De besprekingen te Londen Verklaringen van Eden en Grandi DONDERDAG 19 MAART 1936 DE LE1DSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 6 Overeenstemming was gisteren nog ver te zoeken DE VOLKENBONDSRAAD BIJEEN. Verklaring van Eden. De Volkenbondsraad is gisteren om kwart voor vier bijeengekomen in bijzon der comité. Eden herinnerde den raad er aan, dat hem verzocht is een uitspraak te doen over de schending van het Verdrag van Versailles en dat van Locarno, zulks op grond van het Fransch-Belgisch verzoek. „Het is onweerlegbaar, dat een schen ding is gepleegd van het Verdrag van Versailles", zeide hij. Volgens de opvatting van den Engel- schen gedelegeerde moet deze schending dus ter kennis worden gebracht van de Volkenbondsmogendheden. Eden zette verder uiteen, dat Locarno in het leven is geroepen ten eerste voor de handhaving van den vrede en ten twee de voor het tot stand brengen van het in ternationale vertrouwen, dat noodzakelijk is voor de vestiging van de veiligheid en het vertrouwen in West-Europa. De opbouw van de veiligheid en het vertrouwen is op ernstige wijze verzwakt. Hoe moet dit thans wederom worden op gebouwd? Na de geconstateerde eenzijdige actie van Duitschland, kan het internationaal vertrouwen slechts hersteld worden, in dien elke staat, die hiertoe bereid Is, aan dit doeleinde zijn medewerking verleent. De huidige toestand omvat twee elemen ten, waaruit men leering kan trekken. 1. Dat de verdragsschending, hoe evident zij ook is, geen onmiddellijke bedreiging voor vijandelijkheden meebrengt en niet resulteerde in een onmiddellijke actie, zooals voorzien in het verdrag van Lo carno. 2. Dat de toestand, hoe ernstig deze ook is, een gunstige gelegenheid biedt om door onderhandelingen een accoord te be reiken. Ik stem volkomen in met de verklaring van den Belgischen Premier, van Zeeland, dat ondanks wat er gebeurd is, men in de toekomst verdragen noodig heeft, en dat pogingen moeten worden aangewend, om het internationale leven op te bouwen en te herstellen. De raad heeft het recht en den plicht den toestand van alle zijden te beschouwen en zich te laten leiden door het Volkenbondspact. Het is van essentieel belang, aldus besloot Eden zijn rede, dat niet slechts de vrede' gehandhaafd blijft, maar dat de geest van den oorlog voor de toekomst wordt uitgebannen. Grandi aan het woord. Als volgende spreker voerde de Italiaan- sche gedelegeerde, ambassadeur Grandi, het woord. Hij zeide o.m.: „Op dit oogen- blik moet, ten behoeve van de vitale be langen van Europa, een ieder zich volle dig bewust zijn van de op hem rustende verantwoordelijkheid om den toestand te bestudeeren met zin voor de werkelijk heid door rekening te houden met haar verschrikkelijke consequenties voor de ge- heele wereld. In den loop van de zittingen der vier mogendheden, die het Locarnopact hebben onderteekend heeft men moeten erkennen, dat een schending is gepleegd van artikel 43. Deze constateering is des te pijnlijker, BUITENLAND ENGELAND. DE VLOOTCONFERENTIE. Er wordt voortgang gemaakt, bij de op stelling der overeenkomsten, welke ter vlootconferentie zijn tot stand gekomen, schiet men goed op. Men hoopt, dat de teksten der overeenkomsten begin van de volgende week zullen kunnen worden goed gekeurd. OOSTENRIJK. EEN WAARSCHUWEND WOORD VAN KARDINAAL INNITZER. Monseigneur Innitzer, de Weensche kar dinaal-aartsbisschop, heeft Zondag op een groote vergadering gezegd: „Men had misschien beter gedaan nog een oogenblik te wachten met het spreken van een christelijk Oostenrijk en eerst een over- gangsnaam te scheppen. Nu heeft men in zeker opzicht een voorschot gegeven, maar houdt men zich niet aan de uitbetalingen, zoo komt het, dat men de kerk en haar ver tegenwoordigers verantwoordelijk stelt voor hetgeen in den christelijken staat Oostenrijk nog niet in orde is. Ik moet als vertegen woordiger van de kerk, ondanks het feit dat geduld geboden is. toch den eisch stellen, dat men meer ernst make met de inlossing van zijn beloften". Deze critiek van den populairen kerk vorst heeft groot opzien gebaard. daar de schending is gepleegd door een groote mogendheid, wier samenwerking onmisbaar is voor de beschaving en den vrede. Artikel 44 voorziet in garanties. Italië is zich volledig bewust van zijn ver antwoordelijkheden en blijft getrouw aan zijn verplichtingen. De Italiaansche gedelegeerde, Grandi, gaf in het verdere verloop van zijn rede als zijn meening te kennen, dat een der oorzaken die hebben bijgedragen tot de verzwakking van de eenheid der Locarno- staten gelegen is in de te Genève genomen besluiten aangaande de Italiaansch-Abes- sinische kwestie. Het Locarno-pact werd gebouwd op het beginsel van solidariteit der Westelijke staten. Het valt te betreuren, dat deze grondslag is ondermijnd. Tegen Italië wer den sancties toegepast, toen men Italië noodig had als een waarborg voor de vei ligheid in Europa. Er bestaat in Europa een gemeenschappelijk vredesvraagstuk. In de vergaderingen van den Volkenbond is vaak herhaald, dat de vrede onverdeel baar is. Dan moeten echter ook de metho^ den om dezen vrede te bewaren onver deelbaar zyn, anders wordt Europa een vesting. Het is mogelijk, dat wij aan een keerpunt in de geschiedenis van Europa zijn gekomen. Het werk van Europa's op bouw moet berusten op het begrip van eikaars wederzijdsche behoeften en op het wederkeerig respect der levensbehoeften voor onze volken, alsmede op een meer eensgezinde opvatting van de rechten, be langen en plichten onzer beschaving. Andere verklaringen. Uit naam van Polen verklaarde minister Beek: „Het pact, dat gesloten is tusschen Frankrijk en Sovjet-Rusland, waaraan Po len evenmin als aan het Rijnpact deel neemt, heeft in niets de verplichtingen kunnen wijzigen of de rechten die voor Polen voortvloeien uit zijn te voren aan gegane verbintenissen". De Spaansche gedelegeerde, Larcia, ver- oordeelde de schending van het pact van I Locarno uit juridisch oogpunt. De Roemeensche minister van buiten- j landsche zaken Titoelescoe, verklaarde, dat de Kleine Entente zonder aarzeling voor de Fransch-Belgische resolutie zal stemmen. De Deenache gedelegeerde, Munch, noemde de bezetting van net Pm' duidelijke schending der verdragsbepalin gen. De zitting van den Volkenbondsraad werd om 0 uur verdaagd tot Donderdag ochtend 10 uur. GEEN OVEREENSTEMMING TUSSCHEN DE LOCARNO-STATEN. Aan de vergadering van den Volken- bondsraad ging gistermiddag een bijeen komst van de Locarno-staten vooraf. Men is tot dusver nog tot geen enkele overeenstemming kunnen komen. Paul Boncour heeft na de conferentie der Locarno-mogendheden aan een pers vertegenwoordiger verklaart: „Een over een stemming is vanmorgen nog niet tot stand gekomen, daar mankeert nog heel wat aan". Flandin van zijn kant verklaarde: „Er bestaan nog steeds diepe verschillen van meening op essentieele punten". BÜITENLANDSOHE BERICHTEN De overstroomingen in Amerika PITTSBURGH ONDER WATER. Zeer groote schade. Te Pittsburgh hebben de overstroomin gen een catastrophaal karakter aangeno men. De warenhuizen, theaters en groote kantoorgebouwen staan onder water. Op verscheidene plaatsen staat het water 3 meter hoog. Honderden employé's en per sonen, die winkelden, zijn door de plotse linge overstrooming in de gebouwen opge sloten. Twee groote electrische centrales hebben him bedrijf moeten stopzetten, ter wijl ook het tram- en autobusverkeer ge heel stil staat. Fabrieken en huizen door brand verwoest. Tengevolge van de overstroomingen hebben zich in het district Pittsburgh ont ploffingen voorgedaan. Twee fabrieken, een raffinaderij en elf woonhuizen zijn door brand verwoest. Geen dijkdoorbraak te Johnstown. De berichten, waarin melding werd ge maakt van het bezwijken van een grooten dijk bij Johnstown, worden gedementeerd. De rivieren Susquehanna en Chenango zijn eveneens buiten de oevers getreden. De zakenwijk van Binghamton (Staat New York), een stad van 67.000 inwoners, staat geheel onder water. Ook het water van de Hudson staat zeer hoog. Deelen van Albany zijn overstroomd. De materieele schade moet buitenge- De strijd in Oost-Afrika ONZE AMBULANCE IN ABES SINDS. Voor bezorgdheid ten aanzien van dokter Van Schelven bestaat geen grond. Van Dr. Winckel is telegrafisch bericht ontvangen, dat de beide vooruitgeschoven onderdeelen der ambulance, in verband met de omstandigheden, op Dessie wor den teruggetrokken, en dat voor bezorgd heid ten aanzien van Dr. van Schelven geen grond bestaat. Dadelijk na het bekend worden in ons land van het Stefani-telegram, waarin melding gemaakt werd van een overval van Abeesinische troepen op de vooruitge schoven posten onzer ambulanoe, heeft het Hoofdbestuur van het Nederlandsche Roo- de Kruis den leider der ambulance, dr. Winckel, telegrafisch om inlichtingen ver zocht. Het antwoord dat hierop is ontvangen, geeft geen volledige verklaring van het gebeurde, doch bevestigt wel, dat de voor uitgeschoven eenheden teruggetrokken worden en dat ooncentratie in Dessie nood zakelijk is geworden. Ook wat de verwondingen van dr. Van Schelven betreft, waarvan het Stefani-te legram melding maakt, kon niets naders worden medegedeeld, dan dat er geen re den voor bezorgdheid ten zijnen aanzien bestond. Hopelijk zullen de dagrapporten van dr. Winckel een en ander uitvoeriger mel den. DE COMMISSIE VAN DERTIEN DONDERDAG BIJEEN. Besloten is, dat de commissie van der tien, d. w. z. de Volkenbondsraad zonder Italië, ter bestudeering van het Italiaan sche en het Abessijnsche antwoord op de vredesoproep, die in het begin van deze maand is verzonden, Donderdagnamiddag een zitting zal houden. TWEE ABESSINÏSCHE VLIEGTUIGEN VERNIELD. Legerbericht van maarschalk Badoglio. Maarschalk Badoglio telegrafeert: „Ten Zuiden van het Asjangi-meer heb ben onze vliegtuigen twee gecamoufleerde Abessinische vliegtuigen van het type Po- tez ontdekt, die op de vlakte van Ciolla Amadir waren gedaald. Ondanks het he vige vuur van kleine lucht-afweerkanon- nen zijn onze vliegtuigen, na tot op geringe hoogte te zijn gedaald, er in geslaagd, de Abessinische machines onder schot te krij gen en ze te verniejen. Onder de talrijke stamhoofden, die zich de laatste dagen met hun 0ewapende krij gers aan onze militaire commandanten zijn komen onderwerpen bevinden zich dedjaz Am are Crebre Selassie, oud-gouverneur van Tembien en leermeester van een zoon van ras Seyoem, en dedjaz Berhe Hagos, een zoon van wijlen ras Hagos en hoofd van het gebied van Amhare. Van het Somali-front is niets belangrijks te melden." woon groot zijn. Alleen reeds voor Penn- sylvanië zou de schade 35 millioen dollar bedragen. Maatregelen der autoriteiten. Het Amerikaansche ministerie van Oor log heeft de bevelhebbers van zes leger corpsen opdracht gegeven in het gebied der overstroomingen hulp te verleenen. Het ministerie voor de marine heeft den commandant van Lakehurst opgedragen alle luchtschepen voor hulpverleening be schikbaar te stellen. DE STAD JOHNSTOWN GETEISTERD. Heftige sneeuwstormen, gevolgd door dooi en wolkbreuken, hebben tot gevolg gehad, dat groote deelen van Pennsylvanië, Maryland en het noordwesten van den staat New-York zijn overstroomd. Er zijn groote vernielingen aangericht. De stad Johnstown in Pennsylvanië, ge legen aan de samenvloeiing van Conemaugh en Stoney Creek, staat geheel onder water. Het water steeg in de straten weldra tot 2 1/2 meter, zoodat de bewoners naar de 'hooger gelegen verdiepingen moesten vluchten. Het water steeg van uur tot uur en er bestond gevaar, dat de beide dam men, die stroomopwaarts van de stad zijn gelegen, zouden bezwijken. In de zakenwijk werden duizenden per sonen door den vloed verrast. Zij konden hun woningen met meer bereiken en moes ten den nacht op de kantoren doorbrengen. Tot dusverre staat het vast, dat tien per sonen om het leven zijn gekomen. De ver bindingen zijn overigens alle verbroken. Te Cumberland in den staat Maryland bereikte het water een hoogte van 3 1/2 mieter; de straten veranderen in wilde stroomen. De gouverneur heeft de nationale garde en het Roode Kruis ontboden om hulp te verleenen. Nader wordt gemeld, dat te Rossiter in Pennsylvanië vyf personen om het leven zijn gekomen, nadat een dam was bezwe ken. Honderden bewoners van de stad Bed ford. waar het water binnendrong, zijn ge vlucht. De toestand in geheel Pennsylvanië is buitengewoon ernstig. Johnstown is volko men geïsoleerd. Deze stad is reeds in 1899 door een overstrooming geteisterd, waarbij 2000 menschen om het leven kwamen. GROOTE DORPSBRAND IN FRANKRIJK. Het dorp Kergolan, bewoond door 145 personen, is door een ernstige brand voor een deel vernield. Verscheidene gezinnen zijn dakloos geworden. WEER EEN FILMSTAD IN VLAMMEN. Meer dan vijf-en-twintig brandweer corpsen hiabben Dinsdagmiddag gehoor gegeven aan het alarm om hulp te komen bieden bij een brand in de filmstudio's, welke te Denham (Buckinghamshire) voor rekening van de London Film Productions Ltd. worden gebouwd. De vlammen sloegen hoog uit en dikke rookmassa's verspreidden zich boven de omgeving. In de studio's werden nog geen films op genomen. Niemand is gewond. Hoe groot de schade is, is nog niet be kend. NED. OOST-INDIE BANDJIR TEISTERT MENADO. Huizen spoelden weg en honderden personen werden dakloos. Aneta seint uit Men ado: Gistermiddag heeft door het wassen van de Tondano- rivier op Celebes, tengevolge van onafge broken zware regens, zulk een bandjir plaats gehad, dat de nieuwe brug over de rivier bezweken is. De oude brug, waarover het verkeer vroeger plaats had, is in het midden ver zakt en voor het verkeer gesloten, waar door de kampongs aan de overzijde van de Tondano-rivier geïsoleerd zyn. Verschillen de woningen welke langs de rivier waren gebouwd, zijn weggespoeld. In het Chinee- sche kamp, dat laag ligt, staat het water meer dan een meter hoog in de huizen. De schade, welke aan wegen en bruggen is toegebracht, bedraagt vermoedelijk een halve ton. De hoofdtoevoerbuis van de ge meentelijke waterleiding is door den bandjir vernield. Groote schade is aange richt aan particuliere eigendommen in het Chineesche kamp. De wegverbinding Me- nado-Tomohon is afgesloten in verband met voorgekomen aardschuivingen, terwijl een brug is weggeslagen. De bewoners vluchtten in paniek-stem ming naar hooger-gelegen streken. Twee kinderen zijn weggedreven, een er van is verdronken. Enorme schade is toegebracht aan de voorraden copra, rijst en palla, wel ke opgeslagen waren in pakhuizen en to ko's. In het overstroomd gebied zyn ver schillende weggedeelten weggeslagen. Te Tondano stond het water twee meter hoog op de wegen. Ook Kema staat grootendeels onder water en ook daar zijn vele huizen weggedreven. De totale schade bedraagt naar ruwe schatting eenige honderddui zenden guldens. Tientallen huizen verdwenen. Later meldt men nog uit Menado: Nu het water gezakt is, kan een beter overzicht van de schade verkregen worden. Deze bedraagt in totaal meer dan één ton. In de woonwijk Tikala steeg het water niveau anderhalve meter; alle huizen staan onder water. De huizen in het Chineesche kamp en de laaggelegen omgeving zijn be dekt met een dikke modderlaag. Vele hui zen zyn vernield. Verschillende gedeelten van den weg zijn volkomen weggeslagen. Minstens dertig woningen zijn verdwenen. Van een werf zijn drie motorbooten weg gespoeld. De oude brug over de Tondano- rivier is volkomen ontzet. Aan de kampongs aan de Zuidkust is groote schade aangericht. De opgeslagen copra is uit de goedangs weggespoeld. De gemeentediensten doen hun uiterste best om de waterleiding te herstellen opdat de drinkwatervoorziening zoo spoedig moge lijk weer kan functioneeren. Door bescha diging van het reservoir is er thans gebrek aan leiding-water. Het gouvernements- pandhuis is zwaar beschadigd, evenals de boeken. De administrateur verzocht instel ling van een commissie tot vaststelling van de schade. Door vernieling van' weggedeel ten is het autoverkeer tusschen Menado en Tondano en dat tusschen Menado en Kema volkomen gestremd. Alle scholen zijn ge sloten. Het opruimingswerk vordert lang zaam. De meeste woningen zijn bedekt met een laag slib van een halve meter dikte. Honderden personen zijn dakloos. Het be stuur verleent hulp. LUCHTVAART GEWONDEN VAN NOODLANDING OP DE SAU ALPE IN VEILIGHEID. Passagiers en bemanning van het ver keersvliegtuig, dat dezer dagen op de Sau-Alpe op een bergweide een noodlan ding heeft gemaakt, zijn thans te Eber- stein in Karinthië aangekomen. In tegen stelling met vorige berichten is een enkele der inzittenden toch nog ernstiger gewond dan aanvankelijk bekend was geworden. Een koopman uit Rome had namelijk eenige kwetsuren aan het hoofd en een hersenschudding opgeloopen; ook de radio- telegrafist, de piloot en de werktuigkun dige zijn gekwetst. Alleen de tweede pas sagier was ongedeerd. De geredden deelden bij hun aankomst in Eberstein mede, dat zij een verschrik- kelijken nacht hadden doorgemaakt. VLIEGTUIG IN STRAAT NEERGESTORT. Gistermiddag is in Kurume (Japan) een marinevliegtuig in een der straten neer gestort. De beide inzittenden kwamen om het leven. Een spelend kind werd onder de neerstortende overblijfselen verplet terd. WEER NAAR DE STRATOSFEER. Kapitein Zbigniew Burzynski wacht op goed weer. Kapitein Zbigniew Burzynski, de winnaar van de verleden jaar gehouden Gordon- Bennett race, is voornemens over eenige dagen met de „Polonia" naar de stratosfeer op te stijgen. Alle noodzakelijke voorbereidingen zyn reeds getroffen en kapitein Burzynski wacht gunstige weersomstandigheden af om van uit Jablonna-Legionowo, het hoofd kwartier van het corps ballonvaarders, te starten. Dr. Konstant Jodkonarskiewicz, docent aan de Pilsoedski-universiteit te Warschau, zal in de open gondel, uitgerust met alle noodzakelijke apparaten, als passagier de zen tocht meemaken, waarbij hij waarne mingen wil verrichten omtrent de dicht heid van de cosmische stralen. De volgende opstijging naar de stra tosfeer zal worden ondernomen door pro fessor Piccard, die thans over de benoo- digde fondsen beschikt en die zich voor stelt een hoogte van 30.000 meter te berei ken. De ballon voor dezen tocht is besteld by en gemaakt door de Poolsche militaire ballonfabrieken te Legionowo. Hij heeft een inhoud van 119.681.7 kubieke meter en weegt tezamen met de allumiiuum cabine van 110 K.G. slechts 1150 kilo. Professor Piccard zal waarschijnlijk te gen het einde van den zomer opstijgen. Bs==^===^===^=^^=^=^==a VAN M'N BOEKENTAFEL Van bruine menschen en een zame eilanden, door Pater Pe trus van Megen, SS. CC. Daar ia nog heel veel op onze aardbol, wat onze wetenschappelijke belangstelling overwaard is en-toch tot nu toe ons ont ging; doch er trilt ook nog zooveel werke lijk leven op deze wereld, wat ons mede leven ten volle verdient en het niet krijgt, omdat we het kondn aanvoelen. Onbekend maakt onbemind. Een gebied vol raadselen en geheimen en daarom zoo aantrekkelijk is wel de Stille Zuidzee in haar reusachtige afmetin gen één derde van 't totaal oppervlak der aarde, daar waar men van eiland tot eiland rekent met honderde en duizende K.M. in eens. En ieder eiland heeft zijn eigen pra lende tropenschoonheid, en als het be woond is, bruischt er het oer-leven. Zoon onbekend eiland met al zijn wel en wee ontdekt men als men het boek openslaat: „Mijn eiland in de Stille Zuidzee" door P. Petrus van Megen SS. CC. een terug blik vol heimwee van den schrijver op zijn jarenlang verblijf op Atiu, zijn eiland van nauwelijks een paar K.M. lengte en breed te. Zyn schetsen zijn eenvoudig en dragen geheel het kenmerk van ongekunstelde op rechtheid. Na een interessante inleiding beschrijft hij zijn reis erheen, zoo maar even een paar duizend myl verderop ver huizen het laatste stuk van die zeereis op een schoener van 80 ton, alsof het vanzelf spreekt zijn aankomst en eer ste bevindingen. De schrijver heeft vervol gens de oude geschiedenis van Atiu en aan het einde die van Mangaia er ingelascht tot meer volledigheid en om de ethnologi- sche gegevens. Doch daarna vertelt hy weer vlot ver der van visschen en monsters en geesten, van zijn bruine broers, de Kanakken, en hun dagelijksch leventje, van hun eten en drinken en spelen, maar ook van hun le venstragiek, hun drinkgewoonten en van die verraderlijke Zuidzee. Van tyd tot tijd en maar heel beschei den als om een hoekje laat hij iets zien van zijn eigen moeilijkheden, zijn tobbe rijen, zijn ziele- en lichaamspijnen in maandenlange eenzaamheid. Het boek is rijk geillustreerd, en de vele penteekeningen van den schrijver bedoe len slechts het primitieve leven daar by onze tegenvoeters te verduidelijken. Het werk is wetenschappelijk verantwoord en dat is een verdienste; het ontroert vaak om zijn oprechte eenvoud, het laat je in leven in den toestand van den eenzamen missionaris, en je begint vanzelf te houden van de Kanakken van dien Pater, dat is een groote verdienste; doch de groot ste verdienste is deze: hier spreekt een Apostelziel! Zijn geduldige glimlach, zijn zorg, zijn angst (leest den dood van Maike, zijn vriend), zijn pijn en zijn strijd, zijn matelooze eenzaamheid't is alles om de zielen, om de eeuwige zaligheid der Kanakken. In onzen tijd waar men in het eene land officieel de haat aanprijst, en in het andere land de Charitas van staatswege wordt afgeschaft en weggejaagd als een onnutte sloof uit een zoogenaamd verouderd tijd perk, daar vervult dit boek met zijn aan- grijpend machtig voorbeeld van naasten liefde en zielenwaardeering een roeping onder ons. Omwille van een handjevol zie len 12 van de beste jaren van je leven gekluisterd aan de eenzame rots van Atiu tusschen primitieve Kanakken in den wij den Stille Oceaan... waarlijk de geest van Pater Damiaan, die zich 16 jaar verbande by de melaatschen van Molokai, die geest leeft nog, leeft en zal niet sterven zoolang er zielen te redden zijn. Als om zichzelf ge heel te verdoezelen sluit de schrijver met een hulde aan de oudgedienden, de groote missionarissen van Oceanië. De kleurige omslag draagt de wijdte van den Oceaan met de zwaarte van het tropenland; daar tusschen de blinkende zeilen van het blije hoopvolle Apostolaat. „Voor Christus om de zielen!" „Mijn eiland in de Stille Zuidzee". Stelt u belang in dit nieuwe boek! Het is uitge geven bij de Paters der HH. Harten te Gin- neken en kost 0.85.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 6