Jhr. Mr. Gb. J. M. RUYS DE BEERENBROUCK t
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Herdacht in de Tweede Kamer
27ste Jaargang
MAANDAG 20 APRIL 1936
No. 8398
S)e £cldócHe0oii^<mt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
V Ruys' eenvoud
Uit een waardeerend artikel in de (libe
rale) „Avondpost" over wijlen jhr. Ruys
de Beerenbrouck:
De Tweede Kamer stelde in haar
president, die zijn moeilijke taak met
kracht en humor en slagvaardigheid
wist te volbrengen, terecht groot ver
trouwen. Ieder mocht hem graag lijden;
hij was altijd opgewekt; vaak overwon
hij met kwinkslagen, maar streng kon
hij ook zijn. Onder alle omstandighe
den is deze Limburgsche edelman een
eenvoudig, aangenaam, hartelijk mensch
gebleven, wiens onverdachte en vurige
geloofskracht hem nimmer heeft belet
een man van groote verdraagzaamheid
te zijn. Het feit van zijn eenvoud, hetr
feit dat hij alles zoo onopgesmukt deed,
zonder eenig vertoon en dat hij een
man was van kalmen, nuchteren zin,
ook in zijn redevoeringen, heeft er toe
geleid, dat zijn bekwaamheden wel
eens onderschat zijn.
Het feit van zijn eenvoud heeft er toe
geleid, dat zijn bekwaamheden wel eens
onderschat zijn aldus constateert de
„Avondpost".
Is het niet treurig, dat de eenvoud van
een persoon zulk een gevolg kan hebben?
Het is treurig, doch, helaas, waar! Meer
malen gebeurt het, dat de eenvoudigen in
hun bekwaamheden worden on der-
schat, terwijl degenen, die met armelijk-
weinig geestelijk vermogen - veel zwier
kunnen maken, zich kunnen voordoen als
kapitalisten van geestelijken rijkdom, wor
den overschat... Zóó is het leven, zóó
zijn de menschen.... Wij ook? Als wij er
ons niet op toeleggen, om menschen te
kennen en te beoordeelen, zooals zij wer
kelijk zijn, dan gaan ook wij, ongetwij
feld, mank aan die onware oppervlakkig
heid.
V Ruys' soepelheid
Verschillende, eerlijk en oprecht lof
prijzende, artikelen over jhr. Ruys de
Beerenbrouck z.g. geven wel aanleiding,
om er even bij stil te staan en na te
denken.
Zoo o.m. deze zeer juiste typeering, welke
het „Handelsblad" (liberaal) geeft van den
overledene:
Een trouw vaderlander is heenge
gaan. Van het begin dezer eeuw, ver
reweg het grootste deel van zijn leven,
heeft hij de publieke zaak gediend.
Sedert het einde van den oorlog, se
dert 1918, is hij altijd president ge
weest: voorzitter van den raad van mi
nisters in drie kabinetten, die zijn
naam droegen, voorzitter van de Twee
de Kamer. Als jong Kamerlid deed hij
reeds van zich spreken, zooals hij ook
bij zijn optreden als premier aller
aandacht trok, omdat hij deze zware
functie op de voor dit ambt jeugdigen
leeftijd van 44 jaar voor het eerst te
torsen kreeg. Tot het laatst toe is er
trouwens van dezen staatsman iets
frisch en jeugdigs uitgestraald. Ruys
was een man van zeldzaam goed ver
stand. Dat hy drie ministeries lang in
staat was om zich, niettegenstaande
veelvuldige critiek, te handhaven,
dankte hij echter waarschijnlijk mede
aan een tact en soepelheid en een
neiging om soms moeilijkheden te om
zeilen, liever dan er recht op af te gaan.
Aan Ruys is, misschien niet steeds ge
heel ten onrechte, soms oppervlakkig
heid verweten, maar men zou hem
stellig tekort doen, door niet volmondig
te erkennen, dat hij, waar hij een wer
kelijk groot openbaar belang aanwezig
achtte, zijn standpunt wist te verdedi
gen met een hardnekkigheid, die niet
aan buigen dacht.
Ruys was een krachtig regent, maar óók
een soepel mensch.
In alle beschouwingen over hem wordt
die soepelheid zeer gewaardeerd!
Gewaardeerd, omdat zij niet was karak
terloosheid, niet beginselloosheid, niet
gevolg van niet-weten-wat-men-wil. Uit
een dergelijke geestesgesteldheid sproot die
soepelheid geenszins voort! Wat was
die soepelheid, welke in Ruys zoo aan
trekkelijk was, ten slotte dan?
Zij hing zeer beslist ten nauwste samen
met zijn overtuiging, zijn levende en
levendige overtuiging, dat er tenslotte
maar is één groot belang, dat men onwrik
baar moet dienen: den dienst van God; en
dat men tegenover alles, inzoover het niet
direct is middel in den dienst van God,
die soepelheid kan en moet betrachten,
welke in overeenstemming is met den aard
dier betrekkelijk onbeteekenende dingen.
Ruys was soepel, tengevolge van natuur
lijken aanleg, maar óók omdat hij gods
dienstig was, omdat omdat hij het aard-
sche leven zag in het licht der eeuwig
heid!
De wereld
De Tweede Kamer kwam hedenmiddag
te 1.10 uur in een Zaterdag opgeroepen
vergadering bijeen onder voorzitterschap
van den heer J. J. C. van Dijk.
De griffier doet voorlezing van een me-
dedeeling van mevrouw de weduwe Ruys
de Beerenbrouck, dat haar echtgenoot is
overleden.
De voorzitter stelt voor, deze mededee-
ling met een brief van rouwbeklag te be
antwoorden.
De Kamer keurt dit voorstel goed.
De voorzitter houdt de volgende rede:
REDE VAN DEN HEER J. J. C. VAN DIJK
Diep onder den indruk van zijn onver
wacht verscheiden, zijn wij samengeko
men om in dankbaarheid en eerbied te
herdenken onzen hooggeschatten voorzitter,
den Minister van Staat Jhr. Mr. Charles
Joseph Marie Ruijs de Beernebrouck.
Vele en gewichtige waren de diensten,
die hij in een hoogst eervolle loopbaan aan
het land bewees.
Commissaris der Koningin in de provin
cie Limburg, werd hij op 9 September 1918
aangewezen als verantwoordelijk raadsman
der Kroon. Tweemaal werd hij sindsdien
opnieuw tot het ministerambt geroepen, al
die keer en droeg het kabinet zijn signa
tuur.
Vele jaren maakte hij deel uit van deze
Kamer. Leider van hare werkzaamheden
was hij van 1 September 1925 tot 10 Aug.
1929 en van 9 Mei 1933 tot aan zijn over
lijden.
Zwaar is menig jaar van zijn minister
schap voor hem geweest. Met nimmer fa
lende blijmoedigheid heeft hij de moeilijk
heden, die hij op zijn weg vond, onder het
oog gezien en bij het zoeken van de op
lossing gold voor hem slechts de vraag op
welke wijze 's lands belangen het best
werden gediend. Van de wetten, die de on
der zijn leiding staande kabinetten voor
bereid en verdedigd, mogen die tot her
ziening der grondwet, tot stand gekomen
in 1922, in het bijzonder in herinnering
worden gebracht.
Het lidmaatschap der Kamer in 1905
deed hij er voor het eerst zyn intrede
vervulde hij met groote liefde. Reeds spoe
dig had zijn woord gezag.
En het voorzitterschap wij weten het
allen, ook nog uit het jongste verleden
oekleedde hij op een wijze die moeilijk te
evenaren is.
Toen hij, in 1925, voor de eerste maal
het voorzitterschap der Kamer aanvaardde,
verklaarde, hij, dat het zijn ernstig stre
ven zou wezen als voorzitter onpartijdig
te zijn en de inzichten en opvattingen van
allen naar waarde te schatten.
Hij heeft gestreefd, gelijk hij beloofde.
Hy heeft teu volle bereikt, waarna hjj
streefde. Alle partijdigheid bleef verre van
hem. En voor overwegingen, die afweken
van de, zijne, had hij steeds een open oor.
Twee dingen waren er, waaraan hij niet
geraakt wenschte te zien. Dat waren de
goede toon uij de beraadslagingen en de
juiste verhouding tusschen de Regeering
en de Kamer. Het was in September 1927,
dat hij in de rede, waarmede hij het voor
zitterschap aanvaardde, de Kamer voor
hield: „de opvatting, dat tot den grooten
stijl in ons werk ook behoort het bewaren
van den goeden toon, zal u van uw voor-
zittter niet bevreemden". Dat op dit ge
bied met hem niet te transigeeren viel,
weten wij allen. En de juiste verhouding
tusschen de Regeering en de Kamer, hoe-
vele malen is hij daarvoor niet opgekomen,
als die in het gedrang dreigde te geraken,
bijvoorbeeld door het stellen van schrifte
lijke vragen, die de strekking hadden op
een te verwachten beslissing van de Re
geering invloed te oefenen? Zulke vragen
weigerde hij dan, om door te zenden.
En hoe kon hij ook hoffelijk maar be
slist zijn standpunt te bepalen, als hij
meende, dat het optreden van de Regeering
niet geheel strookte met de positie, welke
voor het Parlement in ons staatsbestel is
Lange redevoeringen achtte hij uit den
booze. „Zaakkundige bondigheid bondige
zakelijkheid" beval hij in zijn aanvaardings
rede van September 1933 aan de Kamer
Wij onderwierpen ons gaarne aan zijn
leiding, omdat wij gevoelden dat die lei
ding een eerlijke was, waarbij niemand
werd ontzien en niemand met opzet werd
belast; en omdat wij wisten, dat die lei
ding gericht was op het hoog houden van
het parlement.
En het was ons'te gemakkelijker hem te
volgen, omdat wij telkens weer onder de
bekoring kwamen van zijn ongekunstelden
eenvoud, van zyn by dien eenvoud toch
zoo hoffelijke omgangsvorm an, van zyn
by allen ernst van levensopvatting zoo
Deelneming
van H. M- de Koningin
Mevrouw Jhr. Mr. Ruys de Beeren
brouck mocht Zaterdagavond van H. M. de
Koningin het volgende telegram ontvan
gen:
„Zeer getroffen door de droeve tijding
van het overlijden van uwen Echtgenoot
betuig ik U en Uwe kinderen mijn harte
lijke deelneming. Met bijzondere waardee
ring en dankbaarheid gedenk ik het vele,
dat Uw Echtgenoot in het belang van ons
Land en ons Volk gedaan heeft*'.
w.g. WTLHELMINA.
Hare Majesteit zal zich by de teraarde
bestelling van Jhr. Mr. Ch. J. M. Ruys de
Beerenbrouck, welke Dinsdag te Vierakker
zal plaats vinden, doen vertegenwoordigen
door Zijne Excellentie J. H. F. Graaf du
Monceau, opperceremoniemeester en groot
meester van het Huis van Hare Majesteit.
blijmoedige natuur, van zijn gevoel voor
humor, en van het sprankelende van zijn
geest.
Eenzijdig was onze voorzitter allerminst.
Naast het werk, dat zijn voornaamste func
tie hem bracht, verrichtte hy nog veel an
deren arbeid.
Verschillende colleges van beteekenis
telden hem onder hun leden. Van den Mijn-
raai was hij de gewaardeerde voorzitter.
Voor de staatkundige partij, waartoe hy
behoorde, stond hij steeds op de bres. Zij
verliest in hem een schat van toewijding
en van leidende kracht.
De drankbestrijding vond in hem een
warm aanhanger. Voor charitatieven ar
beid werd nooit te vergeefs een beroep
op hem gedaan.
Ruijs is van ons genomen Wy hebben
ons te buigen vóór Gods WL Zijn beeld
blijft ons voor den geest staan. En dan
zien wij hem als een oprecht Christen, diep
belevend het geloof, dat zijn plechtanker
was in leven en in sterven; daarnaast ten
voile eerbiedigende de levensovertuiging
vin anderen.
Dan zien wij hem als trouv <!>naar van
het Vorstenhuis, dat hij vereerde, en van
het Vaderland, dat hij lief had.
Dan zien wij hem als to^gew^d strijder
vooi de beginselen, die hij met zyn volle
hart en zijn groote gaven diende
Ian zien wij hem als een eenvoudig,
edel en grootmoedig mensen
Ruijs is van ons genomen. Wy hebben
God te daiiken, dat l'jj dit vracht'-are, rij
ke leven aan land en volk heeft geschon
ken. De herinnering aan deze nobele figuur
lichte over onzen gemeens ^happriy ken ar
beid. Moge aan zijn nabestaanden Gods
r\jke vertroosting worde geschenken.
Namens de Regeering werd het woord ge
voerd door den Minister-President, dr. H.
Coltfn.
REDE VAN DEN MINISTER-PRESIDENT.
De voorzitter van den Ministerraad, de
heer Colijn, houdt de volgende rede:
In aansluiting aan de door u gesproken
woorden wensoht ook de Regeering in deze
plechtige zitting uitdrukking te geven aan
hare deelneming in het door de Kamer ge
leden ernstige verlies en te getuigen van
hare groote waardeering voor den persoon
en den arbeid van den Staatsman, die zoo
plotseling ontviel aan den dienst van Land
en Koningin en wiens verscheiden in zoo
breede kringen wordt betreurd.
Slechts weinigen kunnen bogen op zulk
een grooten staat van dienst voor de pu
blieke zaak, als het geval was met den nu
overleden staatsman. Ruim 30 jaren lang
heeft Ruys de Beerenbrouck in een of an
deren vorm aan het parlementaire leven
deelgenomen en daarvan heeft hij niet min
der dan 11 jaren de leiding gehad van een
Kabinet, een grooter aantal jaren dan ten
onzent ooit een voorzitter van den Raad
van Ministers ten deel gevallen Is.
Niet ieder van de drie perioden waar
over die 11 jaren verdeeld waren, was even
belangrijk, maar in geen van die drie pe
rioden bleven de moeilijkheden gespaard.
Het eerste Kabinet-Ruys trad op toen de
wereldoorlog nog woedde en de voedsel-
moeilijkheden in ons land een hoogtepunt
hadden bereikt. Kort daarna moest met
rustige kracht worden opgetreden tegen
ernstige gisting in het binnenland en
kwam men voorts te staan tegenover de
liquidatie van de gedurende den oorlogstijd
getroffen maatregelen op economisch ge
bied. Maak ik dan verder nog melding van
de invoering der verzekeringswetten en
in vogelvlucht
De Italianen naderen in smél tempo de
Abeesynsche hoofdstad Addis Abeba. Vol
gens een gerucht, zou de stad Ankober
reeds bezet zijn. Deze stad ligt op 125 K.M.
afstand van Addis Abeba en van hier naar
Addis zijn de terreinmoeilijkheden niet zoo
groot. Het verslagen Abessynsche leger zal
evenwel alle mogelijke krachten inspan
nen om een bezetting van de hoofdstad te
voorkomen en duizenden vrijwilligers heb
ben zich reeds aangemeld om een verde
digingslinie te vormen ter bescherming van
de stad. In tusschen verlaten de vreemde
lingen de bedreigde hoofdstad. Extra-trei
nen vervoeren de Europeanen naar Djiboeti
in Fransch Somaliland; de spoorlijn is nog
vrij doch lang zal het wel niet meer duren,
daar de Italianen nu ook uit het Zuiden
beginnen op te rukken. Aan het Somali-
front heeft verleden week een felle slag
plaats gehad, waarbij de Abessijnen een
zware nederlaag zouden hebben geleden.
Ook wordt gemeld, dat Italianen Jipiga
hebben bezet en de geruchten houden
hardnekkig aan, dat ook Harrar bezet is.
De Nederlandsche ambulance is op weg
naar Addis Abeba en zou daar volgens
sommige berichten reeds zijn aangekomen.
De Commissie van Dertien heeft zich
vergenoegd met het in ontvangst nemen
van het rapport van de Madariaga, waarin
geconstateerd wordt, dat de bemiddelings
pogingen mislukt zijn. Waarschijnlijk zal
de vergadering van den Volkenbondsraad,
welke heden plaats vindt, ook weinig
nieuws brengen, daar verluidt, dat Enge
land niet geneigd is om een verandering te
brengen in den stand der sancties vóór de
Fransche verkiezingen (half Mei) om het
eensgezinde optreden van Engeland en
Frankrijk niet te verstoren.
Om echter op alle eventualiteiten voor
bereid te zyn, wordt Malta verstrekt.
Dit nummer bestaat uil
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Italianen naderen Addis Abeba. Een
groote veldslag aan het Somalifront. (4de
blad).
Ernstige onlusten In Palestina. (4de blad)
Geen koerswijziging in Mexico. (4de
blad).
van de uitvoering van het nieuwe grond
wetsartikel inzake het onderwijs, dan mag
van het eerste kabinet-Ruys worden ge
tuigd, dat het in onze parlementaire ge
schiedenis een zeer eervolle plaats zal blij
ven innemen.
Het tweede kabinet had weer andere
moeilijkheden te overwinnen, waarvan ik
slechts noem de financieele zorgen, die
zich in de jaren 1922'24 openbaarden.
En ook het derde bleef niet gespaard van
bijzondere moeilijkheden, toen de huidige
economische inzinking, met hare finan
cieele gevolgen, zich in de beide laatste
jaren van dat derde kabinet ook ten on
zent duchtig voelbaar begon te maken.
Onder zulke omstandigheden gedurende
11 jaren werkzaam te zijn op de meest in
het oog vallende plaats, eischt meer dan
gewone geestkracht en Is zonder het bezit
van regentenkwaliteiten niet tot een goed
einde te brengen.
Het voorrecht gehad hebbend met den
nu ontslapen staatsman in een Kabinet te
hebben gezeten, zou het een tekortkoming
mijnerzijds zijn, indien ik niet ook getuig
de van zijn voortreffelijke gave om mee-
ningsverschillen in den boezem van den
ministerraad tot overeenstemming te bren
gen. In dat opzicht was hij onbetwist pri
mus inter pares.
Dat dit leven vroeg, te vroeg werd afge
sneden, mag naar menschelijk oordeel wor
den getuigd, met het oog op wat van ge
rijpte levenservaring nog te verwachten
viel. Maar de almachtige God oordeelt an
ders. Hij roept den mensch op Zijn tijd
weg, ook van de meest verantwoordelijke
posten. En Zijn doen is wijsheid. Daarvoor
buigt de regeering ootmoedig het hoofd en
dankt slechts namens Kroon en Volk voor
al den openbaren arbeid door Ruys ver
richt en zij voegt daaraan de bede toe, dat
God de zwaar getroffen familie, inzonder
heid de weduwe en de kinderen, zal schra
gen in het dragen van dit zware verlies.
Als de Minister-President zijn rede vol
eindigd heeft, sluit, te 1 uur 20, de voorzit
ter de vergadering.
In de vergadering van de Tweede Ka
mer, heden gehouden naar aanleiding van
het overlijden van haar voorzitter, Jhr.
mr. Ch. J. M. Ruys de Beerenbrouck, wa
ren alle ministers aan de regeeringstafel
gezeten.
In de loges hadden o.a. plaats genomen
oud-minister Van IJsselsteijn, de Minister
van Staat, Commissaris der Koningin in
Zuid-Holland. Jhr. mr. dr. Van Karne-
beek, de griffier van de Eerste Kamer, mr.
De Block, oud-minister Schokking, lid van
den Raad van State, en mr. Knottenbelt,
lid van de Eerste Kamer.
De Communistische fractie was in haar
geheel aanwezig, terwijl ook de heer Snee
vliet, Rev. Soc., de vergadering bijwoonde.
BINNENLAND.
Jhr. mr. Chr. J. Ruijs de Beerenbrouck,
herdacht in de Tweede Kamer. Telegram
van deelneming van H. M. de Koningin.
(lste biad).
De opvolger van Jhr. Ruijs in de Tweede
Kamer is mr. P. Truyen. (lste blad).
De Vrijz. Democraten verlaten het
standpunt der nationale ontwapening, (lste
blad).
Het Graalbestuur in partculiere audiën
tie bij Z. H. den Paus. (lste blad).
Benoeming van pater dr. Cassianus
Hentzen tot pastoor te Haarlem. (Kerkn.
lste blad).
Verschillende verkeersongelukken in
binnen--en buitenland. (Gem. Ber. 3de
blad).
Ned schepen op Belgische en Britse he
kust geworpen. (Gem. Ber. 3de blad en lste
blad).
Het Nederlandsche duur-record zweef
vliegen te Noord wijk gebroken. (Luchtv.
4de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Hockey: Nederland verliest met 32
den landenwedstrijd tegen Frankrijk. (2de
blad).
Voetbal: I.V.C.B.: In den strijd om
j het kampioenschap won Spartaan en speel
den RJÏ.N.A.C. en Brabantia gelijk; D.EJVI.
op de laatste plaats. D.H.VJ5.: Lenig en
Snel moet degradatiewedstrijden spelen,
Foreholte H, SJVI.C. H en OJ).I. H kam
pioen. K.N.VJB.: Overwinningen van
Feyenoord en Enschede in de kampioens
competitie; slecht begin der West. degrada-
tiecandidaten; U.V.S. veilig door een ne
derlaag van Gouda; nederlagen van A.S.C.
en Alphia; geringe kans op behoud voor
LJF.C. De Olympische spelen en de wereld
kampioenschappen. (2de blad).
Korfbal: Blauw Wit slaat den Noord,
kampioen om het kampioenschap van Ne
derland. (2de blad).
Zwemmen: Nieuw Ned. estafettere
cord 4 X 200 M. van H.P.C. (2de blad).
Athletiek: Het 20 KJV1. record van
Nurmi door den Argentijn Zabala gebro
ken. (2de gled).
Gymnastiek: De Ned. ploeg voor
den 1 andenwedstrijd tegen' BelgiëHon
garije gekozen. (2de blad).
Morgen (Dinsdag) GEEN gelegenheid tot
het verkrijgen van mondelinge inlichtingen
op juridisch gebied.
Bijna alle dames- en heeren Kamerleden
waren in 't zwart gekleed.
Van het gebouw der Kamer waren blin
den en gordijnen gesloten.
Het was een stemmige en indrukwekken
de plechtigheid.
STOFFELIJK OVERSCHOT NAAR
WICHMOND OVERGEBRACHT.
In alle stilte en eenvoud is Zaterdag
avond het stoffelijk overschot van Z. Exc.
Jhr. mr. Ch. J. M. Ruys de Beerenbrouck
van Utrecht overgebracht naar het land
goed der familie „Suideras" te Wichmond.
Tegen half zes reed de lijkauto voor on
der de peristyle van den hoofdingang van