DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN De radiorede van dn Colijn. 27ste Jaargang ZATERDAG 14 MAART 1936 No. 8369 DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post 1 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: 0.50 TWEEDE KAMER Antwoorden op de vragen van Aalberse en Vliegen. Na goedkeuring van de verhoogde ben- zine-heffing en weigering van het inter- pellatieverzoek van het lid De Visser, heeft de Kamer behandeld de wetsontwer pen tot herziening van de Regeerings- reglementen van Suriname en Curasao be handeld en goedgekeurd. Op de vragen van de leden Aalberse en Vliegen inzake het onder de wape nen houden der dienstplichtigen, die op 14 Maart met groot verlof zouden gaan, (gisteren gepubliceerd) heeft de Minister- President, Minister van Defensie a.i., de heer C o 1 ij n het volgende geantwoord. Op de vragen van den heer Vliegen antwoordde de Minister: 1. De regeering is van oordeel, dat het bepaalde in art. 1, 4e lid der Dienstplicht wet het onder de wapenen houden van dienstplichtigen wel administratief gelijk stelt met het oproepen van niet in werke- lijken dienst zijnde dienstplichtigen, doch dat daaruit niet voortvloeit dat het impe ratieve voorschrift van art. 187 der Grond wet daardoor toepasselijk wordt op een geval waarvan in dieGrondwetsbepaling niet gerept wordt. Zij meent dat uitslui tend de tekst vdn de Grondwet zelf hier beslissend is. 2. Afgezien van de omstandigheid, dat de indiening bij de Staten-Generaal van een ontwerp als in deze vraag bedoeld meer tijd eischt dan verloopen is tusschen het nemen van het besluit der regeering en het tijdstip waarop de vraag werd ge steld, ligt het antwoord op de tweede vraag opgesloten in het antwoord op de eerste. 3. In het antwoord op de eerste vraag van den heer Aalberse heeft de regeering reeds medegedeeld dat zij, door een ver klaring, in een of in beide Kamers der Staten-Generaal afgelegd, aan den geno men maatregel grootere beteekenis zou hebben gegeven dan met de werkelijkheid overeenkwam. De bekendmaking per radio schonk haar de best denkbare gelegenheid om de gevallen beslissing toe te lichten op een wijze, die het wekken van onnoodige ongerustheid in het land zou kunnen voor komen. 4. Gelet op de overwegingen, die de re geering by de keuze van den te volgen weg geleid hebben, moet het antwoord op de 4e vraag in dit geval ontkennend lui den. De heer Aalberse (R. K.) zegt, dat de regeering de mededeelingen niet in de Kamer heeft gedaan, omdat de maatregel daardoor h.i. te veel relief zou hebben ge kregen. Maar een rustige verklaring in de Tweede Kamer zou dit hebben kunnen voorkomen. Thans werd ons volk opge- rust door het courantenbericht, dat de re geering 's avonds over beide zenders zou spreken. Wat het tweede punt betreft, het ant woord der regeering in onbevredigend. Volgens de regeering bevat het artikel der dienstplichtwet niet de uitwerking van art. 187 grondwet, maar spr. meent, dat het Koninklijk besluit moet worden gevolgd door de indiening van een wetsontwerp, waarbij de Staten-Generaal den omvang der maatregelen bepalen. Een suppletoire begrooting is totaal iets anders dan wat de grondwet bedoelt. Wil de regeering de zaak uit dezen gezichtshoek eens bekijken? De heer Vliegen (S. D.) zegt, dat de regeering niet alleen gebonden is aan de grondwet, maar ook aan de dienstplicht wet. Deze stelt in art. 1, lid 4, uitdrukkelijk het onder de wapenen roepen van dienst plichtigen gelijk met het onder de wape nen houden. De Kamer moet het met de regeering oneens zijn en haar verzoeken, van haar standpunt terug te komen. Tegen de radiorede heeft spr. geen be zwaar. Hij heeft zelfs voldaan 's minis ters aansporing aan het slot zijner rede om rustig te gaan slapen! Maar de regeering had die mededeeling eerst in de volksver tegenwoordiging moeten doen. De sensatie ware dan volstrekt niet grooter geweest. Wil de regeering haar standpunt in nadere beschouwing nemen? Minister C o 1 ij n zegt, dat het belang rijkste is de vraag, of onverwijld een wets ontwerp moet worden ingediend. De heer Vliegen beriep zich op art. 1, lid 4, der dienstplichtwet. Maar hij leze de toelich ting daarbij. Hieruit blijkt, dat daarbij juist op het administratieve van de gelijk stelling de nadruk wordt gelegd. Intus- schen, de regeering is in elk geval ver plicht, gelden aan te vragen, en zij zal overwegen, of de heeren Aalberse en Vlie gen gelijk hebben, en desnoods advies over de zaak inwinnen. Spr. kan niet in zien, dat een mededeeling in de Kamer beter ware geweest dan per radio. Men kan in de Kamer niet op denzelfden toon spreken. Als spr. hier gesproken had wa ren telegrammen naar alle hoofdsteden van Europa gevlogen en men weet niet, in welken vorm. Nadat verschillende minder belangrijke wetsontwerpen waren goedgekeurd, is de vergadering verdaagd tot Woensdag 1 April. V Diners De menschen hebben geen vertrouwen meer in.... diners! Er zijn in de oentra van de wereld-diplo- matie al zooveel conferenties gehouden met talrijke diners, die niets hebben uitgehaald. Men is de vrees gaan koesteren, dat de diners daar meer op den voorgrond ston den, dan de conferenties zelf..,. En aan diners worden althans in „de groote wereld", waarin de „beschaving" zelfs het meest onoprecht verkeer in de aangenaamste vormen weet te kieeden geen vertrouwelijkheden gekweekt, geen zaken gedaan, waarvoor een sfeer van elkaar-vertrouwen gewenscht is, en waarin dan het nut van die diners zou gelegen zijn, Daaraan, aan die nuttigheid gelooft ech ter geen verstandig mensch meer. 't Ware oprechter, als men die diners kwalificeerde voor wat ze zijn niets min der en niets meer: smulpartijen! BRAND AAN BOORD Hedennacht ongeveer 4 uur is brand uit gebroken op den motorschokker H. K. 24 schipper Jan Bakker, welk schip zich juist voor de Scheveningsche kust bevond. De vlam sloeg in het zeil, wat vanaf de kust werd waargenomen. De Scheveningsche reddingsboot van de Z. H. R. M. vertrok direct ter assistentie. Bij het schip aange komen, was de bemanning den brand reeds meester. De brand was ontstaan door een explosie in de machine-kamer. Persoon lijke ongelukken hadden niet plaats. EERSTE KAMER ONDERWIJS. De Eerste Kamer heeft voortgezet de behandeling van de begrooting van onder wijs, kunsten en wetenschappen. Het spelling-vraagstuk stond wederom in het centrum der belangstelling. De heer De Marchant et d'An- sembóurg (Nat. Soc.) zeide, het pri maire recht der ouders over de opvoeding der kinderen te erkennen. Voor de nat. soc. is het bijzonder onderwijs het eenig ware onderwijs. Dat primöir recht der ouders is door het ingrijpen der overheid echter vrijwel fictief. Vooral van kerke lijke zijde moet men, blijkens spr.'s erva ring, voorzichtig zijn met dat begrip: pri mair recht. Volgens de nat. soc. beginse len moet de bijzondere school regel, het openbare onderwijs uitzondering zijn. Zou de staat, die de kinderen naar school stuurt en hen later indeelt bij het leger, zich met hen in dien tusschentijd niet mogen bemoeien? Spr. heeft geen be zwaar dat er dan tevens confessioneele or ganisaties voor hen bestaan. Doch de nat. soc. willen ook niet hun bemoeiingen uit streken tot het gebied der kerk. De heer Serrarens (R. K.) consta teert, dat we hier dus tal van lessen heb ben gehad. Een christelijk georiënteerde staat kan allen de nat. soc. staat zijn, is er beweerd. Dit klinkt als een vloek. Mün- chen is het voorbeeld van de vrijheid van onderwijs en godsdienst in den nat. soc. staat. De heer De Bruyn (R. K.) acht de omzetting van 3-jarige in 2-jarige am bachtsscholen niet verantwoord voor de ar beiders en de arbeidersgezinnen. Ze is niet in het algemeen belang. Is de minister er wel zeker van, dat de kosten geringer zijn? En laat er eenige bezuiniging zijn. Be driegt ze dan niet de wijsheid? Mischien zullen enkele uitblinkers in twee jaar vol doende geschoold zijn; maar voor alle an deren is twee jaar stellig onvoldoende. De vergadering werd verdaagd tot Dins dagmiddag half 2. Missie-actie in het Dekenaat Leiden. ii. In het vorig artikel hebben wij u aan getoond, dat het werkelijk hoogst noodza kelijk is, gezien de opbrengsten voor de Pauselijke Missiegenootschappen, om den missiegeest van de Katholieken van Lei den en omgeving weer eens aan te wakke ren en hoog te doen oplaaien. Wij moeten dus allereerst onze missie plicht vervullen. Waarop berust die missie plicht? De Katholieke Kerk heeft van haar Goddelijken Stichter den plicht ontvangen om Zijn Leer en Zijn Genadegaven over heel de wpeld uit te dragen: „Gaat en on derwijst alle volkeren". En omdat wij le dematen der H. Kerk zijn, daarom rust op ons allen den plicht om mede te helpen aan de verspreiding van ons H. Geloof. Paus Benedictus XV in zijn encycliek „Maximum illud" en Paus Pius XI in zyn encycliek „Rerum Ecclesiae" hebben uit drukkelijk gewezen op den plicht van priesters en geloovigen om door gebed en aalmoes de missies te steunen. Dat is een heilige wet, zegt de Paus. Wij moeten dus onze missieplicht vervul len door onze gebeden en door onze gelde lijke hulp. Door onze gebeden: wij moeten bidden voor de toename van het aantal mis sionarissen; wy moeten bidden voor onze priesters, broeders en zusters, die als mis sionaris zoo heldhaftig werkzaam zijn en dikwijls de grootste ontberingen lijden; wij moeten bidden voor de bekeering der onge- loovigen. Ach lezers, iaat het toch eens goed tot U doordringen, dat er op de wereld onge veer 1100 millioen (1.100.000.000) heidenen en ongeloovigen zijn; dat alleen China op iedere 200 bewoners slechts één Christen telt. Wat voor een enorm groot leger van missionarissen is er niet noodig om die men schen de kennis van het ware Geloof bij te brengen. Naar den mensch gesproken is dit onbegonnen werk, maar daarom ook moeten we bidden om Gods bijzonderen bijstand en hulp. Wellicht herinnert u zich nog wel dat in 1930 op de Malabar-kust (Eng. Indië) twee Jacobitische schismatieke Bisschoppen tot ons H. Geloof zijn overgegaan. Nu na ruim vijf jaren is de oogst in het Aartsbisdom van Mgr. Mar. Ivanios zoo groot, dat onge veer 50 schismatieke priesters en 30.000 geloovigen in onze Kerk zijn opgenomen. Moet een dergelijke massa-bekeering niet beschouwd worden als de vrucht van ons aller dringend gebed? Alle soorten gebeden, oefeningen enz. kunnen wij voor de missies opofferen; maar vergeten we vooral niet om ook af en toe eene H. Communie voor die intentie op te dragen. Bidden we allen ook vurig mede, wan neer op één Zondag in de maand in onze kerk na de H.H. Missen de voorgeschreven gebeden voor het Missiewerk worden ge daan. Door onze geldelyke hu lp: om daardoor de missies in stand te kunnen houden en te kunnen uitbreiden. De be hoeften der missies zyn zoo groot en vooral in deze tijden is de nood der missies zelfs heel hoog gestegen. Ach wij weten te goed in wat voor slechte tyden wy nu leven, hoe groote armoede er ook in ons land heerscht, maar heusch, geachte lezers, in sommige missies is het veel en veel erger, en moeten onze missionarissen, paters, broeders en zusters, gebrek lijden en de grootste ontberingen doorstaan. U weet, dat onze H. Vader de Paus ver langt, dat alle katholieken vanaf 12 jaar en ouder lid zullen zijn van het Genoot schap tot Voortplanting des Ge- loofs (Broederschap van den H. Geest). Naast het dagelijksch gebed vraagt dit Pauselijk Missiegenootschap een contribu tie van slechts 2% cent per week. Zouden alle katholieken van Nederland gevolg ge ven aan het verlangen van den Paus, dan zouden er van de drie millioen Katholie ken in Nederland toch zeker wel 2.000.000 lid zijn van de Voorplanting. En dan zou de jaar-opbrengst van dit Genootschap toch zeker ƒ2.500.000.bedragen. En nu? Nu is de opbrengst slechts 284.000.dat is dan nog met inbegrip van belangrijke giften en legaten, maar zonder de opbrengst van den Missie-Zondag. Wat kunnen wij de nooden der missies toch nog helpen verlich ten, wanneer er wat meer medegewerkt wordt aan de Algemeene Missie-actie! Want van het geld der Voortplanting worden ker ken gebouwd, Kapellen, pastorieën, scholen, ziekenhuizen, weeshuizen enz., moeten ook de missionarissen en catechisten worden onderhouden. Gij allen zult begrijpen wat Het is al jaren BtvVEZEN dat U voor TROUWAUTO'S bij DE GROOT moet wezen. Alleen chauffeurs in beige uniform Garage DE GROOT Beestenmarkt 28 Tel.3300 enorme sommen daarvoor noodig zijn. Steunt ook het Genootschap der H Kindsheid door uwe kinderen er lid van te laten zyn; zij zullen door hun gebed en hun kleine cffer van 2 y2 cent per maand mede helpen om ook de heidensche kinder tjes tot Jezus te brengen. Steunt ook het Pauselijk Liefde- werkvan den H. Apostel Pe trus (S.P.L.), het Liefdewerk dat zoo krachtdadig medehelpt om ook de heiden- landen hun eigen priesters te geven. Het is het vurig verlangen van den Paus dat iede re missie zijn eigen priesters uit eigen volk zal hebben Als gij eens wist met hoeveel ontzag geloovigen en ongeloovigen in de missielanden tot hun eigen priesters opzien. Stomme verbazing overvalt hen, wanneer zij na een priesterwijding zien, dat hun Bisschop, het groote Blanke Hoofd, neer knielt voor een pasgewijden inlandschen priester om diens eersten priesterzegen te ontvangen. Zoodoende moeten de missielanden hun eigen Kerkvorsten ontvangen, zooals er in China al zoovelen zijn. Het S.P.L. vraagt een contributie van slechts één cent per week en van het geld worden seminaristen ondersteund, se minaries gebouwd enz. Wilt gij niet allen lid van dit Liefdewerk zijn? De contributie kan u er niet van terug houden. Wilt ge meer doen dan kunt ge een eigen beschermeling voor uw rekening nemen, bijv. door het stichten van een studiebeurs, een jaarlijksche weldoenersbijdrage van 250.enz. enz. Alleen vanuit Holland heeft het S.P.L. reeds meer dan 360 inlandsche priesters deze zoo hoog noodige finantieele steun mo gen verstrekken: schitterend nietwaar. Laat dit geen misverstand bij u brengen, want het is het uitdrukkelijk verlangen van den Paus dat allereerst de Pause lijke Missiegenootschappen gesteund moe ten worden en daarnaast blijft er nog ruim te genoeg vrij voor de bijzondere missie actie. Overweegt nu allen of gij wel uw missie plicht vervult en zoo niet, maakt dan deze tekortkoming zoo spoedig mogelyk in orde; uw parochie-geestelijken zullen u gaarne 'hierby helpen. Gij hebt gezien, allereerst dat er nog veel meer medewerking voor de missie verleend moet worden, en ten tweede, dat de missie enorme geldsommen noodig heeft en vooral in deze moeilijke tijden. Kent dus allen uw plicht! P. Het Locarno-consult te Londen HET RAPPORT VAN V. ZEELAND LONDEN, 14 Maart (A.N.P.) De „Ti- mes" deelt mede, dat de conclusies van het ontwerp-rapport van v. Zeeland als volgt luiden: lo. Erkend wordt, dat Duitschland zijn vrijwillig aangegane verdragsverplichtin gen heeft geschonden. 2o. Er bestaat overeenstemming onder de delegaties, dat de toestand niet nog moei lijker moet worden gemaakt. 3o. De kwestie van een Britsche bij drage tot de veiligheid van de overige ma- gendheden moet worden opgelost. De onder deze 3 punten samengevatte kwesties hebben de Locarno-mogendheden gisteren den geheelen dag bezig gehouden. EEN VREDESPLAN VAN DE ENGELSCHE REGEERING? LONDEN, 14 Maart. De „Daily Te legraph" meent te weten, dat deEngelsche regeering bepaalde voorstellen voorbereidt, die erop gericht zijn „den Europeeschen vrede op nieuwe bases te grondvesten" en die aan de mogendheden zouden worden voorgelegd, zoodra een basis is gevonden voor onderhandelingen tusschen Duitsch land en de andere onderteekenaars van het Locarna-pact. Bij deze voorstellen zou met alle suggesties van Hitier rekening v/orden gehouden. De Fransche pers over den toestand PARIJS, 14 Maart (A.N.P.) Pertinax schrijft in de „Echo de Paris" dat hy niet kan zeggen, dat de kans op een doortas tend en energiek optreden tegen Duitsch land groot is. Frankrijk en Engeland zijn Dit nummer bestaat uit vijf bladen, w.o. g^llustreerd Zondagsblad. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Te Londen zouden de standpunten van Frankrijk en Engeland zich meer en meer naderen. Vandaag komt de Volkenbonds raad bijeen. Een spontane geste van Hitier gevraagd (2de blad). De Italianen rukken weer op in Abessy- nië (2de blad). Ernstige ongeregeldheden te Madrid (2de blad). Japan doet een voorstel tot betere ver deeling der „natuurlijke bronnen" (2de blad). BINNENLAND. Belgische Dag op de Utrechtsche Jaar beurs. (2de blad). Smokkelbende in cocaïne gesnapt. (Gem. Ber., 2de blad). LEIDEN. De dreigende conflicten bij de fa. Van Hoeken en de fa. Pel afgewend. (1ste blad). SPORT EN WEDSTRIJDEN. De revanche-match Euwe—Aljechin niet te Amsterdam? (3de blad). het niet eens en aan het woord „toenade ring" mag men geen al te groote beteeke nis toekennen. In ieder geval zal de Vol kenbondsraad zijn arbeid moeten vertra gen, opdat de besprekingen tusschen Frank rijk en Engeland kunen worden voortgezet Engelsche persstemmen LONDEN, 14 Maart (A.N.P.) De di plomatieke medewerker van de „Daily Te legraph" meldt, dat een samenvatting van de verschillende meeningen der Locarno- landen is uitgewerkt in een memorandum van den Belgischen minister-president v. Zeeland, dat de basis van de besprekingen van Vrijdag is geweest. De houding der Franschen is aanmerkelijk feller gewor den sedert de aankomst van Paul Bon cour. Sir Samuel Hoare heeft de meening der Lagerhuiscommissie voor buitenland- sche zaken medgedeeld aan Baldwin; deze meening houdt in, dat men alles moet be proeven om tot een regeling te komen, waarbij alle betrokkenen moeten mede werken. Uiteindelijk echter moet Enge land de verplichtingen uit het Volken bondsstatuut en het Verdrag van Versail les nakomen. DE ONGEREGELDHEDEN TE MADRID. MADRID, 14 Maart. (A. N. P.). De minister van binnenlandsche zaken heeft de volgende verklaring afgelegd: „Naar aanleiding van de ongeregeldhe den (zie berichten hierover in het 2de blad) die zich gisteravond te Madrid hebben voorgedaan, hebben ovedreven geruchten i de ronde gedaan. Het is waar, dat twee I kerken, die van San Luis en die van San Ignacio, verbrand en verwoest zijn. (Toch niet zoo'n kleinigheid! Red. „L. Crt") Er I zijn nog meer pogingen gedaan om ver- I nieling aan te riohten, doch deze zijn mis- lukt. Er zijn maatregelen genomen, ten einde een herhaling van dergelijke gebeur- teissen te voorkomen. Alle manschappen van de civiele garde, de stormtroepen en de veiligheidspolitie zijn geconsigneerd teneinde de kerken en kloosters te bescher men, en zij hebben zeer strenge orders ont vangen. In de provincie heerscht volmaakte orde".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 1