Mgr. J. H. G. JANSEN t
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
De voormalige Aartsbisschop van Utrecht.
27ste Jaargang
MAANDAG 18 MEI 1936
No. 8422
Ste Ceki&eh^Soii/fca/nt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per weekt 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Een kerkvorst, rijk aan
verdiensten,
Zondagochtend te kwart over negen
is Mgr. J. H. G. Jansen, tot het
vorige jaar Aartsbisschop van
Utrecht, op 68-jarigen leeftijd
overleden.
Hoewel Mgr. Jansen reeds lang lijdendie
was en hij im verband met zijn ziekte zijm
functie als Aartsbisschop heeft moeten
neerleggen, is het overlijden Zondagochtend
toch nog plotseling gekomen.
Monseigneur Joannes Henricus Jansen,
Aartsbisschop van Utrecht, werd op 9 Mei
1868 te Leeuwarden geboren. In October
1881 ving hij zijn gymnasiale studiën te Rol-
duc aan. In 1887 deed hij zijn intrede in het
Groot Seminarie „Rijsenburg" te Drieber
gen. Op 15 Augustus 1893 werd hij priester
gewijd. Achtereenvolgens was hij daarna
assistent te Heeg, sinds 30 Juni 1894 te
Sneek, en sinds 14 Januari 1898 "kapelaan
van de St. Walburgiskerk te Arnhem. In
September 1900 werd hij benoemd tot hoog
leeraar in de H. Schrift op „Rijsenburg".
Ruim acht jaar lang heeft hij dezen leer
stoel bekleed. Bekend zijn van hem zijn
ontzag en liefde voor de H. Schrift en zijn
serieuze studie. Op 16 October 1908 volgde
zijn benoeming tot pastoor te 't Goy (gem.
Houten). 23 Januari 1914 werd hij pastoor
te Harlingen en op 27 September 1918 pas
toor van O. L. Vrouw ten Hemelopneming
te Utrecht. In het jaar 1920 volgde zijn be
noeming tot kanunnik van het Metropoli-
taan Kapittel. Als pastoor te Utrecht sticht
te hij de St. Bonifaöusvereeniging ter bei-
vordering van het middelbaar en voorbe
reidend hooger onderwijs voor de R.K.
jeugd te Utrecht, hetgeen tot resultaat had,
dait in 1922 het R.K. Lyceum te Utrecht kon
worden geopend.
Als pastoor toonde hij reeds een levendi
ge belangstelling in het jeugdwerk, waar
voor hij later, tijdens zijn episcopaat, zoo
veel zou ijveren. Zoo was pastoor Jansen
voorzitter van de St. Cuneravereeniging,
de Centrale van Meisjespatronaten in de
stad Utrecht, ondervoorzitter van de R.K.
Jeugdcentrale, bestuurslid van de Federa
tie van Meisjespatronaten in het Aartsbis
dom. Groote belangstelling toonde hij ook
voor de jonge beweging der Katholieke
Verkenners.
Op sociaal terrein bewoog hij zich als
geestelijk adviseur van de R.K. Werkge-
vers-Vereeniging in haar beginstadium.
In 1927 werd hij belast met de voorbe
reiding van de oprichting van de nieuwe
parochie van het H. Hart van Jezus onder
de bestaande parochie van O. L. Vrouw ten
Hemelopneming. Op 1 September 1927
werd de eerste spade in den grond gestoken,
op Tweeden Paasöhdag 1928 werd de eerste
steen gelegd door den Deken van Utrecht,
Mgr. B. A. de Wit, en op 23 Mei werd de
kerk door Mgr. H. v. d. Wetering geconsa
creerd. Van deze parochie werd pastoor
Jansen in 1929 de herder.
Kort daarna volgde zijn benoeming tot
Deken van Utrecht.
Op 18 November 1929 stierf Mgr. H. van
de Wetering en vaceerde de Aartsbisschop
pelijke zetel. Den volgenden dag werd de
Deken van Utrecht in een buitengewone
vergadering van het kapittel benoemd tot
Vicaris Kapitulaar. Na vijf maanden werd
door den Pauselijken Internuntius, Mgr. L.
Schioppa, aan pastoor Jansen medegedeeld,
dat hij was uitgekozen als opvolger op den
stoel van St. Willibrord.
Op 5 Juni 1930, den feestdag van den H.
Bonifacius, Apostel der Friezen, werd hem
de bisschopswijding toegediend door Z. H.
E. Mgr. L. Schioppa, geassisteerd door Z.
H. E. Mgr. L. Schrijnen, bisschop van Roer
mond, en Z. H. E. Mgr. P. Hopmans, bis
schop van Breda. Bij deze gelegenheid
schonk de nieuwe bisschop f 6000.aan
de armen van de stad Utrecht.
De keuze van den wijdingsdag was een
uiting van de bijzondere vereering van
den H. Bonifacius. Meermalen ondernam
Z. H. E. een bedevaart naar het heiligdom
van den Heilige te Dokkum, welke devotie
hij sterk aan zijn diocees aanbeval.
Als bisschop besteedde Z. H. E. veel aan
dacht aan de sociale nooden van zijn dio-
cesanen, die hij in zulk een ongunstigen
tijd bestuurde. De algemeene liefdadigheid
werd krachtdadig gestimuleerd. Zijn ka
rakter en persoonlijke leefwijze deden hem
echter den meesten nadruk leggen op de
zuiver religieuze aangelegenheden van zijn
ambt. Groot respect dwong hij af door zijn
diepe vroomheid en gestrengheid tegenover
zichzelf. Hij heeft velen door zijn voorbeeld
gesticht.
Zijn groot levenswerk mag wel genoemd
worden de hervorming* van de zorg voor de
rijpendie en rijpere jeugd. Door zijn voor
schriften voor het mannelijk en vrouwelijk
jeugdwerk in het Aartsbisdom werd een
geheel nieuwe, centraal verbonden pa-
rochieele organisatie opgebouwd, die in
geschakeld werd in de Katholieke Actie
Zijn eerste herderlijke vastenbrieven wa
ren aan het jeugdvraagstuk gewijd.
In 1931 nam Z. H. E. het initiatief tot de
oprichting van een nieuw Klein Seminarie
te Apeldoorn, dat thans voltooid is. In het
zelfde jaar wijdde hij, ter gelegenheid van
de Rerum Novarum-herdenking te Rome,
het Nederlandsch Priester-College in.
Op 15 Augustus 1933 werd hij te Utrecht
Katholiek Nederland zal den gewezen
Aartsbisschop blijven herdenken als een
Herder, die met wijsheid en eenvoud de
Kerk van Nederland heeft bestuurd.
De uitvaart.
De uitvaartplechtigheid voor wijlen den
Aartsbisschop, Mgr. J. H. G. Jansen, zal
plaats hebben in de Kathedraal in de Lange
Nieuwstraat op Vrijdagochtend a.s. De be
grafenis geschiedt op de R. K. Begraaf
plaats te Utrecht in den grafkelder der
Aartsbisschoppen.
Gelegenheid tot bezoek.
Het stoffelijk overschot van Mgr. Jansen
ligt opgebaard in de chapelle ardente van
het St. Antonius-gasthuis.
Voor belangstellenden bestaat er gelegen
heid heden en Dinsdag een laatsten blik te
werpen op de betreurden doode. Daarna
zal het stoffelijk omhulsel Woensdag wor
den overgebracht naar het aartsbisschop
pelijk paleis op de Maliebaan, vanwaar het
Donderdagavond vervoerd zal worden naar
de kathedrale kerk. Bij de uitvaartplech
tigheid zal Mgr. Huurdeman, vicaris-gene
raal van het Aartsbisdom den ontslapene
herdenken.
op grootste wijze gehuldigd bij zijn veertig
jarig priesterfeest.
Zijn ingespannen arbeid en zijn vele
dienstreizen hebben zijn gezondheid ge
sloopt. Op de "terugreis van het Eucharis
tisch Congres te Buenos Aires, in October
1934, openbaarde zich een hart
kwaal, die niet meer genezen is. Mgr. Jan
sen zag zich genoodzaakt aan Rome de be
noeming te verzoeken van een Coadjutor.
Hoewel zijn gezondheid wankel was, onder
nam hij nogmaals een bedevaart naar Dok
kum, bij welke gelegenheid de sympathie
der geloovigen voor den zieken Kerkvorst
op hartelijke wijze tot uiting kwam. Midden
Juli werd zijn toestand zoo ernstig, dat op
name in het Sint Anthonius Gasthuis te
Utrecht noodzakelijk werd.
In tegenwoordigheid van de geestelijk
heid der bisschopsstad ontving Mgr. Jansen,
reeds geruim en tijd geleden, in de kapel
van 't Ziekenhuis de Laatste H. Sacramen
ten.
Door bemiddeling van den Apostolischen
Nuntius te s'-Gravenhage, Mgr. P. Giobbe,
ontving Mgr. Jansen op 12 Maart j.l. de
pauselijke bulle, waarin de Paus hem op
zijn verzoek eervol ontslag verleende als
Aartsbisschop van Utrecht en tegelijkertijd
verhief tot titulair-aartsbisschop van Se-
limbria.
Op 14 Februari had zijn opvolger, Mgr.
Dr. J. de Jong, plechtig bezit genomen van
dien aartsbisschoppelijken zetel.
Na een maandenlang ziekbed, waarbij
herhaaldelijk hevige benauwdheden optra
den, is Mgr. Jansen gisteren overleden.
De wereld
in vogelvlucht
Tegenstrijdig
Het auditorium op de "Vrijheidsbondsche
vergadering j.l. Zaterdag te Utrecht moet
't toch wel gedwarreld hebben voor de
oogen; het moet indien het zich niet al
leen heeft laten pakken door suggestieve
woorden, maar ook heeft nagedacht, zij 't
dan ook slechts eenigermate zich hebben
afgevraagd: Wie nu grove onwaarheid
sprak, de luid-beapplaudiseerde voorzitter
mr. Wendelaar of de, eveneens luid-'beap-
plaudiseerde, liberale minister Van Lith de
Jeude.
Mr. Wendelaar zeide wij hebben er
Zaterdag de aandacht op gevestigd dat
voor een belangrijk deel de
oorzaak van het feit, dat in ons land
zoo weinig opleving uit de oeconomi-
sche crisis kan worden geconstateerd,
ligt in het feit, dat wij niet liberaal
worden geregeerd.
En na mr. Wendelaar sprak de geestver
want minister Van Lidth de Jeude. Ook van
diens rede hebben wij reeds Zaterdag een
korte samenvatting gegeven. Doch wij wil
len hier enkele alinea's even plaatsen
naast de bovenstaande. De minister, oon-
stateerend, dat de positie van de regeering
dn dezen tijd niet gemakkelijk is, zeide:
Eenerzijds de aanval door vrije cri-
tiek, zonder verantwoordelijkheid, met
een beroep op velerlei zwarigheden,
als gevolg van de tegenwoordige om
standigheden, waarvoor een willig oor
wordt gevonden bij de getroffenen, die
uiteraard zeer geneigd zijn, verwijten
tot de regeering te richten.
Anderzijds de verdediging, waarbij
de regeering zich geplaatst ziet voor
een reeks van moeilijkheden, zooals
men zelden gekend heeft en rekening
moet houden met tal van tegenstrij
dige factoren op elk gebied, die dik
wijls beletten datgene te doen of na
te laten, waardoor ontstemming op be
paald gebied zou voorkomen worden.
Geen kabinet zal in de gegeven om
standigheden kunnen ontkomen aan
verwijten, die ook in ruime mate dit
kabinet ten deel vallen.
Deze toestand wordt verscherpt door
de noodzakelijkheid op velerlei ge
bied in te grijpen.
Dom publiek maar dat zal er op die
vergadering van den Vrijheidsbond wel
niet geweest zijn kan twee zulke tegen
strijdige verklaringen slikken. De verga
dering van den Vrijheidsbond moet er ech
ter ons inziens geestelijk onpasselijk van
geworden zijn.
Het groote nieuws uit Abessynië en rond
de Abessijnsche kwestie is voor een tijdje
geluwd. Wij zullen ons tevreden moeten
stellen met minder sensationaal nieuws, al
is dit op zichzelf belangrijk genoeg.
De toestand in Palestina bijv. ontwik
kelt zich op een wijze, welke de aandacht
verdient. Zij wordt met den dag dreigen
der en de aanwezigheid van Engelsche
troepen Palestina is, zooals men weet,
Britsch mandaat-gebied is meer dan
noodzakelijk. Zaterdag heeft te Jeruzalem
wederom een schietpartij plaats gehad,
welke de grootste bezorgdheid wekt voor
de toekomst. Gelukkig heeft de begrafenis
der Joodsche slachtoffers plaats gehad
zonder dat het tot incidenten is gekomen;
bij zulke gelegenheden plegen de gebeur
tenissen, die de oorzaak van de begrafenis
waren, nogal eens vervolgen te hebben.
In ieder geval is de Britsche hooge com
missaris niet van plan om toe te geven aan
den Arabischen eisch, dat de Joodsche im
migratie zal worden stop gezet. De immi
gratie zal op den ouden voet worden
voortgezet.
In Griekenland is de vroegere minister-
pjresident Tsaldaris overleden. Er is daar
den laatsten tijd veel sterfte onder de po
litici. Veniselos is overleden, Kondylis is
overleden en nu Tsaldaris weer.
De oude republikeinsche garde verdwijnt.
KERKNIEUWS
Dit nummer bestaat uit
vier bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
.De Italiaansche regeering heeft haar be
schuldiging inzake de levering van dum-
dum-kogels van Engelsoh fabrikaat inge
trokken. (4de blad).
Men verwacht op 31 Med as. de instel
ling van een nieuwe Congregatie voor de
Katholieke Actie door den Paus. (4de blad)
De aartsbisschop van Rouaan weigert «Jjn
paleis te verlaten.
Freiwillige Schutzkorps in Oostenrijk
paleis te verlaten. (4de blad).
De Grieksche staatsman Tsaldaris over
leden. (4de blad).
De toestand in Palestina wordt steeds
dreigender. (4de blad).
BINNENLAND.
Overleden is de voormalige Aartsbis
schop van Utrecht Z. H. Exc. Mgr. J. H. G.
Jansen (1ste blad).
Benoemingen hj het Bisdom Haarlem
(Kerkn., 1ste blad).
Gisteren en Zaterdag zijn drie kano's in
zee afgedreven. Eén der inzittenden is ver
dronken. (Gem. Ber. 3de blad).
Verschillende ernstige verkeersongeluk
ken. (Gem. Ber. 3de blad en 1ste blad).
BENOEMINGEN IN HET BISDOM
HAARLEM.
Z.H.Exc. de Bisschop van Haarlem heeft
benoemd:
tot kapelaan te 's-Gravenhage: den wel-
eerw. heer W. B. Hermans, thans kapelaan
te Noorden;
tot kapelaan te Rotterdam (H. Willibror-
dus) den weleerw. heer J. T. Th. van
Woesik;
tot kapelaan te Amsterdam (H. Hart)
den weleerw. heer J. L. W. Witteman,
thans kapelaan te Nieuwerkerk aan den
I IJssel;
tot assistent te 's-Gravenhage (H. Jaco
bus) den zeereerw. zeergel. heer dr. A. C.
Ramselaar, priester van het Aartsbisdom,
Hoofdverkeruners-geestelij ke
tot assistent te 's-Gravenhage (Zieken
huis H. Joann. de Deo) den weleerw. heer
C. Vlaar, thans kapelaan te Sloten.
Een kwarteeuw Franciscanen te Venlo.
Gisteren hebben de Eerw. Paters Fran
ciscanen aan den Maagdenberg het feit her
dacht, dat zij zich voor 25 jaren geleden
te Venlo vestigden.
Van de zijde der burgerij was de belang
stelling voor deze plechtigheid zeer groot.
Om 10 uur voorm. vond in deze kerk
eene plechtige H. Mis plaats opgedragen
door den Pater Provinciaal der Francis-
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
01ymp.Spelen:De K.N.V.B. zal geen
voetbalploeg naar de Olympische Spelen
zenden in verband met de loondervings
kwestie. (2de blad).
Zwemmen: Nieuw wereldrecord van
Tine Wagner op de 440 yards vrije slag-,
nieuw Ned. record van Maier op de 200 M.
schoolslag. (2de blad).
Athletiek: Brasser (A.A.C.) verbetert
het Ned. record hoogspringen. (2de blad).
Voetbal: I.V.C3.: Volendam wint van
Spartaan, Brabantia en Treffers spelen ge
lijk. K.N.V.B.: Nederlaag van Feyen-
oord tegen Be Quick, van NAC tegen Ajax;
Achilles blijft eerste klasser; ASC nog geen
kampioen, Alphia wel. (2de blad).
Schermen: Kunze Ned. kampioen flo
ret. (2de blad).
AUTO RIJDT WIELRIJDSTER AAN
Aan gevolgen overleden
Gisteravond ruim half zeven is in de
nabijheid van Leeuwarden ter hoogte van
den Boxumerweg onder Coutum een ern
stig auto-ongeval gebeurd.
De heer B. C. Vernimmen uit Heeren
veen reed daar met zijn auto in de rich
ting van zijn woonplaats. Hij lette te veel
op een zich voor zijn auto bevindende wiel
rijder en zag niet, dat rechts van hem
twee dames den Overijsselschen Straatweg
wildien oversteken. Eerst op het laatste
oogenblik zag hij beiden, maar toen was
het voor een van hen, de 19-jarige Tetje
Tan ja, wonende te Leeuwarden te laat.
Zij werd aangereden en kwam aan de over
zijde van den weg in den berm terecht,
waar zij bleef liggen met verbrijzeld on
derbeen en een zware hersenschudding.
Per auto is het meisje naar het Diacones-
senhuis te Leeuwarden vervoerd, waar het
hedenochtend om half zes is overleden. De
wielrijder, die naar hij verklaard heeft,
ook werd aangereden, kwam er met een
wond aan den rechterwang af.
canerorde. Pater Paulinus Hase O.F.M.,
Rector van het Klooster, hield een tref
fende feestpredikatie. De kerkdienst werd
door tal van autoriteiten bijgewoond. Ook
het college van B. en W. met burgemeester
mr. B. Berger woonde den kerkdienst bij.
Ook waren vele geestelijke autoriteiten
aanwezig.
Tegen het middaguur zijn de jubileeren-
de Paters in optocht naar het Concertge
bouw „De Prins van Oranje" aan den Kal-
denkerkerweg geleid. In dit gebouw vond
toen een druk bezochte receütie Dlaats
