27ste Jaargang ZATERDAG 18 JULI 1936 No. 8473 S)e £eid&^ic6oti/fca/fit DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per reget Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: 0.50 V Kostbare cultuur-goederen. De bekende driestar-schrijver van de „Volkskrant" maakt deze, helaas, zeer juiste en menschkundige opmerking: Wij zijn zooveel meer beschaafd dan vroeger, wij hebben ten aanzien van de cultuur reusachtige vorderingen ge maakt; maar de oude degelijkheid, de als het ware ingeschapen eerlijkheid zijn er bij uitgeboet. In deze paar trekken wordt naar waar heid en werkelijkheid geteekend een be droevende verwording in de huidige maat schappij. Schrijver doet dit naar aanleiding van de vele berichten over ontdekt be drog ontdekt in alle kringen, niet het minst in de „betere" en hoogere. „Notaris sen, burgemeesters, directeuren van instel lingen passeeren de steeds langer worden de revue". En de schrijver met veel levens ervaring geeft bij die droeve feiten een zéér behartenswaardige moraal. Men overwege deze: De moraal, die uit de lessen van den dag is te putten, is deze: blijf eenvou dig, spring niet verder dan uw stok lang is, laat u niet meeslepen door de zucht naar groot doen. En vooral: voed uw kinderen op naar het beproefde recept van den gods dienst. Leer ze onthouding en soberheid, zich iets ontzeggen; willig niet alle wenschen in, ook al zijt ge financieel daartoe in staat. Maak van de kinderen geen slappe lingen, maar vorm ze tot een sterk ge slacht, staal ze voor den levensstrijd, te meer noodig naarmate die strijd zwaarder is en zwaarder wordt. Dit recept is- van over-groote waarde; vooral als de ouders er zelf naar leven! Als de ouders zelf het voorbeeld geven van de tering naar de nering te kunnen zetten, van niet verder te springen dan him stok lang is, van zich iets en ook veel te kunnen ont zeggen. De „oude degelijkheid" en de „ingescha pen eerlijkheid" behooren tot de kostbaar ste cultuur-goederen in ieder tijdperk der menschheid. Wie zijn kinderen deze goederen mee geeft op den levensweg, geeft hun een nooit genoeg te waardeeren schat mede! Nieuwe revolutie in Madrid Telefoonverbinding verbroken GERUCHTEN OMTRENT BLOEDIGE ONLUSTEN. Vanmorgen kon geen telefonische verbin ding met Madrid worden tot stand ge bracht. Volgens een bericht uit Londen doen te Lissabon geruchten over nieuwe bloedige onlusten in Spanje de ronde. Uit Gibraltar wordt gemeld, dat de Spaansche autoriteiten de telefoonverbin dingen tusschen Gibraltar en Spanje heb ben verbroken in verband met de ernstige ongeregeldheden, die in Madrid en elders zouden zijn uitgebroken. In de steden bij Gibraltar waren de garnizoenen gereed om in te grijpen, ofschoon het daar niet tot botsingen is gekomen. De telefoonverbindingen «tusschen Ma drid en Lissabon waren reeds sedert Vrij dagavond verbroken. REGEERING MEESTER VAN DEN TOESTAND? De „Petit Journal" meldt, dat volgens een te Londen ontvangen bericht een re- volutionnaire beweging zou zijn uitgebro ken in Madrid en verschillende andere Spaansche steden. De regeering heeft ver klaard, dat zij de situatie meester is en de revolte zal onderdrukken. Troepen en garde zouden loyaal zijn gebleven. De on derdrukkingspogingen zouden reeds met een zeker succes bekroond zijn. AAN DE FRANSCHE GRENS IS DE TOESTAND NORMAAL. BORDEAUX, 18 Juli. (A. N. P.). Vol gens mededeelingen uit betrouwbare bron was de toestand aan de FranschSpaan sche grens vanmorgen te half elf volko men normaal. Te Hendaye had het trein verkeer gewonen voortgang, terwijl de grenswacht voetgangers en voertuigen vrij liet passeeren. De nieuwe Katholieke Sportbeweging in Leiden Na een vol jaar van voorzorgen, van be sprekingen binnenkamers en het scheppen van waarborgen zien wij groote successen nabij voor een hernieuwde katholieke sportbeoefening in onze stad Leiden. De Redactie van „De Leidsche Courant" heeft mij gevraagd objectieve inlichtingen te geven omtrent het nieuwe streven op dit terrein. Ik voldoe aan dit verzoek heel gaarne, maar constateer vooraf, dat ik alle ge vaar vermijden wil een pennestrijd over vorm en organisatie, waarin dit Streven zich uiteindelijk zal belichamen, te ont ketenen. Wanneer tot nu toe weinig over al ons pogen gepubliceerd is, dan is de reden daarvan wel deze, dat ik hooge waarde hecht aan eendracht en vrede en geen nut zie in strijd en wrijving. Hoe is de toestand? Toen ik anderhalf jaar geleden mijn be noeming voor Leiden ontving, omvatte die benoeming ook tevens het algemeen advi seurschap over de sport voor het district Leiden, diat is de stad met de omgeving, die zich over drie dekenaten uitstrekt. Een bijzonder karakter droeg de toe stand van de katholieke sportbeoefening in de stad zelve. Ik trof daar immers een dubbele groepeering, de eene in officieel katholiek verband georganiseerd en de an dere buiten dit verband. Nu is eenheid en samenwerking immer een kracht, maar hier doet zich nog de bij zondere moeilijkheid voor, dat het gemis van het officieel katholiek verband met zich brengt het missen van de officieele, door de Kerkelijke Overheid aangewezen geestelijke leiding. Dit is een principieel tekort, want de sport is een onderdeel van de jeugd verzorging en behoort daarom in haar aanvullende taak op het opvoedings werk van de ouders wat de kern betreft toe aan de leiding der Kerk. Dit is eenvoudig een constateeren van den toestand evenals ik ook constateeren moest, dat de sportbeoefening door de ver brokkeling over zeven vereenigingen geen levensvatbaarheid genoeg bezat om tot be hoorlijken bloei te komen. Had Leiden in vorige jaren zoowel wat betreft de finan- cieele basis als wat men noemen kan de sportieve prestaties een zeer zeer goed fi guur gemaakt, onder beide opzichten was de toestand verre van rooskleurig. Een of andere vereeniging mocht incidenteel wel eens iets presteeren, een of andere ver eeniging mocht zich zelf min of meer fi nancieel kunnen bedruipen, de totale toe stand baarde heel veel zorg nu en vooral voor de toekomst. Wanneer ik den heelen toestand geza menlijk "wil typeeren, dan meen ik dit zoo te mogen doen: principieel: bij een deel gemis aan geestelijke leiding; sportief: in het algemeen zeer matige financieel: een gezamenlijke schul denlast van niet minder dan dertien dui zend gulden. Nu moet niet een of andere vereeniging zegen: ja, rnaar dit of dat geldt niet voor mij; ik typeer hiermede den algemeenen toestand. Als districtsadviseur draag ik verantwoording voor dien algemeenen toe stand en daarom zag en zie ik als groot ideaal dien algemeenen toestand weer ge zond te maken. Hoe moet het worden? De moeilijkheden, die moeten worden overwonnen, zijn tot twee klassen terug te brengen: moeilijkheden van finan- cieelen aard en bezwaren van per soonlijk karakter. De beide groepeeringen van de sport dra gen elk een schuldenlast van zes en half duizend gulden. Ik weet wel, er zijn voor al in dezen ijd mogelijkheden, om schuld- eischars voor een fait accomplis te stellen: ik heb haast niets, dus moet men zich maar met haast niets tevreden stellen. Maar vooreerst mag zulk een soort van li- quideeren pas worden toegepast als het niet anders kan; vervolgens is hier het ideëele goed van de vereeniging al te zeer verbonden aan financieele belangen, zoo dat het eerste niet bereikt kan worden zonder aan het tweede een redelijke vol doening te geven en tenslotte wil ik voor de jeugdbeweging ook op dit terrein goe de naam en sympathie bewaren. Maar dan geldt ook meer dan dubbel de verwachting, dat zoowel de schuldeischers als de Katholieken in het algemeen ons zullen helpen, om onze goede wil te kun nen vervullen. Tot op heden ben ik in die- verwachting niet teleurgesteld: onder de vorderingen is er een van vier duizend gulden, waaraan niet getornd mog worden; er is nog een enkele minder welwillende schuldeischer, maar de anderen hebben geheel vrijwillig er in toegestemd, dat met een groote kor ting hun vordering kan worden voldaan, zoodat ik met drie duizend gulden te be talen zeven duizend gulden kan aflossen. Ik vertrouw op de milddadigheidi van vele Katholieken, om ons zoo spoedig mo gelijk in de gelegenheid te stellen op deze wijze den financieelen toestand der sport te saneeren. Naast de financieele moeilijkheden staan de bezwaren van persoonlijken aard. Deze zijn van heel wat teerder karakter. In het algemeen weet men wel, welke de oorzaken zijn geweest, die tot de scheu ring hebben geleid. Moet over die oorza ken weer gepraat gaan worden? Dat zou den strijd weer opnieuw doen beginnen, hetgeen niet bevorderlijk zou zijn voor het werk en zeker niet nuttig in een jeugd beweging. Er moest een methode gevonden wor den, die de mogelijkheid zou bieden om met de daad goed te maken wat in 't ver leden verkeerd was en waardoor tevens zooveel mogelijk oude strijdkwesties zou den worden vermeden. Welnu die methode is gevonden in een niquwe ééne sportbeweging. Er wordt dus van elke bestaande vereeni ging gevraagd het besluit te nemen op een nader aan te duiden datum zichzelf op te heffen. Ik heb dit offer het eerst gevraagd aan de officieel R.K. Sportvereenigingen, opdat dit offer des te gemakkelijker gebracht zou kunnen worden door de niet als zoo danig erkende. Zoowel de R.K. Sportcentrale als de oude Sportcommissise, zoowel Kolping Boys als Rood-Wit, De Bataven en Leiden hebben reeds het besluit genomen op nader aan te geven datum de eigen vereeniging op te heffen, om in de dan georganiseerde nieu we beweging binnen te treden. Dit besluit om dus straks af te treden is ook genomen door de oude Sportcommis- sie die ook werkelijk heeft medegewerkt om tot een definitief accoord te komen.- Met de vereenigingen Klimop, Jeanne d'Arc en Urlo worden nog onderhandelin gen gevoerd. Er wordt dus gevraagd ter wille van het hooge belang van eenheid, maar veel meer nog om het nog veel hoogere belang van de juiste principieele geestelijke leiding opheffing van wat bestaat en toetreden tot wat komt. Wat komt er? Een groote sportbeweging voor heel katholiek Leiden, waarin groe peeringen naar takken van sport, dus een voetbal-, een hockey-, en gymnastiek-, een athletiek-, een korfbalgroepeering. Hierin wordt dan tevens volgens de Bisdomme- lijke voorschriften de groepeeringen ge scheiden naar de sexen; aÜeen voor de korfbal is dispensatie gegeven in verband met den aard van deze tak van sport. Elke groepeering heeft haar door de eigen le den zelf gekozen bestuur, bij de meisjes- sportgroepeeringen zal in het door haar eigen leden gekozen bestuur volgens Bis- dommelijke voorschriften een Vrouw van Nazareth zitting hebben, wat echter heele- maal niet behoeft te beteekenen een lid maatschap van De Graal, wat een louter persoonlijke kwestie blijft. In een hoofd bestuur zal innige samenwerking zijn tus schen de verschillende groepeeringen, om des te beter den bloei van het geheel en van de onderdeelen te waarborgen. De voordeelen zullen zijn: primciipi.eei: geestelijke leiding en waarborg voor blijvende eensgezinde sa menwerking; sportief: hoogere prestaties door be tere selectie; financieel: gezonder basis voor bree der uitgroei. Daarvoor wordt dan gevraagd: eerlijke samenwerking, geest van vertrouwen, het brengen van offertjes, die aan elke reor ganisatie vastzitten. Men heeft mij verzekerd: vijf jaren ge leden waren de moeilijkheden voorkomen geworden, wanneer toen een voorstel was geaccepteerd, dat minder mild was dan het huidige. Zou dan nu tegenwerking ver wacht kunnen worden bij het presenteeren van een zooveel milder voorstel? Niets behoeft geforceerd te worden, een jaar lang is er aan gewerkt om deze mo gelijkheid te kunnen bereiken, aan alle redelijke moeilijkheden wordt tegemoet gekomen, bezwaren zullen zooveel als mo gelijk is worden weggenomen. Maar wel moet een organisatorisch sa- menvoelen en samen willen zijn: ieder kan in elke beweging eigen verlangens naar voren brengen en daaraan willen vasthou den, maar dat beteekent de dood voor elke verbetering van het geheel. Hier zijn de groote lijnen opgesteld in samenspreking met vertegenwoordigers van alle zeven ver eenigingen, nadere uitwerking wordt over gelaten aan de eigen vertrouwensmen- schen, die straks gekozen zullen worden. Ik zie het dus niet aïs vermetel, wan neer ik op deze basis algemeene sa menwerking verwacht. Een tenslotte een beroep op alle Ka- De wereld in vogelvlucht Wat sinds den moord op den monarchis ten-leider Calvo Sotelo iederen dag ge vreesd werd, schijnt thans werkelijkheid te zijn geworden. In Madrid en andere ste den van Spanje moet een revolutie zijn uitgebroken. Alle verbindingen met de Spaansche hoofdstad zijn verbroken, zoo dat geen inlichtingen daar te verkrijgen zijn, maar volgens berichten uit Lissabon zou het in Madrid tot bloedige onlusten zijn gekomen. Na de geweldige spanning der laatste dagen, was eén dergelijke uit barsting haast onvermijdelijk. Omtrent den aard der revolutie is tot nu toe nog niets bekend. Volgens berichten via Frankrijk zou de regeering den toestand meester zijn. Deze verzekering moet steeds met een kor reltje zout genomen worden. Het is de vraag of de regeering dat over eenige uren nog zeggen kan. Wat de kwestie van de Locarno-confe- rentie betreft, waaraan Italië niet wil mee doen als Duitschland niet tevens wordt uit- genoodigd, hierin schijnt Frankrijk, dat de Locarno-conferentie desnoods met drie mo gendheden wil doorzetten, althans gedeel telijk zijn zin te krijgen. Er komt n.l. hoogstwaarschijnlijk een voorbereidende conferentie van de drie Locarnisten (En geland, Frankrijk en België), bijeen te Londen, welke als inleiding zou kunnen dienen voör een grootere Locarno-confe rentie, waarop ook Italië en Duitschland tegenwoordig zouden kunnen zijn. Op deze conferentie zou weer een grootere kunnen volgen, waarop een geheel Europeesch vei ligheidssysteem zou worden opgebouwd. Het is wel goede maar de uitwerking is er nog niet. Volgens de Italiaansche pers heeft Mussolini ook al een groot plan tot reorganisatie van Europa. Hij wil alle lan den groepeeren rondom zichzelf als mid denpunt! Mussolini is voor geen kleintje vervaard! In Duitschland gaat minister Kerrl nog eens probeeren of hij den Kerkvrede for- ceeren kan met dwangmiddelen. Als ant woord op het gisteren door ons .gepubli ceerde protest zijn n.l. eenige maatregelen genomen, welke ten doel hebben den in vloed van het bestuur der Belijdeniskerk (zoo noemt zich het afgescheiden opposi- tioneele gedeelte der Protestantsch Evan gelische Kerk in Duitschland') te breken. Men blijft met koppigheid den verkeerden weg bewandelen, zelfs tijdens den z.g. „Olympischen wapenstilstand". EERSTE KAMER Industrie-financiering Het Paleis op den Dam De Minister van Handel, Nijverheid en Scheepvaart, de heer Gelissen, wijst op het groote belang van de industrie voor ons land. Van onze arbeiders is 40 procent by industrieele ondernemingen betrokken. De bedrijfswinsten zijn de laatste drie jaren gestegen. En de werkloosheid is be langrijk verminderd. Het aantal werkloozen bedraagt thans 333.000. Industrialisatie acht spreker noodzakelijk. De vestiging van nieuwe industrieën behoort ook naar de meening van den Minister aan het particu lier initiatief te worden overgelaten, als het zonder staatshulp kan. De staat treedt hier subsidiair op. Bij de afsluiting van handelsverdragen moet de regeering rekening houden met de belangen van het geheele bedrijfsleven, met industrie, landbouw, scheepvaart, enz. De Minister zegt toe, dat hij niet zal aar zelen protectiemaatregelen te nemen, wan neer die noodig zijn voor de ontwikkeling van het bedrijfsleven in ons eigen land. Sinds eenige weken werkt reeds een op sporingsdienst, welke zal nagaan, welke nieuwe bedrijven kunnen worden opgericht. Conjunctuurstudie en economische voor lichting zullen hand in hand gaan. Een vestigingswet is in voorbereiding. De regeering onderhandelt over exportcredie- ten met eenige bankiers. Wanneer een bank gelden op korten ter mijn opneemt en op langen termijn uit- tholieken van Leiden om spoedig rui men financieelen steun. Ik kan zeven duizend gulden wegwerken door drie duizend te betalen, maar dan moet dit geschieden binnen zes weken en daarom een krachtige oproep: zend mij uw hulp voor het jeugdwerk!!! L. BEUNE, Pr., Zoeterw. Singel 33, Giro 69230. Dit nummer bestaat uit vijf bladen, w.o. geïllustreerd Zondagsblad. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Een nieuwe revolutie in Spanje? De te lefoonverbindingen met Madrid zijn ver broken. Geruchten omtrent bloedige onlus ten. (1ste blad). Een voorbereidende Locarno-conferentie te Londen. (2de blad). Drastische maatregelen tegen de belijde niskerk in Duitschland. (2de blad). Men weet nog niet, wat er precies ge beurd is bij den aanslag op den Engelschen koning. (2de blad). Een spoorwegramp in Rusland heeft 51 dooden geëischt. (Buitenl. Ber., 2de blad). OMGEVING. Het Luchtvaartfeest te Noordwijk. (2de blad). SPORT EN WEDSTRIJDEN. i De Kaagweek. (1ste blad). leent, komt haar liquiditeit in groot gevaar. Maar wanneer men van stroppenbank spreekt, moet men principieel verschil ma ken tusschen kort- en lang geld financie ring. Voor de industrie-financiering is een bank van een nieuwe structuur noodig. In dit licht moet dit ontwerp worden bezien. (Reeds geplaatst in een gedeelte onzer vorige oplage). De Minister vervolgt zijn rede. De industrieele afdeeling van het werk fonds heeft tot 15 Juli 22 credieten voor industrie verstrekt tot een bedrag van ruim 3 millioen. Daarnaast zijn 6 credie ten voor scheepsbouw verstrekt tot een bedrag van 13 millioen. Maar voor een algemeene financiering van de industrie is een afzonderlijk orgaan noodig zoo als de op te richten maatschappij. De heer Gelderman zen, diat met dit ontwerp de berg een muis heeft gebaard, maar mui zen vermenigvuldigen zich snel. Men vreest dat de industriebank een ambtelijk karakter zal krijgen, maar als de staat geld in een zaak steekt, is het na tuurlijk, diat hij er ook veel in te zeggen wil hebben. Daarom zitten er ambtenaren in het bestuur. Maar naast hen zitten ver tegenwoordigers van bankwezen en be drijfsleven. De Kamer neemt het wetsontwerp aan met 24 tegen 8 stemmen. Tegen de heeren Ter Haar, Vander Hoeven en De Gijselaar (C.H.), de beide N.S.B.-ers en de heeren Van den Bergh, Gelderman en Van Rap- pard (Lib.). De Kamer keurt daarna zonder debat en zonder hoofdelijke stemming het wetsont werp wijziging van de wet openbare ver voermiddelen goed. De Paleis-Raadhuiskwestie Aan de orde is het wetsontwerp goedkeu ring van de overeenkomst, houdende af stand om niet door de gemeente Amster dam aan dten staat van het Koninklijk Pa leis aan den Dam, te Amsterdam, en uit- keering door den Staat aan dè gemeente Amsterdam van 10 millioen voor den bouw van een nieuw raadhuis. De heer Van Embden V.D.) betreurt, dat dit wetsontwerp brengt het verbre ken van een band tusschen Amsterdam en zijn glorieus verleden. Hij had gehoopt, dat het paleis weer raadhuis zou worden. Dit zou misschien veel geld hebben ge kost, maar het ideëele doel zou dit hebben gerechtvaardigd. De heer Van Vessem (N.S.B.) juicht het wetsontwerp toe, dat een overwinning beteekent van den Amsterdamschen geest door den nationalen geest. De Minister van Financiën, de heer Oud zegt, dat de zienswijze van den seer Van Vessem een beetje klein is. Er is geen tegenstelling tusschen Amsterdam en het land. Het Rijk en Amsterdam zijn het juist samen eens geworden over deze

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 1