WOENSDAG 22 JULI 1936
No. 8476
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
DE JANUSKOP VAN HET INTER
NATIONALE VOLKSFRONT
VOORNAAMSTE NIEUWS
Opstandelingen rukken op
naar Madrid.
27ste Jaargang
Sk Ceid^eh^Coti/fco/tit
OE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Lelden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Moskou deelt de
lakens uit.
De jongste berichten over com
munistische samenzweringen in
Nederland en elders hebben het
groote publiek plotseling weerom
tegenover het beklemmende feit
geplaatst, dat het Communisti
sche gevaar nader is dan ooit.
Velen hebben slechts een vage
voorstelling van de werkwijze
van de Derde Internationale. On
derstaande uiteenzetting be
schrijft, hoe deze zich als een net
over geheel de beschaafde wereld
heeft uitgespannen.
Met de stiptheid van een uurwerk
wordt het program van de Communisti
sche Internationale in de verschillende
landen afgewerkt. Eerst werd Spanje het
slachtoffer van de listige politiek der
Komintern, toen volgde Frankrijk en
thans zijn ook in België de eerste sympto-
nen merkbaar, dat de dingen zich ontwik
kelen geheel in den geest zooals Moskou
gedacht had, alleen nog sneller dan de
Bolsjewistische leiders hadden kunnen
verwachten. In Spanje en Frankrijk heeft
de Regeering reeds het onderspit moeten-
delven tegen het Communisme. Ofschoon
de communisten zelf niet aan de regeering
deelnemen, zijn zij toch heer en meester
van den toestand. Dit is slechts mogelijk
door de uitgebreide organisatie der Kom
intern, het instituut dat alleen de groote
richtlijnen aangeeft en tevens bepaalt hoe
de Revolutionaire actie zich moet ont
wikkelen. Het bewijs daarvoor is niet
moeilijk te leveren.
Hoe de Communisten werken.
fn 65 verschillende landen bestaan com
munistische partijen. Zij vormen de Derde
Internationale en zij zijn ondergeschikt
aan de Komintern in 'Moskou. Heel deze
organisatie is op dictatoriale geest ge
schoeid. Ieder verzet wordt onmiddellijk
den kop ingedrukt. Zoo verdwenen op ze
keren dag de Fransche afgevaardigden
Lepetit en Lefèbre op him terugtocht van
Moskou, en thans is komen vast te staan,
dat de Chef van de Tscheka Dzerjinsky
gezorgd heeft dat zij in de Witte Zee ver
dronken werden. De bekende communist
Max Hölz die eveneens had aangedrongen
om de tyrannieke maatregelen der Kom
intern eenigszins te verzachten is enkele
dagen later het slachtoffer geworden van
een zoogenaamd „doodelijk ongeluk". Wij
zouden zoo nog tal van andere dergelijke
voorbeelden kunnen opnoemen. De abso
lute geest die er in de Komintern heerscht,
blijkt ook uit de statuten. Immers in arti
kel 15 wordt gezegd dat de besluiten van
het Centraal Comité beslissend zijn voor
alle afdeelingen der Komintern (de lan
delijke organisaties der Communisten
worden Secties van de Derde Internatio
nale genoemd). In artikel 14 wordt zelfs
gezegd, dat besluiten van de landelijke or
ganisaties der Communistische Partijen
door het Centraal Comité vernietigd kun
nen worden. Deze bevoegheid berust bij
bepaalde agenten, die controle uitoefenen
over het werk der Communisten (artikel
22). Daar ieder land slechts 2 of 3 gedele
geerden naar het Centraal Comité afvaar
digt, worden de groote richtlijnen voor
de revolutionaire politiek die in ieder
land gevolgd moet worden, uitsluitend
bepaald door buitenlanders, hetgeen een
rechtstreeksche inmenging door Rusland
in de interne aangelegenheden van een
vreemd land beteekent. Teneinde de con
trole over de Communistische landelijke
organisaties met zoo groot mogelijk suc
ces door te voeren, zijn in Parijs, Bazel,
Praag, Amsterdam en Kopenhagen mo
dern ingerichte centrales gesticht. Ieder
van deze centrales heeft de volgende
nauwkeurig omschreven taak gekregen:
1. Organisatie en controle der Commu
nisten.
2. Propaganda en verspreiding van
drukschriften en brochuren.
3. Finantieele controle en steunverlee-
ning.
4. Uitvoering van den Agenten-dienst.
5. Geheime dienst, spionnage en Code-
diienst.
Iedere afdeeling heeft een bestuur be
staande uit 7 tot 11 communisten, die tot
de verschillende landen behooren, welke
door de bedoelde afdeeling bewerkt wor
den.
Een Russische instructeur van de Tsche
ka, die alleen aan de Komintern in Mos
kou verantwoording is verschuldigd, is
aan dit Comité toegevoegd. Zoo wordt
b.v. vanuit Parijs het Westelijk gedeelte
van Zwitserland bewerkt, tevens België,
Italië, Spanje en Portugal. De centrale te
Bazel verzorgt het Duitsch-sprekend ge
deelte van Zwitserland, Elzas-Lotharingen
en Duitschland. Voor de actie onder het
Marinepersoneel en in de Koloniën zijn
twee afzonderlijke afdeelingen in het le
ven geroepen. De geheime instructies
worden door koeriers van den diploma-
tieken dienst verzonden. Na de bekende
affaire Eberlein was het noodzakelijk, dat
de grootste omzichtigheid in acht geno
men werd. Daarom reizen vooraanstaande
figuren uit de Komintern zooals Stassova,
Schwerniik en anderen slechts op diploma
tieke passen en zij vestigen hun verblijf
steeds in de desbetreffende gezantschaps
gebouwen van Sovjet-Rusland. Vanuit de
verschillende legaties kunnen zij onge
stoord en veilig de instruoties, die zij van
uit Moskou hebben medegebracht, uitwer
ken en aan de desbetreffende instanties
doorgeven.
Teneinde een zoo groot mogelijken in
vloed uit te oefenen op het besuursappa
raat van het Volksfront, heeft men een
uitvoerige spionnage-dienst georganiseerd
in regeeringskringen, die tot taak heeft de
ambtenaren, die in het desbetreffende res
sort werkzaam zijn, te bespionneeren en
te controleeren en wanneer het noodig
mopht zijn, aan te klagen.
Deze instructeurs houden regelmatig hun
vergaderingen om aan de leiders der af
zonderlijke afdeelingen rapport uit te
brengen en verantwoording af te leggen.
Deze rapporten worden in de centrale
verwerkt en naar Moskou doorgezonden,
waarop weer verdere instructies worden
ontvangen. Deze richtlijnen hebben allen
ten doel, de wereldrevolutie te bevorderen.
Deze plannen tracht men te verwezenlij
ken door in iedere fabriek of arbeiders
groep een cel in te bouwen. Voor de wil
de stakingen is een afzonderlijk bureau
opgericht, dat het verloop der arbeiders
onlusten regelt. Dit bureau heeft tevens
tot taak het vormen van revolutionaire
cellen in de fabrieken en regeeringsdepar-
tementen voor te bereiden en geregeld te
controleeren. Volgens de tekst der voor
schriften, die door de Komintern worden
gegeven, hebben deze bureaux tevens tot
taal: om ook in de landen, waar de com
munisten een wettelijk toegelaten partij
vormen, de cellen bouwers onophoudelijk
aan te sporen, om mede te werken aan de
verwezenlijking van het groote internatio
nale doel. De relaties tusschen de cellen-
bouwers en het centraal bureau worden
onderhouden door een z.g. verbindings
man, die tegelijkertijd de cellen contro
leert en bespionneert. Op deze wijze is het
Volksfront in Spanje en in Frankrijk in
communistisch vaarwater geraakt.
Nog een ander feit verdient onze aan
dacht: De poging om in het Verre Oosten
een wereldrevolutie te ontketenen is mis
lukt. In het Westen is een merkbaar ver
zet gerezen tegen den wassenden invloed
van het Communisme. Teneinde aan de
communistische actie en ondermij nings-
arbeid in West-Europa een schijn van le
galiteit te geven, werd het pact met Frank
rijk afgesloten, om het Volksfront in staat
te stellen in West-Europa een begin te
maken met het uitvoeren van de plannen
om de dictatuur te vestigen van het we-
reldproletariaat.
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
BEDENKELIJK TEEKEN.
Het is een uiterst bedenkelijk teeken, dat
ook in ons land het geweld in de staat
kundige propaganda een rol gaat spelen
aldus constateert de Avondpost.
En dan merkt het blad verder op:
Wij willen wel ronduit zeggen, dat
de houding der rechterlijke macht ons
tegenwoordig vaak met verwondering
en onrust vervult. Naar onze vaste over
tuiging treedt zij tegenover verschei
dene excessen, in woord en in daad,
veel te lankmoedig en te zachthandig
op. Het is vaak, of zij niet durft, of zy
tot het allerlaatste toe dergelyke wan
daden wil ontzien. Dat mag niet. Als
de berechting van zulke zaken den heet
hoofden niet met vrees vervult, is het
hek van den dam en zullen wij nog wel
andere botsingen zien. Het kan ons niet
schelen van welken kant de uitspattin
gen komen. Zonder aanzien des per-
soons moet hier op de strengste wijze
worden gestraft.
Gebeurt dit niet, dan kunnen we nog
gezellige dingen beleven.
Want de toeneming van het geweld
als strijdmiddel is het bedenkelijkste
teeken van dezen tijd.
Eenheid in de sport
In een sympathiek woord heeft rector
Beune Zaterdag in onze krant een oproep
gedaan om financieelen steun, teneinde al
dus mede te werken aan een oplossing van
de „sportkwestie", die den Katholieken van
Leiden wel bekend is. Deze scherp-kantige
kwestie heeft de districts-adviseur van de
Katholieke Sportbeweging besproken op
een wijze, waarin niemand aanleiding kan
nemen van aanleiding geven is hee-
Iemaal geen sprake! voor ook maar eeni-
ge ontstemming.
Wij vertrouwen, dat dit woord van rector
Beune heeft ingeslagen; dat de pogingen
van den rector door allen daadwerkelijk
en krachtig zullen worden gesteund, moreel
en financieel.
Financieel. Er is crisis en malaise. En
velen kunnen minder en veel minder mis
sen dan voorheen of kunnen zelfs heele-
maal niets missen. Wij weten het. Maar wij
weten óók, dat er vandaag is een soort te
genhangers van de vroegere O.W.'ers: men-
schen, in wier gezelschap het tot de goede
toon schijnt te behooren, om elkaar te
overtreffen in het klagen over den slechten
tijd, in het verhalen over inkrimpen en be
zuinigen! Dit terloops. Onze bedoeling is,
nog even te herinneren aan den oproep van
rector Beune op j.l. Zaterdag, welke ter
harte worde genomen door allen, voor wie
deze bestemd was!
IR. MUSSERT LOOCHENT „GROENE"-
PUBLICATIE
„Van a tot z gefantaseerd en volmaakt uit
duim gezogen"
De interviewer handhaaft zijn verslag,
eveneens van a tot z!
De heer A. M. Brouwer secretaris van
de referendum-commissie van de Groe
ne publiceerde, zooals gemeld, in dat
blad een onderhoud dat hij indertijd met
den heer Mussert heeft gehad om dezen
tot medewerking aan het referendum over
te halen.
Blijkens dit verslag heeft de heer Mus
sert zich verregaand beleedigend geuit over
de R.K. geestelijken.
De heer Mussert heeft nu tegenover het
„Utr. Dagbl." het heele interview „door
den heer Brouwer van a tot z gefanta
seerd en volmaakt uit den duim gezogen"
genoemd.
Het „Volk" heeft zich naar aanleiding
hiervan tot de redactie van de Gr o e n e
gewend, die haar meedeelde, dat de heer
Brouwer zijn verslag van het gesprek met
den heer Mussert van a tot z handhaaft.
(Het gesprek is onder vier oogen gevoerd).
Hiermede kan de zaak niet uit zijn!
Toen wij in ons blad van Maandag van de
„Groene"-publicatie melding maakten, heb-
bü wij daaraan toegevoegd: dat „wij moe
ten veronderstellen, dat het (bedoelde ar
tikel) niet opzettelijk (abusievelijk is uit
gesloten) onwaarheden mededeelt".
Juist omd'at hier abusievelijk onwaarheid
is uitgesloten, is de beschuldiging van den
heer Mussert aan den heer Brouwer van
hoogst ernstigen aard voor den
heer Brouwer zelf èn voor de Groene.
Daarom, wij herhalen het: kan met de
geciteerde ontkenning van den heer Mus
sert de zaak niet uit zijn!
Naast de kwestie van den inhoud der
publicatie staat die van de publicatie-
zelf: de heer Mussert deelt n.l. mede,
dat hij met den heer Brouwer een
gesprek heeft gehad, niet wetend, dat dit
voor publicatie bestemd zou zijn. De heer
Brouwer van zijn kant beweert, dat hij tij
dens het gesprek aanteekeningen van het
gesprokene heeft gemaakt, waarop de
heer Mussert met geen enkel woord heeft
gezegd, dat het onderhoud vertrouwelijk
was en niet voor publiciteit bestemd. Als
dit zoo is (het maken van aanteekeningen
ontkent de heer Mussert!) dan hadden
tóch de goede journalistieke zeden ge-
eischt, dat de heer Brouwer een positie
ve toestemming tot publicatie aan den
heer Mussert had gevraagd en niet gepu
bliceerd zou hebben, alvorens die toe
stemming verkregen zou zijn. Dit is ech
ter, zooals gezegd, een kwestie, welke staat
naast en die gescheiden moet blijven
van de andere: die over den inhoud
der publicatie.
De wereld
in vogelvlucht
De ernst van den Spaanschen
wordt wel duidelijk als men bedenkt, dat
de rebellie nu reeds dagen lang duurt en
er nog steeds aan alle kanten gevochten
wordt. Het is nog volstrekt niet te zeggen
wie het winnen zal: de fascistische militai
ren of de linksch georiënteerde regeerings-
troepen, versterkt met aanhangers van de
socialistische en communistische partyen.
Voor een uiteindelijke overwinning der re
geering pleit het, dat de opstandelingen er
niet in geslaagd zijn om de regeering om
ver te stormen, maar aan den anderen kant
heeft de regeering te Madrid ook niet de
beschikking over het machtigste wapen in
eiken opstand: het leger. Verschillende of
ficieren zyn fascistisch, maar vele soldaten
niet. Het is onmogelijk om aan de hand
van de vele tegenstrijdige berichten een
overzicht te geven van den stand van za
ken. Men verwacht zeer binnenkort een be
slissing, daar de rebellen uit het Noorden
naar Madrid optrekken, waar hun tegen
standers zich gereed maken om hen te ont
vangen. Mocht het in buurt van Madrid
tot een uitgebreide botsing komen, dan
schijnt de ontknooping van het drama naby.
De berichtgeving over Spanje over-
heerscht dermate, dat al het nieuws over de
rest van de wereld er onbeduidend bij
wordt. Wij verwijzen naar het Buitenland.
GEWIJZIGDE SPELLING
REGELING
Naar wij vernemen, is bij Koninklijk Be
sluit van 18 Juli een gewijzigde regeling
van de spelling tot stand gekomen.
De Minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen doét een toelichting terzake
aan de Staten-Generaal toekomen.
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
BUITENLAND.
De opstand in Spanje duurt onvermin
derd voort. Men verwacht binnenkort een
beslissende slag bij Madrid. (1ste blad).
Onlusten onder de militairen te Beverloo
in België (2de blad).
Wil Danzig een souvereine staat wor
den? (2de blad).
Gemeld wordt, dat een Abessijnsch leger
zou optrekken naar Addis Abeba. (2de
blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Het slot van de Kaagweek. (3de blad).
Australië wint met 41 voor den Davis-
Cup van Duitschland. (3de blad).
De eerste dag van de Vierdaagsche. (2de
blad).
Binnenkort beslissende veldslag ver wacht.
Aan alle kanten wordt zwaar gevochten.
EEN MEDEDEELING DER REGEERING.
De opstand op het Spaansche schier
eiland duurt nu reeds verscheidene dagen
en nog steeds is het niet duidelijk, wie van
beide partijen aan de winnende hand is.
Om 1 uur hedennacht werd vanwege het
Spaansche ministerie van binnenlandsche
zaken de volgende mededeeling gedaan:
Gyon, Almeria en Alcala de Henares zijn
definitief op de opstandelingen heroverd.
De rebellen bezetten nog Saragossa, Val-
ladolid en Sevilla. Officieele kringen ver
zekerden evenwel des avonds, dat de op
standelingen zich definitief hebben over
gegeven.
Het blad „Olridad", het orgaan van de
extremistische fractie der socialistische par
tij, meldt, dat het opstandige garnizoen
van Granada zich aan de regeeringstroe-
pen heeft overgegeven en dat een eskader
de opstandelingen te La Coruna bombar
deert, die zich spoedig zullen moeten over
geven.
Kapitein Sampil is te Madrid opgestegen,
teeninde de opstandige centra te Saragossa
te bombardeeren. Andere vliegtuigen zijn
van Madrid vertrokken om Alcazar te
bombardeeren, alsmede Toledo, waar een
compagnie cadetten aan het muite is ge
slagen.
Uit Barcelona wordt gemeld, dat het ra
diostation aldaar om half tien aan den ge
neraal, die het bevel voert over de vijfde
brigade te Saragossa, de mededeeling heeft
gericht, dat de stad gebombardeerd zal
worden, indien zij zich niet onmiddellijk
aan de autoriteiten overgeeft.
Meer dan 200 dooden te Malaga.
Volgens de Engelschen en Amerikanen,
aan boord van den Britsche torpedojager
„Shamrock" uit Malaga te Gibralta zijn
aangekomen, zouden in laatstgenoemde stad
meer dan 200 personen gedood en verschei
dene duizenden gewond zyn. Het bloed
vloeide in stroomen door de straten, die
bezaaid lagen met lijken.
Ceuta van zee uit gebombardeerd.
Vier schepen der regeering hebben
Ceuta gebombardeerd. Er ontstond een
waar gevecht tusschen de batterijen der
stad en de schepen. De laatste moesten ten
slotte terugtrekken. Zij voeren de Brit
sche wateren binnen, doch een Britsch
patrouillevaartuig verzocht hun, de terri
toriale wateren te verlaten.
Tarifa gebombardeerd.
De sleepboot „Energie" is gistermiddag
in allerijl naar Algeciras gezonden om daar
120 Britsche onderdanen en verscheidene
andere vreemdelingen, die in hun hotels
waren opgesloten, aan boord te nemen.
Het te Gibraltar aangekomen noorsche
schip „Frank" heeft meegedeeld, dat vlieg
tuigen Tarifa hebben gebombardeerd.
ALGEMEENE MOBILISATIE.
Verscheidene Fransche bladen berichten,
dat de Spaansche regeering gistermiddag
een algemeene mobilisatie heeft gelast voor
allen, die in staat zyn de wapens te voe
ren tot den leeftijd van 30 jaar.
Oorlogstoestand in de provincie Merida.
Naar de radio-zender Sevilla gisteroch
tend meedeelde, heeft de militaire com
mandant van Merida, generaal Queipo de
llano, in de provincie den oorlogstoestand
afgekondigd. De opstandelingen hebben
strategische punten bezet, te Carabanohel
hebben de opstandelingen zich meester ge
maakt van een wapentransport, van de
regeeringsgetrouwe roode militie, bestaan
de uit 31 vrachtauto's. De leider van het
transport, kolonel Kabla werd op staanden
voet terechtgesteld. Verder is het regiment
Cavadonga er in geslaagd een tweede wa
pentransport van de roode militie aan <e
houden.