Een halve eeuw Verkade's
Fabrieken
HRGEMflN
VERKOOPING
MOTORBOOT
VERKOOPING
Adverteert in dit blad
DRUKWERK
ZATERDAG 25 APRIL 1936
"E LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 8
Een halve eeuw Verkade. Er te alle aan
leiding om bij dit gouden jubileum, dat Za
terdag 2 Mei feestelijk herdacht zal wor
den. stil te staan. Immers, tot de indus
trieën, waarop Nederland met recht trotsch
kan zijn behooren ongetwijfeld Verkade's
Fabrieken te Zaandam.
De stichter van Verkade's Fabrieken te
de heer E. G. Verkade Sr. Ooliefabri-
kant aan de Zaan was, wilde hij
in zaken blijven gedwongen de bakens
te verzetten. Dat was ook in dien tijd lang
niet gemakkelijk, omdat er ook toen, ge
lijk wij het nu noemen een hevige crisis
heerschte, als gevolg waarvan vele zaken
ten onder waren gegaan Zoo weinig uit
zicht bestond er zelfs,.dat een energiek en
■begaafd man als de heer Verkade, zich
strikt wenschte bepalen tot de fabricage
van een artikel van dagelijksch verbruik.
Zoo kwam hij op de gedachte, een brood
fabriek van bescheiden omvang te stichten.
Brood zouden de menschen immers wel al
tijd moeten blijven eten. Gestaald door
vele tegenslagen tot tweemaal toe had
hij zijn zaken zien verkwijnen begon
de ruim vijftigjarige het hem geheel vreem
de bedrijf en werd op den Zondagavond
van 2 Mei 1886 de stoombroodfabriek De
Ruyter te Zaandam geopend. Natuurlijk za
ten de plaatselijke bakkers niet stiL Zij
bonden op meedoogenlooze wijze den strijd
met de „fabriek" aan en tot overmaat van
ramp bleek het publiek aanvankelijk geens
zins van het „stoombrood", zooals de bek
kers het brood smalend noemden, gediend.
In het niet al te groote bedrijfskapitaal
werden reeds spoedig bedenkelijke gaten
geslagen.
De oudste zoon van den heer Verkade,
die later zoo'n belangrijk aandeel zou heb
ben in het groot maken van de onderne
ming, was naar Engeland getogen, om zich
daar theoretisch en practisch in het be
drijf te bekwamen. Binnen den kortst mo
gelijken tijd behaalde de heer E. G. Ver-
kade Jr. te Londen zijn diploma en op
nauwelijks twintigjarigen leeftijd viel hem
zelfs de onderscheiding ten deel van de
medaille der City and Guild of the London
Institute. De practijk zou spoedig aantoo-
nen, hoezeer deze onderscheiding was ver
diend. Technische veranderingen werden
er in de fabriek te Zaandag aangebracht
en ate eerste in den lande begon de fir
ma Ver kade het gistingsprocédé cp weten
schappelijke wijze te onderzoeken. Vader
en zoon vulden elkaar op voortreffelijke
wijze aan en weldra zou blijken, hoe de
eerste tegenslagen door de vindingrijkheid
van den vader en den groot en ijver, ge
paard aan intelligentie, van den zoon, kon
den worden overwonnen. Voor zijn zoons
had de oude heer Ver kade in de eerste
plaats zijn onderneming gesticht en hij was
er van overtuigd, dat zijn werk zou slagen,
indien zijn kinderen met toewijding zijn
voorbeeld volgden. Het prima brood van
de fabriek De Ruyter had zijn weg gevon
den, maar daarbij zou het niet blijven.
Een paar jaar na de oprichting van de in
middels naar de eischen des tijds inge
richte broodfabriek, kwam de eerste be
langrijke uitbreiding tot stand en begon
men met de productie van beschuit, waar
van de kwaliteit, evenals van het brood,
uitmuntend was. Dat zou echter eerst recht
blijken, toen de zg. prima Zaansche beschuit
in blikken werd verpakt. Aan een geheel
nieuwe methode van de beschuitslijters, die
terwille van wat meer provisie ook andere,
minder goede beschuit onder den naam Ver
kade verkochten, was met één slag een ein
de gekomen.
Achteraf lijkt het verpakken van de be
schuit in blikken bussen zoo'n eenvoudig
bedenksel, doch men moet zich den tijd,
waarin dit voor het eerst werd toegepast,
goed voor oogen stellen om tot het besef
te komen, van welk een groote waarde
voor het bedrijf de vinding was Van de
verpakte beschuit kwam men op de ver
pakte koek, welke onder het merk Ver
kade's honing ontbijtkoek, in carton wie
dacht er in dien tijd aan spoedig haar
weg door geheel Nederland, ja zelfs tot
buiten de landsgrenzen vond. Met één ruk
had de onderneming zich losgewrongen uit
de kluisters van klein-plaatselijk bedrijf
en boven alle verwachting snelde de roep
van de verpakte koek. en beschuit uit Zaan
dam de productie er van vooruit. Dat was
meer dan de heer Ver kade ooit had dur
ven hopen. De fabriek had haar bestem
ming gevonden en '1 gerende compleet or
ders van de winkeliers, die in de verpak
te Zaansche beschuit en koek een belang
rijke aanwinst zagen voor hun omzet. Het
publiek had niets dan lof voor de kwaliteit
en de firma Verkade bleef er wel op be
dacht, de prijzen zoo laag mogelijk te hou
den.
In de ondernemingslust en durf van zijn
zoons bleek de heer Verkade zich niet te
hebben vergist, Arnold Hendrik Verkade
had zich, evenals zijn oudste broer Ericus,
reeds op jeugdigen leeftijd naar het buiten
land begeven. In een Schotsche bakkerij
en beschuitfabriek had hij de geheimen
van het vak geleerd, iii Amerika zijn blik
op zaken en menschen verruimd. Dat was
ook zeer noodig, daar de fabriek te Zaan
dam in de korte jaren van haar bestaan
reeds een zoodanige uitbreiding had onder
gaan, dat met kennis van plaatselijke en
nationale toestanden alléén niet meer kon
woiden volstaan.
Thuis gekomen van zijn omzwervingen
door de wereld, werd A. H. Verkade met
de leiding van de beschuitfabriek belast.
Zijn oudste broer begon zich toen meer en
meer uit de technische leiding van de fa
brieken teiug te trekken om zich inten
siever te kunnen bezighouden met den ver
koop, de administrtie, vooral ook de recla
me, terwijl Arnold allengs de leiding van
het bedrijf als zoodanig voor zijn rekening
begon te nemen. Met onverdroten energie
"werkten de broers aan den opbouw van de
onderneming, en het moet voor hen een
groote vreugde zijn geweest, toen de eer
ste reclame-campagne van 5.000 tot stand
gebracht kon worden. Nu kon de oudste
zoon ten volle zijn industrieele en com-
mercieele talenten ontplooien. Pakkende
reclames werden ontworpen, maar men
bleef in alles de latere uitgaven van de
albums getuigen daarvan immers be
schaafd, hetgeen intusschen aan de pittig
heid geen afbreuk deed.
De geheele geschiedenis van. Verkade's
Fabrieken verraadt hoog plichtsgevoel van
den ondernemer, niet alleen tot uiting ko
mend in kwaliteit en prijzen van de gele
verde producten, maar ook in een sterken
drang tot lotsverbetering van het steeds in
aantal toenemende personeel Wanneer dit
maar eenigszins mogelijk was men be
denke, dat de onderneming de eerste tien
jaar geen winst afwierp werden de ar
beidsvoorwaarden verbeterd. Het venten
met brood op Zondag werd afgeschaft, zoo
genaamde wisselploegen werden gevormd
om aan den doorloopenden nachtarbeid in
het zoo zware bakkersbedrijf een einde te
maken.
Onder den naam Waxinelichtfabriek der
firma E. G. Verkade en Zoon, richtte de
toen ruim 60-jarige heer Verkade te Am
sterdam de later eveneens zoo bekend ge
worden Nacht- en Theelichtenfabriek op,
zulks ten benoeve van den derden zoon uit
het zoo talrijke gezin, nJ. Johan Anton
Eduard Verkade, die evenals zijn beide
oudere broers zijn technische opleiding in
Engeland had voltooid. Voor Nederland was
het maken van deze lichtjes een geheel
nieuwe bedrijfstak. De kaarsen verdwenen,
doch de gezellige theelichtjes en de rus
tige nachtlichtjes vonden een gunstige ont
vangt bij onze huisvrouwen. Ook deze za
ken breidden zich weldra uit en in 1900
werd het bedrijf van Amsterdam naar
Zaandam overgebracht.
Het was een gelukkige samensmelting
van bedrijven, ook al daarom, omdat de
medewerking van den derden broer, aan
het groote bedrijf te Zaandam, uitstekend
te pas kwam. Met hun drieën konden de
heeren Verkade de vader had zich nu
voor goed uit zaken terugg etrokken
het machtige bedrijf goed aan en nog een
aantal jaren zouden zij gezamenlijk aan
den opbouw werken.
In 1906 werd de oudste broer, Ericus,
door den heer Waller, toentertijd directeur
van de Nederlandsche Gist- en Spiritusfa
briek te Delft, aangezocht om als mede
directeur van dit groote industrieele be
drijf op te treden. Voor de onderneming
te Zaandam was dit heengaan een zware
slag, doch de heeren A. H. Verkade en J.
A. E. Verkade hadden zich bij het onver
mijdelijke neer te leggen. De eerste roem
rijke periode van expansie was trouwens
afgesloten en hechte grondslagen waren
gelegd voor verdere uitbreiding, waaraan
door de beide firmanten, die nu nog de
directie vormen, met energie werd voort-
gewerkt.
Het broodbakkersbedrijf, dat de eerste
grondpijler van de onderneming had ge
vormd, heeft men moeten opgeven, toen
de sociale wetgeving het verbod van nacht
arbeid in broodbakkerijen bracht. Wel
merkwaardig, dat deze pijler, waarop de
oprichter van de onderneming zijn bedrijf
had gegrondvest, omdat hij meende, dat
deze altijd stand zou houden, het eerste be
zweek, al gebeurde dit niet onder econo
mische druk, doch onder die eener ver in
het bedrijfsleven ingrijpende sociale wet
geving. Een groot modern bedrijf als dat
van Verkade kan zioh evenwel spoedig
aanpassen en de beide directeuren aarzel
den dan ook niet om de vrijgekomen fa-
brieksruimte in te richten voor de fabri
cage van suikerwerken, bonbons, toffees
en chocolade. Ook met den afzet van deze
nieuwe artikelen gaat het steeds vooruit.
Verkade's Fabrieken werken, in weer
wil van een moobdende concurrentie, dien
men intusschen niet vreest, op volle capa
citeit en men is er zelfs in geslaagd, het
debiet voor sommige artikelen nog aanzien
lijk uit te breiden. Een nooit ophoudende
expansie dus.
De tweede helft van de eeuw van Ver-
kade zal worden ingegaan met den bouw
van een nieuwe chocoladefabriek, waar
voor men dezer dagen den eersten steen
hoopt te leggen. Zwaar drukt de tijd ook
op deze groote onderneming, maar dank
zij een politiek van voorzichtig financieel
beleid in het verleden heeft de crisis, wel
ke in 1930 uitbrak, Verkade te Zaandam
ntet onvoorbereid gevonden. Na zes moei
zame jaren van aanpassing, staat men nu
financieel ongeschokt. Massa-ontslagen zijn
niet voorgekomen, de loonen werden slechts
op beperkte schaal verlaagd en wat wel
het mooiste is: de oude dag van allen, die
in deze industrie werken, is verzekerd,
In het nu welhaast door de tijdsomstan
digheden stil geworden Zaandam verrijst
een nieuwe fabriek van Verkade, waar
van de bouw ruimschoots uit eigen midde
len kan worden betaald.
Naar w;j vernemen, zal des Zaterdags
middags tusschen 3.30 en 5 uur een recep
tie worden gehouden in de Recreatiezaal
van de biscuitfabriek der jubileerende fir
ma, gelegen aan het eind van de Valkstraat
te Zaandam.
SOSDS V/SGSN ÜüSHGSri VSLVAASf
JG», L-ü-
Hooigracht 51
TELEF- QJA5
voor 50, 70 en 90 ets.
per week een TORPEDO Stof
zuiger in 2 jaar Uw eigendom.
OPENBARE VRIJWILUGE
Notaris W. A. CARON te
Voorschoten zal op Woensdag
29 April en 6 Mei 1936 vm.
11 uur in Hotel „DE ZWAAN"
te Leidschendam in het open
baar verkoopen:
VIJF HUIZEN
aan den Stompw. weg 3, 5, 6
en 8 en Veenestraat 128 te
Leidschendam (grootte perc.
Stompw. weg elk pl.m. 3.20 A.,
Veenestraat 41 c.a.). Indee
ling: Stompw. weg: suite, keu
ken, gang; boven: 2 kamers
met zolder; 6 en 8 bovendien
garage.
Perc. Veenestraat: 1 groote
kamer, keuken, bijkeuken,
balcon; tioven: zolder met ka
mer.
Aanv. onm. na toeslag.
Bet. 15 Juni 1936 met 5
vanaf toeslag.
Bez. *Dinsd. en Donderd.
25, te bevragen Stompw.
weg 6.
Perc. noe. 5 en 8 elk ver
huurd voor 5.50 p. w.; no. 6
voor 11.p. w., de overige
perceelen zijn on verhuurd.
Breeder bij bilj. omschre
ven; Veenestraat 128. 60
hyp. voor soliede koopers.
Nadere inl.- Duivenvoorde
straat 2, Voorschoten. 2644
Een zeer geschikte vlotgaande
en 80lied gebouwde
24.12 x 4.19 x 1.15 M. Laadt op
1.06 M. 48.7 ton. Roef achterop
20 P.K. Kromhout Motor.
Firma Gebrs. BARKMEYER,
Scheepswerf, Vierverlaten.
GELD TER LEEN.
Voor de le R. K. Kerk sinds
240 jaren te Aalsmeer vraagt
ondergeteekende geld ter leen
tegen 4 of lager, of tegen
lijfrente
Pater H. M. 0. HEGGELMAN
Pastoor te Aalsmeer
Gironummer 53007
OPENBARE VRIJWILLIGE
(perc. I wegens sterfgeval),
in het Notarishuis te Leiden,
op Vrijdagen 1 en 8 Mei 1936,
telkens des avonds 7 uur, t. o.
van den cand. notaris E. A. J.
REIJNTJES, waarn. het va
cante kantoor van Nots. B. J.
J. N. TROOST, van:
1. Te Oegstgeest: Het Hee
renhuis met erf en tuin, Mau-
ritslaan 1, gr. 1 A. 84 c.A. In
eigen gebruik geweest.
2. Te Leiden: Pakhuizen m.
bovenw. en erf, Kerksteeg 5
en 77a, samen gr. 75 c. A.
Onverhuurd.
Perc. I is voorz. van gas-,
water- en electr.l. Perc. 2: no.
5 van water- en electr.l.; no.
7a van gas- en waterl. Bez. in
de weken van veiling en af
slag op Dinsd. en Donderd.
van 24 uur nam. Aanv.
perc. 1: 15 Mei 1936, perc. 2
dadelijk na de toew. Bet. 8
Juni 1936 met bijb. van 5 pet.
rente. 2814
op Vrijdagen 8 en 15 Mei 1936
11 uur v.m. bij opbod en af
slag in het Notarishuis te Lei
den, Hooge woerd 144 ten
overstaan van Mr. H. M. A.
COEBERGH, Notaris te Lei
den van:
De bouwmanswoning Meer-
en Geerweg 21 met stalling
voor 29 koeien, schuren, hooi
berg, enz. €m verschillende
perceelen wei- of hooiland
(w.o. 600 R.R. gescheurd),
bosch, hakhout en water in
den Zoetermeerschen Polder
te Zoetermeer en Stompwijk,
samen groot 12.91.43 Hectaren
in eigen gebruik bij den Heer
A. C. v. VLIET.
Te veilen in 3 perceelen en
combinatiën.
Grondbel. 98.79; Straat
bel. 15.53; Polderl. 142.06;
R. Bundergeld 2.75 p. H.A.
Aanvaarding en betaling
der kooppenningen 1 Juli '36.
Bezichtiging alle werkda
gen 104 uur.
Meerder inlichtingen wor
den verstrekt ten kantore van
genoemden Notaris, Stations
weg 8. 2813
Bericht van Inzet.
Vrijdag 1 Mei 1936 7 uur
nam. in het Notarishuis te
Leiden ten overstaan van Mr.
H. M. A. COEBERGH, notaris
te Leiden AFSLAG van:
Drie huizen en Erven Han
senstraat 61, 63 en 65 in bod
resp.: 2450.2350.en
2550.—.
Huis en Erf Oude Vest 119
in bod: 1900.
Huis en Erf Clarasteeg 19
in bod: 650.
Huizen en Erven Morsch-
weg 115, 117 en 119 in bod
resp.: 1875.f 2000.en
2150.—. 2812
ex. Art. 1223 B. W.
NOTARIS H. B. J. VAN DE
KREKE te Aarlanderveen zal
op Donderdagen 7 Mei en 14
Mei 1936 telkens des morgens
11 uur in het Koffiehuis van
den heer A. VAN ACKER aan
de Aardam te Ter Aar bij in
zet en toewijzing verkoopen:
Het woonhuis met schuur,
driekapswarenhuis met cen
trale verwarming groot 900
M2., gelegen te Langer aar A
179, Gemeente Ter Aar, te
genover de R. K. Kerk, met
diverse peroeelen tuinland
en water, gelegen in den
Noordeindschen Polder te Ter
Aar, ter gezamenlijke grootte
van 3 H. A. 54 A. 34 cA..
Eigendom van den heer Joh.
Rekelhof.
Te veilen in 4 perceelen en
combinaties.
Te aanvaarden in eigendom
bij de betaling van de koop
som uiterlijk op 15 Juni 1936.
Vervolgens zal op 14 Mei
1936 's namiddags 2 uur ten
woonhuize te Langeraar A 179
in het openbaar om contant
geld worden verkocht:
een electromotor met slang,
vletbok, praam, roeiboot, vier-
kapswanenhuisje, een broei -
kastje van 60 eenruiters, zin
ken bak, heerenrijwiel, water
fornuis, tuinbouwgereedschap
pen, partij turf, suikerbieten
en hetgeen verder ten verkoop
wordt aangeboden.
Biljetten en nadere inlich
tingen te bekomen bij ge
noemden Notaris. 2772
NOTARIS A. J. C. VAN DER
HEYDEN te Leiden, zal op
Vrijdagen 8 en 15 Mei 1936,
beide dagen des avonds 8 uur
in het Notarishuis aan de
Hoogewoerd nummer 144 te
Leiden, bij inzet en afslag
in het openbaar verkoopen:
I. Acht solied gebouwde
onder architectuur geteeken-
de woonhuizen met erven,
voor- en achtertuinen, stee-
nen schuurtjes en brandgang
aan de Regentesselaan num
mers 32 en 34 en de Wethou
der Spaargarenstraat num
mers 42, 40, 38, 36 en 34 en
32, te Oegstgeest, kadastraal
aldaar bekend in Sectie C
respectievelijk nummer 3611,
groot 2.57 A. nr. 3610 groot
2.17 A. nr. 3609 groot 2.41 A„
nr. 3608 groot 1.47 A., n. 3607
groot 1.34 A., nr. 3606 groot
1.35 A., nr. 3605 groot 1.26 A.
en nr. 3604 groot 2.39 A. Elk
huis bevat vestibule, gang,
W. C., kast, keuken, 2 kamers
en suite, boven 2 groote ka
mers, kabinet en badkamer
met aanleg W.C. en groote
zolder, waarop voor zooveel
betreft Regentesselaan num
mers 32 en 34 en Spaargaren
straat 42 en 32 twee kamer
tjes.
Het perceel Regentesselaan
32 is verhuurd voor 41.p.
maand, Wethouder Spaarga
renstraat nr. 42 voor 45.85
per maand, nr. 40 voor 41.67
per maand, nr. 38 voor 41.65
p. maand, nr. 34 voor 45.85
per maand, nr. 32 voor 45.
per maand, alles bij vooruit
betaling.
De perceelen Regentesse
laan 34 en Wethouder Spaar
garenstraat 36 zijn onbewoond
Het waterverbruik is voor
rekening van de huurders.
Te aanvaarden dadelijk na
de toewijzing.
II. Twee woonhuizen met
erven en brandgang aan de
Anna Paulownastraat 3 en 5
te Leiden, kad. Sectie K 4238
groot 96 centiaren en 4237 gr.
97 centiaren, elk verhuurd
voor 5.50 per week.
Sub I en II te veilen in per
ceelen en in massa.
Te aanvaarden dadelijk na
de toewijzing.
Betaling der kooppenningen
15 Juni 1936 met bijbetaling
van een rente a 5 pet. 's jaars
van den dag der toewijzing
tot dien der betaling.
Voor soliede koopers te des-
verlangd hypotheek beschik
baar.
Te bezichtigen in de weken
van veiling en afslag Dins
dag en Donderdag van 2 tot 4
uur.
Nadere .inlichtingen te be
komen ten kantore van
noemden notaris. 2818
Notaris W. A. CARON te
Voorschoten zal op Donderda
gen 30 April en 7 Mei 1936,
des v.m. 11 uur in Hotel
DEURLOO te Voorschoten in
het openbaar verkoopen:
1. De Woning aan den Leid-
schenweg te Voorschoten, met
werkhuis, schuren, paarden
stal en weiland, alles onder
de gemeente Voorschoten, sa
men groot 50.88 A.
2. Een perceel weiland in
den Noordhoflandschen pol
der te Voorschoten, groot 1
H.A. 77 A. 70 c.a.
Aanv. onm. na den toeslag.
Betaling 1 Juli 1936 met
bijbet. van 5 rente vanaf
den toeslag.
Bez. Dinsd. en Donderd.
25 uur.
Breeder bij bilj. omschre
ven. 2643
Nadere inl. Duivenvoorde
straat 2, Voorschoten.
Bericht van Inzet.
Vrijdag 1 Mei 1936 des
avonds 7 uur in het Notaris
huis aan de Hoogewoerd 144,
te Leiden, ten overstaan van
notaris A. J. C. VAN DER
HEYDEN te Leiden, afslag
van de huizen met erven en
tuinen aan de De Laat de
Kanterstraat en de Cobetstr.
en den Rodenburgerstraat te
Leiden in bod gebracht als
volgt:
De Laat de Kanterstraat 12
op 5300.no. 22 op 5300,
no. 24 op 5300.Cobetstraat
63 op 6500.no. 65 op
6500.—, no. 67 op 6500.—,
no. 73 op (>200.Roden-
burgerstraat 2424a op 7500
no. 12 op 5300.
Voor soliede koopers te des-
verlangd hypotheek beschik
baar ad 70 pet. van de koop
som tegen 4% pet. rente zon
der afsluitpro visie. 2817
VOOR DEN HANDEL
WORDT IN DEN
KORTST MOGE-
LIJKEN TIJD EN
STEEDS GOED
VERZORGD DOOR
ONS GELEVERD
Vraagt eens prijsopgave
Concurreerende prijzen.
N.V.
DE LEIDSCHE COUBANT
PAPENGRACHT 32
TELEFOON 935
