No. 8417
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Kaarsenfabriek te Gouda
in vlammen opgegaan.
27ste Jaargang
DINSDAG 12 MEI 1936
Ste £eidóehe(Soti/fcci/iit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Lelden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 1 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 L
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentien 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeel in gen wordt
bet dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verbuur, koop en verkoop: 0.50
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
IT I
V Een oude „wijsheid"
Wij, menschen, hebben iederen dag aan
leiding te over, om nederig te blijven of
nederig te worden!
Eén aanleiding is b.v. gelegen in het feit,
dat wij zoo herhaaldelijk móeten loslaten,
wat wij als de hoogste wijsheid hebben
vastgehouden. Als onze trots dat niet kan
wij bedoelen dat: loslaten dan ver
zakken wij in een heilloos conservatisme,
in eeri duistere achterlijkheid!
Deze overpeinzing schoot ons in de ge
dachten, toen wij in de laatste aflevering
van de „Nieuwe Eeuw5' met volledige in
stemming in een der artikelen lazen over
het „beroemde adagium" (spreuk), dat
de Overheid zich moet bepalen tot het con-
solideeren (vastleggen) en legaliseeren
(wettigen) van wat in de vrije maatschap
pij opkomt; een adagium, waarvan het
failliet met den dag duidelijker wordt,
maar dat niettemin door „christelijke" en
andere parlementaire leiders en regeer
ders hardnekkig wordt vastgehouden."
Tot zoover de schrijver in de „Nieuwe
Eeuw".
Volkomen juist: die „wijsheid" van voor
heen is nu geen „wijsheid" meer. Dat is
ook onze besliste overtuiging.
't Is de vrees voor noodzakelijke resolute
daden, die zoo heel vaak heeft ingebla
zen die oude „wijsheid", dat de Overheid
pas mag optreden en ingrijpen, als uit de
vrije maatschappij de behoefte daaraan en
de wensch daarnaar en de opportuniteit
daarvan is opgekomen en gegroeid!
Wij zijn voorstanders van de vrijheid
en wij willen niet een dictatuur, ook zelfs
al stelt deze daden maar wij willen
niet een vrijheid, die naar het woord van
pater Lacordaire knechtschap maakt. Wij
willen de wet, die vrij maakt óók al
is er te weinig in de vrije maatschappij,
wat in die wet kan worden geconsolideerd!
Wij moeten van ons afwerpen die oude
„wijsheid", welke wij hierboven hebben
omschreven wij, en dan bedoelen we
allereerst de heeren in Den Haag, zoowel
voor als achter de regeeringstafel! Er wordt
verlangd naar daden van boven-af!
De wereld
in vogelvlucht
De Volkenbondsraad heeft gisteren het
Italiaansch-Abessijnsche geschil op de
agenda geplaatst en den Abessijnschen ge
delegeerde Wolde Mariam uitgenoodigd om
aan de zitting deel te nemen. Dat was een
erkenning van het voortbestaan der Abes-
sijnsche regeering, gelijk trouwens het op
de agenda handhaven van het conflict tus-
schen Italië en Abessynië op zichzelf reeds
een erkenning is, dat Abessynië nog altijd
als onafhankelijke staat voortbestaat. Ba
ron Aloisi zag dit terecht in en weigerde
deel te nemen aan de Raadszitting tegelijk
met een vertegenwoordiger van Abessynië,
dat volgens de Italiaansche opvatting im
mers niet meer bestaat. De Raad heeft
evenwel besloten het Italiaansch-Abessijn
sche conflict op de agenda te handhaven.
Dit is een belangrijk besluit, wat erop zou
wijzen, dat men niet geneigd is zich bij
het fait accompli neer te leggen. Maar van
den anderen kant kunnen wij ook niet in
zien, wat de Raad met deze houding meent
te kunnen bereiken.
Waarschijnlijk wordt de Raadszitting
verdaagd tot half Juni, wanneer een spe
ciale zitting aan deze kwestie zal worden
gewijd. Inmiddels blijven de sancties van
kracht.
De Italiaansche gedelegeerde baron
Aloisi is nog heden naar Rome terugge
roepen. Blijkbaar verloopen de besprekin
gen achter de schermen niet tot genoegen
van Mussolini
Voorts gaan er te Rome geruchten, dat
de Italiaansche koning zich binnenkort
naast Oost-Afrika zal begeven om zich in
de heilige stad Aksoem te laten kronen
tot keizer van Abessynië, maar een beves
tiging van deze geruchten is nog niet ver
kregen.
LEIDERDORP.
PASTOOR I. J. M. MEYER
die met ingang van 1 Juli a.s. om gezond
heidsredenen, ontslag heeft gevraagd als
herder der Meerburg-parochie.
Pastoor Meyer gaat zich te Heemstede
vestigen.
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
GEBOUWENCOMPLEX VERNIETIGD.
ENORME SCHADE VEROORZAAKT DOOR
HET VERLOREN GAAN DER VOORRADEN.
KEIZER....!
Uit een artikel in de Avondpost.
De heer Benito Mussolini heeft den Ko
ning van Italië tot Keizer van Abessinië
gepromoveerd.
Als er niet zulk een verschrikkelijke tra
gedie aan dit feit verbonden was, zou men
neiging gevoelen er om te glimlachen.
Want dan zou het iets van een operette
hebben. De man, wiens Konings-titel en
wiens positie reeds volledig verduisterd en
ineen geschrompeld waren onder en door
de figuur van den fascistischen dictator,
omdat voor het fascisme de dictator begin
en einde is, krijgt er nu een keizers-titel bij.
Wij zullen hier nu echter over zwijgen en
laten de vrijwel vergeten figuur, die zoo
genaamd aan het hoofd van Italië staat,
(„Had Italië nog een Koning?" vroeg ons
gisteren iemand met evenveel ernst als ver
bazing) verder zoo goed als onbesproken.
Maar een tragi-komedie is dit wèl.
Niet onbesproken echter kunnen wij laten
de manier, waarop dit keizerschap is ver
overd.
Het is veroverd door rechtsverkrachting.
Zulk een rechtsverkrachting, dat 52 staten
zich genoodzaakt hebben gezien Italië te
signaleeren als den aanvaller tegen recht en
wet in. Alle daverende redevoeringen van
Mussolini, alle geestdrift in Italië, alle vuur
werk en alle vlaggen kunnen dat feit niet
ongedaan maken, het zal met bloedroode
letters voor eeuwig in de historie der
menschheid geschreven staan. Zeker, wij
willen en mogen in dit uur niet vergeten,
dat in vroeger tijden andere volken in
wezen soortgelijke oorlogen hebben gevoerd
en soortgelijke veroveringsdaden gepleegd,
als thans Italië. Het hoofdstuk koloniale oor
logen is een der zwartste in het boek der
wereldgeschiedenis. Maar de tijden zijn ver
anderd. Nieuwe rechtsbegrippen braken
zich baan; er werd naarstig gebouwd aan
een zedelijke gemeenschap der volkeren;
de oorlog werd algemeen als iets vloek
waardigs erkend;'de Volkenbond ontstond.
Dwars tegen dit alles in, dwars door dit
alles 'heen, met plompen dictatorsvoet het
nieuw-opspruitend gewas van het interna
tionale rechtsleven vernielend, is Italië
dezen oorlog begonnen; zóó heeft het dit
keizerschap veroverd.
GAAT ITALIë DEN VOLKENBOND
VERLATEN?
GENèVE, 12 Mei. (A.N.P.) Aloisi
heeft den secretaris-generaal van den Vol
kenbond, Avenol, medegedeeld, dat hij uit
Rome instructies had ontvangen, om van
daag met de geheele Italiaansche delegatie
Genève te verlaten. Men weet niet, of dit
beteekent, dat Italië voornemens is, den
Volkenbond te verlaten.
ECHT AMERIKAANSCH!
Aanbod aan den Negus om zich te laten
bezichtigen.
DALLAS, 12 Mei. (A.N.P.) Het orga
nisatiecomité van een alhier te houden
groote tentoonstelling heeft den Negus een
telegram gezonden en hem aangeboden ge
durende deze tentoonstelling 6 weken naar
Texas te komen tegen een vergoeding van
25.000 dollars
Gisteravond om acht uur is een zware
brand uitgebroken in de Vereenigde Fa
brieken van Stearin e-kaarsen en Chemi
sche Producten aan den Rotterdamschen
Dijk te Gouda.
De brand is ontstaan midden tusschen de
fabrieksgebouwen, die tot den nok vol lig
gen met stearine.
De vlammen laaien hoog op en vinden
een gretig voedsel in de massa's brandbaar
materiaal.
De nieuwe fabriek, die naast den vuur
haard ligt, bevat eveneens groote voorra
den en biedt op de bovenverdiepingen
plaats aan de pittenfabriek. Dit nieuwe ge
deelte loopt ernstig gevaar door de vlam
men te worden aangetast.
Naast deze nieuwe fabriek bevindt zich
de timmerfabriek en aan de andere zijde
van de brandende opslagplaats met stearine
staat een perskamer, waar de stearine
wordt geperst. Ook deze loopt evenals de
oude fabriek groot gevaar.
De brandweer is met groot materiaal
aanwezig. Een enorme menschenmassa
slaat de vlammenzee gade.
Geweldige vonkenregens
Nader bericht men ons, dat de brand,
niettegenstaande het vuur door de brand
weer met alle beschikbare materiaal, circa
vijftien stralen, is aangetast, in groote he
vigheid toeneemt.
Hoog boven de vlammen schieten gewel
dige vonkenregens uit. De Rotterdamsche
brandweer is te hulp geroepen.
Het laat zich aanzien, dat het geheele
gebouwencomplex, dat door den hoogen
Sohiedamschen zeedijk wordt begrensd, en
waarin de vitale gedeelten van de fabrie
ken is gevestigd, een prooi der vlammen
zal worden.
De brandende perceelen zijn van het an
dere complex, dat het administratiegebouw
en de glycerine- en nachtlichtenfabriek be
vat, gescheiden door een sloot en een weg.
Voorshands loopt dit gedeelte geen gevaar.
De Rotterdamsche brandweer is om half
elf met groot materiaal op het terrein van
den brand verschenen en ook verscheide
ne spuiten uit omliggende gemeenten zijn
ter hulp gesneld.
Het gansche kantoorpersoneel was druk
in de weer om alle administratie uit het
groote administratiegebouw te bergen.
Aangezien de electrische stroom was afge
sloten, moest dit werk geschieden bij het
licht van Gouda-kaarsen
Ongeveer tezelfder tijd stortte met don
derend geraas de achterzijde van het ma
gazijn in en vielen eenige machines van
de bovenste verdieping naar beneden. Om
streeks kwart over negen stond het maga
zijn in vollen vlam. Van het dak was spoe
dig niets meer over. Het geheele gebouw
was een fakkel gelijk. Knal op knal werd
gehoord, en door de vaten ammoniak, die
zich op de bovenverdieping bevonden, vlo
gen de stukken bij massa's de lucht in.
De brandweer wordt meer en meer te
ruggedrongen.
Het lijkt een onmogelijkheid de vuurzee
meester te worden.
Een laaiende hel.
Tegen half elf bereikte het vuur in het
oude fabrieksgebouw een groeten voorraad
vaten glycerine en olie. In een oogwenk
schoten de vlammen van de wegvloeiende
olie als een laaiende hel hoog boven alles
uit. Uit alle deelen van het honderden me
ters uitgestrekte fabriekscomplex slaan de
vurige tongen.
Uit een ontzaglijk aantal stralen wordt
water gegeven, maar in deze vuurzee
schijnt niets te helpen.
Om half elf sloegen de vlammen ook op
het administratiegebouw over, zoodat ook
dit gedeelte in allerijl ontruimd moest wor
den.
Olievaten knallen uit elkaar.
Omstreeks elf uur had het vuur zich over
een lijn van bijna 100 meter medegedeeld
aan het complex fabrieksgebouwen aan de
overzijde van den weg, waarin een waxine-
lichten- en een glycerinefabriek zijn geves
tigd. Naast deze gebouwen bevindt zich
een terrein waar honderden vaten olie lig
gen opgeslagen. De vuurzee heeft zich van
dit terrein meester gemaakt. Met een ge
weldigen knal springen telkens de olievaten
uiteen. Het was een angstwekkend gezicht
en men vroeg zicih af, waar deze brand zou
ophouden. De hitte was geweldig, en vorm
de een groote moeilijkheid bij het blus-
schingswerk. Het laboratorium werd even
eens door het vuur aangetast.
Vrees voor de belendende
fabriek.
Men begon omstreeks half twaalf ernsti
ge vrees te koesteren dat het onbedwing
bare element zich eveneens aan de aan
grenzende fabrieksgebouwen van de stoom-
zeepziederij „De Hamer", van de vereenig
de zeepfabrieken te Rotterdam, zou mede-
deelen.
De toestand te middernacht.
Om 12 uur middernacht was de brand
nog zeer hevig, maar toch niet zoo angst
wekkend meer als een uur daarvoor.
Men is erin geslaagd de laboratoria en
kantoren, die ook reeds waren aangetast
tot nu toe te behouden en vermoedelijk zul
len deze verder wel gespaard kunnen blij
ven. Er is momenteel assistentie van Rot
terdam mat vier spuiten, van den Haag
met twee spuiten en voorts van Utrecht,
Waddinxveen, Hillegersberg, Reeuwijk en
Schiedam, elk met een spuit.
Uit talrijke plaatsen zijn autoriteiten en
belangstellenden gekomen, om den brand
te aanschouwen. O.m. is burgemeester
Droogleever Fortuyn van Rotterdam aan
wezig.
Burgemeester Gaarlandt, die in Rotter
dam was, is terstond in zijn stad gekomen,
die zoo ernstig getroffen wordt.
De Turfsingelgraeht, waaruit de Guod-
sche spuiten, die nu ook weer werken, haar
water halen, drijft vol met weggevloeide
stearine en paraffine. De spuiten die een
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Volkenbondsraad en het Italiaansch-
Abessijnsche conflict. (2de blad).
Z. H. de Paus over het Communisme.
(2de blad).
Oneenigheid in Oostenrijk tusschen Hei-
matschutz en Freiheitsbund. (2de blad).
BINNENLAND.
Een groote brand, zooals slechts zelden
in ons land woedde, legde de Goudsche
S tearinekaarsenfabriek vannacht in asch.
(lste blad).
Ontslagen krankzinnige te Delft pleegt
moordaanslag op zijn vrouw, (lste blad).
Oprichting Nationaal Fonds voor bijzon
dere nooden. (2de blad).
Binnenkort komt een beslissing in den
margarineprijs (2de blad).
Mededeeling inzake gehakt in blik.
(2de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Frankrijk wint met 41 van Nederland
in den strijd om den Davis-cup (3de blad).
zinker aan haar zuigstangen hebben, on
dervinden hiervan geen last, maar een ge
vaar dreigt voor de Rotterdamsche spuiten.
Deze halen haar water uit den IJssel. Om 1
uur wordt het éb en dan gaan de deuren
van de Mallegatsluis automatisch open.
De stearine zou dan in de IJssel komen
en worden opgezogen door de Rotterdam
sche spuiten. Men is daarom begonnen stut
balken aan te brengen, opdat ze gesloten
zullen blijven en het vette goedje de zuig-
slagen der Rotterdamsche spuiten niet kan
bereiken.
Met vrachtauto's waren de archiefstuk
ken uit de archief gebouwen weggevoerd,
terwijl weer andere auto's zakken zand
aanbrengen om het bluschwater af te dam
men. Hierop drijft het brandende vet en
dit bedreigd voortdurend het geheele fa
brieksterrein.
Wanneer het water in een bepaalde ruim
te kan worden gehouden, loopen de andere
gebouwen niet zoo'n groot gevaar.
Er wordt met minstens 30 stralen water
gegeven en de uitwerking hiervan is thans
goed te const§iteeren, maar toch zal het nog
lang duren, alvorens het groote corps
brandweerlieden eenige rust zal kunnen
krijgen. Het blijft nog steeds aanpakken,
maar het mag gezegd worden, dat allen hun
uiterste best doen.
Vuuroppervlakte van enorme
omvang.
Te half twee in den nacht woedde de
brand in een gebouwencomplex van hon
derd meter lengte en vijfentwintig tot vijf
tig meter diepte, dat is ongeveer de helft
van de totale oppervlakte vain het fa
briekscomplex. Het terrein der fabriek be
slaat 125.000 vierkante meter. Het labora
torium, dat in den laten avond vlam had
EEN ENORME BRAND HEEFT DE VER. FABRIEKEN VAN STEARENEKAARSEN TE GOUDA VERWOEST.
DE GEWELDIGE VLAMMENZEE.
