DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Lis ie Jaargang
DONDERDAG 19 MAART 1936
No. 8372
3)e £eid4eli£0<>ii/tai/itt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week1 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 1 2.60 per kwartaal
Franco per post 1 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad ia. voor de Abonné'a ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0J5Q
Dit nummer bestaat uit
drie bladen en een Lente
nummer.
r.
V Eenheid én vrijheid
Er zijn menschen, die in hun vertegen
woordigers in politieke lichamen, in de
„volksvertegenwoordigers" de bekwaam
heid en geschiktheid eischen, om v r ij en
zelfstandig te oordeelen over alle
kwesties, die aan hen worden voorgelegd.
Er zijn menschen, die van hun verte
genwoordigers in politieke lichamen ver
langen, dat zij in alle kwesties van ook
maar éénig belang één lijn zullen trekken,
eensgezind en eenstemmig zullen zijn.
En men kan constateeren, dat vaak de
zelfde menschen beide eischen tegelij
kertijd stellen. Een bewijs, dat zij niet
inzien, dat, wie aan den eersten eisch vol
doet, wat betreft het tweede verlangen te
leurstelling zal moeten wekken.
Dat tweede verlangen is ook onredelijk.
Met instemming nemen we hier over,
wat de „Maasbode" van j.L Dinsdagavond
in een artikeltje schreef:
Reeds herhaaldelijk is het in ons
blad, en ook door den Fractie-voorzit
ter in de Tweede Kamer zelf, uit
drukkelijk uitgesproken: onze Kamer
fractie kent noch in haar reglement,
noch in de practijk, de methode, dat
de meerderheid Linnenskamers uit
maakt, hoe de leden in het openbaar
moeten stemmen. Zoo iets bestaat wel
in andere fracties bijv. in de so
ciaal-democratische maar niet in de
Kath. Kamerfractie.
Het is, zooals prof. Aalberse het nog
niet zoo heel lang geleden in de Twee
de Kamer uitsprak, als wij ons goed
herinneren in antwoord op een scham
pere opmerking van den heer Wijn
koop: als wij eenstemmig voor of te
gen iets stemmen, dan is dat, omdat
wij.... eenstemmig zijn. Dat in de
Fractie bij meerderheid van stemmen
zou uitgemaakt worden, hoe de leden in
het openbaar moeten stemmen, bestaat
in de Kath. Fractie niet, en heeft, zoo
ver ons geheugen reikt, in die fractie
ook nooit bestaan.
Natuurlijk bewijst de eenstemmig
heid niet, dat alle leden nu ook voor
of tegen stemmen op grond van volko
men gelijke overwegingen. Dit is mo
gelijk, maar niet noodzakelijk.
Maar dit staat vast: ieder lid bepaalt
zelf zijn stem. Van stemmen uit disci
pline, uit verplichte onderwerping aan
een meerderheidsbesluit, is geen spra
ke. De ervaring leert dan ook, dat vol
strekt niet altijd alle leden een gelijke
stem voor of tegen uitbrengen.
't Kan in bepaalde gevallen gewenscht en
zéér gewenscht zijn, dat 'n politieke Fractie
in Kamer, Prov. Staten of Gemeenteraad
eenstemmig is, ook al gaat 't niet over een
beginsel-kwestie.
En dan kan 't gebeuren, dat allen b.v.
voor stemmen, doch niet „op grond van
volkomen gelijke overwegingen" Er kunnen
onder de voorstemmers zijn, die bezwaren
hadden en behielden, om voor te stemmen,
doch geen overwegende bezwaren.
Redenen, niet direct ontleend aan de zaak,
waarover wordt gestemd, maar van groo-
ter belang, kunnen in bepaalde gevallen
bh het uitbrengen van de stem den door
slag geven.
Eenheid is in een Fractie in een vertegen
woordigend lichaam kostbaar en waar
devol. Doch ver blijve verwijderd een een
heid, die is een door een zekeren dwang
verkregen gebondenheid. De vrijheid van
iederen afzonderlijken afgevaardigde, van
ieder individueel is nóg kostbaarder en
waardevoller!
Zij, die zich vanaf heden
abonneeren op „De Leidsche
Courant" ontvangen de num
mers tot 1 April a s. gratis.
SAMENVOEGING VAN
6 GEMEENTEN?
Wethouder De Vlieg van Bar-
woutswaarder over zijn
voorstel
Wh hebben reeds melding gemaakt van
een hernieuwde poging om een zestal
dwerggemeenten in de. Rijnstreek tot één
te vereenigen.
Barwoutswaardeir, Waarder, Rietveld,
Hekendorp, Papekop en Lange Ruige Weide,
zes plaatsjes in het uitgestrekte polderland
van Zuid-Holland tusschen Ouden Rijn en
Hollandsche IJssel, die tezamen nog geen
5000 zielen tellen, hebben reeds eerder op
de nominatie gestaan om tot één behoor
lijke gemeente te worden samengevoegd,
maar 't plan is destijds nu plm 14 jaar ge
leden, afgestuit op het gebrek aan mede
werking van de betrokken gemeentebe
sturen, die hun zelfstandigheid niet wensch-
ten prijs te geven. Men is in die dagen met
de voorgestelde grenswijzigingen nog wat
verder gegaan. Bodegraven zou het gedeel
te van Nieuwerbrug moeten afstaan en daar
voor de Overtocht van Zwammerdam in de
plaats krijgen. Maar dat plan ondervond
hevig verzet van de zijde van Zwammer
dam en waar het in die dagen met de ge-
meentefinanciën nog niet zoo droevig ge
steld was als in dezen crisistijd, heeft men
de pogingen tenslotte opgegeven.
Thans is echter gebleken, dat <üt slechts
uitstel van executie was, want dezer dagen
is dan plotseling opnieuw het initiatief tot
samenvoeging van de bedoelde gemeenten
genomen en waar thans ook de regeering
wat anders tegenover bezuinigingsmaatre
gelen staat dan destijds, mag met de moge
lijkheid rekening worden gehouden, dat
men ditmaal meer succes zal hebben.
In ons bericht van Vrijdag noemden wij
reeds den naam van wethouder J. de Vlieg
van BaTwoutswaarder. Deze heeft zich met
een schrijven tot den Minister van Binnen-
landsche Zaken gewend, met het verzoek
de mogelijkheid van samenvoeging eens
onder de oogen te willen zien en het resul
taat daarvan is geweest, dat thans Ged.
Staten van Zuid-Holland zich tot B. en W.
der betrokken gemeenten hebben gewend
met het verzoek advies hierover uit te bren
gen.
In een onderhoud, dat wij gisteren met
den heer de Vlieg hadden, deelde deze ons
mede, dat een rede van Minister de Wilde,
gehouden op een vergadering van A. R. ge
meenteraadsleden, hem tot zijn schrijven
aanleiding had gegeven. De Minister liet in
deze rede n.l. uitkomen, dat elk bezuini
gingsvoorstel van gemeentebesturen, tfc
zijner kennis gebracht, bij hem een willig
oor zou vinden. De heer de Vlieg heeft daar
op getracht den burgemeester van Bar-
woutswaarder, den heer Brunt, voor zijn
plan te winnen, doch deze was van oordeel,
dat het initiatief niet van de betrokken ge
meenten moest uitgaan. Daarop heeft wet
houder de Vlieg, na zich overtuigd te heb
ben, dat tal van ingezetenen uit de zes ge
meenten met zijn plan sympathiseerden,
zich persoonlijk tot den Minister gewend en
uit het door deze ingewonnen advies is wel
gebleken, dat de regeering in ieder geval
bereid is een grondig onderzoek in te stel
len naar de mogelijkheid van verwezen
lijking.
Volgens de laatste opgave is het zielental
der betrokken gemeenten als volgt:
Barwouts waarder 781
Waarder944
Papekop 441
Rietveld683
Hekendorp686
Lange Ruige Weide 722
Tezamen 4257
Deze 4257 inwoners, over een zeer uitge
strekt gebied verspreid, worden op het
oogenblik geregeerd door twee burgemees
ters en 42 raadsleden, waarvan 12 wethou
ders. Voorts zijn er twee secretarissen, vier
ontvangers en zes veldwachters. Reeds hier
op, zoo verzekerde ons de heer de Vlieg,
ware dus een belangrijke bezuiniging te
verkrijgen. Daar de burgemeester van Bar-
woutswaarder, Rietveld en Waarder den
pensioengerechtigden leeftijd bijna heeft
bereikt, zou ontslag van een der beide func
tionarissen vermeden kunnen worden, het
aantal secretarissen zou kunnen worden ge
halveerd, de vier ontvangers tot 1 worden
teruggebracht, van de zes veldwachters zou
men er ook eenige kunnen missen en het
aantal raadsleden zou van 42 tot 11 dalen,
hetgeen een aanmerkelijke besparing op het
presentiegeld zou beteeken en.
De secretarie van Barwoutswaarder,
Waarder en Rietveld is gevestigd te Woer
den. Papekop, Hekendorp en Lange Ruige
Weide tellen zelfs twee secretarieën, n.l. een
te Woerden en een te Oude water. Boven
dien heeft elk der gemeenten dan nog een
eigen gemeentehuis, hetgeen eigenlijk niet
meer is dan een verdieping boven een of
ander café, waar de raadsvergaderingen
worden gehouden en de huwelijksvoltrek
kingen plaats hebben. Wanneer de secreta
riegebouwen van Woerden en Oudewater
werden verkocht, zou van de opbrengst
zeker één behoorlijk raadhuis kunnen wor
den gebouwd, hetgeen thans gemakkelijker
zou gaan, omdat het gemeentehuis van
Barwoutswaarder onlangs door brand is
verwoest, zoodat men nu toch naar een
nieuw onderdak moet uitzien.
Voor de samenvoeging pleit ongetwijfeld
ook het feit, dat het administratieve beheer
over één gemeente zeker heel wat eenvou
diger zou zijn dan thans. Alleen reeds het
schoolbezoek van kinderen uit een andere
gemeente, zooals dat op het platteland zoo
veelvuldig voorkomt, vereischt een berg
administraiteve arbeid, waar niemand iets
aan heeft.
Ten slotte zou men, tot één behoorlijke
gemeente vereenigd, misschien ook nog
eens iets tot stand kunnen brengen, zooals
op het gebied van verlichting en bestrating,
wat thans door de jaren heen onmogelijk is
gebleken.
Dit zijn alle factoren, welke vóór de sa
menvoeging pleiten. Gegronde motieven
tegen het plan zijn er, volgens wethouder
de Vlieg, eigenlijk niet. De belastingen zijn
in bijna alle gemeenten reeds sinds lang tot
het maximum opgevoerd, schulden heeft
men vrijwel niet, de werkloosheid is in Bar
woutswaarder en Rietveld, waar nog wat
industrie gevestigd is, iets hooger dan in
andere gemeenten, maar zij beperkt zich tot
18 ingeschrevenen in elk der beide ge
noemde plaatsen, zoodat deze last door de
andere gemeenten nauwlijks zal worden
gevoeld.
Wanneer er nochtans, aldus de heer de
Vlieg, bij de betrokken gemeentebesturen,
niet veel sympathie bestaat voor het plan,
dan komt dat uitsluitend voor uit overwe
gingen van eigenbelang. De een is te zeer
gehecht aan zijn raadszetel en de ander
vreest zijn wethoudersportefeuille te zullen
verliezen. Het meerendeel der bevolking is
echter vóór de samenvoeging, omdat men
begrijpt, dat dit aan allen ten goede moet
komen.
Ter verkrijging van een goed geheel en
een behoorlijk centraal punt acht de heer
de Vlieg het van belang, dat ook het ge
deelte van Bodegraven van de Wiericker-
schans tot Nieuwerbrug aan de nieuwe ge
meente zou worden afgestaan.
Velen zijn van oordeel, dat Waarder de
zetel van de samengevoegde gemeenten
zou moeten vormen, doch met het oog op
den grooten afstand van Rietveld naar
Waarder, welke plm. 8 km. bedraagt en
mede in verband met de ligging aan den
Ouden Rijn, waar 2500 ingezetenen geves
tigd zijn, verdient, volgens wethouder de
Vlieg, Nieuwerbrug de voorkeur. De nieuwe
gemeente zou dan Prins end am naar de
Prinsendijk als grensgebied kunnen wor
den genoemd. Waarschijnlijk zal het echter
wel niet gemakkelijk vallen het gemeente
bestuur van Bodegraven te bewegen van
Nieuwsbrug afstand te doen, zelfs al is
de gehechtheid van de daar gevestigde be
woners aan de gemeente, waartoe zij be-
hooren, z.i. niet zoo bijster groot.
De heer de Vlieg is echter vol goede
moed ten aanzien van zijn plan. Z.i. zal de
regeering ditmaal aan afwijzende adviezen
van de zijde der betrokken gemeenten niet
al te veel waarde toekennen, maar de te
verkrijgen bezuiniging het zwaarst laten
wegen en waar hier van een zeer belangrijk
bezuinigingsobject kan worden gesproken,
zal dit, volgens wethouder de Vlieg, spoe
dig den doorslag geven.
DE GENIE-TROEPEN MET GROOT
VERLOF.
De regeerings persdienst deelt mede:
De Minister van Defensie heeft bepaald,
dat de maatregel van het langer in dienst
houden in verband met de huidige omstan
digheden niet zal worden toegepast op de
dienstplichtigen van het regiment genie
troepen, wier eerste oefening op 21 Maart
a. s. eindigt.
Deze dienstplichtigen zullen derhalve
op dien datum in het genot van groot ver
lof worden gesteld, voor zoover zij niet
om een andere bijzondere reden in wer-
kelijken dienst blijven.
De Duitschers te Londen
VON RIBBENTROP SPREEKT IN DEN
VOLKENBONDSRAAD.
Uiteenzetting van het Duitsche standpunt.
LONDEN, 19 Maart. (A.N.P.) De openba
re zitting van den Volkenbondsraad is van
morgen na half 11 Engelschen tijd ge
opend. De Duitsche vertegenwoordiger Von
Ribbentrop nam zijn zetel in aan de rech
terzijde van de hoefijzervormige raadtafel,
terwijl Ministerial-direktor Dieckhoff en de
overige leden der Duitsche delegatie ach
ter hem plaats namen. De voorzitter van
den Raad, Bruoe, gaf onmiddellijk het
woord aan Van Ribbentrop. Deze zeide
onder meer:
De Duitsche regeering heeft gevolg gege
ven aan de uitnoodiging van den Volken
bondsraad, in het streven, ook harerzijds
bij te dragen tot de opheldering van den
bestaanden politieken toestand. Zij heeft
mij opgedragen, voor de hier aanwez^ï
staatsmannen haar standpunt ten aanzien
van de op de agenda staande voorstellen
der Fransche en Belgische regeering be
treffende het Rijnpact van Locarno uiteen
te zetten. Zij heeft hierbij na rijp beraad
besloten haar verstandelijke formeele be
denkingen, die zouden kunnen voortvloeien
uit het feit, dat Duitschland op het oogen
blik geen lid meer van den Volkenbond is,
en uit het feit, dat aan de agenda van he
den de bepalingen van een verdrag ten
grondslag liggen, dat Duitschland als niet
door zijn schuld ontbonden beschouwt, op
den achtergrond te schuiven. Ik persoonlijk
heb met werkelijke voldoening mijn mis
sie aanvaard, doordrongen van de overtui
ging, dat de in hoogeren zin rechtvaardige
zaak van ons volk in dezen raad van naties
nog nooit vertegenwoordigd is, en verder
in de oprechte hoop, dat de hervatting van
de betrekkingen tusschen mijn land en den
Volkenbond een keerpunt in de geschiede
nis van Europa, na de veelvoudige verwar
ring van den rampzaligen oorlog, mag vor
men.
Het principieele Duitsche standpunt ten
opzichte van het Locamo-vraagstuk is de
wereld bekend uit de rede, die de Duitsche
Rijkskanselier op 7 Maart heeft gehouden.
Het feit echter, dat het mogelijk is geweest,
dat voorstellen als die der Fransche en Bel
gische regeeringen zijn gedaan, maakt het
noodig, dat ik nogmaals voor den Raad het
Duitsche standpunt in het kort uiteenzet.
Toen de Fransche regeering overging tot
ratificatie van het verdrag van Rusland,
heeft Hitier de volgende conclusie getrok
ken. Hij is overgegaan tot herstel van de
volledige souvereiniteit over het Duitsche
gebied. De Duitsche regeering moet het ver
wijt, het verdrag van Locarno eenzijdig te
hebben geschonden, als ongerechtvaardigd
afwijzen. Men heeft gevraagd, waarom
Duitschland zijn bezwaren tegen het
Fransch-Russische pact niet voor een inter
nationaal gerecht heeft gebracht Het is
voldoende te wijzen op het beslissende feit,
dat het hier een vraagstuk betreft, dart; van
overwegend politiek belang is en waarvan
de opheldering en de oplossing derhalve
niet van een gerechtshof kan worden ver
wacht. Evenmin heeft de Duitsche regee
ring iets kunnen verwachten van het be
spreken der aangelegenheid langs den weg
van onderhandelingen met die mogendhe
den, welke him handteekening hebben ge
plaatst. De ervaring van de laatste jaren
was zóó duidelijk, dat men daartoe niet is
overgegaan. Von Ribbentrop vervolgde zijn
rede met te constateeren, dat Duitschland,
nu een volkomen rechtsgelijkheid is be
reikt, er thans naar streeft een streep te
zetten onder het treurige hoofdstuk van de
verwarring en dwalingen in Europa.
Duitschland wil een einde maken aan de
lange periode van Duirtsch-Fransche span
ningen en oorlogen.
Von Ribbentrop wees vervolgens nog
maals op de beteekenis der Duitsche voor
stellen en zeide, dat deze ook door den Vol
kenbondsraad niet onaangeroerd kunnen
blijven, daar zij een politieke eenheid vor
men rond het herstel der Duitsche souve
reiniteit.
De Duitsche gedelegeerde sprak ten slot
te de hoop uit, dat de Raad de draagwijdte
der historische beslissing, die in zijn handen
berust, zal beseffen en daardoor zal bijdra
gen aan een betere toekomst voor Europa.
DE BESPREKINGEN DER
LOCARNO-STATEN.
Overeenstemming op drie punten.
LONDEN, 19 Maart (A.N.P.)De bijeen
komst van de mogendheden van Locarno
was om twee uur vannacht geëindigd.
In een officieel communique wordt mede-
gedeeld, dat in de bijeenkomst het ontwerp
voor een algemeene overeenkomst is be
studeerd met voorbehoud op zekere punten,
die een nader onderzoek eischen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De besprekingen van den Volkenbonds
raad. Men erkent, dat Duitschland het Lo-
carno-pact geschonden heeft (2de blad).
Een telegram over de Nederlandsche
ambulance in Abessinië. Geen reden tot
ongerustheid. (2de blad).
Goede voortgang op de Londensche
vlootconferentie. (2de blad).
De gToote overstroomingen in Amerika.
(Buitenl. Ber., 2de blad).
BINNEJILAND.
De invoer van koffie is voor een tijdperk
van drie maanden gecontingenteerd. (1ste
blad).
Auto-ongelukken in de Haarlemmer
meer en onder Groede (Zeeland). (Gem.
Ber., 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Het Ned. B-elftal klopte de Eng. prof.
club Southend United met 40; de Zwa
luwen verloren met 67—1 van de Roode
Duivels. (3de blad).
De indeeling voor de a^f. waterpolo-
competitle. (3de blad).
De correspondent van Reuter verneemt,
dat zeer belangrijke voortgang bij de be
sprekingen is gemaakt.
Vandaag (Donderdag) zal een nieuwe bij
eenkomst van de vertegenwoordigers der
mogendheden van Locarno worden gehou
den om bijzonderheden te regelen.
Voor de zitting van het Britsche kabinet
kan evenwel niets worden vastgesteld, ter
wijl natuurlijk geen enkele beslissing kan
worden genomen zonder de goedkeuring
van de Fransche regeering.
Men hoopt, dat de zitting van het Brit
sche kabinet en de zitting van den Volken-
bondsraad zoodanig zullen kunnen worden
geregeld, dat op z'n laatst Zaterdag iets de
finitiefs tot stand zal zijn gebracht.
De houding van Flandin.
Men meent te weten, dat de houding van
Flandin voldoening heeft gegeven aan de
Britsche gedelegeerden en dat daarom in
de laatste zitting zooveel voortgang kan
worden gemaakt.
Vandaag (Donderdag) tegen lunchtijd zou
wederom een zitting van de mogendheden
van Locarno worden gehouden.
Wat de drie punten inhouden.
Reuter verneemt, dat de overeenstem
ming, welke in de zitting der mogendheden
van Locarno tot stand is gekomen drie pun
ten betreft, t.w.:
1. Er zal een beroep worden gedaan op
het Permanente Hof van Internationale
Justitie in Den Haag om een beslissing te
nemen nopens het FranschSovjet pact;
2. Alléén een Duitsche zone zal gedemili
tariseerd zijn, waar een internationale troe
penmacht toezicht zal houden;
3. Er zal een overeenkomst tot stand
moeten komen voor de, regeling der prac-
tische samenwerking tusschen de generale
staven van Frankrijk en Groot Brittannië.
De overeenkomst moet worden geratifi
ceerd door de Britsche regeering en zoodra
het antwoord aan de mogendheden van Lo
carno zal zijn medegedeeld, zal een korte
bijeenkomst worden gehouden, waarna
Flandin zich voorstelt per vliegtuig naar
Parijs te vertrekken.
HEDENMIDDAG STEMMING OVER DE
FRANSCH-BELGISCHE RESOLUTIE
LONDEN, 19 Maart. (A.N.P.) Na afloop
van de zitting van den Volkenbondsraad is
het volgende communiqué gepubliceerd:
De Raad heeft hedenmorgen de bespre
king hervat over de nota's der Fransche en
der Belgische regeering betreffende het Lo-
carno-pact. In een besloten zitting heeft
de voorzitter in verband met tusschen den
Raad en de Duitsche regeering gewisselde
nota's von Ribbentrop uitgenoodigd aan
de Raadstafel plaats te nemen.
Na gedachten wisseling waaraan werd
deelgenomen door den voorzitter, von Rib
bentrop en Flandin, heeft de Raad, na in
een openbare zitting den vertegenwoordi
ger van Duitschland te hebben gehoord, be
sloten om 3 uur vanmiddag opnieuw een
zitting te houden, waarin de Fransch-Bel-
gische onitwerp-resolutie in stemming zal
worden gebracht.
