S)e £eidóche(Bou/tai/nt
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
27ste Jaargang
WOENSDAG 17 JUNI 1936
No. 8446
OE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij Toormtbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week J 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 l
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
V De kwaadsprekers.
t Ie moeilijk, om objectief vast te stellen,
welk kwaad den mensch voor zijn mede-
menscben het onaangenaamst en het ge
vaarlijkst maakt.
Wij zullen ons hieraan ook niet wagen.
Maar dit mogen we wel vaststellen, dat
tot de categorie zéér onaangename en zéér
gevaarlijke menschen behooren degenen,
die graag en het liefst in een ander het
verkeerde zien en dat verkeerde dan het
meest belangwekkende vinden voor hun
gesprekken, het meest „interessante" voor
hun conversatie.
Men kan zulke personen ontmoeten in
allo kringen. Ook in kringen, waar men
ze niet zou verwachten!
De Duitsche Bisschoppen hebben onlangs
geconstateerd, dat fouten en misdaden, be
gaan door katholieken, door priesters en
religieusen, door velen worden vernomen
en gepubliceerd met „haat en leedvermaak"
in plaats van met gevoelens van droefheid!
De Bisschoppen wijzen hier aan de echte
mentaliteit van de categorie personen,
welke wij hier bedoelen, 't Zijn de kwaad
sprekers als van beroep. En als er dan nog
bijkomt de stuwing van hun anti-katho
lieke gevoelens van haat, dan is voor hen
het „interessante" van gevallen, die eigen
lijk diep bedroevend zym, wel buitenge
woon groot!
Als wij, katholieken, zoo zien besproken
en 'behandeld, met „haat en leedvermaak", de
betrekkelijk zeer weinige gevallen van er
gernis, gegeven door slechts enkelen in het
keur-corps van priesters en religieusen,
dan mogen en moeten wij dat afkeuren en
betreuren, maar 't mag nooit aanleiding
zijn voor wat we zouden kunnen noemen
een „revanche", een wraakneming. Op an
deren zullen wij, katholieken, nooit toepas
sen een afkeurenswaardige, een slechte
methode, die op ons wordt toegepast!
Hiervan moeten wij ons doordrongen hou
den!
De wereld
in vogelvlucht
De stakingsbeweging, in Frankrijk in
gezet en daar alweer aan 't luwen, is op
België overgeslagen en neemt daar thans
gevaarlijke afmetingen aan. Vooral in de
omgeving van Luik én in de stad zelf
spant het geducht. Er doen zich daar inci
denten voor, welke herhaaldelijk ingrij
pen van de politie noodzakelijk maken.
Ook in Gent heerscht een onrustige stem
ming; in Antwerpen, waar de havenarbei
ders nog steeds staken, is het rustig.
In Frankrijk schijnt men niet blind te
zijn voor de economische gevolgen, welke
het financieele en sociale program van
Blum hebben kan. Vooral in den Senaat
is scherpe critiek uitgeoefend op Blum en
aan het einde van de Senaatszitting van
gisteren, zeide de bekende financier Cail-
laux, die voorzitter is van de financieele
commissie van den Senaat, dat de Senaat
verplicht was, den minister-president zijn
financieele experimenten te laten beproe
ven, maar dat men tenminste gedaan had,
wat men kon, nl. waarschuwen. Blum zelf
verwacht, dat tegenover de kostenstijging,
welke de grootere loonen zullen veroor
zaken, een daling der kostprijzen zal
staan, waardoor de productie niet duurder
zal behoeven te zijn. Waarop die verwach
ting gebaseerd is, weten wij niet. Ver
wachtingen in economische zaken zijn
buitengewoon onbetrouwbaar.
ENGELAND EN DE SANCTIES.
Eenstemmigheid in het Britsche kabinet.
LONDEN, 17 Juni. (A.N.P.) Het belang
rijkste onderwerp op de kabinetszitting van
vanmorgen was de politiek, die te Genève
gevolgd zal worden. In principe zijn de le
den van het kabinet naar gemeld wordt
het reeds eens over de noodzakelijkheid
van opheffing der sancties, indien dat voor
Genève aannemelijk is. Verder is de ge
dragslijn besproken, die morgen bij het de
bat in het Lagerhuis gevolgd zal worden.
Herberekening van
pensioenen
Wetsontwerp weer ingediend, om den groei
van wanverhoudingen te stuiten.
Ingediend is een wetsontwerp, houdende
herberekening van pensioenen van burger
lijke en militaire ambtenaren.
De regeering meent dat de teruggenomen
herberekening weder dient te worden voor
gesteld om den groei van wanverhoudingen
te stuiten.
Bij de voorbereiding van. dit ontwerp is
overwogen, of niet, evenals voor de spoor
wegambtenaren is voorgesteld, ook hier een
individueele herberekening der pensioenen
zou kunnen worden ontworpen. In verband
met de wijziging, welke de werkzaamhe
den, aan een bepaalden rang verbonden, in
den loop der jaren hebben ondergaan, werd
zulks onmogelijk geoordeeld. Evenmin kan
een regeling worden voorgesteld voor elk
openbaar lichaam afzonderlijk.
Besloten werd daarom uit te gaan van de
algemeene wijzigingen, welke de salaris
sen der ambtenaren in den loop der jaren
hebben ondergaan, met inachtneming van
een limiet, beneden welke het herbereken
de pensioen niet zal mogen dalen.
Te verwachten valt, dat een pensioens
verlaging tot ten hoogste 10 pCt. niet meer
ingrijpend zal zijn dan de verminderingen,
welke in het algemeen op de salarissen der
ambtenaren zijn toegepast.
Uit den voorgestelden maatregel wordt
een jaarlijksche bezuiniging verkregen voor
het rijk van 3.300.000 (voor de burgely-
ke ambtenaren 2.300.000, voor de militaire
ambtenaren 1.000.000), voor het veertig
tal gemeenten, dat voor een deel harer
ambtenaren het risico voor eigen pensioen
draagt 800.000 en voor 't Algemeen Bur
gerlijk Pensionfonds 1.600.000.
Nadere berekeningen zullen moeten aan-
toonen of het voor het pensioenfonds mo
gelijk is tegenover deze laatstgenoemde be
zuiniging eenige eveneens tijdelijke maat
regelen te treffen, welke besparing voor
het rijk en de overige lichamen tengevolge
zouden hebben.
De regeering is van oordeel, dat de pen
sioenen van leden van Gedeputeerde Sta
ten, van wethouders en van leden van be
sturen van waterschappen, veenschappen
of veenpolders wegens de verscheidenheid
van normen en regelingen, waarnaar zij
zijn toegekend, niet begrepen te behooren
te worden in de algemeene herberekening
ingevolge het wetontwerp.
Verschillende andere pensioenen vallen
eveneens buiten de regeling
Voorgesteld wordt van de herberekening
uit te zonderen de pensioenen van 800 en
minder.
De regeling gaat uit van de gedachte, dat
slechts de pensioenen, verleend ï.a de aan
passing in meer blijvenden vorm van de
overheidssalarissen aan de na-oorlogsche
prijsstijgingen, dienen te worden herzien.
De regeling stelt naast de verlaging van
de pensioenen der in 1923 ontslagen bur
gerlijke ambtenaren met 10 pCt. de verla
ging op 2 en 6 pCt. voor de pensioenen der
respectievelijk in 1921 en 1922 ontslagen
ambtenaren.
Gedurende het jaar 1938 behoeft nog
slechts van de 5 pCt. verlaging van 1 Janu
ari 1936 van 1/3 op 1 Januari tot nihil op
ultimo December in het pensioen verwerkt
te worden, het geen een te verwaarloozen
percentage oplevert in een globale, afge
ronde verlagingspercentages berustend
systeetm.
Vandaar dat de regeling de pensioenen
der in 1938 en later ontslagen ambtenaren
onaangetast laat.
Voor de militairen, met een pensioenbe
rekening over de inkomsten van het laat
ste dienstjaar, is het salarispeil van 1 Ja
nuari 1920 reeds ten volle verdisconteerd
in de pensioenen, verleend na 1 Januari
1936 in de pensioenen van de na 1 Januari
1937 ontslagenen.
Vandaar dat de regeling de pensioenver
laging voor de militaire pensioenen van na
1 Januari 1921 onmiddelijk op de volle 10
pCt. stelt en de verlaging beperkt tot de
pensioenen der militairen voor 1 Juli 1936
ontslagen, terwijl ook de daling in de per
centages na 1 Januari 1934 sneller ver
loopt.
Voorgesteld wordt, bij herberekening
van de pensioenen uit te gaan van het pen
sioenbedrag, waarop zij zonder toepassing
van een beperkende bepaling zouden zijn
vastgesteld.
De herberekening der pensioenen wordt
als een maatregel van tijdelijken aard voor
gesteld, opdat de regeering gelegenheid
hebbe haar standpunt ten deze nader te
bepalen, zoodra zij over een afgerond voor
stel tot herziening der pensioenregelingen
van het overheidspersoneel zal kunnen be
schikken.
De wet treet in werking met ingang van
den lsten Januari 1927 en blijft van kracht
tot 1 Januari 1942.
Koninklijk bezoek aan
's Hertogenbosch
De Prinses is „Zwanenbroeder'
geworden
Na de openingsplechtigheid van de
nieuwe Waalbrug te Nijmegen te hebben
verricht is H. M. de Koningin, vergezeld
van H. K. H. Prinses Juliana en gevolg
Dinsdagmiddag doorgereisd naar Brabants
hoofdstad, waar zij ook heden vertoeft en
de gast is van den Commissaris der Konin
gin in de provincie Noord-Brabant, jhr. mr.
dr. A. B. G. M. van Rijckevorsel.
Met groote vreugde hebben de Bossche
naren de Landsvrouwe, die in tal van jaren
hun stad niet bezocht, en haar Dochter
begroet. Nagenoeg huis aan huis wappert
er de driekleur en in breede scharen had
den de inwoners der hertogstad zich langs
den weg, die de koninklijke familie nemen
zou, geschaard teneinde van haar aanhan
kelijkheid blijk te geven.
Met den trein van 17.36 uur arriveerden
de hooge bezoekers. Op het perron werden
zij opgewacht door den Commissaris der
Koningin en burgemeester mr. F. J. van
Lanschot.
Na de begroeting begaf het gezelschap
zich naar buiten, waar, zoodra de konink
lijke familie zichtbaar werd, luide toe
juichingen haar tot welkom tegenklonken.
Voor het bordes stond opgesteld een eere
compagnie van het regiment wielrijders ter
sterkte van 100 man onder commando, die
in haar midden had den koninklijken
standaard en waaraan ook het regiments
muziekkorps was toegevoegd. Nadat het
korps het „Wilhelmus" had gespeeld, in
specteerde de Koningin deze eerewacht, en
vervolgens nam zij plaats in de gereedstaan
de auto, welke haar naar het Gouverne
mentspaleis in de Ververstraat reed.
Overal langs den weg stond de burgerij
in dichte rijen geschaard en overal werd
zij toegejuicht, voor welke attentie zij
dankte met een minzaam hoofdbuigen en
wuiven met de hand. De Koningin en Prin
ses brachten den nacht in het Gouverne
mentshuis door.
De Koningin op de veemarkt.
Vanmorgen reed de Koningin om tien
uur uit van het gouvernementspaleis voor
een bezoek aan de veemarkthallen. Daar
dit bezoek samenvalt met de gewone
Woensdagsche markt waren nog meer dan
anders het geval was de bewoners van de
Meierij naar den Bosch gekomen, zoodat
in de stad een geweldige drukte heerschte.
En vooral op de veemarkt was het thans
buitengewoon vol. Een half uur heeft de
Koningin in de hallen vertoefd en daar,
voorgelicht door burgemeester van Lan
schot, met groote belangstelling kennis ge
nomen van den gang van zaken op deze
bekende en steeds in bloei toenemende vee
markt.
In de St. Jans-basiliek.
Te ruim kwart voor elf was de Koningin
na een korte rondrit door de stad weder in
het gouvernementspaleis teruggekeerd, te
11.20 verliet zij, thans vergezeld van H. K.
H. Prinses Juliana, het weder en begaf zij
zich naar de Kathedrale Basiliek van St.
Jan.
Z. H. Exc. Mgr. A. F. Diepen, Bisschop
van 's-Hertogenbosch, heeft in tegenwoor
digheid van de in de stad wonende kanun
niken, het kerkbestuur en den archivaris
der basiliek, den heer Mosmans, de vorste
lijke personen aan de St. Antoniuspoort
ontvangen en hen daarna de kerk rondge
leid. Middelerwijl bespeelde Peter Kallen-
bach het orgel. Alvorens het monumentale
gebouw te verlaten, hebben Koningin en
Prinses haar handteekening in het gulden
boek geplaatst.
H. K. H. Prinses Juliana
„Zwanenbroeder".
Langs de noorderpoort de basiliek ver
latende, begaven de vorstin en haar doch
ter zich te voet naar het tegenover gele
gen gebouw der ülustre Lieve Vrouwe
Broederschap.
Hier waren priesters, benevens broeders
en candidandi ter ontvangst aanwezig. Na
mens priesters en broeders werd in een
plechtigheid, welke een streng particulier
karakter droeg, aan Prinses Juliana het al
oude insigne der Zwanenbroeders ter hand
gesteld, alsmede de daarbij behoorende
oorkonde. Hiermede werd H .K. H. in de
Zwanenbroederschap opgenomen, waarme
de de traditie, dat alle leden van het Ne-
derlandsch Koninklijk Huis lid zijn geweest
van deze Illustre Lieve Vrouwe Broeder
schap is voortgezet.
Na deze plechtigheid volgde opnieuw een
korte rondrit door de stad, welke aan het
gouvernementspaleis eindigde.
Na het déjeuner gebruikt te hebben, ver
leende de Koningin aan eenige vooraan
staande personen uit handelskringen
audiëntie.
I
Ontvangst op het Stadhuis.
Later in den middag brachten de Konin
gin en de Prinses een bezoek aan het stad
huis, waar zü op de pui door het college
van B. en W. werden begroet.
Daarna begaven zij zich naar de raad
zaal, waar de leden van den gemeenteraad
aan beiden werden voorgesteld. Burgemees
ter mr. F. J. Lanschot sprak de beide
vorstelijke personen hier namens raad en
burgers hartelijk toe en bood haar een
exemplaar van den zilveren penning aan,
die by gelegenheid van het 750-jarig be
staan van de stad is geslagen.
Ruim een half uur vertoefden de ko
ninklijke bezoeksters op het stadhuis en
plaatsten middelerwijl ook hier haar na
men in het gulden boek.
Bij het vertrek zagen zij vóór het bor
des de Kon. Harmonie 's Hertogbosch en
nagenoeg alle vereenigingen en corporaties
uit de stad opgesteld.
Voor de door de dochtertjes van een
tweetal bestuursleden der vereeniging „Ko
ninginnedag" haar aangeboden bloemstuk
ken, het Wilhelmus door het keurcorps ge
speeld en door allen uit volle borst meege
zongen, dankten de beide vorstinnen zeer.
Toen beiden in de auto plaats namen
barstte opnieuw een luid gejuich los, dat
haar bleef begeleidden tot aan het station,
waar 's-Hertogenbosch' muziekcorps stond
opgesteld.
Nogmaals, ditmaal ten afscheid, wuifden
Koningin en Prinses de Bosschenaren toe,
daarna begaven zij zich door de wachtka
mer derde klasse naar het perron. Met den
trein van 4.27 verlieten zij, met bestemming
naar den Haag de Hertogstad.
Na het vertrek bleef in deze stad een op
gewekte stemming heerschen.
Zij bereikte 's avonds haar hoogtepunt
in het concert, dat de Koninklijke Harmo
nie ,,'s-Hertogenbosch", gemeentebestuur
en burgerij aanbood en dat besloten werd
met de traditioneele taptoe en muzikale
rondgang over de Markt.
DE DISTRIBUTIE VAN GOEDKOOPE
GROENTEN.
Bezwaren ertegen.
De kamer van koophandel en fabrieken
voor Dordrecht en Omstreken heeft zich
met betrekking tot de distributie van goed-
koope groenten met een adres tot den mi
nister van landbouw en visscherij gewend,
waarin zij o.m. het volgende te kennen
geeft:
Meer en meer bereiken ons klachten met
betrekking tot het van overheidswege dis-
tribileeren van op de veiling doorgedraaide
en ook elders aangekochte groenten. Het
voornaamste bezwaar is dan natuurlijk ge
richt tegen het, overigens niet voor betwis
ting vatbare, aanvullen van de voorraden
met niet-doorgedraaide en zelfs niet op de
veiling ten algemeene verkoop aangeboden
groenten. Bleef de distributie beperkt tot
de onverkocht gebleven groenten, dan zou
er geen aanleiding bestaan, bedenkingen
te opperen tegen distributie hiervan aan
.gezinnen, die zich slechts op deze wijze in
de mogelijkheid zien gesteld, zich deze
levensmiddelen aan te schaffen. Nu echter
blijkt, dat deze „wilde" distributie zich zelf
overbodig zou maken, heeft men zijn toe
vlucht genomen tot een stelsel van „geor-
ganiseerden" handel, waarin de gemeente
lijke overheid op drieste wijze het terrein
van den particulieren handel betreedt. Door
het aanhouden van geselecteerde voorraden
bestrijkt men een veel grooter gebied en
wordt een eigen clientèle gekweekt, die zich
bij een minder gevarieerd aanbod tot den
particulieren handel zou blijven wenden.
De gevolgen van een dermate willekeu
rig ingrijpen in de bestaansvoorwaarden
van een belangrijke groep handelaren doen
ons een stelsel, dat dergelijke gevaren in
zich bergt, ten stelligste veroordeel en. Wan
neer distributie van anders voor bederf be
stemde groenten niet mogelijk is wegens
gebrek aan afneming, waardoor het systeem
schipbreuk lijdt, dan is dit te betreuren,
maai moet het als feit aanvaard worden.
Wij moeten echter met kracht opkomen
tegen handhaving van een geforceerde dis
tributie, die dan niet meer als goed bedoeld
middel kan worden aanvaard, maar als ver
werpelijk doel moet worden afgekeurd.
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
=3
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Critiek op Blum's financieele en eco
nomische plannen. (2de blad).
De Dominions op Zuid-Afrika na zouden
vóór opheffing der sancties zijn. (2de blad).
Italië zou behalve opheffing der sanc
ties ook erkenning van de annexatie van
Abessynië else hen. (2de blad).
BINNENLAND.
Opnieuw is ingediend een wetsontwerp
tot herberekening der pensioenen van bur
gerlijke en militaire ambtenaren. (1ste
blad).
Bezoek van Koningin en Prinses aan
's-Hertogenbosch. (1ste blad).
De stand van de Rijksmiddelen. (2de
blad).
Bioscooptheater „Scala" te Medemblik met
naastgelegen café-restaurant afgebrand.
(3de blad).
Brand in een drukkerij te Amersfoort.
(3de blad).
LEIDEN.
De jaarvergadering der Mij. van Neder-
landsche Letterkunde. (1ste blad).
KERKNIEUWS
SINT ADALBERTUS-VIERING.
Nu in het najaar van 1935 de Benedic
tijner Paters zich in hun Egmondsche ne
derzetting weer hebben gevestigd, draagt
de viering van den Sint Adalbertus-dag,
op 25 Juni, dit jaar een bijzonder karakter.
De Hoogmis wordt om 10 uur op den
Akker opgedragen door dr. Dom J. Huy-
ben, Prior van het Egmondsche Klooster,
geassisteerd door de Benedictijner Monni
ken, die met hun gezangen de plechtighe
den zullen opluisteren.
De feestpredicatie onder deze H. Mis
wordt gehouden door Pater Borromaeus
de Greeve O.F.M.
's Middags om 2 uur Lof, eveneens in
de open lucht.
Op Zondag onder het octaaf van St.
Adalbertus komen, zooals reeds van tal
van jaren gebruikelijk is, de Amsterdam-
sche Pelgrims, waarbij zich stellig weer
velen ook van elders zullen aansluiten.
Professor Henneman zal dan om 6 uur de
H. Mis opdragen, die telkens weer zoo'n
heerlijk diepen indruk maakt op de vrome
schare, die in den vroegen morgenstond
eerbiedig op den Akker neerknielt, waar
de liturgische gezangen afwisselen met
bladergeruisch en vogelgekwinkeleer.
Nog van meer zijden kwamen reeds be
richten van processies, die dezen zomer
een bezoek aan den St. Adalbertsput aan
kondigden, om getuigenis af te leggen van
de devotie voor den man, die Kennemer-
land gekerstend heeft.
GEEN MEDISCHE ATTESTEN VAN
JOODSCHE DOCTOREN.
Nieuw voorschrift voor Duitsche school
kinderen.
BERLIJN, 17 Juni. (A.N.P.) Krachtens
een decreet van den rijksminister van on
derwijs en opvoeding mogen schoolkinderen
die aan de hand van een medisch attest hun
schoolverzuim moeten verklaren, dergelijke
attesten niet bij Joodsche doctoren halen.
Een attest van een Joodschen arts mag
door het schoolhoofd, uitgezonderd wan
neer het Joodsche kinderen betreft, niet
worden aangenomen. Het gevolg hiervan
zal zijn, dat niet-Joodsche gezinnen, die
toevallig een Joodschen huisdokter hebben,
van arts moeten veranderen, hetgeen een
groot verlies aan patiënten voor de Jood
sche doctoren zal beteekenen.
