DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Strijd om Madrid nog onbeslist
27ste Jaargang
MAANDAG 27 JULI 1936
No. 8480
Ste £cid6eli£0ou/fca/ttt
OE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Steun aan den middenstand
Er zijn enkele gedragsregels, welke
iedereen moet volgen en waardoor de
middenstand, indien die regels werkelijk ge
volgd worden, in dezen tijd vooral kracht
dadig gesteund wordt!
Wij hebben 't al 'ns meer gehad over de
wenschelijkheid en de nuttigheid van het
rollen der dubbeltjes; over het dagelijks
raadplegen der advertenties in z'n dagblad,
om naar aanleiding daarvan bestellingen
en inkoopen te doen. Hierover praten we
vandaag niet.
Neen, wij willen twee andere gedrags
regels aangeven, om den middenstand
daadwerkelijk te steunen onfeil
baar! En 't zijn gedragsregels welke ieder
fatsoenlijk, zichzelf en anderen respectee-
rend mensch volgen moet!
Welke die gedragsregels zijn? Wij zullen
ze hier noemen, in de hoop, er eenig nuttig
werk mee te doen; in de hoop m.a.w., dat
zij, die er zich tot nu toe niet aan hielden,
zich er in den vervolge wèl naar zich ge
dragen!
De eerste regel is: Betaal contant. Laat
geen weken en maanden of zbii1 nog langer
wachten op de betaling van wat u gekocht
hebt en u is geleverd geworden. Laat den
winkelier, den leverancier u er niet om
behoeven te vragen, alsof gij hen met uw
betaling een gunst bewijst. Hij heeft recht
op betaling, terstond nadat de goederen zijn
afgeleverd en in orde bevonden. Bijzondere
omstandigheden kunnen natuurlijk een
kort uitstel motiveer en. Regel moet echter
zijn: betaal contant. Als deze gedragsregel
zoo wordt gevolgd, zou dat een zegen
zijn voor den middenstand. En.... men
deed nog niets meer dan zijn plicht!
De tweede gedragsregel is deze: Bestelt
of koopt niet, als u geen geld hebt. Deze
regel volgt logisch uit den eerst-genoem-
den. Liever leven, als 't moet, beneden z'n
stand zonder, dan in z'n stand met
schuld! Echte zelfvoldoening en een bron
van gerechtvaardigde fierheid kan er liggen
in het bewust-zijn, dank zij uiterste
krachtsinspanning, geen schulden te heb
ben gemaakt. Bestelt of koopt als regel zelfs
niet, als gij er zeker van zijt, over enkele
maanden het te kunnen betalen. Wacht dan
liever nog enkele maanden, totdat u het
benoodigde geld werkelijk in uw bezit
hebt men weet nooit, wat er nog voor
dien tijd gebeuren kan!
Ziet, als deze gedragsregels worden ge
volgd, dan steunt men den middenstand,
en handelt zelf goed.
De wereld
in vogelvlucht
Zaterdag en Zondag werd elk oogenblik
de val van Madrid verwacht, maar deze is
tot nu toe uitgebleven. In de bergen ten
Noorden van Madrid wordt voortdurend
gevochten, maar beide partijen schijnen
aan elkander gewaagd te zijn.
Omtrent de situatie der verschillende
groepen kan het volgend gemeld worden:
In Spanje opereer en thans drie opstan
dige groepen. De Zuidelijke groep, die Al-
geciras tot steunpunt heft, is naar het
Noorden opgrukt en bevindt zich bij Tole
do. Het leger van generaal Mola, dat ujt
Pamplona was vertrokken, voert strijd om
het bezit van den pas van Somosierra, een
andere afdeeling van Mola, welke uit Val-
ladolid was vertrokken, heeft zich bij de
hoofdmacht aangesloten en het derde le
ger, uit Saragossa staat thans vlak bij Gua
dalajara.
Wat de regeeringstroepen betreft, de
hoofdmacht is rond Madrid gegroepeerd,
een twede leger opereert in den rug van
Mola tusschen Barcelona en Saragossa en
een derde legergroep ligt tusschen Valen
cia en Madrid.
De Spaansche regeering schijnt zicht tot
de Fransche regeering gewend te hebben
met het verzoek om vliegtuigen en wapens
te leveren. Hoewel in Parijs een regeering
zetelt, die voor 'n groot deel uit geestver
wanten bestaat, heeft de ministerraad toch
besloten aan dit verzoek geen gevolg te ge
ven.
Gezien het feit, dat blijkens het'op en
Hevige worsteling in de bergen
Beide partijen blijven successen melden
TEGENSTRIJDIGE BERICHTGEVING.
De voornaamste strijd in Spanje schijnt
zich thans te concentreeren in de Sierra
Quadarama, ten Noorden van Madrid,
waar de beslissing verwacht wordt.
Gisteren is in het gebergte den geheelen
dag gevochten, doch veel vorderingen
schijnen er niet gemaakt te zijn, aan geen
van beide kanten.
De correspondent van Havas heeft gis
teren den geheelen dag den strijd in de
Sierra Quadarama gevolgd. Hij had den
indruk, dat de opstandelingen langzaam
terugtrekken op hun bases Segovia en Bur
gos. De regeeringstroepen beschieten
voortdurend de Col Leon met artillerie en
langzaam drong in den namiddag de roo-
de militie op.
De zenders der nationalisten spreken re
geringsmaatregelen, volgens welke de
militie de rebellen onder Mola zou heb
ben verslagen, tegen. De militie zou inte-
geendeel vernietigend zijn geslagen en in
derhaast op Madrid terugtrekken.
Gistermiddag heeft de minister van bin-
nenlandsche zaken medegedeeld, dat uit
de binnengekomen berichten zou blijken,
dat de toestand voor de regeering steeds
gunstiger werd .De opstandelingen zouden
gevoelige nederlagen geleden hebben.
Te middernacht hebben de rebellen zich
echter door middel van radio Sevilla opti
mistisch uitgelaten over het verloop van
den strijd. Medegedeeld werd, dat de troe
pen van generaal Mola op 40 K.M. afstand
van Madrid staan en dat de stad niet lang
meer weerstand zal kunnen bieden. De re
geering, aldus de rebellen, is zich zoo zeer
van den ernst der situatie bewust, dat zij
al haar hoop vestigt op San Sebastian, van
waar zij naar het buitenland zou kunnen
uitwijken.
TWEE MUITENDE REGIMENTEN TE
MADRID.
Het hoofdkwartier van generaal Mola
deelt mede, dat -gisteravond te Madrid twee
regimenten, die tot dusver de regeering
trouw waren gebleven, in opstand zijn ge
komen, en er in geslaagd zijn, uit de
Spaansche hoofdstad te ontvluchten, om
zich bij de militaire beweging aan te slui
ten.
CARTAGENA IN HANDEN DER
REGEERING.
Cartagena is na een verwoed gevecht in
handen der regeeringstroepen gevallen.
DE TOESTAND RONDOM MADRID.
De correspondent van het Duitsche
Nieuwsbureau meldt, dat de troepen van
generaal Mola alle passen van de Guadar-
rama en de Somón Sierra hebben bezet.
De voorhoede van het leger van generaal
Franco zou Aranjuez hebben bereikt. De
beide Madrileensche waterleidingen zou
den door de rebellen zijn afgesneden. Waar
de stad nog slechts voor 3 dagen watervoor
raad zou hebben, zou de stad volgens dezen
correspondent het nog hoogstens zes dagen
kunnen uithouden.
Ook de waterleiding van San Sebastian
zou zijn afgesneden.
„AJ5.C." IN HANDEN VAN HET
VOLKSFRONT.
Het bekende dagblad „A.B.C.", dat tot
dusver een zuiver conservatief karakter
droeg, is in handen gevallen vain het Volks
front en thans weer verschenen met een
betuiging van trouw aan de republiek, de
vrijheid en de democratie.
neer gaan van den strijd beide partijen
van ongeveer gelijke sterkte zijn, kan de
burgeroorlog nog geruimen tijd duren.
De verschillende gezanten der 'vreemde
mogendheden hebben thans Spanje verla
ten. Ook onze gezant is San Sebastian ont
vlucht en wacht thans aan de andere zijde
van de Fransche grens het verder verloop
der gebeurtenissen af.
LUGO IN HANDEN VAN DE REBELLEN.
De militaire commandant van Lugo
deelde per radio mede, dat de geheele pro
vincie Lugo in handen van de opstandelin
gen is. Met ingang van heden moeten alle
spoorwegarbeiders zich als gemobiliseerd
beschouwen.
SAN SEBASTIAN IN HANDEN DER
REGEERINGS-TROEPEN.
Naar een speciale correspondent van Ha
vas meldt, is San Sebastian nog steeds in
handen der regeeringstroepenGedurende
de gevechten, die sedert 5 dagen geleverd
zijn, zouden nauwelijks 300 personen ge
dood zijn. In strijd met de berichten, wel
ke gepubliceerd zijn, zouden zich niet zoo
veel rampen in de stad hebben voorgedaan
als men het heeft willen doen voorkomen.
De kerk „De Goede Herder" en het Casino
zijn niet gebombardeerd en nog geheel in
tact. Alleen het Grand Hotel „Maria Christi
na" zou geleden hebben. Deze inlichtingen
zijn afkomstig van Franschen, die uit San
Sebastian zijn teruggekeerd, en zij kunnen
volkomen betrouwbaar worden geacht.
TOESTAND DER REBELLEN TE
SARAGOSSO CRITIEK?
Volgens de bladen hebben soldaten, die
gevlucht zijn uit het rebellenleger te Sara
gossa, verklaard, dat de toestand van het
leger van generaal Cabanellas kritiek is,
doordat niemand aan den oproep om de
wapens op te nemen heeft gehoorzaamd.
AANVAL OP CORDOBA AFGESLAGEN.
Generaal Queipo de Hamo heeft voor ra
dio-Sevilla verklaard, dat een aanval der
linkschen op Cordoba door het garnizoen
en de burgers is afgeslagen.
NEDERLANDERS UIT SPANJE TERUG.
Wat er te Bercelona is gebeurd.
De groep van den Nederlandschen Ar
beiderssportbond, die aan de Volksolympia
de zou deelnemen, welke deze week te
Barcelona zou worden gehouden, maar ten
gevolge van de opstandige beweging in
Spanje niet is doorgegaan, is Zaterdag
avond te Amsterdam teruggekeerd. De lei
der van deze groep de heer A. F. Muller
heeft ons het een en ander meegedeeld het
geen hij te Barcelona meegemaakt heeft.
Toen hij met zijn groep van 42 personen
de vorige Zaterdag te Barcelona kwam,
werd reeds de stad in staat van verdediging
gebracht. Aan de prefectuur van politie
werden machinegeweren opgesteld, terwjjl
dit ook gebeurde op andere plaatsen der
stad. De bevolking was op straat, maar
was heel rustig. De arbeid was overal neer
gelegd.
In den nacht van Zaterdag op Zondag on
geveer om twee uur barstte het rumoer
los. Uit hotel Colon op de Plaza del Cata-
Iuna en andere gebouwen trokken royalis
ten en fascisten tegen de arbeiderswijken,
die meer aan de haven liggen, op. Door de
politietroepen en de arbeidersmilitie werd
de aanval echter afgeslagen en de pogin
gen der anti-regeeringsgezinden om zich te
vereenigen tot een gezamenlijken aanval
mislukte.
Zelfs toen de royalisten en fascisten Zon
dags versterking hadden gekregen, wer
den zij door de arbeiderstroepen terugge
dreven. Hotel Colon werd door de arbei
dersmilitie genomen. Toen uit de kerken
Zondagmorgen op de arbeiderstroepen werd
geschoten (een in deze dagen zeer vaak
misbruikt voorwendsel!) heeft men deze in
brand gestoken. Maandagmorgen was de
rust in de stad teruggekeerd. Formeel was,
zoo zeide ons de heer Muller, de regeering
de baas, maar in werkelijkheid is het cl.
arbeidersmilitie.
Hoe hevig de gevechten Zaterdagmorgen
en Zondag in de straten van Barcelona zijn
geweest kan men opmaken uit het groote
getal aan dooden. Naar de heer Muller
verzekerde waren er 700 dooien te betreu
ren. Dinsdagmorgen gingen alle levens
middelenwinkels weer open. D.w.z. de lui
ken bleven nog gesloten, maar de deuren
der winkels waren niet meer op slot. Ook
deelde de heer Muller ons nog mede, dat
in de stad niet is geplunderd. Er zijn wel
een aantal huizen van royalisten leeg ge
haald en op straat is de inhoud in brand
gestoken. Men heeft voorwerpen van groo
te kunstwaarde gespaard en naar de mu
sea gebracht. Door de arbeidersmilitie met
de politietroepen werd het parool uitgege
ven om niet anders van de vuurwapenen
gebruik te maken dan bij uitersten nood
zaak. Nadien is het heel rustig geweest in
de stad.
De vele vreemdelingen, die te Barcelona
waren, hebben weinig gevaar voor him le
ven geloopen. Omtrent de terugreis deel
de de heer Muller ons mede dat zich twee
gelegenheden voordeden. De Spaansche
overheid stelde, daar de treinen niet loo-
pen, scheepsgelegenheid ter beschikking,
maar ook door den Nederlandschen consul,
den heer Ch. J. N. Daubanton, die in deze
rumoerige dagen alles gedaan heeft wat
maar eenigszins mogelijk was, om zijn
landgenooten te helpen, was scheepsgele
genheid gevonden op het stoomschip „Ti
berius" van de K. N. S. M., dat de haven
was binnengeloopen. Dit schip bracht hen
naar Port Vendres in Frankrijk. De heer
Muller was vol lof over de behandeling
aan boord.
NEDERLANDSCHE GEZANT UIT
SAN SEBASTIAN VERTROKKEN.
De Amerikaansche ambassade heeft me
degedeeld, dat de meeste leden van het
corps diplomatique thans San Sebastian
hebben verlaten. Onder meer zijn de N e-
derlandsche gezant, de gezantschaps
secretaris, de Noorsche gezant en de Brit-
sche consul uit de stad vertrokken.
Aan den rand van de stad worden de
vechten voortgezet.
De Amerikaansche ambassadeur Bowers
heeft Spanje met vrouw en dochter verla
ten aan boord van het kustwachtvaartuig
„Cayuga."
Het Italiaansche schip „Principessa Ma
ria" heeft medegedeeld, dat het met groote
moeite gelukt is, vijfhonderd onbemiddel
de Duitschers uit Barcelona aan boord te
nemen en naar Genua te brengen.
Het pantserschip „Duitschland" is van
morgen voor San Sebastian aangekomen.
De Britsche torpedoboot jagers „Gallant"
en „H.H. 57", zijn te Marseille uit Barce
lona aangekomen met driehonderd vluchte
lingen van verschillende nationaliteiten.
Bij Arneguy aan de Fransche grens ztfn
zeven gewapende soldaten en twee bur
gers over de grens gekomen. Zij waren ge
vlucht uit het opstandelingen-leger te
Pampeluna. Het gerucht doet de ronde, dat
vrij veel soldaten uit het rebelsche leger in
Navarra naar Frankrijk trachten te vluch
ten.
GIL ROBLES NAAR LISSABON
VERTROKKEN?
De „Sureté Nationale" deelt mede, dat
Gil Robles zich gisteravond aan boord van
het mailschip „Axilastar" heeft begeven,
dat naar Zuid-Amerika is vertrokken. Aan
gezien het schip ook Lissabon aandoet,
vermoedt men, dat de Spaansche staats
man daar aan land zal gaan.
GEEN WAPENLEVERING DOOR
FRANKRIJK.
Inzake de berichten, dat de Spaansche
regeering de levering van oorlogsmateriaal
door Frankrijk zou hebben verzocht, ver
klaarden officieele kringen te Parijs na af
loop van den ministerraad: „Het is on
waar, dat de Fransche regeering besloten
is, een interventiepolitiek te voeren." Te
vens werd op de stelligste wijze tegenge
sproken, dat een met munitie beladen trein
thans naar Spanje onderweg is.
LEVERING VAN BENZINE GEWEIGERD
In de Fransche haven Port dé Bouc
zijn Zondag een uit Barcelona komend
vrachtschip en een Spaansch kustwacht
vaartuig aangekomen. Deze schepen zouden
300 ton benzine voor de regeeringslucht-
vloot hebben moeten halen, doch de Fran
sche autoriteiten hebben de levering hier
van verboden.
ONTZETTENDE TOONEELEN TE
MALAGA.
Een der te Gibraltar aangekomen Brit
sche vluchtelingen heeft Reuter medege
deeld, dat hij heeft gezien, hoe te Malaga
een honderdtal personen, priesters, fascis
ten en anderen werden neergeschoten, in
hoofdzaak door kinderen tusschen 14 en 17
jaar, die roode dassen en hemden droegen
en gewapend waren met pistolen, geweren,
bijlen en knuppels. In de hoofdstraten zijn
52 gebouwen vrijwel door brand verwoest.
Honderden zijn gedood, terwijl het aantal
gewonden volgens dezen zegsman de dui
zend overschrijdt.
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Nog altijd is de strijd om Madrid onbe
slist. Tegenstrijdige berichtgeving. (1ste
blad).
Berlijn erkent practisch het feit van de
Italiaansche bezetting van Abessinië. (1ste
blad).
Overeenstemming tusschen Engeland en
Egypte inzake de legerkwestie (2de blad).
Autobus met S.A.-mannen in het Zwar
te Woud verongelukt Twintig dooden.
(Buitenl. Ber. 2de blad).
De Erythreesche stad Massaoea in brand.
Er zouden honderden dooden zijn (Buitenl.
Ber. 2de blad).
BINNENLAND.
Te Scheveningen en Wassenaar weer
slachtoffers van de zee. (3de blad).
Verschillende ernstige verkeersongeval
len, waarbij met doodelijken afloop. (3de
blad).
Roofmoord te Grootegast; 72-jarigejr heer
van het leven beroofd. (3de blad).
OMGEVING.
Op den bewaakten overweg in den Rijks
weg onder Sassenheim is een man door een
trein gegrepen en gedood. (1ste blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Schaken. Euwe maakt remise met Lan
dau in de zesde en staat op verlies tegen
Bogoljubov in de zevende ronde van het
Schaaktournooi te Zandvoort. (2de blad).
Zwemmen Het gouden feest der LZC.
Goede prestaties van Piet Stam en Nida
Senff. (2de blad).
Zeilen. Tweedaagsche wedstrijden te
Rotterdam. Borgerhoff Mulder wint weer.
(2de blad).
Lawntennis. Engeland staat met 20
op winst tegen Australië in den strijd om
den Daviscup. (2de blad).
Wielrennen. Nederlanders rijden
goed in Tour de France en komen weer naar
voren. Grasbaanwedstrijden van Swift
te Leiden. (2de blad).
Olympische spelen. Tal van deel
nemers reeds te Berlijn aangekomen. De
Olympische fakkel in Joego-Slavië. (1ste
blad).
DE TOESTAND TEN NOORDEN VAN
MADRID.
Vanmiddag een definitieve aanval?
De Spaansche minister van oorlog heeft
gisteren den geheelen dag aan het gevechts
front in het Guadarrama-gebergte doorge
bracht.
De berichten, welke gisteravond laat zijn
binnengekomen, bevestigen, dat de opstan
delingen in de Guadarrama-bergen over
slechts 7 a 800 man beschikken, en dat hun
artillerie gedeeltelijk is vernield door de
regeeringstroepen, die erin geslaagd zijn,
stukken zwaar geschut bij tot den top van
den Leon-pas te sleepen. Men gelooft, dat
de opstandelingen slechts de beschikking
hebben over drie vliegtuigen van gering
vermogen, die ongeschikt zijn voor het ge
vecht, en waarvan de basis te Burgos ge
vestigd zou zijn.
De opstandelingen vechten dapper, doch
him positie schijnt hopeloos. Gisteren heb
ben regeeringsvliegtuigen de loopgraven
en fortificaties der opstandelingen gebom
bardeerd. De regeeringstroepen hebben uit
Aranjuez versterkingen ontvangen. De
loyaliteit der officieren te Aranjuez werd
betwijfeld, en daarom zijn de soldaten zelf
naar het front vertrokken.
Men verwacht, dat vandaag tegen he1
einde van den middag definitief tot d
aanval zal worden overgegaan.
