No. 8421
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
DE WERKLOOSHEID ONDER
DE JEUGD
27ste Jaargang
ZATERDAG 16 MEI 1936
S)e £cki6clve(2oii^<Mit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per weekf 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Katholieken niet benoemd l
Uitvoering van wetten en verordeningen
moet geschieden met onpartijdigheid.
Een liberaal ambtenaar moet de wetten
en verordeningen ten opzichte van de Ka
tholieken niet strenger toepassen, dan een
Katholiek ambtenaar het zou doen; en een
Katholiek ambtenaar mag het niet milder
doen, dan 't zou geschieden als een libe
raal in zijn plaats zou zijn.
Dat is zoo niemand zal het durven of
mogen tegenspreken!
En tóch eischen de Katholieken voor zich
op een evenredig rekening houdend met
bepaalde persoonlijke zoowel als plaatse
lijke omstandigheden aantal ambtena
ren. En tóch achten de Katholieken een
evenredig aandeel in de officieele betrek
kingen en functies van zeer groot belang.
Waarom?
Eerstens, omdat zij niet wenschen te wor
den uitgesloten van een arbeidsterrein, dat
materieel zoowel als ideëel voor de betrok
kenen persoonlijk verkieslijke kanten heeft.
Er is feitelijk een strooming in het Neder
landse he volk, dat de Katholieken wil uit
sluiten van het bekleeden van ambten, al
thans hoogere publieke functies. Die on
grondwettelijke, onverdraagzame en onre
delijke bejegening kunnen wij niet dulden!
Zij belichaamt het hoogste onrecht en de
schandelijkste bekrompenheid.
Maar er is méér, wat positief pleit
voor een evenredig (natuurlijk in geen ge
val rekenkundig bedoeld!) aantal Katho
lieke ambtenaren in Rijk, Provincie en Ge
meente
Versterkt wordt op deze wijze het ver
trouwen der Katholieke bevolking in het
ambtenaren-corps. Afgezien van een be
wuste partijdige uitvoering van wetten en
verordeningen, is bij een veelzijdige sa
menstelling van een ambtenaren-corps de
zekerheid, dat er niet zal plaats hebben een,
zij 't dan ook onbewuste, partijdige uitvoe
ring dier wetten en verordeningen meer
gewaarborgd. Rechtmatige aanspraken,
gegronde wenschen van een deel der bevol
king, i.e. de Katholiekën, kunnen niet wor
den erkend, als ze niet eerst zijn ge
kend.
Van verschillende kanten bezien, is de
achterstelling inzake het benoemen van
Katholieken, die men op vele plaatsen,
helaas, kan constateeren, betreurens- en-
af keurings-waard. Wij drukken ons hier
heel gematigd uit!
V Liberale arrogantie
Wij geven elders een verslag vam een
tweetal redevoeringen, welke vanmorgen
op de vergadering van den Vrijheidsbond
te Utrecht zijn gehouden.
Dat de redevoering van den voorzitter
mr. Wendelaar niet mocht worden uitge
zonden, begrijpen wij alléén na de geschie
denis van de Amsterdamsche vergadering
der R. K. Staatspartij, 't Schijnt, dat cri-
tiek op het regeeringsbeleid niet meer mag
geleverd worden via de radio ook al is
die critiek over het algemeen vrij gematigd.
Vrij gematigd was de critiek van den
Vrijheidsbondschen voorzitter als wij de
tirades, die vrijelijk mogen worden gekwa
lificeerd als bombastisch buiten beschou
wing laten!
Met die bombastische critiek bedoelen
wij niet de bewering, dat al de crisismaat
regelen moeten verdwijnen! Dit zou betee-
kenen, dat óók zouden verdwijnen al die
genen, die niet kapitaal-sterk genoeg zijn,
om vrij langen tijd met verlies te kunnen
werken. Dit zou beteekenen, dat duizenden
aan de bitterste armoede zouden worden
blootgesteld. Deze liberale meening mogen
wij echter niet zoo leelijk kwalificeeren.
Het is een standpunt.
Maar als bombastisch kwalificeeren wij
de bewering, dat voor een belangrijk deel
let wel: voor een belangrijk deel
de oorzaak van het feit, dat in ons land
zoo weinig opleving uit de oecanemische
crisis kan worden geconstateerd, ligt in het
feit, dat wij niet liberaal worden gere
geerd
Liberale arrogantie.... op z'n smalst!
Meer behoeven wij er niet van te zeggen.
V Regelen van boven-af
Wij hebben onlangs betoogd, dat uit
den t ij d is de „wijsheid", dat de Over
heid alleen mag vastleggen en regelen,
wat van onder-op is gegroeid. Deze „wijs
heid" gold speciaal voor vrijheidsbeper
king of inkrimping van bandeloosheid op
oeconomisch terrein.
Verblijdend is het, dat ook van liberale
zijde eenzelfde geluid wordt gehoord. Niet
van mr. Wendelaar, niet vanuit een ver
gadering van den Vrijheidsbond. Zoo vér
zijn we nog niet. Maar in een liberaal
blad: „De Avondpost". Wij lezen daar:
Nu maakt het op ons den indruk,
dat de liberalen van tegenwoordig
niets van „uitwendige ordening" wil
len weten en altijd maar blijven
wachten, of de „inwendige orde
ning" komen zal. Men beroept zich
voortdurend op de bedrijfsvrijheid en
op de regeling door de betrokkenen
zélve, maar, als deze uitblijft, zegt
men niet: nu „uitwendige ordening",
maar men zegt: de tijd is niet rijp
voor regeling, want de „inwendige or
dening" blijft uit.
In plaats van te erkennen, dat dit
uitblijven juist het regelen van boven
af „noodzakelijk" maakt.
Wij zijn 't er 't behoeft niet meer her
haald volkomen mee eens, dat het uit
blijven van een regeling van-uit een be
drijf de Overheid kan noodzaken zélf
een regeling voor te schrijven. Natuur
lijk, een goede regeling; dat spreekt
vanzelf! Wij schreven j.l. Dinsdag in een
zelfde verband: „Er wordt verlangd naar
daden van boven-af!"
DE VATICAANSCHE PERS
TENTOONSTELLING
ROMA, 13 Mei 1936
In plechtige vergadering is heden de we
reldtentoonstelling van de Katholieke Pers
geopend. Er was slechts een beperkt aan
tal uitnoodigingskaarten verzonden; maar
wij behoorden tot de bevoorrechten en
hadden zoodoende gelegenheid een fantas
tisch schouwspel te beleven, dat zelfs in
de Vaticaansche stad niet zoo heel vaak
voorkomt. In de schitterende en architec-
tonisch-evenwichtig opgebouwde hoofd
zaal was een groot podium opgeslagen en
stond voor Z.H. den Paus een moderne
troon gereed, geheel wit met gouden af
zetting, geinspireerd op Egyptische kunst.
Het kardinaalsrood en het goud-geflonker
van de statiekleedij van de gezanten zet
ten de zaal in een prachtigen gloed en
wekte de herinnering aan een grootsch
hoffeest.
De internationale tentoonstelling zelf is
ondergebracht in een frisch en fleurig tij
delijk bouwv/erk, met modernen inhoud.
In zooverre wordt de bezoeker in zijn
verwachtingen teleurgesteld, dat hij in
hoofdzaak grafieken treft zonder veel spe
cimen van hetgeen de Katholieke Pers in
alle landen van de wereld voortbrengt.
Met dit getuigenis komt in des te zuiver
der licht te staan de Nederlandsche inzen
ding, die zich in alle opzichten onder
scheidt en daarom zelfs door de expositie
leiding de beste is genoemd. Hier kan men
met cijfers en bewijzen constateeren, dat
het Nederlandsche dagbladwezen vér
vooruit is en een lichtend voorbeeld zelfs
voor het Katholieke Italië, waar we nu
verblijven. Pater dr. Rutten heeft in een
toelichting op de Nederlandsche afdeeling
aan deze opvallende onderscheiding her
innerd. En de Nederlandsche pelgrims wer
den wèl versterkt in de gedachte, die mgr.
van Schaik reeds aan Schaepman's graf had
ontwikkeld, dat een sterke katholieke pers
voor het geestelijke leven van onzegbaar
groot belang is.
Indien van onderscheiding mag worden
gesproken, dan zeker de inzending van „De
Leidsche Couranl". Die heeft de sensatie
gebracht van een gebonden jaargang van
„De Leidsche Courant", dateerende van
1729. Een exemplaar dus van historische
waarde. De eerstvolgende eerbiedwaar
dige krant is „De Tijd" met zijn eersten
jaargang van 1845.
De oude foliant uit den allereersten tijd
van „De Leidsche Courant" heeft zon
der dat daarop bijzonder de aandacht werd
gevestigd veel bekijks. En men consta
teert daarin, dat reeds in 1729 veel berich
ten van het Vaticaan in de Sleutelstad bin
nenkwamen. De zaalsuppoost van de Ne
derlandsche afdeeling is zoo vriendelijk,
I het kostbaar exemplaar trouw te bewaken.
De entourage rond de eigen dagbladen
Het moeilijkste probleem van onzen tijd
Wat men in Engeland deed
(Van onzen economisohen medewerker).
Het vraagstuk van de werkloosheid
onder de jeugd is een der meest
brandende problemen van onzen
tijd, dat dringend om oplossing
vraagt. Door de langdurige werk
loosheid worden de jeugdige arbei
ders totaal gedemoraliseerd. Ik heb
er gekend, zoo vertelde mij een
priester, die me in vertwijfeling
hun nood kwamen klagen en die
me ronduit moesten bekennen. „Ik
blijf maar tot 11 of 12 uur in bed
liggen, want ik weet met m'n lee-
gen tijd geen raad".
In onderstaande bijdrage van onzen
economisohen medewerker, die zelf
naar Engeland is geweest om het
vraagstuk van de bestrijding der
werkloosheid onder de jeugd te be-
studeeren, wordt een uiteenzetting
gegeven van hetgeen in Engeland
voor de jeugdige werkloozen wordt
gedaan.
Ofschoon de crisis in Engeland sinds Mei
1935 over haar hoogtepunt heen is, staan
op dit oogenblik toch-nog steeds meer dan
twee millioen werkloozen in Engeland ge
registreerd. Evenals Duitschland heeft men
ook in Engeland maatregelen getroffen, om
de gevolgen van de ramp der werkloosheid
onder de jeugd zooveel mogelijk in te per
ken. De maatregelen die werden getroffen,
kunnen we in twee groote groepen verdee-
len: Vooreerst de bestrijding der werkloos
heid en vervolgens de maatregelen die ge
nomen worden, om de gevolgen der werk
loosheid tegen te*gaan.
Teneinde de werkloosheid tegen te gaan,
is men op de eerste plaats begonnen met
verlenging van den leerplichtigen leeftijd.
In 1918 werd aan de plaatselijke autoritei
ten reeds bevoegdheid gegeven, om afzon
derlijke verordeningen uit te vaardigen, die
alleen voor een bepaalde stad of dorp gel
dig waren, en waarbij kinderen tusschen
14 en 15 jaar verplicht konden worden, om
nog de school te bezoeken. In den laatsten
tijd heeft men van verschillende zijden
erop aangedrongen om den leerplichtigen
leeftijd tot 16 jaar te verlengen. Deze po
gingen echter om den leerplichtigen leef
tijd tot 16 jaar uit te breiden, heeft zeer
veel tegenstand ontmoet, daar dit voor de
Regeering groote kosten met zich zou bren
gen, terwijl bovendien de ouders niet ge
negen zouden zijn om de verdiensten prijs
te geven, die voor de kinderen op dien leef
tijd reeds worden ingebracht. De Bijzonde
re Scholen hebben aan de Regeering ge
vraagd, of deze bereid is een overeenkomst
te treffen, teneinde een zekere tegemoet
koming te betoonen, in verband met de
hoogere kosten, die het verlengen van den
leerplichtigen leeftijd noodzakelijk voor de
schoolbesturen met zich brengt.
Daar de werkloosheid in Engeland een
sterk uitgesproken gewestelijk karakter
draagt, heeft men getracht om jonge arbei
ders, uit die deelen van het land, die sterk
door werkloosheid geteisterd worden, (zoo
als Schotland en Wales, het Mijngebied, de
Textielindustrie en de Scheepsbouw) over
te brengen naar die streken van het land,
die niet onder den geesel der werkloosheid
te lijden hebben. Er zijn natuurlijk groote
gevaren, zoowel van moreelen als van so
cialen aard aan een dergelijk overplaatsing
verbonden. Men is dan ook in Egeland tot
de conclusie gekomen, dat deze overplaat
sing („Transfer") in Groot-Brittamnië,
slechts door te voeren is, indien men zeer
en periodieken is door architect Thewissen
prachtig verzorgd, zoodat de Nederlandsche
afdeeling ook in artistiek oogpunt volko
men verantwoord is.
Zoowel de president van het internatio
naal comité Graaf Delia Torre als de Ro-
meinsche architect Ponti, zijn het er over
eens, dat' de Nederlandsche afdeeling de
best verzorgde is. De ruimte, welke er
voor beschikbaar werd gesteld, heeft daar
toe bijgedragen, maar niet minder onze
rijke verscheidenheid in dagbladen en
periodieken.
Dit nummer bestaat uit
vijf bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
e
VOORNAAMSTE NIEUWS
uitgebreide, zorgvuldig getroffen maatre
gelen heeft genomen.
In Engeland waren het vooral de parti
culiere organisaties die het initiatief ge
nomen hebben om de jeugdige werkloozen
op sociaal en opvoedkundig gebied te hulp
te komen, door mede te werken aan de
noodzakelijke terugkeer van de overbevol
king der steden naar het platteland. In En
geland immers leeft meer dan driekwart
der bevolking in de groote steden en
slechts 9.2 procent der totale bevolking is
in den landbouw ten plattelande werkzaam.
Zooals duidelijk blijkt, bestaat er in En
geland een zekere onevenwichtigheid tus
schen het bevolkingscijfer der groote ste
den en het platteland. De leuze: „Terug
naar het Land", die reeds jaren geleden
door Chesterton en andere groote geesten
werd aangeheven, is thans in praktijk ge
bracht door een eenvoudige Katholieke or
ganisatie de „Katholieke-Land-beweging"
genaamd. Deze organisatie telt 5 Diocesane
Afdeelingen en heeft vier „Opleidingskam
pen" ingericht, waar jonge kerels uit de
moderne grootstad worden opgeleid voor
het landbouwbedrijf.
Om de gevolgen der werkloosheid onder
de jeugd te bestrijden heeft men de jeug
dige werkloozen verdeeld in twee groe
pen: n.l. van 14 tot 18 jaar en van 18 tot
24 jaar.
In 1918 deed zich in Engeland reeds de
behoefte gevoelen om arbedskampen in
te richten voor het groote leger onge
schoolde jeugdige werkloozen. Men ging er
onmiddellijk toe over, om het bezoek en
het verblijf in deze werkkampen verplich
tend te stellen voor die werkloozen, die
voor steun in aanmerking kwamen. In den
aanvang berustte het geheele werk onder
het departement van Onderwijs. Sinds 1921
echter werden de werkkampen onder toe
zicht gesteld van het Ministerie van Ar
beid. Thans echter zijn velen weer van
meening, dat het veel voordeeliger zou zijn,
om de werkkampen voor jeugdige werkloo
zen beneden 18 jaar te doen resorteeren
onder het departement van Onderwijs, daar
men ze wil beschouwen als inrichtingen
van Opvoeding en Onderwijs, daar het de
voornaamste taak dezer werkkampen is: de
jongens moreel, geestelijk en lichamelijk
„fit" te houden.
De officieele naam voor deze werkkam
pen luidt: „Junior Instruction Centre". De
jeugdige werkloozen worden in twee groe
pen verdeeld: In de eene groep zijn die jon
gens ondergebracht, die uitsluitend lager
onderwijs hebben genoten, terwijl in de
tweede groep alle jongens gerangschikt
worden, die een middelbare school hebben
bezocht. Een eigenlijke vakopleiding wordt
hier niet gegeven: immers, indien men met
vakopleiding eenig resultaat wil bereiken,
dan moet men zekerheid hebben, dat de
jongens minstens 6 maanden het kamp zul
len blijven volgen. Dit is bij de werklooze
jeugd, die ieder oogenblik gereed moet
staan om een betrekking te kunnen aan
vaarden, absoluut onmogelijk. Het onder
wijs dat hier gegeven wordt, is zoo inge
richt, dat iedere les om het zoo uit te druk
ken, een afgerond geheel vormt, zoodat
men bij anderbreking van een cursus niet
de geheele draad behoeft te missen. Te
vens dient dit opleidingsinstituut voor Ar
beidsbeurs.
Voor de werkloozen van 18 tot 24 jaar
zijn twee soorten kampen ingericht: voor
eerst „De Government Training Centres"
en de „Instructional Centres". In deze
werkkampen worden vooral ondergebracht
de jeugdige werkloozen uit het mijngebied
en de textiel-industrie. Iedere week ontvan
gen zij 17 shilling, van welk bedrag zij hun
kostgeld en nachtverblijf bij particulieren
moeten betalen; bovendien ontvangen de
jongens hun zakgeld van 5 shilling per
week.
Tot nog toe zijn er door de regeering 8
kampen vain de eerste soort ingericht; in
ieder kamp zijn 300 a 400 jeugdige werkloo
zen ondergebracht. Gedurende een half
jaar worden ze daar onderricht in een vak,
dat eenige geestelijke inspanning van hen
vordert; ze worden om. opgeleid voor meu-
BUITENLAND.
Oostenrijk erkent de annexatie van
Abessynië door Italië. (2de blad).
Guatemala verlaat den Volkenbond. (2de
blad).
Schuschnigg aanvaardt de leiding van
het Vaderlandsche Front. (2de blad).
Het record van Amy Mollison. (Luchtv.
2de blad).
BINNENLAND.
Een persconferentie over den toestand
van de Ned. damesconfectie-industrie in
verband met de Duitsche dumping. (2de
blad).
De werknemersorganisaties in het Am
sterdamsche bakkersbedrijf hebben gisteren
met den Rijksbemiddelaar geconfereerd, en
na afloop van die bespreking besloten een
van mr. de Vries afkomstig bemiddelings
voorstel af te wijzen. Zondag en Maandag
gaat de staking in. (2de blad).
De Alg. Vereeniging voor Bloembollen
cultuur zal zich reeds volgende maand uit
spreken vóór of tegen saneering. (2de blad)
De viering van het 25-jarige jubileum
van Fokker Stichting van een Fonds.
(Luchtvaart, 2de blad).
Onderhoud bij den Minister van Sociale
Zaken over beschikbaarstelling van gehakt
in blik. (2de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Nieuw Ned. record op de 200 M. rug van
Scheffer. (4de blad).
De wereld
in vogelvlucht
De Oostenrijksche regeeriitg is de eerste
geweest, die de annexatie van Abessynië
door Italië officieel erkend heeft. Blijkbaar
heeft Schuschnigg zich gehaast e£n vrien
delijk gebaar te maken tegenover den Ita
liaanse hen vriend, waarvan Oostenrijk in.
hooge mate afhankelijk is, om den slech
ten indruk te herstellen, welke mogelijker
wijze gemaakt zou kunnen zijn door het
verwijderen van prins Starhemberg, den
fascist, uit de Oostenrijksche regeering. Het
blijkt thans, dat het jubel-telegram van
prins Starhemberg aan den Duce de voor
naamste reden is geweest van diens ver
wijdering, daar verschillende mogend
heden te Weenen daartegen hebben gepro
testeerd. Starhemberg bevindt zich thans te
Rome, waar hij natuurlijk braaf toegejuicht
zal worden. In verband daarmede heeft
Schuschnigg zich gehaast hem den wind
uit de zeilen weg te nemen door Abessy-
nië's annexatie te erkennen.
Guatemala is uit den Volkenbond getre
den, naar men meent uit sympathie met
Italië. Voor den Volkenbond beteekent dit
geen groot verlies, want het heeft tot nu
toe weinig gepresteerd in het positieve
werk van den Bond en betaalde bovendien
zijn contributie niet. Zulke leden kan de
Bond i
schilder, stoffeerder, metselaar, vloerenleg-
ger, kapper en kellner. Meer dan 90 pro
cent dezer jongemannen kan later in de
industrie geplaatst worden, en velen zijn
zelfs reeds ondergebracht voor de kamp
tijd verstreken is.
In de „Instructional Centres" worden die
werkloozen ondergebracht, waarvan is- ko
men vast te staan, dat zij voor een van de
bovengenoemde ambachten geen enkele
aanleg bezitten. Op het oogenblik heeft men
13 dergelijke werkkampen ingericht, spe
ciaal voor jonge menschen, die door de
langdurige werkloosheid lichamelijk en
moreel zoo terneergeslagen zijn dat er wer
kelijk zeer veel opvoedkundige leiding en
takt noodiig is, om ze weer terug aan het
werk te zetten. In het werkkamp van