t NIEUWS
STADS
DINSDAG 12 MEI 1936
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 2
GEDEELTELIJK BEWOLKT.
DE BILT SEINT:
Zwakke tot matige wind uit Noordelijke
richtingen. Gedeeltelijk bewolkt. Aanvan
kelijk weinig of geen regen. Weinig ver-
g in temperatuur.
Hoogste barometerst.: 767.6 te Ingoe.
Laagste barometerst.: 735.0 te Vestmanoer.
De depressie op de Azoren is snel in
diepte toenemend naar IJsland getrokken.
De hooge drukking in het Zuid-Westen
nam toe, die in het Noord-Westen hield
stand en de Oostelijke depressie trok lang
zaam Oostwaarts. Dientengevolge zijn de
luchtdrukverschillen in onze omgeving
zeer gering gebleven. Ierland en Schot
land hebben regen onder invloed van de
aftrekkende depressie, Scandinavië hield
fraai weer met hooge temperatuur over
dag in Zweden. In Zuid-Oost-Duitschland
valt nog regen in verband met de Ooste
lijke depressie. Frankrijk heeft grooten-
deels betrokken lucht; aan de Riviera is
het weer fraai. Ofschoon de toestand on
zeker blijft, schijnt voorloopig iets meer
zonneschijn met weinig of geen regen te
wachten.
L U CHTTEMPERATUUR.
14 gr. C.
L1CH1 OP VOOR FIETSERS e. JL
Van Dinsdagnamiddag 8.12 uur tot
Woensdagmorgen 3.41 uur.
HOOG WATER.
Te Katwijk aan Zee op Woensdag 13
Mei voorm. 6.51 uur en nam. 7.20 uur.
WATERTEMPERATUUD.
Zweminrichting „De Zijl" 15 gr. C.
gevat, was te half twee geheel vernield.
Nabij de brandende gebouwen bevindt zich
een bijzonder gevaarlijke plaats, bij het ke
telhuis, dat een hoogen schoorsteen heeft
van ongeveer veertig meter en dat grenst
aan een groote benzinetank. Deze tank be
vindt zich zoo dicht bij den vuurhaard, dat
de brandweer alle pogingen moest inspan
nen hem te beschermen, en dan ook alle
aandacht op dit punt concentreerde. Zooals
reeds gemeld, werd ook de stoomzeepzie-
derij „De Hamer" door het vuur bedreigd.
Daarentegen had de brandweer den brand
in het administratiegebouw onder den knie
kunnen krijgen.
Het zag er niet naar uit alsof de brand
spoedig een einde zou kunnen nemen. Het
was een ongekende vuurzee, welke tot in
den Haag en Rotterdam zichtbaar was. De
brandweer stond dan ook voor een bijna
hopelooze taak. Men bluschte met vijf
tig a zestig stralen. Evenwel was
er zoo'n groote hoeveelheid brandbaar ma
teriaal in de fabriek opgeslagen, dat er
voor het vuur nog voor vele uren voedsel
was en het te verwachten was, dat nog tot
laat op den dag de vlammen omhoog zul
len slaan.
Geen verdere uitbreiding.
Te hali vijf in den ochtend werd ons
gemeld:
Toen het begon te lichten, was het dui
delijk geworden, dat de brand geen verdere
uitbreiding meer zou hebben:
Het laboratorium, dat door het vuur was
aangetast, is toch voor een groot deel be
houden kunnen blijven, alsook de gebou
wen waarin de materialen, onderdeelen en
gereedschappen der fabriek geborgen zijn.
Het ketelhuis met de daarbij behoorende
benzinetank is geheel gespaard gebleven.
In de tegenover liggende gebouwen woedt
de brand met groote felheid voort, daar nog
enorme hoeveelheden olie en vetten daar
aanwezig zijn. Telkenmale ontploffen vaten
olie en veroorzaken geweldige vuurkolom
men, die wel 30 meter hoog gaan en zulk
een hitte verspreiden, dat het op dertig
meter afstand vandaar niet te houden was.
Donkere rookwolken stijgen nog steeds om
hoog. De brandweer werkt nog op volle
kracht. Het is waarschijnlijk, dat de vlam
men nog den ganschen dag gretig voedsel
zullen vinden. In de kaarsengieterij zijn
alle machines tot één verwrongen massa
geworden. Vóór de brandende gebouwen
liggen talrijke ijzeren vaten met olie ge
vuld. Het vuur heeft ze roodgloeiend ge
maakt. Als de waterstralen er op worden
gericht, gist een witte damp omhoog.
De omvang der schade is niet te ramen.
De directie kan op dit moment geen enkele
inlichting géven wat er van het bedrijf zal
worden, evenmin of middelen kunnen wor
den gevonden om arbeidsgelegenheid voor
de werklieden te scheppen. In de omgeving
der fabriek zijn de café's en kleine winkels
den ganschen nacht open gebleven om in
de behoeften van de talrijke bij den brand
aanwezigen te voorzien.
Een losse hulp van de Goudsche brand
weer, de spuitgast Leeflang, die op een lad
der stond, en duizelig is geworden, is ach
terover geslagen en heeft een hersenschud
ding opgeloopen. Hij is naar het ziekenhuis
overgebracht.
Treurige ramp voor Gouda.
Deze brand beteekent voor de stad Gou
da een treurige ramp, daar immers de
kaarsenindustrie een belangrijke werkge
legenheid vertegenwoordigde. De 2000
werkloozen, die de gemeènte toch reeds
telde, zijn thans weer vermeerderd met de
arbeiders der Stearinefabriek. Daar de
eigenlijke fabricage-afdeelingen, n.l. de
persafdeeling en de kaarsengieterij in
vlammen zijn opgegaan is het bedrijf ab
soluut stilgelegd en is het ook niet te ver
wachten dat het bedrijf binnen afzienbaren
tijd weer zal worden geopend.
De directeuren van de fabriek, ir. G. van
Loon en de heer J. P. Treub, waren ter
plaatse aanwezig.
De fabriek is gelegen aan den Hooge
Schielandsche Zeedijk, de verbindingsweg
tusschen Gouda en Rotterdam.
De fabriek werd opgericht in 1859. Klein
begonnen de kaarsenfabricage werd
aanvankelijk uitgeoefend met 19 arbeiders
nam het bedrijf in latere jaren een groote
vlucht en legde zich behalve op de ge
wone stearinekaarsen, toe op de fabricage
van gothische kaarsen, thea-naohtlichten,
en de bijproducten zooals glycerine, oleine,
creme, goudalite en andere teerproducten
voor den wegenbouw en oliën voor de tex
tielindustrie. Het zijn de laatste producten
die in den loop van den avond een ontplof
baar voedsel vormden voor de vuurzee.
Eenige jaren geleden werkten in de fa
briek 500 tot 700 arbeiders, thans waren
er 250 mannen en 100 meisjes werkzaam.
Deze zullen tot de slachtoffers van den
brand behooren.
Sinds eenige jaren is de Koninklijke Stea
rine Kaarsenfabriek door een fusie met de
kaarsenfabriek „Apollo" vereenigd in de
N.V. Vereenigde fabrieken van Stearine,
kaarsen en chemische producten. De schade
is nog niet te ramen, doch is enorm. De
fabriek is verzekerd bij Lloyd's.
De toestand hedenmorgen.
Na hedenmorgen vijf uur is in den toe
stand nog weinig verandering gekomen.
Nog steeds brandt de kaarsengieterij, waar
de machines als een vervormde massa staan
in het overvloedige bluschwater, waarin de
brandende stearine en olie dry ven. De
vlammen zijn wel getemperd, maar vinden
toch nog voldoende voedsel. Bij de tim
merfabriek, waar groote voorraden hout
lagen opgestapeld, is thans de Rotterdam-
sche brandweer in volle actie om het vuur
te bedwingen. Ook de brandweer der an
dere gemeenten is nog steeds met het blus-
schingswerk bezig. Een der Goudsche auto
spuiten, die bij het begin van den brand
stearine in de slang had gekregen, waar
door de watertoevoer geleidelijk vermin
derde, heeft den strijd moeten staken. Het
administratiegebouw, waaruit vannacht
door het personeel alle belangrijke beschei
den en boeken in veiligheid zijn gebracht,
wordt thans weder ingericht.
Het fabriekspersoneel, dat hedenmorgen
vroeg voor het hek der fabriek verscheen,
kon niet worden toegelaten, daar de direc
tie het niet aan het werk kan zetten.
Het geheele fabrieksterrein is één chaos.
Hedenmorgen wordt er door de directie en
commissarissen beraadslaagd over de vraag
wat er thans moet geschieden. Omtrent de
geleden schade, alsook over het bedrag der
verzekeringen, welke bij Engelsche maat
schappijen zijn ondergebracht, konden he
denmorgen nog geen mededeelingen ver
strekt worden.
Voor het uitbreken van den brand was
de aankondiging voor de op den 27steen
Mei as. te houden algemeene vergadering
van aandeelhouders al verzonden. Directie
en commissarissen hebben overwogen, on
danks de door den brand geschapen situatie,
de algemeene vergadering op den daarvoor
vastgestelde datum te doen doorgaan.
Men seint ons hedenmiddag:
De brand in de kaarsenfabriek kan thans
als bedwongen worden beschouwd. Het
terrein is een vieze doorweekte massa ge
worden, doordat het water zich met de
olie en stearine heeft vermengd. Wat nog
op vasten bodem gelijkt is niets anders
dan een vieze brij.
Vanmorgen te 8 uur is de spuit uit Wad-
dinxveen ingerukt. Te half 12 vertrok de
eerste Rotterdamsche spuit, de tweede
vertrok drie kwartier later. Thans is ook
de spuit, uit Hillegersberg vertrokken.
Al het andere materiaal van Gouda en an-
dere gemeenten bleef ter nablussching aan
wezig. De brandweer staat onder leiding
van brandmeester C. van Eijk uit Gouda.
Vanmorgen is de hooge achtermuur van
het gebouw der pittenfabriek met donde
rend geraas ingestort. Een in de nabijheid
staande persoon werd licht gewond. Wat er
van dit gisteren nog zoo moderne groote
gebouw overeind staat, zal vanmiddag
worden omvergehaald, daar het gevaar
oplevert.
Er zijn thans nog op het terrein posten
van het Roode Kruis en eerste hulp bij on
gelukken aanwezig met verbandmateriaal.
Ook de padvinders bewijzen nog goede
diensten. Het detachement politie dat op
het terrein gestationneerd was, blijft voor
loopig aanwezig. Vanmorgen te 9 uur is de
eerste dagploeg met het opruimingswerk
begonnen, vanmiddag te 2 uur heeft de
tweede dagploeg het werk overgenomen.
Het verkeer ondervindt geen stagnatie. De
regeling daarvan en de handhaving van
de orde is op uitstekende wijze door de
Goudsche politie onder leiding van den
waarnemend commissaris van Hoorn ge
organiseerd.
In 1881 is ,de kaarsenfabriek ook
door een grooten brand geteisterd. De
brand van gisteren heeft echter die van
54 jaar geleden in omvang en trieste ge
volgen overtroffen. Dit hitte is zoo hevig
geweest, dat de muur, die aan den hoo
gen Schielandschen Zeedijk het terrein
der kaarsenfabriek afsluit, door midden
is gebarsten.
De Directie deelde ons hedenmiddag
rnede, dat de vennootschap behalve tegen
brand-assurantie ook verzekerd is tegen
bedrijfsschade.
GEMEENTERAAD.
De Gemeenteraad vergadert op Maan
dag a.s. des namiddags te 2 uur, in het
gebouw „Tot Nut van 't Algemeen", Steen-
schuur 21.
Te behandelen onderwerpen:
lo. Prae-advies op het verzoek van J.
van der Walle om ontslag als hoofd van de
O. L. School aan het Schuttersveld.
2o. Voorstel om den onderwijzer aan de
opleidingsschool voor Gymnasium en
H. B. S. aan de Aalmarkt, L. Westerman,
over te plaatsen naar de Jongensschool
voor U. L. O.
3o. Benoeming van een hoofd der O. L.
School aan het Schuttersveld.
4o. Benoeming van een onderwijzeres
aan de opleidingsschool voor Gymnasium
en H. B. S. aan de Aalmarkt.
5o. Benoeming van een lid van het Be
stuur van de Vereeniging „de Ambachts
school" te Leiden.
6o. Benoeming van een regent van het
Heilige Geest- of Arme Wees- en Kinder
huis.
7o. Benoeming van een lid van het Be
stuur van de Vereeniging tot Bevordering
van den Bouw van Werkmanswoningen te
Leiden.
8o. Benoeming van een lid van de Com
missie van Schatting voor het Grondbe
drijf.
9o. Prae-advies op het verzoek van Mr.
J. Bool, om ontslag als Secretaris van het
College van Curatoren van het Gymna
sium.
lOo. Prae-advies op het verzoek van
Mej. A. Wartena, om ontslag als hoofd
van de bewaarschool aan de Gortestraat.
11 o. Voorstel inzake wijziging van het
raadsbesluit van 21 Juni 1920, betreffende
de verhuring van het open erf, gelegen
aan de Kaarsenmakersstraat achter het
perceel Waardgracht no. 27, aan J. van
Rossen, te Leiden.
12o. Voorstel tot verhuring van het voor
malige politieposthuis c.a. aan den Hoogen
Rijndijk, aan H. Gaasbeek, te Leiden.
13o. Voorstel tot aanvaarding van een
door wijlen Mr. R. Siegenbeek van Heu-
kelom aan het Stedelijk Museum „de La
kenhal" gelegateerde groote notenhouten
toonkast.
14o. Voorstel tot verhooging van ver
schillende posten der begrooting, dienst
1935, waarvan de ramnig te laag is geble
ken en tot toevoeging van eenige nieuwe
posten aan die begrooting.
15o. Voorstel tot aankoop van een strook
je grond gelegen vóór en ter zijde van
het perceel Plantage No. 2, hoek Utrecht-
sche Veer.
16o. Voorstel tot aankoop van de'per-
ceelen Langegracht No. 68 en Koninginne-
hof No. 17, ten behoeve van de Stedelijke
Fabrieken van Gas en Electriciteit.
17o. Voorstel tot het instellen van een
rechtsvordering tegen de N.V. Gebrs. van
Hoeken's Houthandel, te Leiden, en tegen
W. van den Wijngaaid, te Leiden, strek
kende tot vergoeding aan us gemeente van
de schade haar door aanrijding toege
bracht aan de brug1euning van de Gepekte
brug en aan den w^imuur van den Ouden
Rijn.
18o. Voorstel tot wijziging van de veror
dening op het Verkeer te land.
19o. Voorstel tot wijziging van de ver
ordening op de Straatpolitie.
20. Vaststelling van het verslag betref
fende de verstrekking van schoolkinder-
kleeding en -voeding gedrurende het jaar
1935.
21 o. Prae-advies op het voorstel van den
heer Groeneveld, inzake beschikbaarstel
ling van een bedrag voor het doen geven
van een groot aantal openbare concerten.
22o. Voorstel inzake voortzetting van de
met de te Leiden werkende ziekenfondsen
aangegane regeling, betreffende het ver-
leenen van een reductie op de ziekenfonds
premie aan ondersteunden.
23o. Prae-advies op het voorstel van den
heer Schoneveld om het verstrekken van
aanvullenden steun aan ondersteunde
werkloozen op te dragen aan den Gemeen
telijken Dienst voor Sociale Zaken.
24o. Voorstel om het maken, leveren en
bedrijfsvaardig stellen van den ijzeren bo
venbouw van de Rynbrug, met bewegings
inrichting c.a., ondershand op te dragen
aan de N. V. Hollandsche Constructiewerk
plaatsen, alhier, in samenwerking met de
Koninklijke Nederlandsche Grofsmederij
N.V., alhier.
25o. Voorstel:
a. tot het aangaan van een nieuwe over
eenkomst met de gemeente Oegstgeest, be
treffende de levering van gas in die ge
meente door de Stedelijke Gasfabriek te
Leiden.
b. tot het aangaan van een nieuwe over
eenkomst met de gemeente Oegstgeest, be
treffende de levering van electriciteit in
die gemeente door de Stedelijke Electri-
citeitsfabriek te Leiden.
26o. Voorstel tot wijziging van de ver
ordening betreffende de levering van gas
door de Stedelijke Fabrieken van Gas en
Electriciteit en tot wijziging, in verband
daarmede, van de begrooting der Gasfa
briek, dienst 1936.
De verschillende prae-adviezen nemen wij
op in een volgend nummer.
R.-K. VAKSCHOOL VOOR MEISJES.
Morgenmiddag van 2.30 tot 4.30 zal in de
R.-K. Vakschool voor Meisjes aan het Gal
gewater de jaariijksche openbare les en de
tentoonstelling van het werk der leerlin
gen plaats nebven. Voor belangstellenden
bestaat morgenavond van 79 uur en Don
derdag van 2.304.30 uur en van 79 uur
n m. gelegenheid het tentoongestelde werk
der leerlingen te bezichtigen.
~~rr j
EEUWFEEST HARTEBRUGSKERK.
Uit het verslag van de Eeuwfeestviering
der Hartebrug-kerk is tot onze spijt de vol
gende passage uitgevallen:
Door het parochiale zangkoor en door een
jongenskoor, gevormd uit leerlingen van de
school aan de Ceciliastraat, werd op voor
treffelijke wijze onder directie van den
heer W. P. Braun, uitgevoerd de driestem
mige Missa Pcpuli van Hubert Cuypers.
Het orgel werd bespeeld door den heer S.
Theelen.
Aan het slot van de plechtigheid werd
door het mannenkoor een prachtig „Haec
Dies" uitgevoerd.
De H. Mis werd door de K. R. O. uitge
zonden en zeer velen, zoowel zij die in als
tuiten de kerk waren, hebben van de heer
lijke zang en het schoone orgelspel geno
ten".
HET COUDEN FEEST DER
3-OCTOBER-VEREENIGING.
Merkwaardige tentoonstelling in de
Lakenhal.
Morgen is het vijftig jaar geleden, dat
de Leidsche 3 October-Vereeniging werd
opgericht. Niet. dat vóór die oprichting de
herdenking van Leiden's Ontzet jaarlijks
ongemerkt voorbij ging. Verre van dat,
want de studenten vooral hebben steeds ge
tracht aan deze roemrijke gebeurtenis een
bijzondere herdenking te geven.
Echter de oprichting van de 3 October-
Vereeniging is aanleiding geworden tot
een telkenjare luisterrijker wordende her
denking.
Het is niet algemeen bekend, dat de
aanleiding tot de oprichting van deze ver
eeniging feitelijk is terug te voeren tot de
oprichting in het jaar 1872 van het stand
beeld van Boerhaave. Korten tijd nadat dit
standbeeld onthuld was, kwam bij een aan
tal Leidenaren het denkbeeld op om po
gingen in het werk te stellen om ook voor
Leiden's burgemeester tijdens het beleg
tot de oprichting van een standbeeld te
kon en, welke pogingen met succes wer
den bekroond. De onthulling van het
standbeeld van Van der Werff vond onder
luisterrijke feesten den 3den October 1884
plaats en deze feesten waren op hun beurt
weer aanleiding tot het denkbeeld om een
vereeniging op te richten welke tot doel
moest hebben, de herdenking van Leiden's
Ontzet jaarlijks te vieren.
In de commissie voor de Volksbijeen
komsten werd het voorstel om tot de op
richting een er vereeniging te komen ge
daan door den heer N. Brouwer; een sub-
commisie werkte dit voorstel nader uit,
een oproep tot het publiek werd gedaan
met een dusdanig resultaat, dat reeds bij
de eerste bijeenkomst op 13 Mei 1886 in de
Stadsecho.-rzaal, honderdzestig aanwezigen
besloten tot de oprichting der 3 October-
Vereeniging. Reeds van den aanvang af be
stond er nauwe samenwerking tusschen de
3 October-Vereeniging en het Leidsche
Studenten Corps, wier praeses sinds de op
richting der vereeniging qualitata qua be
stuurslid was. De eerste praeses collegii,
bestuurslid der 3 October Vereeniging was
de heer P. J. van Wijngaarden, de latere
notaris te Rotterdam.
In de eerstvolgende vergadering, die den
16den Juli 1886 plaats vond (de vereeni
ging telde toen reeds 1060 leden) werd de
burgemeeste- van Leiden, de heer L. M.
de Laat de Kanter, eere-voorzitter en tot
op den huidigen dag hebben de opeenvol
gende burgemeesters steeds het eere-voor-
zitterschap der 3 October-Vereeniging aan
vaard.
Behalve te Leiden ondervond de pas op
gerichte vereeniging warme belangstelling
bij de „'Holland Society" te New-York, die
.■nder meer een geldelijke bijdrage voor
feestviering zond .In het jaar 1888 (13
Augustus) kwamen verschillende leden
dezer Amerikaansche Vereeniging naar
Leiden, waar zij door de 3 October-Ver
eeniging werden ontvangen: in 1894 kwam
plotseling aan het bezit van deze overzee-
sche 3 October-vrienden en einde, daar zij
voor het lidmaatschap bedankten.
Het is wel typisch, dat verschillende
programpunten der eerste feestviering, zoo
als koraaimuziek en uitdeeling van haring
en wittebrood ook thans nog vrijwel onge
wijzigd zijn gebleven, al hebben de overi
ge onderdeelen der feestvieringen en met
name de vermaard geworden optocht, voor
al in de na-ocrlogsche jaren, een uitbrei
ding gekregen, die ver uitgaan boven het
eenvoudig feest der eerste jaren.
Het is natuurlijk ondoenlijk ook zelfs
maar Ln korte trekken een beeld te geven
van al hetgeen de 3 October-vereeniging
gedurende die vyftig jaar heeft beteekend
voor Leiden, voor de Leidenaars en voor
velen daar buiten; wat deze immer frisch-
jonge en energieke vereeniging heeft doen
genieten op het paarlijksch terugkeerende
feest ter herdenking van Leiden's Ontzet.
In veler herinneringen leven weer op die
schoone rij van optochten, historische en
reclame-optochten, de een al fraaier dan de
ander, bloemencorso's, wedstrijden, enz.,
enz., waaraan men of zelf heeft deelgeno
men of waarbij men zelf toeschouwer is
geweest.
Dat alles kan men weer aanschouwen
in de expositie, welke door de goede zor
gen van het 3 Octoberbestuur in de twee
groote tentoonstellingszalen van de Laken
hal is ingericht.
Deze tentoonstelling is in twee groepen
verdeeld: memoires van 1886 tot 1914 in
de eene zaal en de latere jaren in de twee
de za;L
Men rindt er ook oude couranten, waar
in de oprichting der Vereeniging wordt
vermsla, de programma's der eerste fees
telijkheden, de portretten der oprichters
van wie alleen de heer Felix Driessen nog
in leven is er: van tal van bestuursleden,
foto's van optochten en wedstrijden, kort
om allerlei herinneringen aan de eerste ja-
GEMEENTEL. AANKONDIGINGEN.
VISCHAKTEN.
De Burgemeester van Leiden brengt ter
kennis van belanghebbenden, dat aanvraag
formulieren ter bekoming van vischakten
voor het seizoen 1936/1937, vanaf heden
gratis ter Gemeente-Secretarie (Rapenburg
12) verkrijgbaar zijn.
A. van de Sande Bakhuyzen.
AGENDA
LEIDEN.
Woensdag, R. K. Rijtuig- en Wagenmakers-
patroonsver., Café Br emmer, 6 uur.
Donderdag St. Bonifatius". Ledenvergade
ring, Bondsgebouw, 8 uur.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken wordt van Maandag 11 tot
en met Zondag 17 Mei a.s. waargeno
men door de apotheken: C. B. Duyster,
Nieuwe Rijn 18, Tel. 523 en C. van Zijp,
Wilhelminapark 8, Oegstgeest, Tel. 274.
ren, dia we1 duidelijk doen zien van hoe
bescheiden afmetingen de feestvieringen
in de eerste jaren waren. Daarnaast geeft
de moderne tijd behalve een veel grootere
hoeveelheid materiaal ook 'n grootere en
grootschere feestviering te zien. Vooral
door het energieke werk van den heer B.
de Koning zijn de optochten jaar in jaar
uit tot ongekende luister uitgegroeid en
daarvan geeft deze expositie, die morgen
middag officieel wordt geopend en voor
de leden op lidmaatschapskaart toeganke
lijk is tot 18 Mei een zeer goed overzicht.
Wij kunnen een bezoek dan ook zeker
aanbevelen.
Huldiging 3-October-
creenigmg.
In verband met een eventueele verkeers-
stagnatie kan het aangekondigd concert
van het m ziekgezelschap „Orpheus", dat
gegeven zou worden op de Breestraat naast
„In den Vergulden Turk" niet doorgaan.
Verder zijn er mede op verzoek van de po
litie, enkele wijzigingen gekomen in de
routen van verschillende vereenigingen
n.l.:
Muziekvereeniging „6 R. V. A.": Oude
Varkenmdrkt Noordemde, Breestraat, Ko-
ren'orugsleeg, Burchtsteeg, Nieuwstraat,
Hooglandscht Kerkgracht, Koppenhink-
steeg, Kaasmarkt.
Harmonie-kape; „De Post": Boommarkt,
Bloemmarkt, Aalmarkt, Vischmarkt, Boter
markt Gang* tje, Hoogewoerd, Watersteeg,
Hooigracht, Kt ppenhinksteeg, Kaasmarkt.
Mondaccordtonvereeniging „Kust en Ge
not": Levendaai, Korevaarstraat, Zoeter-
woudsche Singel. Witte Singel tot „Oud-
Hortuszicht' waar de „Leidsche Wandel-
sport-vereeniging' en de Gymnastiekver-
eeniging „Jeanne d'Arc" zich hierbij zullen
aansluiten om gezamenlijk te marcheeren:
Witte Singel, Kaiserstraat, Rapenburg,
Steenschuur, Hoogewoerd, Watersteeg,
Hooigracht, Kuppenhinksteeg, Kaasmarkt.
LUCHTAANVAL EN
LUCHTBESCHERMING.
Voordracht van Prof. Dr. D. H. Wester.
Op uitnoodiging van het departement
Leiden van de Ned. Mij. ter bevordering
der Pharmacie, heeft prof. dr. D. H. Wes
ter, hoogleeraar aan de Hoogere Krijgs
school te Den Haag, gisteravond in de bo
venzaal van café-restaurant „In den Ver
gulden Turk" een voordracht gehouden
over „Luchtaanval en luchtbescherming."
Dat de apothekers het initiatief namen
tot een bespreking van dit actueele pro
bleem, zeide spr., moge beschouwd wor
den als een logisch gevolg van het belang
rijk aandeel, dat zij in alle landen hadden
in de ontwikkelingsgeschiedenis der ges
bescherming. De oorlog in Abessynië le
vert het bewijs, dat deze gasbescherming
ook thans nog een belangrijk onderdeel
der totale „luchtbescherming" vórmt.
Spreker zet dan uiteen dat en waarom
ook de burgerij het luchtgevaar te duchten
heeft. Luchtbescherming is zelfbescher
ming in een toekomstigen oorlog, die voor
een groot deel achter de fronten, in het
binnenland, dus uitgevochten zal worden,
zooals de Duitsche luchtvaarminister Goe-
ring voorspeld heeft.
Voor zijn gemengd publiek wil spreker
zich beperken tot een algemeen overzicht
van de gevaren, welke de moderne lucht
oorlog voor de burgerij meebrengt, maar
in het bijzonder stilstaan bij de maatrege
len, welke zij ter bescherming nemen kan.
De gevaren, welke ons geschilderd wor
den zijn van vierderlei aard: 1. brisant-,
2. brand-, 3. bacterie-, 4. gasbommen. Aan
de hand van een groot aantal instructieve
lantaarnplaten licht de spreker uitvoerig
toe, welke uitwerkingen deze verschillen
de bommensoorten kunnen hebben.
Brisantbommen zijn als regen zwaar (tot
bijv. 1000 kg.) en zullen voornamelijk te
gen militair belangrijke punten en objec
ten worden toegepast. Omgevingen van
kazernes, spoorbruggen, belangrijke in
dustrieën enz. hebben dus bovenal dit ge
vaar te duchten. Tegen voltreffers is geen
kruid gewassen; tegen de gevaarlijke
scherfwerking kan men zijn toevlucht ne
men in schuilkelders e. d.
De brandbommen hebben veelal een
gewicht van slechts ca. 1 kg. Vliegmachi
nes kunnen er dus een groot aantal van
meevoeren en ze over talrijke punten uit
strooien. Zoodoende zou men met deze
objecten (welke een temperatuur van
méér dan 3000 gr. C. ontwikkelen) een
stad op vele punten tegelijkertijd in brand
kunnen steken. Daar is geen blusschen
aantenzij de burgerij zelf haar voor
zorgsmaatregelen heeft genomen en in
tijd van nood in onderlinge samenwerking
het gevaar bestrijdt. Spreker licht dit uit
voerig toe: zolder ontruimen, met een laag
