op onze kampioene behaalde
De spanning steeg toen ten top. De aan-
moedigingskreten van het duizendkoppige
Duitsche publiek schalen door het stadion,
maar de Nederlandsche kolonie weerde
zich niet minder.
In angstige spanning wachtten- de Ne
derlanders af. Zou het zich thans wreken,
dat Rie de laatste dagen en nog dienzelf
den morgen zooveel gezwommen had? Zou
de volkomen uitgeruste Duitsche thans
Rie Mastenbroek slaan, die bovendien het
nadeel had, dat zij haar tegenstander niet
kon zien?
Maar de weergalooze eindspurt van onze
kampioene bracht ook nu weer uitkomst.
Machtig kwam Rie opzetten en ze pas
seerde Gisela Arendt, die zich echter in
de laatste meters nog zoo geducht inspan
de, dat de zenuwsloopende spanning tot
het einde bleef bestaan. Met duidelijke
voorsprong tikte Rie echter als eerste aan.
Toen klonken overal de juich
kreten van de vele tientallen Ne
derlanders. De vreugde in het
oranje-kamp was moeilijk te be
schrijven. Men vergat den stroo
menden regen, men dacht slechts
aan de prachtige overwinning on-
De eerelijst van
Nederland.
J, Gouden medailles. a
a Zwemmen: Rie Mastenbroek a
100 meter vrije slag.
T Rie Mastenbroek 400 meter vrije
I slag.
f Nida Senff 100 meter rugslag.
f* Jopie Selbach, Tine Wagner, Willy 'f
den Ouden, Rie Mastenbroek, 4 x
100 meter estafette.
Zeilen:
D. Kagchelland, Olympiajollen.
Wielrennen: Arie van Vliet 1
km. tijdrace.
<3
Zilvereren medailles. A
a Zwemmen: a
a Rie Mastenbroek 100 meter rug- I
Wielrennen:
Arie van Vliet, sprint. z
OomsB. Leene, tandem.
Paardensport:
Luit. Greter met „Ernica", luit.
q de Bruine met „Trixie", res. luit.
Van Schaik met „Santa Bell" in q
a zwaar springconcours lapdenwed- a
Bronzen medailles.
Zeilen:
Bob Maas, starklasse.
Athletiek:
Osendarp 100 meter.
Osendarp 200 meter.
Hockey: f
Nederland.
K ano
Kraayer Kaja 1 pers. 1000 meter.
Siderius en Starreveld vouwboot
2 persoons 10.000 meter.
Tates en Van der Kroft Kajak 2 <S)
persoons 1000 meter.
zer meisjes, van wie sommigen
straalden, terwijl de anderen bijna
huilden. Van alle kanten kwamen
de fotografen aangestormd en de
Nederlandsche kampioen-zwemsters
moesten herhaaldelijk poseeren,
voor ze gelegenheid kregen de
kleedkamers op te zoeken.
Toen de speaker aankondigde,
dat Nederland met 4 min. 36 sec.
een nieuw Olympisch record had
gevestigd, klonken de juichkreten
opnieuw. Duitschland bleek 0.8 s.
na Nederland te zijn aangekomen.
Amerika, dat in den strijd geen rol
meer speelde, werd derde in 4
min. 40.2 sec. De andere ploegen
lagen ver achter. Hongarije en Ca
nada tikten tegelijk aan, zesde
was Engeland, terwijl Denemar
ken op de laatste plaats eindigde.
Uit de tijden blijkt, dat Rie Masten
broek de laatste 100 meter in 1 min. 6.1
sec. zwom, terwijl ze Olympisch kam
pioene werd in de tijd van 5.9 sec. Gisela
Arendt maakte een tijd van 1 min. 6.6 sec.
De officieele uitslag luidt:
1. en Olympisch kampioen Nederland 4
min. 36 sec. (nieuw Olympisch record); 2.
Duitschland 4 min. 36.8 sec.; 3. Ver. Sta
ten 4 min. 40.2 sec.; 4. Hongarije 4 min.
48 sec.; 5. Canada 4 min. 48 sec.; 6. Enge
land 4 min. 51 sec.; 7. Denemarken.
Rie Mastenbroek Olympisch
Kampioene 400 vrije slag.
BERLIJN, 16 Aug. „Nu nog de 400
meter vrije slag", zei mevr. Braun, na de
prachtige zege in den 4 maal 100 meter es
tafettewedstrijd, „en dan gaan we naar
huis". Ze durfde niet te zeggen: „Nu nog
een gouden medaille", want de kans daar
op leek niet bijzonder groot. Rie Masten
broek toch was door de vele wedstrijden
van de laatste dagen wel eenigszins ver
moeid en de Deensche kampioene Hveger
had in de series sneller gezwommen dan
Rie. Met een tijd van 5 min. 28 sec. had
ze het oude Olympisch record van Helen
Madison reeds met 0.5 sec. verbeterd. Wel
iswaar wist men dat Rie Mastenbroek veel
sneller kon, maar op een zege rekende men
in het Nederlandsche kamp toch aller
minst.
Rie heeft de verwachtingen echter verre
overtroffen. Ze won in den eindspurt van
de Deensche op alleszins overtuigende
wijze.
EEN GEHEEL GEVULD STADION
Het zwemstadion was tot de laatste
plaats bezet. In tegenstelling met den vo-
rigen dag waren de weersomstandigheden
bijzonder gunstig.
De 7 zwemsters, die zich in de finale
hadden geplaatst, startten als volgt:
1. Azvedo Coutinho (Brazilië); 2. Hve
ger (Denemarken); 3. Rie Mastenbroek
(Nederland); 4. Tini Wagner (Nederland);
5. Frederiksen (Denemarken); 6. Kojima
(Japan); 7. Petty (Amerika); 8. Wingard
(Amerika).
Onze deelneamsters hadden dus niet on
gunstig geloot. Het was uitermate fortuin
lijk voor Rie Mastenbroek, dat ze in de
baan naast Hveger kwam te liggen, waar
door ze haar gevaarlijkste concurrente
goed in het oog kon houden. Weliswaar
moest ze ook met Wingard ter dege reke
ning houden, maar de Amerikaansche was
De sluitingsplechtigheid in het Olympisch Stadion,
BERLIJN, 16 Aug. Nadat voor de laat
ste maal de laatste Olympische overwin
naars het eere-podium hadden betreden
en de schijnwerpers waren ontstoken, die
het zoo goed als geheel verduisterde sta
dion opnieuw fel verlichtten, klonk tegen
half negen luid fanfaregeschal, dat het be
gin aankondigde van de sluiting der elfde
Olympische Spelen te Berlijn.
Onder de marathonpoort werden de kleu
ren zichtbaar van de vlaggen der deelne
mers, die voor de laatste maal werden
binnengedragen in de volgorde, die zij
ook hadden ingenomen bij de openings
plechtigheid namelijk de vlag van het
land, dat de bakermat der Olympische
Spelen is. Griekenland voorop en daarach
ter in alphabetische volgorde naar de
Duitsche benamingen de deelnemende
landen met hun Olympische overwinnaars
en hun uitgezonden deelnemers. Het aan
tal der laatsten was aanzienlijk geslonken,
want van bijna elk land zijn vele groepen
deelnemers reeds uit Berlijn vertrokken
en van enkele landen nagenoeg de geheele
equipe.
Nadat de vaandeldragers en de achter
hen volgende groepen hun plaatsen op het
middenterrein hadden ingenomen, betrad
de voorzitter van het I. O. C. Graaf de
Baillet Latour, het tegenover de eeretri
bune opgestelde spreekgestoelte.
„Nadat wij namens het I. O. C.
den Fürer en Rijkskanselier Adolf
Hitler en 't Duitsche volk, de auto
riteiten v. d. stad Berlijn en de or
ganisatoren der spelen onzen har-
telijken dank hebben betuigd, ver
klaren wij hiermede de wedstrij
den der elfde Olympiade beëin
digd en noodigen volgens oude
zeden de jeugd van alle landen
uit zich over vier jaar in Tokio te
vereenigen om met ons het feest
der twaalfde Olympiade te vie
ren. Moge het in vreugde en een
dracht verloopen, zoodat de Olym
pische vlam zijn tocht door de ge
slachten zal voortzetten in het
welzijn van een steeds hooger
strevende, moediger en zuiver
der menschheid."
Terwijl graaf de Baillet Latour deze laat
ste woorden sprak, verschenen zij in den
Duitschen tekst met groote letters op het
scoringbord.
Het Olympisch symphonieorkest, in sa
menwerking met een groot gemengd koor
bracht vervolgens een bewerking van het
offerlied van Ludwig von Beethoven.
„Die Flamme Lodert", ten gehoore, terwijl
tegelijkertijd de in het wit gekleede meis
jes van den hulpdienst de vaandels der
deelnemende landen bekroonden met lau
werkransen en de voorzitter van het I. O.
C. geassisteerd door dr. Lewald het her
inneringslint aan deze Olympische Spelen
aan de vaandels hechtte. Het koor zette
een nieuw lied, een vaandelafscheid, in en
terwijl uit de verte de saluutschoten van
een artillerie-batterij weerklonken ging
langzaam de Olympische vlag aan de groo
te mast op het middenveld omlaag. Het
Olympisch vuur, dat zestien dagen on
afgebroken in den grooten offerschaal
boven den marathonpoort heeft gebrand,
zonk lager en lager, tot onder doodsche
stilte de vlam tenslotte geheel uitdoofde.
De stilte duurde ongeveer een minuut. In
middels speelde zich op het middenveld
voor de eereloge nog een andere plechtig
heid af: de burgemeester van Los Angeles,
mr. Garland, overhandigde graaf de Bail
let Latour de Olympische vlag, die op
zijn beurt het dundoek in handen stelde
van den staatscommissaris der stad Ber
lijn dr. Lippert, die het in bewaring zal
houden tot de volgende Olympische Spe
len, als hij de vlag op even officieele wijze
aan den vertegenwoordiger van het plaat
selijk gezag te Tokio zal moeten overhan
digen.
Opnieuw klonk muziek en terwijl bo
ven het scoringsbord de vlaggen van
Duitschland, Griekenland en Japan als
symbool van verleden, heden en toekomst
der Olympische Spelen werden geheschen,
klonk uit de hoogte een klare, heldere
stem en klonken de woorden die de Duit-
schers tot het devies hunner Olympiade
hebben gemaakt: „ich rufe die Jugend der
Welt nach Tokio".
Opnieuw zette het koor een lied in en
terwijl de aanwezigen zich van hun zetels
verhieven en elkaar de hand reikten en
rhythmisch het gezang begeleidden, klonk
het afscheidslied van Berlijn aan deze
elfde Olympiade, die hiermede op waar
dige wijze werd gesloten.
DE TERUGKEER DER AMSTER-
DAMSCHE ZWEMSTERS UIT BERLIJN
Met den Berlijnschen trein zullen de Am-
sterdamsche zwemmers en zwemsters en
de waterpolospelers, vergezeld door de
officials hedenavond om 20.13 uur op het
eerste perron van het centraal station te
Amsterdam arriveeren.
Het gezelschop zal in een speciaal daar
toe ter beschikking gestelde wachtkamer
een korte huldiging worden bereid door
het bestuur van den kring Amsterdam
van den K. N. Z. B. Toegang tot deze
huldiging hebben uitsluitend officials en
bestuursleden van de aangesloten vereeni-
gingen.
toch een tikje minder sterk.
Zoowel Rie Mastenbroek als Tini Wag
ner waren goed weg. Bij het eerste keer
punt lagen Hveger en Wingard eenigszins
voor. Rie was derde en Tini vierde, In de
daarop volgende 50 meter viel Tini ech
ter eenigszins terug en ze raakte daarna
verder achterop. Hveger en Wingard be
hielden haar Ideinen voorsprong, terwijl
Rie en de Braziliaansche Coutinho ge
lijk opzwommen. Na 100 meter was Hve
ger eerste met 1 min. 174.5 sec. Rie lag
op de derde plaats met 0.2 sec. achter
stand. In de daarop volgende 100 meter
kwam ook de tweede Amerikaansche, Pet
ty, naar voren. Rie beef haar groote rivale
goed volgen. Op 200 meter lagen Hveger,
Petty en Wingard met 2 min. 40.2 sec.
vooraan, maar de achterstand van onze
landgenoote was van geen beteekenis. De
strijd was uitermate spannend. Na 250 m.
raakte de Braziliaansche, die tot nu toe
het tempo prachtig had volgehouden, ach
terop. Ook Petty viel wat terug. Het werd
een zeer felle strijd tusschen Hveger, Mas
tenbroek en Wingard. Bij 300 meter was
reeds duidelijk te constateeren, dat de
strijd om de eerste plaats alleen zou gaan
tusschen de Deensche en de Nederland
sche. Wingard bleef uitstekend zwemmen,
maar ze raakte toch eenigszins achter.
Bij 300 meter keerde Rie slechts een
fractie van een seconde achter Hveger.
De hoop bij de Nederlanders steeg voort
durend. Men kende de zwemwijze van
onze kampioene en men wist, dat, wan
neer zij over voldoende reservekrachten
zou beschikken, ons land de vierde gou
den medaille in de zwemwedstrijden zou
behalen.
Rie bleef uitermate tactisch zwemmen.
Het zeer kleine verschil bleef ook bij
het laatste keerpunt bestaan. Zou zij het
halen? Hveger spurtte voor wat zij kon.
In ademlooze spanning zagen de honder
den toe. Nog 30 meter en nog steeds was
de Deensche voor. Maar toen toonde Rie
opnieuw haar gróote kracht. -Met onweer
staanbaar élan kwam ze opzetten. Daar
was de kleine Hveger niet tegen bestand.
Rie zwom royaal voorbij en met flinken
voorsprong tikte zij als eerste aan.
De vreugde in het Nederlandsche kamp
'aat zich niet beschrijven, vooral toen be
kend werd gemaakt, dat Rie Mastenbroek
•riet 5 min. 26.4 sec. een nieuw Olympisch
^cord had gevestigd (het wereldrecord
laat met 5 min. 16 sec. op naam van Willy
'en Ouden). Hveger werd tweede in 5 m.
7.5 s. Derde was Wingard, voor wie geen
ijd kon worden opgenomen. Tini Wagner
nndigde op de achtste, d.i. de laatste plaats
Het resultaat luidt:
1. en Olympisch kampioene: Rie Masten-
De slotbalans der
Olympische medailles
De slotbalans van de gewonnen Olym
pische medailles luidt als volgt:
gouden zilveren bronzen
Duitschland 33 26 30
Ver. Staten 24 20 12
Hongarije 10 1 5
Italië 8 9 5
Finland 7 6 6
Frankrijk 7 6 6
Zweden 6 5 9
Japan 6 4 8
Nederland 6 4 7
Engeland 4 7 3
Oostenrijk 4 6 3
Tsjecho Slowakije 3 5
Argentinië 2 2 3
Estland 2 2 3
Egypte 2 12
Zwitserland 19 5
Canada 13 5
Noorwegen 13 2
Turkije 1—1
Indië 1
Nieuw Zeeland 1
Polen 3 3
Denemarken 2 3
Letland 11
Zuid-Slavië 1
Roemenië 1
Zuid-Afrika 1
Mexico 3
België 2
Australië 1
Philippijnen 1
Portugal 1
broek, Nederland, 5 min. 26.4 sec.; 2.
Ragnhild Hveger, Denemarken, 5 min. 27.5
sec.; 3. Wyngard, Ver. Staten. 5 min. 27.5
sec.; 4. Petty. Ver. Staten, 5 mina 32.2 sec.
5. Coutinho, Brazilië, 5 min. 35.4 sec.; 6.
Kojima, Japan, 5 min. 43.1 sec.; 7. Frede
riksen, Denemarken; 8. Tiny Wagner, Ne
derland.
De tijd van Rie Mastenbroek, 5 min. 26.4
sec., beteekent een nieuw Olympisch re
cord. Dit bedroeg tot dusverre 5 min. 28.5
sec., en stond sinds 1932 op naam van He
len Madison, Ver. Staten. Het wereldre
cord van Willy den Ouden bedraagt 5 m.
16 sec.
FINALE 200 METER SCHOOLSLAG
HEEREN
De uitslag van den eindstrijd van het
nummer 200 meter schoolslag heeren luidt:
1. en Olympisch kampioen: Hamuro, Ja
pan, 2 min. 42.5 sec.; 2- Sietas, Duitsch
land, 2 min. 42.9 sec.; 3. Koike, Japan 2
min. 44.2 sec.; 4. Higgins, Ver. Staten, 2
min. 45. 2 sec.; 5. Ito, Japan, 2 min. 47.6
sec.; 6. Balke, Duitschland, 2 min. 47.8 s.;
7.1 Ildefonzo, Philippijnen.
DE FINALE VAN DE 1500 METER
VRIJE SLAG
Het resultaat van de finale 1500 meter
vrije slag heeren luidt:
1. Terada, Japan, 19 min. 13.7 sec.; 2.
Medica, Vereenigde Staten, 19 min. 34 s.;
3. Uto, Japan, 19 min. 34.5 sec.; 4. Ishifya-
rada, Japan, 19 min. 48.5 sec.; 5. Flanagan,
Ver. Staten 19 min. 54.8 sec.; 6. Leiverts
Fngeland, 19 min. 57.4 sec.; 7. Arendt.
Duitschland, 19 min. 59 sec.
