MAANDAG 23 MAART 1936
No. 8375
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BINNENLAND
VOORNAAMSTE NIEUWS
27ste Jaargang
S)e £eid4eli£(Soti/fca/itt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week1 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
V Een sympathieke maatregel.
Het veryullen van den militairen dienst
plicht kan voor iemand een heel zwaar
offer beteekenen.
Daarvan moeten doordrongen zijn de
werkgevers, die wij wezen er onlangs
op zoo groot mogelijke tegemoetkomend
heid moeten betuigen, als hun werkne
mers moeten „opkomen".
Daarvan moet allereerst doordrongen zijn
de Regeering, die de jonge mannen voor
het vervullen van den dienstplicht op
roept.
En nu hebben wij Zaterdag j.l. gepubli
ceerd een maatregel van den minister van
Defensie betreffende het verblijf onder de
wapenen, welke zeer sympathiek is.
De minister van Defensie heeft een
regeling vastgesteld omtrent vrijwil
lig verblijf in werkelijken dienst, wel
ke regeling een dezer dagen in de le
gerorders zal verschijnen. Deze rege
ling maakt de corpscommandanten be
voegd om dienstplichtigen grootverlof
gangers gelegenheid te geven vrijwil
lig in werkelijken dienst te komen, voor
zoover zij anderen, die liever naar huis
willen, kunen vervangen. Deze maat
regel geldt zoowel voor onder-officie-
ren en korporaals als voor soldaten. De
vrijwillig opkomenden moeten even
lang in werkelijken dienst blijven als
de anderen, die zij vervangen, zouden
moeten blijven. Hoe lang dit zal zijn,
is uit den aard der zaak niet bekend.
Daar de verlenging van de werkelijken
dienst voorloopig is beperkt tot de in
fanterie en de wielrijders, geldt de be
doelde gelegenheid voorshands ook al
leen voor de daartoe behoorende dienst
plichtigen. Zij, die vrijwillig onder de
wapenen zouden willen komen, behoo-
ren zich schriftelijk te wenden tot hun
corps-commandant.
't Kan gebeuren en 't gebeurt, dat een
jongen, die „onder dienst" is, noode kan
worden gemist thuis of bij zijn patroon of
zijn tijd uitstekend kan gebruiken voor
studie terwijl een' ander, helaas, werk
loos en, in zekeren zin, doelloos de dagen
en maanden doorbrengt.
Welnu, onder zekere beperkende voor
waarden, onder bepaalde omstan
digheden, kan de tweede de plaats van
den eerste innemen, waardoor deze eerste
vrij wordt voor het werk, dat hem roept.
Hoewel, doordat de mogelijkheden fei
telijk zeer beperkt zijn, niet velen van ge
noemde ministerieele bepaling zullen kun
nen gebruik maken, zullen er toch onge
twijfeld zijn, voor wie deze van belang is,
voor wie deze voordeelig en aangenaam is.
De Stille Omgang
De wereld
in vogelvlucht
Europa wacht thans op het antwoord van
Duitschland op de voorstellen, vervat in het
te Londen gesloten accoord tusschen de vier
Locarno-staten. Men meende, dat het ant
woord van Berlijn vandaag tegemoet ge
zien kon worden, doch het blijkt, dat dit
niet het geval zal zijn. Een categorische af
wijzing wordt uit Berlijn echter niet meer
verwacht, hoewel in een rede van Hitier,
gisteren te Breslau uitsproken, opnieuw
sprake was van. „het nimmer doen van oon-
cessie's, op het punt van de Duitsche eer".
Engeland verwacht tegen-voorstellen van
Hitier, welke aanvaard zouden kunnen
worden als basis voor verdere anderhande
lingen.
De nieuwe lente heeft nieuwe accoorden
meegebracht. De Italiaansch-Oostenrijksch-
Hongaarsche besprekingen te Rome hebben
n.l. gisteren geleid tot overeenkomsten op
politiek en economisch gebied, welke nog
nader gepubliceerd zullen worden.
Voorts is te Landen overeenstemming
bereikt over een ontwerp-vlootaccoord tus
schen Engeland, Amerika en Frankrijk,
waarbij Japan en Italië zich kunnen aan
sluiten, indien zij dit wenschen.
Ook uit Abessynië verluiden zwakke
vredesklanken, daar de Abessijnsche regee
ring te Parijs heeft laten informeer en naar
het standpunt der Fransche regeering bij
eventueele stopzetting der vijandelijkhe
den. Deze vredesklanken warden evenwel
nog oversteand door het geraas der bom
bardementen, welke gemeld worden uit
verschillende deelen van het oorlogstooneel;
De stad Jijiga is zelfs tweemaal zwaar ge
bombardeerd.
DE TWEEDE NACHT MET 50 DUIZEND
DEELNEMERS.
Het feest van het H. Sacrament van Mi
rakel valt op den Woensdag na St. Grego-
rius (12 Maart). De kleine Begijnhofkerk
heeft dan binnen haar oude miuren het Sa
cramentsfeest, dat met grooten luister
wordt gevierd. Dit jaar heeft Z. H. Exc.
mgr. J. P. Huibers de openingsplechtighe
den verricht van het feest, dat een week
duurt. De Zondag in deze week, de z.g. Oc
taaf-Zondag is van oudsher de dag, waarop
de Amsterdammers en kort na herstel
der devotie de mannen uit den omtrek
den Stillen Omgang maakten. Toen het
aantal deelnemers niet meer zonder stoor
nis te verwerken viel, werd besloten den
Omgang over twee Zondagen te verdeelen,
t.w. vóór en na het Miirakelfeest. De Oc
taaf-Zondag is echter voor de Amsterdam
mers d e Zondag gebleven om de vrome tra
ditie te handhaven.
Ditmaal waren van buiten de hoofdstad
nog meer mannen dan verleden week opge
komen; de plaatsen en streken, die nog
niet by den Omgang vertegenwoordigd wa
ren geweest, kwamen thans met vijftien
extra-treinen, per autobus of per rijwiel
hun Katholieke mannen naar de hoofdstad
brengen.
Groote contingenten kwamen uit Utrecht,
Haarlem en Rotterdam, Limburg en West-
Friesland, Rijnland, de Zaanstreek en het
Gooi, in totaal 24.000 man. Weer uit alle
lagen des volks trokken de groepen naar
het Spui, om daar den bedeweg „voor Recht
vaardigheid en Vrede onder de Volken" aan
te vangen, een tocht van smeeking, maar
ook van hulde en eerhersttel.
En terwijl dank zij de soepele regeling
j door de assistenten van het Gezelschap van
den Stillen Omgang en de ruime medewer-
i king van de politie alles in goede orde en
I regelmaat verliep en de eerste groepen, die
tegen een uur den Omgang hadden begon
nen, reeds in de kerken neerknielden, on-
derbraken de Amsterdammers htm nacht-
rust, om omstreeks het traditioneele uur
vijf uur in den morgen den Omgang rond
j de Heilige Stede te kunnen maken. Bij elke
j parochiekerk vormde zich een groep en
met zekeren tred gingen de Katholieke
mannen, omstreeks 30.000 in getal, naar het
Centrum voor het volbrengen van de oude
Katholieke devotie. Na het maken van den
Omgang ging men gezamenlijk naar de pa
rochiekerken terug, waar de H. Mis werd
bijgewoond en de H. Communie ontvangen.
Onder degenen, die den bekenden bede-
weg volgden, bevond zich Z. H. Exc. mgr.
dr. J. Manglers, apostolisch-vioaris van
Oslo en titulair-bisschop van Selja (Ber
gen). De bisschop had zich bij de Gooische
bedevaartgangers aangesloten en droeg
voor hen in de St. Dominicuskerk aan de
Spuistraat een pontificale Hoogmis op. Bij
deze plechtigheid, welke omstreeks half
drie aanving, werd Z. H. Exc. geassisteerd
door pastoor J. G. Alferink uit Bussum
ails presbyter-assistens, door pastoor B. Jon-
gerius uit Blaricum als diaken en door ka
pelaan J. van der Knaap uit Muiden als
sulb-diaken. Ceremoniarius was Kapelaan
B. Dooper uit Baarn.
Pater F. X. Duijnstee O.E.S.A., directeur
van het Eucharistisch Bureau te Amster
dam, hield de preek naar aanleiding van
de woorden „Adoro Te devote, latens Dei
tas", van Thomas van Aquino.
Het zangkoor voerde de Missa in hono-
rem St. Trinitatis van Hubert Cuijpers uit.
De dag was reeds aangebroken, en vele
bedevaartgangers waren al een eind op weg
naar huis, toen de laatste Amsterdammers
den Omgang hielden.
•Zij, die zich vanaf heden
abonneeren op „De Leidsche
Courant" ontvangen de num
mers tot 1 April a.s. gratis.
NIEUWE GOUVERNEUR VAN
LIMBURG
Mr. dr. W. G. A. van Sonsbeeck benoemd
De Sts.crt. van hedenavond zal vermel
den de benoeming van mr. dr. W. G. A.
van Sonsbeeck, burgemeester van
Breda, tot commissaris der Koningin in
de provincie Limburg. Deze benoeming zal
ingaan 1 Juni a.s.
Mr. dr. W. G. A. van Sonsbeeck werd te
Amsterdam geboren op 11 September 1877
en is dus thans 58 jaar. Na te Amsterdam
de lagere school te hebben doorloopen,
volgde de heer van Sonsbeeck het Jezuïe
tencollege te Katwijk en vervolgens het
Stony-hurst-college by Blackburn in
Schotland. Na aan deze colleges met goed
gevolg eindexamen te hebben gedaan, be
reidde de heer van Sonsbeeck zich in Ne
derland voor op het saatsexamen A, na
welslagen waarvan hij aan de gemeente
lijke universiteit te Amsterdam rechten en
staatswetenschappen studeerde.
In 1902 werd de heer van Sonsbeeck be
vorderd tot meester in de rechten, terwijl
hij in 1903 op stellingen promoveerde tot
doctor in de staatswetenschappen.
Kort daarop volgde zijn benoeming tot
adjunct-commies bij de griffie van de Pro
vinciale Staten van Gelderland te Arn
hem, welke functie hij waarnam tot 1905,
toen hij benoemd werd tot commies ter
griffie van de Tweede Kamer der Staten
Generaal. Na bevordering tot commies
griffier werd mr. dr. van Sonsbeeck in No
vember 1918 met ingang van 1 Januari
1919 benoemd tot burgemeester van Breda,
welk ambt hij dus thans gedurende zeven
tien jaar waarneemt.
NEDERLANDSCH CLEARING-
INSTITUUT.
Den 17den Januari jl. zijn door de Ka
mers van Koophandel te Amsterdam en
Rotterdam mededeelingen verstrekt om
trent de tusschen de Nederlandsche en
Duitsche Regeeringen getroffen voorloopi-
ge regeling inzake de betaling van tus
schenhandelskosten.
Daarbij werd o.m. bekend gemaakt, dat
voor elke verrekening over de clearing
van zoodanige kosten de voorafgaande toe
stemming van het Nederlandsch Clearing-
instituut noodzakelijk is.
Aangezien voor deze betalingen slechts
een beperkt bedrag beschikbaar kan wor
den gesteld, wordt belanghebbenden, die
zulks nog niet deden, verzocht zich vóór 15
April te wenden tot het Nederlandsch
Clearinginstituut (Afdeeling Algemeene
Zaken), onder opgave van de bedragen
aan tusschenhandelskosten, welke zij voor
verrekening over de Nederlandsch-Duit-
sche clearing in aanmerking zouden willen
zien gebracht.
Belanghebbenden, die op het oogenblik
geen bedragen aan tusschenhandelskosten
te vorderen hebben, doch in verband met
den aard van hun bedrijf in den loop van
1936 dergelijke vorderinggen op Duitsch
land zullen verkrijgen, wordt verzocht
zich eveneens, vóór den 15den April, bij
het Nederlandsch Clearinginstituut aan te
melden.
GEEN UITKEERING UIT
WERKLOOZENKASSEN
Indien de werkloozen een bepaalde
oppervlakte grond in eigendom of
pacht hebben
Destijds is een regeling getroffen inzake
uitkeering uit de werkloozenkjassen aan
arbeiders, die grond in eigendom of huur
hebben. Inmiddels is in de regeling, welke
te dezen aanzien voor de werkloozenkas-
sen der landarbeiders geldt, een wijziging
gekomen, terwijl de minister vein sociale
zaken het thans noodig acht voor de leden
van andere werkloozenkassen dan die der
landarbeiders een overeenkomstige rege
ling in te voeren.
Door genoemden minister is thans het
volgende bepaald:
Leden van werkloozenkassen, voorzoover
niet aangesloten bij een werkloozenkas
van land-, tuin- of veenarbeiders, die een
grootere oppervlakte voor eigen rekening
in gebruik hebben dan een door my (mi
nister van sociale zaken) voor elke ge
meente is vastgesteld, mogen bij werkloos
heid geen uitkeering uit de werkloozenkas
ontvangen. De hierbedoelde oppervlakte is
per gemeente nader aangegeven.
Dienstvoorwaarden spoorwegpersoneel
De minister van Waterstaat heeft mede
gedeeld, dat er 1 Januari 1937 voor het
spoorwegpersoneel een nieuw reglement
dienstvoorwaarden (R.D.V.) dient te ko-
NATIONALE RECLASSEERINGSDAG.
Evenals het vorig jaar hebben de samen
werkende reclasseeringsinstellingen, waar
van de grootste zijn het Ned. Gen. tot Zed.
Verbetering der Gevangenen, de Roomsch-
Katholieke Reclasseeringsvereeniging, het
Leger des Heils en de Prot. Christelijke
Reclasseeringsvereeniging, het voornemen
een Nationalen Reclasseeringsdag te orga-
niseeren.
Deze collectedag zal gehouden worden
op Zaterdag 9 Mei a.s.
NEDERLANDSCHE JOURNALISTEN
KRING.
Zaterdag j.l. hield de Nederlandsche
Journalisten-kring zijn jaarvergadering in
Hotel Krasnapolsky te Amsterdam. De bij
eenkomst, die goed bezocht was, werd bij
gewoond door den heer A. J. Lievegoed,
chef van den Regeeringspersdienst, lid
van den kring.
De voorzitter, de heer D. Hans, heeft in
zijn openingswoord allereerst woorden
van eerbiedige herinnering gewijd aan de
sinds de vorige bijeenkomst gestorven le
den, de heeren J. Schaap, dr. P. G. A. de
Waal, R. A. Overdiep, G. A. Dieterlé en A.
Kellenaers, waarna hij ook herdacht wij
len de heeren F. J. A. M. Wierdels, Jos.
van Langen (omgekomen bij de ramp van
de „Gaai"), J. J. Vinkensteyn en C. J.
Blommendal. Ook onder de kranten zelf
aldus spr. vallen er overledenen te her
denken, zooals de Prov. Groninger Cou
rant, die na een eervol bestaan van ander
halve eeuw is gesneuvëld. En al bleef de
Arnhemsche Courant, die bijna even oud
was, bestaan, hier werd een eind gemaakt
aan een geestelijke traditie, die vooral in
den grooten tijd van Thorbecke van zich
spreken deed. Genoegen deed het spr., dat
de Oprechte Haarlemsche Courant, onze
oudste, onlangs den leeftijd van 280 jaar
bereikte, en hij sprak de beste wenschen
uit voor haar toekomst.
Spr. wijdde vervolgens een kort woord
aan eenige belangrijke zaken. Hij noemde
het, gezien de jongste gebeurtenissen, ge
lukkig, dat de Kring zich niet had vast
gelegd op een bepaalde spelling, maar al
leen onlangs in een adres aan den minis
terraad op eenheid in welke richting
dan ook heeft aangedrongen. En ver
volgens wees hij op de belangrijke voor
nemens van de regeering met betrekking
tot art. 7 der Grondwet. Het initiatief van
het Kringbestuur heeft geleid tot de be
kende resolutie der vier Persvereenigin-
gen, welke aan de autoriteiten en aan de
leden der staatscommissie is toegezonden.
Rustig, doch paraat aldus spr. wach
ten wij de voorstellen af, overtuigd dat de
Nederlandsche beroepspers, al zal zij wel
eens mistasten, geen aanleiding heeft gege
ven tot aantasting der vrijheid van druk
pers. In dit verband wees spr. er op, dat de
minister van Justtitie dit de vorige week
in de Eerste Kamer heeft erkend. In het
slot van zyn openingswoord legde hij nog
eens den vollen nadruk op de groote ver
antwoordelijkheid, welke in deze dagen
op de pers rust.
Behoud van Natuurmonumenten.
De Vereeniging tot behoud van Natuur
monumenten in Nederland heeft haar jaar-
lijksche algemeene ledenvergadering ge
houden in de groote zaal van Krasna
polsky te Amsterdam.
Het jaarverslag, uitgebracht door den
secretaris dr. Jac. P. Thijsse, vermeldt, dat
het aantal leden sedert enkele jaren eeni
ge daling vertoont; in 1935 traden 1044 toe
en moesten er 1184 worden afgeschreven.
Sedert de laatste jaarvergadering werd
9.360.aan legaten ontvangen of toe
gezegd; het laagste bedrag beliep ƒ100.—
het hoogste 5.000.Bovendien werd een
legaat vermaakt, van ƒ5.000.—, belast met
vruchtgebruik. Er deed zich één geval
voor, dat de vereeniging tot erfgename be
noemd werd.
Verscheidene bezittingen der vereeniging
werden uitgebreid; als nieuw Natuurmo
nument werden aangekocht de z.g. Baan
akkers bij Jisp, een miniatuur-oerwoud van
berken en kraaiheide, temidden van
eeuwenoude cultuurlanden.
Spr. memoreerde dat de vereeniging
werd verrijkt met een belangrijk natuur
monument op Texel, Thysseês Fienweld;
ter huldiging van den voorzitter werd het
Van Tienhovenstudiefonds gesticht voor
wetenschappelijken arbeid in en ten be
hoeve van n&tuurmonumenten.
Het aantal provinciale organisaties voor
natuurbescherming werd uitgebreid met
„Het Zeeuwsche Landschap" (opgericht 25
Febr. j.l. en „Het Groninger Landschap"
(opgericht 14 Maart j.l.). Alleen in Noord-
Holland bestaat een dergelijke organisatie
nog niet. Van staatswege werd ingesteld
de Stichting „Natuurmonument de Beer",
aan welke stichting het beheer van het be
kende natuurterrein ten Zuiden van Hoek
van Holland werd toevertrouwd. In het
stichtingsbestuur werden benoemd de hee
ren mr. P. G. van Tienhoven en J. Dry-
ver.
BUITENLAND.
Het antwoord van Duitschland op de
Locarno-voorstellen nog niet ontvangen.
(4de blad).
Hitier spreekt te Breslau. (4de blad).
Nieuwe bombardementen in Abessynië.
Dr. van Schelven blijkt ongedeerd te zijn.
(4de blad).
Vlootaccoord bereikt te Londen tusschen
Amerika, Engeland en Frankrijk. (4de
blad.
Politieke en economische accoorden be
reikt te Rome tusschen Italië, Oostenrijk en
Hongarije. (4de blad).
BINNENLAND.
Mr. dr. W. G. A. van Sonsbeeck, burge
meester van Breda, is benoemd tot Com
missaris der Koningin in Limburg. (1ste
blad).
Benoemingen in het Bisdom Haarlem.
(Kerkn., 1ste blad).
Nederlandsche en Fransche onderschei
ding voor pastoor A. Bulters O. F. M. bij
zijn 40-jarig jubileum (Kerkn., 1ste blad).
Nieuwe serie verkeersongelukken: te
Eist werd een mijnwerker doodgereden,
een ander zwaar gewond; meisje te Hulst
op het fietspad gedood; oud-burgemeester
Kamps van Broeksittard bij het oversteken
van den weg door auto gegrepen en aari
gevolgen overleden; ernstige botsing tus
schen Halfweg en Haarlem. (Gem. Ber.,
3de blad).
Heidebrand bij Venlo, boschbrand bij
Blerick. (Gem. Ber., 3de blad).
Opzichter bij de Ned. Aardappelcentrale,
verdacht van knoeierijen aangehouden.
(Gem. Ber. 3de blad).
Drie woningen te Almelo afgebrand.
(lste blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
VOETBAL: In den I.V.C.B. weinig ver
rassende uitslagen. In den D.H.V.B.
won D.O.S. in Den Haag; mooie zege van
R.W.D. op Steeds Hooger, V.V.S.R. moet
degradatiewedstrijden spelen. Spanning
in den K.N.V.B.: Sparta geheel en B.V.V.
nagenoeg zeker uitgeschakeld voor het
kampioenschap; beslissingswedstrijden noo
dig tusschen Xerxes met Hermes D. V. S.
en H.F.C. met V.U.C. Nederlagen van
U.V.S., Alphen en L.F.C., waardoor de
Leidsche clubs in de gevaarlijke zóne ko
men. Het Ned. elftal tegen België sa
mengesteld. Mul (H.B.S.) in de plaats van
Halle. De Urugueezen naar huis ge
stuurd. (2de blad).
WIELRENNEN: De 3-uurskoppel wed
strijd te Amsterdam door Jan van Kempen-
Pel le naars gewonnen. De jaarvergade
ring van de N. W. U. (2de blad).
MOTORSPORT: De motorwedstrijden op
Duynrell uitstekend geslaagd. (2de blad).
ZWEMMEN: Nieuw Eur. record op de
200 M. schoolslag. De jaarvergadering
van den K. N. Z. B. (2de blad).
KATHOLIEKEN MOGEN AAN
RIJKSDAGVERKIEZINGEN
DEELNEMEN
BERLIJN, 23 Maart (A.N.P.) In de
Roomsch-Katholieke kerken is Zondag van
den kansel een verklaring voorgelezen,
waarin den parochianen wordt geadviseerd
aan de Rijksdagverkiezingen van 29 Maart
deel te nemen. Daaraan wordt toegevoegd
dat het deelnemen aan de verkiezingen
niet insluit, dat men de anti-kerkelijke
maatregelen van het nationaal-socialistische
bewind goedkeurt.
