DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN 27ste Jaargang DINSDAG 17 MAART 1936 No. 8370 DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 1 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent TEL. INT. ADMINISTRATIE 93S, REDACTIE 15 I GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: 0.50 V Het frissche bloed 't Is een van de bijzondere trekken in dezen tijd, dat men de oude en oudere men schen wil voorbij loopen. Hun gerijpte levenservaring wordt door velen niet geschat naar de waarde, welke er aan toegekend moet worden. Frisch bloed, jong bloed 't is een ver langen, dat óók redelijk gegrond is. Als de zelfde menschen aan het stuur van een or ganisatie blijven zitten, kan er gemakke lijk een sleur-gang ontstaan. Frisch bloed moet er het leven inhouden! Maar het bloed van oudere en oude men schen kan ook frisch zijn. Zooals het bloed van jongere door ziekte k^n zijn bedor ven. Wij moeten in den arbeid de gloeiende geestdrift van de jeugd, haar onstuimigheid tot op zekere hoogte natuurlijk waardeeren. Maar een dwaasheid is 't, niet te waardeeren het bezonken oordeel van den ouderdom, zijn voorzichtigheid al kan deze wel 'ns te weifelend zijn. De jeugd, die voor de oude menschen niet een zekeren eerbied heeft, blijkt een cultuur-goed van geestelijke w_aarde te mis sen. Die eerbied moet óók gegrond zijn op het inzicht, dat oudere en vooral oude menschen een respectabele levenservaring en levenswijsheid kunnen bezitten. In het „Volk" schreef dezer dagen A. B. Kleerekooper een waardeerend artikel over het Eerste-Kamerlid Jhr. mr. A. F. O. van Sasse van Ysselt. En hij constateert: „dat hoogst-merkwaardige tijdsverschijnsel, dat men er vandaag-den-dag niet aan ontkomt, de soliedste steunpunten van de samenle ving te zoeken bij de oudere generatie". En vervolgt dan: „Ofschoon ons ervan be wust, dat dit oordeel als het pleit van een oudere voor eigen huis zal worden ge wraakt, zijn wij niettemin zeker van onze zaak op dit punt. Pal op je stuk staan is vandaag de eerste eisch van het oogenblik en voorwaar, het zijn de oudste knieën niet, die nu de minste neiging om te knikken vertoonen. De jeugd naar voren halen, de jeugd een beurt en een kans geven, prach tig! Maar voorad een beetje zuinig op de ouderen". „Een beetje zuinig op de ouderen". 't Is een verstandiger vermaan, dan de op wekking, die vaak bedoeld wordt met de roep om „frisch bloed"! HET LOCARNO-CONFLICT. Een Fransch plan voor onderhandeling met Duitschland. LONDEN, 17 Maart. (A.N.P.) De „Daily Telegraph" doet mededeeling van de voor waarden, waarop Frankrijk bereid zou zijn met Duitschland te onderhandelen, en wel ke als volgt luiden: Duitschland brengt zijn klacht, dat het Fransch-Russische pact in strijd is met het Locarno-verdrag, voor het Haagsche Hof, en verklaart zich bereid, zich neer te leg gen bij de besluiten van het Hof, en zelfs troepen uit het Rijnland terug te trekken, indien de uitspraak in het nadeel van Duitschland is. Duitschland zal de militaire bezetting van het Rijnland beperken en Groot-Brit- tannië zal zijn verplichtingen krachtens het Locarno-pact tegenover Frankrijk en België bevestigen in een vorm, die aan de huidige omstandigheden is aangepast. Het blad voegt hier nog aan toe, dat Flandin erop zal aandringen, dat waarbor gen zullen worden ingesteld voor de uit voering van de beslissing van het Haagsche Hof en dat ingeval van een weigering van Duitschland repressieve maatregelen zullen worden genomen. Het antwoord van de Britsche regeering. BERLIJN, 17 Maart. (A.N.P.) Naar Reu ter in de kringen van de Wilhelmstrasse verneemt, is het antwoord van den Volken bondsraad door de Duitsche regeering gunstig ontvangen, die thans naar men ge looft bereid is, een delegatie naar Lon den te zenden, doch nog wacht op het ant woord der Britsche regeering betreffende het Duitsche verzoek om „te zijner tijd" be sprekingen te openen over concrete vredes voorstellen. Van dit antwoord zal het af hangen, of de Duitsche delegatie heden avond kan vertrekken. BINNENLAND RIJKSMIDDELEN. In Februari bijna 3.5 millioen minder dan de raming en 1.75 millioen minder dan in Febr. 1935. De Rijksmiddelen hebben in de maand Februari opgebracht 27.465.443, hetgeen bijna 3.5 millioen minder is dan de ra ming, en 1.75 millioen minder dan de opbrengst van Februari van het vorig jaar. De inkomsten ten bate van het Verkeers- fonds brachten in de maand Februari 1.25 millioen op. KATH. ACTIE EN POLITIEK. Wij lezen in de „Opmarsch": „Af en toe hoort men nog wel eens de ■beteekenis van de Katholieke Actie ten opzichte van de politiek zóó uitleggen, dat zij niet aan leden verbiedt zich aan te slui ten bij een politieke partij naar hun keuze, mits de leer dezer partij maar niet strijdig is met de wetten van God en de H. Kerk. Ziet u nu wel, zoo zeggen vele dissiden ten, ons partijtje verkondigt geen leer, strijdig met de wetten van God en de H. Kerk, Gij kunt u gerust bij ons aanslui ten. Tegenover deze redeneering stellen wü de uitspraak van pater professor dr. Seb. Tromp S.J. te Rome, als volgt luidende: „dat in landen, waar volgens het oor deel der Kerkelijke Overheid slechts één politieke partij zijn kan, die voldoende de rechten van de Kerk kan waarborgen en waar dus het hooger doel dier partij en de Katholieke Actie door omstandigheden als het ware samenvallen, de Katholieke Ac tie zijn leden zal moeten aansporen, die en enkel die partij te steunen." DUITSCHLAND ALS BOTERIMPORTEUR. Aanmerkelijke verschuivingen onder de leveranciers. Uit de Duitsche officieele invoerstatistiek valt af te leiden, dat de boterinvoer in het afgeloopen jaar byna 10.000 ton grooter was dan in 1934 of wel 16%. De totale Duitsche boterinvoer ontwikkelde zich sedert 1931 als volgt: Duitsch boter-invoer. x mill. k.g. mill, mark 1931 100 220 1932 69 107 1933 59 84 1934 61 1/2 74 1935 71 86 1/2 De hoeveelheid steeg dus in vrijwel de zelfde mate (16 k 17%) als de waarde, m.a. w. de gemiddelde prijs was in 1934 en 1935 vrijwel dezelfde. De verdeeling van den Duitschen boter invoer over de verschillende landen ver toonde wèl verandering. Vergeleken bij 1934 was de invoer uit Nederland 21% klei ner, maar uit: Denemarken 31% grooter. Zweden 160% grooter. Finland 52% grooter. Estland 35% grooter. Behalve Nederland zonden óók Rusland en Lethland (benevens Polen en Hongarije) minder boter naar Duitschland in 1935, ver geleken bij 1934. De gemiddelde prijs, voor de boter ge maakt, bedroeg voor: prijs hoeveelh. Denemarken 1.13 Mark per kg (2.55) Nederland 1.79 (1.07) Rusland. 0.97 5.9) Letland 1.13 5.1) Zweden 1.05 9.6) Finland 1.10 4.7) Estland 1.05 4.4) Hongarije 1.74 1.1) Overigelanden 1.30 4.5) De hoeveelheden zijn uitgedrukt in mil lioen en kg. Nederland en Hongarije staan dus bo venaan wat den prijs betreft. De Deensche en Nederlandsche prijzen verhouden zich dus precies omgekeerd als die, welke op de Engelsche markt worden, gemaakt. Het feit, dat Denemarken zijn boterex- port naar Duitschland zoo kon vergrooten, is een gevolg van de clearing; Denemarken heeft, in relatieven zin, meer ingevoerd uit Duitschland en als gevolg van zijn minder gecompl. export kon een groot deel der al dus beschikbaar komende deviezen aan het product boter toevallen. Nederland echter moet de deviezen verdeelen over veel méér rubrieken (o.a. kolonale producten, rente voor geldleeningen, industrie voortbrengse len enz.). „Hbld." ONTEVREDENHEID IN BOUWVAKKRINGEN TE VENLO. Aan den Herumgerweg te Venlo nabij de Duitsche grens, doch op Nederlandsch grondgebied, wordt thans voor rekening van den heer Roosen, thans wonend te Crefeld, doch binnenkort naar Venlo verhuizend, een villa en een landhuisje gebouwd. De aan bestedingssom hiervoor moet ongeveer 26.000 28.000 gulden bedragen. De uitvoe ring van dit werk is in handen van den aan nemer Tummers uit Lobberich (Duitsch land). Bij dit werk worden te werk gesteld een aantal in Duitschland wonende Neder landers alsmede een aantal Duitsche werk krachten. Door het ministerie moet voor deze Duitschera vergunning zijn verleend in verband met de wet tot wering van bui- tenlandsche arbeiders. By den bouw wordt slechts een zeer klein gedeelte Neder landsch materiaal gebruikt. Alleen de stee- nen voor den voorgevel en het cement wor den door Nederlandsche leveranciers gele verd. De loonen worden in Duitschland uit betaald en zijn aanmerkelijk lager dan in ons land. Begrijpelijkerwijze ontstond hierover on der de bouwvakarbeiders in Venlo groote ontstemming. In de afdeeling Venlo van den R. K. Bouwvakarbeidersbond zijn ongeveer 200 arbeiders georganiseerd, waarvan ruim 150 werkloos. Men kan zich voorstellen hoe deze denken over de toestemming door Den Haag verleend. Namens de organisatie zond de secretaris aan den minister een telegram, waarbij ge wezen werd op de groote werkloosheid in die kringen. Dringend werd verzocht de ver strekte vergunningen in te trekken. „Duitschland staat in tegenovergestelden zin zooiets niet toe. Moeten wij dan weer de Nederlandsche goedzakken zijn?", aldus sluit het telegram. Ook het gemeentebe stuur van Venlo heeft zich met de zaak be moeid en heeft eveneens een telegram aan den minister gezonden. Er was ml. geble ken, dat de vergunning verleend is, hoewel de arbeidsbemiddeling in deze plaats een afwijkend advies had gegeven. Het resultaat van dit verzoek om inter ventie wordt thans met belangstelling tege moet gezien. „Hbld." OVEREENSTEMMING IN HET BOUWVAK. De vertegenwoordigers der bouwvak patroonsbonden en die der vakbonden van de bouwarbeiders zijn gisteren, na een zeer langdurige conferentie, die tot oyer zeven uur des avonds duurde, inzake de vernieu wing van de collectieve arbeidersovereen komst, tot overeenstemming gekomen. De patroonsbonden hebben him oorspron kelijke voorstellen tot loonsverlaging on geveer tot de helft teruggebracht. De vertegenwoordigers der arbeidersor ganisaties hebben, nadat beide partijen zich in eigen kring over het compromis hadden beraden, tijdens welk beraad de conferen tie was geschorst, na langdurige besprekin gen tenslotte met deze verlaging genoegen genomen en toegezegd, het uiteindelijk re sultaat der moeilijke onderhandelingen in de betreffende bonds instanties te zullen verdedigen. Hunnerzijds zullen de besturen der patroonsorganisaties hetzelfde doen. Wat nu de feitelijke inhoud van het com promis betreft, besloten is de hoofdklasse te handhaven. Rotterdam blijft in de hoofd klasse maar met een uurloon, dat 2 cent lager is dan dat der hoofdklasse. De loonsverlaging, die door de werkge vers aanvankelijk was verlangd, bedroeg 4 en 5 cent per uur. In hoofdzaak is deze verlaging teruggebracht tot 2 en 3 cent per uur. In Amsterdam wordt het loon der ge schoolden van 67 op 64 cent gebracht, dat der geoefenden van 62 op 59 cent. In Rot terdam zullen deze uurloonen 2 cent lager worden gesteld. De verlaging in de Wassen tot de vijfde bedraagt twee cent voor geschoolden en ge- oefenden, in de vijfde klasse één cent per uur. De ongeschoolden gaan in de 2e klasse 2 cent, in de andere één cent naar beneden. Over de klasse-indeeling is voor alle plaatsen nog geen overeenstemming ver kregen. Over enkele moet nog nader over leg plaats hebben, zoo b.v. over Breda en Eindhoven, benevens eenige plaatsen in Friesland. In het algemeen kan worden aangenomen, dat de meeste voorstellen der patroons inzake de klasse-indeeling tenslotte teruggenomen zijn. DE ZIEKENFONDSWET. Minister Slingenberg heeft, naar „Het Volk" verneemt, het plan om een poging te wagen de Ziekenfondswet, die reeds sinds tientallen jaren in de maak is, in het Staatsblad te brengen. Hij heeft daartoe een vierde nota van wijzigingen in het aanhangige wetsontwerp opgesteld. Deze nota zal binnenkort bij de Staten-Generaal worden ingezonden. De minister wenscht de vrije artsenkeuze te waarborgen. FATHER N. STAM APOSTOLISCH VICARIS VAN KISUMU. OPVOLGER VAN WIJLEN MGR. BRANDS MA. Bij decreet van 9 Maart 1936 heeft de Heilige Congregatie tot voortplanting des Geloofs benoermd tot Apostolisöh-Vicaris van Kisumu in Oeganda den H.Eerw. fa- ter N. Stam van de missionarissen van Mill-HilL De nieuwe apostolisch Vicaris werd ge boren te Weesp In het jaar 1876. Hij maak te zijn studies aan het seminarie „Hage- veld" en in het St. Joseph -missiehuis te Roosendaal en te Mill Hill. Fattier Stam werd in 1901 priester gewijd en vertrok het daarxjp volgend jaar naar de missie. Als missionaris is hij werkzaam geweest in het vicariaat van den Boven-Nijl en toen dat verdeeld werd, ging hij over naar de apos tolische precteuur van Karirondo, welke in 1929 is verheven tot apostolisch vicariaat van Kisumu. Mgr. Stam was provicaris van den op 20 Juni van het vorig jaar plotseling overle den bisschop Mgr. Brandsma, in wiens plaats hij nu benoemd is. B(j zijn laatste bezoek aan het vader land vijf jaar geleden vertoefde de nieuwe bisschop ook in Leiden, ten huize van zijn neef, den heer A. van Veen, Bree- straat 74. In verscheidene kerken in de omgeving heeft Mgr. Stam toentertijd missie-predikaties gehouden. KATHOLIEKE ONDERWIJZERS VERBOND. Hert Verbandsbestuur van het Katholieke Onderwijzers Verbond vergaderde op Zon dag, 15 Maart, in „Noord-Brabant" te Utrecht. In zijn openingsrede wees de voorzatter, de heer Willem Wiltschut, op de groote en sterke drang, die van uit de Katholieke Onderwijzerskringen gaat om te komen tot opheffing van de beperkende bepalingen in de L.O.-wet ten opzichte van de benoe ming tot hoofd der school. Uit tal van af- deelingen zijn daartoe voorstellen ingeko men. Het Verb ondsbestuur was in deze ac tief. Van recente datum is het dringend te legram aan den Minister van O., K. en W., om nog eens extra de aandacht op dit al gemeen verlangen te vestigen, en nog pas op 9 Maart ging opnieuw een stevig gedo cumenteerd adres aan den Minister over deze vrije benoeming. Door de voorloopige pensionneering gaan uit onze rijen de 60-jarigen verdwijnen en daar zijn veel hoofden bij. Spreker brengt een eeresaluut aan al de 60-jarige collega's, die met voorloopig pen sioen gaan. Zij zijn het, die het veld rui men om plaats te maken voor de jongeren. Als ooit door daden persoonlijke offers zijn gebracht, dan nu hierbij. Want feit is, dat de aangesloten Diocesane Vereenigingen in ons K.O.V. gevraagd, neen geroepen hebben om werkverruiming voor onze werklooze collega's, mede en vooral door den 60-jari- gen te ontslaan. Die roep was spontaan en hield krachtig aan. U allen zult het met mij ervaren hebben, dat onze collega's, die thans met voorloopig pensioen gaan, zelf getuigen: 't Is goed zoo!.om de jongere collega's te kunnen helpen. Spreker wijst verder op de plannen der Regeering tot z.g. herberekening der pen sioenen. Deze plannen zijn nog niet in een stadium van openbaarheid. Maar dit wil spreker wel reeds zeggen: als het moet, zullen wij den strijd aan vangen; als het moet, zullen wij strijden tot het bittere einde; als het moet, zullen onze leden in dien strijd betrokken worden. God geve, dat binnenskamers, op korten termijn, voorkomen kan worden, dat de rust in deze zorgelijke tijden nog meer verstoord wordt. Maar nu reeds klinke lui de en duidelijk, dat het K.O.V. plicht heeft om dit aankomend schrijnend leed door Dit nummer bestaat uit drie bladen. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De Volkenbondsraad heeft geantwoord op de voorwaardelijke aanvaarding door Duitschland van de uitnoodiging om naar Londen te komen. De beteekenis van het woordje „alsbald". (2de blad). Addis Abeba blijft officieel optimistisch. (2de blad). De vrijlating van Mgr. Bannasch. (2de blad). BINNENLAND. De Rijksmiddelen in Februari. (1ste blad). Een Nederlander benoemd tot Aposto- lfcch Vicaris in Oeganda. (1ste blad). strijd tegemoet te treden. De inzet en het einde van de te verwachten geweldige actie zal zijn: pensioenen blijven onaantastbaar. De rekening en verantwoording van den penningmeester over 1935, tot een totaal bedrag van 45.203.07, wordt goedgekeurd, terwijl de voorloopige begrooting voor 1937 tot een totaal bedrag van 45.680.wordt ontworpen. Nadat door het Dagelij ksch Bestuur ver slag was uitgebracht over de gevoerde ac tie ten einde te verkrijgen, dat zij, die in dertijd vrijwillig hebben verzuimd hun dienstjaren voor pensioen in te koopen en daardoor nog geen 36 pensioengerechtigde dienstjaren hebben, zullen worden uitge sloten van de facultatiefstelling der ver vroegde pensionneering op 60-jarigen leef tijd, wordt besloten, deze actie niet direct verder te voeren, doch eerst te informeeren naar nadere gegevens omtrent het aantal van deze personen. Wèl zal de aandacht der betrokken auto riteiten er op gevestigd worden, dat door de Wet van 22 Februari 1936 (Stsbl. No. 100) verzuimd is een bepaling op te nemen in art. 38 der L.O.-wet, waardoor de ge meentebesturen gedwongen worden de on derwijzers, die voor voorloopige pension neering in aanmerking komen, te ontslaan, zoodat de mogelijkheid niet is uitgesloten, dat Gedeputeerde Staten de ontslagen van 60-jarige openbare onderwijzers zullen vernietigen. Nadat door den voorzitter een verslag is gegeven van het onderhoud, dat het Da- gelijksch Bestuur heeft gehad met de Ne derlandsche R.-K. Schoolraad over de toevloeiingsnormen voor personeel tot de scholen, wordt besloten, dat bij Regeering en Katholieke Kamerfractie actie gevoerd zal worden om te verkrijgen, dat op kor te termijn naast de onderwijzers-wacht gelders ook benoembaar gesteld zullen worden, zij, die in 1932 of eerder geslaagd zijn voor onderwijzer. Van uit de vergadering wordt thans een wcord van lof gebracht aan de 60-jarigen, die het onderwijs nu zullen verlaten. Zij toch hebben het R.-K. Bijz. Onderwijs ge diend in de tijden, die voor hen financieel verre van rooskleurig waren, waardoor zij groote offers hebben gebracht voor hun diensten aan dat Onderwijs. Aan het Dagelij ksch Bestuur wordt op dracht gegeven zich nogmaals in verbin ding te stellen met de Nederlandsche R.-K. Schoolraad ten einde eenige regeling te krij gen voor de mogelijk nog noodige af vloeiing van personeel naar aanleiding van de verhooging der leerlingenschaal bij het L. O. en het U. L. O. Met het bestuur van de R.-K. Vereeni- ging voor MULO zal in overleg worden ge treden inzake de behartiging van de belan gen van het personeel der ULO-scholen. Het rapport van de Commissie uit het Verbondsbestuur inzake de corporatieve gedachte en de propageering daarvan bij hen, die bij het onderwijs zijn betrokken, wordt verwezen naar de hoofdbesturen der Diocesane Vereenigingen ter bestudeering, om het later definitief in het Verbondsbe stuur te behandelen. By de Regeering zal actie gevoerd wor den ten einde te bereiken, dat voor het ver krijgen der ULO-marge het bezit van de middelbare acte Nederlandsche Taal en Letterkunde gelijk gesteld wordt met het bezit van de middelbare actie Fransch, Duitsch en Engelsch. Nadat nog eenige huishoudelijke zaken zyn behandeld en de agenda voor de Ver- boidsvergadering op 15 April a.s. is vast gesteld, wordt de vergadering ge.'lot-n.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 1