De R. K. Vakschool voor Meisjes
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Waar onze meisjes worden gevormd voor
het practische leven
De bloei en vooruitgang onzer Leidsche Vakschool
27ste Jaargang
DINSDAG 9 JUNI 1936
No. 8439
S)e CcidóelieSoti/tei/fit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Ook voor het meisje is de
toekomst een probleem
TROUWEN OF NIET TROUWEN.
Fritz Hirsch zong in een van zijn laat
ste operettes, „Es war einmal ein Musikus",
een aardig liedje, waarvan de eerste regel
van elk couplet luidde: „Was soil der Jun-
ge werden".
Dat is inderdaad een probleem, waar
mede menige vader, vooral in deze van be
zuinigingen en inkrimpingen zoo overvolle
tijden, zich aftobt. „Wat moet die jongen
van me worden?"
Voor de meisjes is dat probleem «altijd
minder zorgvol geweest, ze vonden ge
woonlijk wel ergens een onderkomen.
Maar in den laatsten tijd is de levenspuzzle
ook voor het zwakke geslacht ingewik
kelder geworden.
Ze trouwen of ze trouwen niet.
Trouwen ze niet, dan moeten zij zich
een eigen weg door het leven zoeken en
dat leven is voor haar vaak even hardvoch
tig als voor de jongens. Het dagelijksche
brood wordt doorgaans niet cadeau gege
ven.
En als ze wel trouwen? Dan komen de
plichten als huisvrouw en moeder, welke
plichten in den modernen tijd belangrijk
verzwaard zijn bij die van vroeger
Men meent maar al te gauw, dat het
huishouden niets anders is als een beetje
stof afnemen, boenen en wrijven, wat was-
scheplassen, kousen stoppen, en als hoog
ste van deze serie kunsten het koken van
een paar aardappels, vleesch en groenten.
In een goed bestuurd modern huishou
den komt heel wat meer kijken, het jonge
meisje van thans kan niet meer volstaan
met de kennis, welke het al spelend bij
moeder thuis opsteekt. Zij moet als huis
vrouw weten wat ze doet en waarom ze
zoo doet.
In deze behoefte van den modernen tijd
voorzien de Huishoudscholen of Vakscho
len voor Meisjes, zij leiden de meisjes op
tot huisvrouw, tot min of meer „gestu
deerde" huisvrouw en moeder en daarnaast
helpen zij de meisjes bij het verwerven van
de noodige kennis om in verschillende
vrouwelijke beroepen te slagen. Van deze
vrouwelijke beroepen heeft men op de
eerste plaats het oog' op dat van leerares
in de vakken, welke op de school worden
gedoceerd, en op het vak van- naaister of
costumière e.d., terwijl ook speciale cur
sussen worden gegeven voor bijzondere
doeleinden; maar eigenaardig is het na te
gaan, tot welke werkkringen de Vak-
schoolopleiding de meisjes de toegang ont
sloten heeft, werkkringen waarop men
niet speciaal het oog had, maar welke bij
het zoeken naar geschikte krachten open
De directrice der R. K. Vakschool
Mej. M, A. LUTZ.
vielen voor haar, die door hun studie aan
de Vakschool een waarbor^ konden geven
van de gewenschte bekwaamheid.
Ik had dezer dagen het voorrecht, over
deze onderwerpen te kunnen spreken met
mej. M. A. Lutz., de opvolgster van mevr.
v. OerleNipper als directrice der R.-K.
Vakschool voor Meisjes aan het Galgewa
ter.
Zooals men weet is sinds eenige jaren
(sinds Driekoningen van het jaar 1932,
zegt een gedenksteen in het gebouw) de
vakschool gevestigd in het ruime en prac-
tisch ingerichte nieuwe gebouw aan het
rustige Galgewater, na opgericht en groot
te zijn geworden in de oude huizen aan
het Noordeinde, waar thans nog het Inter
naat is gehuisvest. Dat was in den pioniers
tijd van pater Bouters en mevr v. Oerle,
die beiden wel het leeuwen-aandeel heb
ben gehad in de uitbreiding der Vakschool
van het bescheiden begin tot het instituut,
dat thans een klinkenden naam heeft in
het heele land en circa 750 leerlingen telt.
Dien roemruchten naam heeft de Vak
school te danken aan het onderwijs, dat er
wordt gegeven.
De „huishoudkundige".
„Wij hebben hier vooreerst de opleiding
tot huishoudkundige", aldus leidde mej.
Lutz mij, met de haar eigen rustige, be
schaafde doceertrant, in dit speciale rijk
der vrouw in.
„De meisjes, die hiertoe willen opgeleid
worden, moeten ongeveer 17 jaar zijn en
het Mulo-diploma A hebben behaald of een
daarmee gelijk te stellen ontwikkeling be
zitten. Is het haar bedoeling om verder te
studeeren voor leerares, dan is een Mulo
diploma B vereischt (dat speciaal voor
meisjes moeilijker is, omdat het een groo-
ter wiskundige bekwaamheid verlangt) of
een getuigschrift, dat met vrucht een ze
ker aantal jaren op H. B. S. of Gymnasium
of Middelbare Meisjesschool is doorloo-
pen."
Het woord „huishoudkundige" wekt bij
sommigen misschien den indruk, dat men
hier een zeker soort „geleerde" vrouwen
kweekt, die alles van het huishouden af
weten behalve de practijk van allen dag.
Dat is geenszins waar, want wat de meis
jes leeren, is juist wat elke huisvrouw
weten moest, n.l. iets over de voedingsleer,
gezondheidsleer, verbandleer, koken, strij
ken, waschbehandeling, knippen en naaien,
warenkennis, zieken- en kinderverzorging
enz. Zelfs krijgen ze les hoe zij een huis
houdboekje moeten aanleggen. Allemaal
dingen, die in het huishouden ter dege te
pas komen.
„Deze opleiding, welke 2 jaar duurt, al
dus vervolgde mej. Lutz, is een goede basis
voor de toekomstige huisvrouw, maar ook
voor hen, die als steun of plaatsvervang
ster van de huisvrouw optreden. Verschil
lende meisjes, die het diploma behaalden,
vinden een plaats in huishoudelijke be
trekkingen, vanzelfsprekend in beter gesi
tueerde gezinnen, omdat het hier meisjes
betreft van zekere ontwikkeling. Het leer
geld (ƒ175.per jaar) is daarop ook be
rekend. Andere vinden een plaats in in
richtingen, zooals ziekenhuizen, vacantie-
kolonies e.d. Als inleiding tot de ver
pleegstersopleiding is deze cursus ook zeer
geschikt. Meisjes, die althans één jaar deze
cursus gevolgd hebben, hebben altijd iets
voor bij anderen. Een aansluitende cursus
van een jaar, speciaal voor toekomstige
verpleegsters is in voorbereiding. Wie lee
rares wil worden, moet na het beëindigen
van deze 2-jarige opleiding tot huishoud
kundige doorstudeeren, doch alvorens hier
toe over te gaan, moet zij dit jaar voor
het eerst practische ervaring hebben op
gedaan. Een K. B. van 1935 eischt voortaan
van de toekomstige leeraressen, dat zij ten
minste 150 werkdagen (dus practisch een
half jaar) in een huishoudelijke betrekking
in volledige dagtaak zijn werkzaam ge
weest. Dit jaar komt een twintigtal van on
ze meisjes daarvoor in aanmerking en voor
hen moet een plaatsje gezocht worden in
gezinnen of inrichtingen.
Na deze practische werkzaamheden kun
nen zij doorstudeeren en wel n twee rich
tingen n.l. voor huishoudkunde en wasch
behandeling (de z.g. Acte N VII) of voor
HET SINDS 1932 IN GEBRUIK GENOMEN NIEUWE GEBOUW DER R. K. VAKSCHOOL.
koken en voedingsleer (de z.g. Acte N
VIII)".
De vooruitzichten.
„Hoe zijn de vooruitzichten voor deze
leeraressen, als zij eenmaal klaar zijn?"
„Ongeveer de helft slaagt er in, een be
trekking als leerares te krijgen. Dit is de
schatting over het geheele land; voor onze
Vakschool is het percentage zelfs iets gun
stiger. De rest zoekt het elders. Wij vin
den ze vaak terug als hoofd van een keu
ken, in hotels of ziekenhuizen, soms wor
den ze belast met het toezicht op de lin
nenkamer van een groot hotel enz.
Meisjes, die de acte N VIII hebben be
haald, kunnen doorstudeeren voor dieet-
zuster. Aparte dieet-zusters zijn voor ons
land een nieuwe verschijning; in het bui
tenland bestaan ze reeds lang. Wanneer een
inrichting vele patiënten telt, die een
dieet moeten volgen, is een dieet-zuster aan
het hoofd van de keuken als aanvulling van
het dokterstoezicht haast onontbeerlijk."
„Zijn er reeds meisjes, die deze oplei
ding volgen."
„Ja zeker; wij hebben er dit jaar een 10-
tal. Meisjes, die de acte N VIII behaald
hebben, worden ook vaak gevraagd als de-
monstratrices in toonkamers e.d. ter pro
pageering van huishoudelijke artikelen, of
op zuivelbureaux."
Eenvoudige opleiding.
De tot nu toe besproken opleidingen be
wegen zich om zoo te zeggen op het ter
rein van de „hoogere" huishoudkunde.
Er zijn echter ook eenvoudiger opleidin
gen. Vooreerst de z.g. primaire opleiding of
de voorbereidende cursus, ook wel ge
noemd de dag-cursus.
Deze cursus wordt gegeven aan meisjes,
die ofwel 12 jaar oud zijn en 7 klassen van
de Lagere School hebben doorloopen, of
wel op 1 Sept. van het cursusjaar 12 jaar
en 8 maanden oud zijn.
Twee jaren duimt deze dagcursus, welke
de volgende vakken omvat: knippen,
naaien, verstellen, mazen, stoppen, breien,
costuumnaaien, teekenen, stofversieren,
koken, strijken, huishoudkunde en voortge
zet lager onderwijs.
Hier wordt het schoolgeld berekend naar
het inkomen van het gezin en aantal kin
deren onder de 16 jaar.
Na afloop van deze cursus kunnen zij
thuis al aardig behulpzaam zijn of een een
voudige huishoudelijke betrekking aan
vaarden. Willen ze meer ervaring opdoen
in de huishoudelijke vakken, dan kunnen
ze in het 2e leerjaar komen van de cursus
„Hulp in de huishouding". Ze kunnen ook
doorgaan bijv. met een cursus costuum
naaien.
In dezelfde bovengenoemde vakken be
staat er ook een middagcursus, welke alleen
toegankelijk is voor kinderen, die niet meer
leerplichtig zijn. Hiervan wordt veel ge
bruik gemaakt door meisjes, die boven de
14 jaar zijn en 's morgens thuis moeten
helpen of in dienstbetrekking zijn. Ook
hier is het schoolgeld naar het gezinsinko
men. Hierop mag wel eens gewezen wor
den, omdat vele menschen er niet aan den
ken om hun kinderen naar de Vakschool
te zenden, omdat ze meenen het toch niet
te kunnen betalen. Dat is een totaal ver
keerd begrip: het schoolgeld is geheel be
rekend op de draagkracht der ouders.
Naast de primaire opleiding staat de
secundaire opleiding, ook wel vak-oplei
ding genoemd.
De cursus „Hulp in de huishouding" heb
ben wij reeds genoemd. Dit is een dag-
cursus, welke 2 jaar duurt en gevolgd kan
worden door meisjes, die de lagere school
plus twee of meer klasen ULO achten den
rug hebben, doch geen Mulo-acte hebben
kunnen halen. Parallel daarmee loopt een
twee-jarige cursus costuumnaaien. Het der
de jaar, wat daarop aansluit, leidt op voor
coupeuse.
Voor de secundaire opleidingen wordt
een schoolgeld geheven, dat berekend
wordt zooals bij de primaire, doch met 50
verhoogd. Voor costuumnaaien bestaat er
ook een middagcursus.
Avondcursussen.
Vervolgens is er ook nog een volksoplei-
ding 's avonds, officieel genoemd de 3-ja
rige cursus van opleiding tot huisvrouw.
Het leergeld bedraagt hier 30 ct. per week.
Deze opleiding is bestemd voor meisjes,
die overdag in betrekking zijn en omvat
knippen, naaien, verstellen en koken. Een
andere cursus, welke 's avonds gegeven
wordt, is een opleiding tot costumière, voor
meisjes van 18 jaar of ouder, die zich ver
der willen bekwamen in het costuum
naaien. Na twee jaar wordt een diploma
uitgereikt. Voor deze cursus blijkt zeer
veel animo te bestaan, zelfs zoo, dat er een
parallel-klas opgericht moest worden. Het
zijn hier voornamelijk meisjes, die over
dag in een winkel of op een atelier werk
zaam zijn en behoefte gevoelen om iets
meer van het vak te weten.
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Het instortingsongeluk te Boekarest heeft
minstens 20 dooden veroorzaakt (1ste blad).
Vliegtuig valt brandend neer op een
Poolsche stad. (1ste blad).
Ongeluk met Zweedsch toestel op de
luchtlijn AmsterdamMalmö. Een Ame
rikaan gedood. (1ste blad).
Vliegtuig-ongelukken in Italië en Polen.
(Luchtvaart, 3de blad).
Vandervelde kan niet slagen in de kabi
netsformatie. Van Zeeland aanvaardt de
opdracht. (2de blad).
De stakingsbeweging luwt slechts lang
zaam. (2de blad).
De anti-Japansche actie van Kanton.
(2de blad).
BINNENLAND.
Vergadering van de Hanze in het Bis
dom Haarlem. (1ste blad).
Het Koninklijk Besluit ten aanzien van
arbeid door vreemdelingen. (1ste blad).
Huzaar te Deventer bij oefeningen met
z.g. drijfzak verdronken. (Gem. Ber., 3de
blad).
Weer een mislukte moordaanslag te
IJmuiden. (Gem. Ber., 3de blad)
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De Nederlandsche wielerwegkampioen-
schappen zijn gisteren gehouden. (3de blad)
Capablanca wint het schaak to urnooi te
Moskou. (3de en 1ste blad).
Tenslotte zijn er nog losse cursussen, wel
ke speciaal in de avonduren gezocht zijn.
Opleiding tot dienstbode.
„Is er aan de vakschool geen aparte op
leiding voor dienstbode?"
„Tot nog toe bestaat deze niet, ant
woordde mej. Lutz. De bestaande cursus
sen geven een goede basis, om zich die be
kwaamheden eigen te maken, welke spe
ciaal van een dienstbode verlangd wor
den. Toch worden aparte dienstbode-cur
sussen den laatsten tijd wel overwogen.
Het Comité voor Ontwikkeling en Ont
spanning van Werkloozen heeft verleden
jaar een omvormingscursus georganiseerd
ten einde werklooze fabrieksmeisjes om te
vormen tot dienstbode. Een dergelijke cur
sus is thans in Maart ook begonnen op de
Vakschool aan het Rapenburg en bij vol
doende deelname wordt ook op onze Vak
school de organisatie van zoo'n cursus over
wogen."
„Het dienstbodenvraagstuk is toch wel
actueel. Waarom is men er niet eerder mee
begonnen?"
„Dat komt, omdat de verwachtingen om
trent het welslagen van deze cursussen
niet hoog gespannen zijn. In Bouvigne bij
Breda heeft de K. J. V. meer succes, om
dat de meisjes daar eenigen tijd intern kun
nen zijn. Daar heeft en houdt men beter
contact met de meisjes. In navolging van
Bouvigne wil men om die reden in Haar
lem ook een internaat voor dienstboden
gaan oprichten."
Hierbij waren wij echter gekomen in het
rijk der toekomstplannen. Laten wij ons
houden aan de werkelijkheid van het he
den. Deze is, althans voor wat de R.-K. Vak
school voor Meisjes betreft, alleszins be
vredigend. Er zit pit en leven in en een
gezonde vitaliteit doortrilt het bestuur. Het
huidige bestuur is als volgt samengesteld:
voorzitter, pater Evodius v. d. Snoek; secre
taris: de heer J. H. A. Manders, penning
meester: de heer W. A. Schrandt; commis
sarissen: de heeren F. A. M. Gründemann
en J. F. X. Sanders.
Onder deze algemeene leiding en onder
directe leiding van de jonge, energieke di
rectrice mej. Lutz, gaat de R.-K. Vakschool
voort tot steeds grooter bloei.
Mr. H. F. A. GEISE
