NA HITLER'S BESLUIT De situatie wordt besproken Engeland beoordeelt den toestand kalm LOOPT DE AANPASSINGS- POLITIEK VAST? DINSDAG .10 MAART 1936 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. S De bezwaren tegen devaluatie. HET OVERLEG TE PARUS. Hedenmorgen om half elf begonnen. De vertegenwoordigers der Locarno- mogendheden zijn hedenmorgen om half elf op den Quay d'Orsay bijeengekomen. Volkenbondsraad Vrijdag elf uur bijeen. De Volkenbondsraad is definitief tegen Vrijdag elf uur bijeengeroepen. Er staat slechts een punt op de agenda: het wederzijdsche garantieverdrag tus- sch Duitschland, Frankrijk, België, Enge land en Italië, gesloten te Locarno 16 Octo ber 1925, en de mededeeling der regeerin gen van Frankrijk en België. In het telegram, waarin hij de Duitsche regeering in kennis stelt van den tekst der Fransche nota aan Genève, schrijft de se cretaris-generaal van den Volkenbond: „in geval de Duitsche regeering als contractee- rende partij tot het Locarnoverdrag aan de bestudeering van deze kwestie door den Raad zou willen deelnemen, zou ik gaarne willen, dat u mij dit mededeelde". Duitschland betreurt Sarraut's weigering. Officieus wordt in de Wilhelmstrasse o.a. verklaard: In zijn radiorede zeide Sarraut, dat Frankrijk niet de Duitsche voorstellen in overweging zou nemen. Sarraut meende te kunnen constateeren voor een brutaal „fait accompli" gesteld te zijn door Duitschland. Hij vergat, dat de 7e Maart slechts een einde maakte aan een lange rij voldongen feiten van Frankrijk. Frankrijk hield zich niet aan zijn verplichtingen en vergrootte de mogelijkheid van een conflict door het Fransch-Ruissisch pact. Het Fran sche optreden had de onveiligheid van de gedemilitariseerde zone ondraaglijk ge maakt. Sarraut zeide tijdens zijn rede: wij willen niet, dat Straatsburg onder het be reik der Duitsche kanonnen is. Hij acht het echter zonder twijfel normaal voor een groote natie, dat Freiburg, Karlsruhe, Mannheim, Saarbrücken, Trier en andere Duitsche steden blootgesteld zijn aan de Fransche kanonnen. Het is zeer te betreu ren, dat Sarraut weigert in te gaan op de constructieve voorstellen van Duitschland. Hoeveel troepen naar het Rijnland gezonden zijn. Het aantal thans in de gedemilitariseerde zone van het Rijnland gestationneerde troepen bedraagt ongeveer 60.000. Zondag zijn ongeveer 30.000 man het gebied bin nengetrokken, terwijl de 30.000 man der groene politie, die reeds in de zone lag, op genomen zijn in de rijksweer. De Duitsche regeering heeft geen mededeeling gedaan van de inschakeling van de groene politie in de Rijksweer. Deze is bekend geworden door de verklaringen in Keulen en andere plaatsen afgelegd door de commandanten der politie-eenheden. Voorts wordt nog ge sproken over eskaders bombardements vliegtuigen, wier motoren Zaterdag boven Keulen gehoord werden. Men weet echter nog niet, waar deze eskaders gestation- neerd zijn. Eden ziet geen oorlogs gevaar. ZIJN VERKLARING IN HET LAGERHUIS. De Duitsche voorstellen zullen objectief bezien worden. Onder buitengewoon groote belangstel ling heeft de minister van buitenlandsche zaken, Eden, gisteren in het Lagerhuis een verklaring afgelegd over het besluit van Duitschland met betrekking tot de bezet ting van de gedemilitariseerde Rijnzone. Hij ving zijn verklaring aan met een re laas van zijn onderhoud op 6 Maart met von Hoesch betreffende onderhandelingen over een luchtpact, waarna hij overging tot de mededeeling, die hem den volgenden dag door den Duitschen ambassadeur werd ge daan. Eden heeft toen den Duitschen am bassadeur medegedeeld, dat de Duitsche actie ten opzichte van het Rijnland gelijk stond met een eenzijdige verwerping van een vrijwillig aangegaan verdrag (applaus) en hem uiteengezet, dat de uitwerking van een zoodanige daad op de Britsche opinie bedroevend zou zijn. In het vervolg van zijn verklaring gaf Eden een uiteenzetting van de Duitsche argumenten ter motiveering van het be sluit, waarna hij zeide: „De opzegging van het verdrag van Lo carno en de bezetting van de gedemilitari seerde zone hebben diep het vertrouwen geschokt in iedere verplichting, die de Duit sche regeering in den vervolge op zich zou kunnen nemen". Niemand in de vergadering, aldus ver volgde Eden, zou een zoodanige daad kun nen goedkeuren of verontschuldigen, een daad, die een ernstigen slag toebrengt aan het beginsel van het heilig karakter der verdragen, dat den geheelen bouw der in ternationale betrekkingen schraagt. (Ap plaus). Gelukkig is er geen reden te ver onderstellen, dat de tegenwoordige actie van Duitschland een bedreiging met vijan delijkheden in zich opsluit. Eden preciseer de echter duidelijk, dat ingeval van een daadwerkelijken aanval van Duitschland op Frankrijk of België, welke een schending zou vormen van artikel 2 van het pact van Locarno, Engeland zich ondanks de verwer ping van het verdrag door Duitschland eers- halve gehouden zou achten de aangevallen naties overeenkomstig de bepalingen van de bijstandsverdragen te hulp te komen. Voortgaande behandelde Eden het Duit sche memorandum in zijn geheel, waarna hij voortging met de woorden: „Een van de belangrijkste* fundamenten van den vre de in West-Europa is vernield. Wanneer de vrede verzekerd moet worden, is het klaar blijkelijk noodig tot wederopbouw over te gaan. In dien geest zullen wij het nieuwe voorstel van Hitier ter hand nemen (Ap plaus). De Engelsche regeering zal de Duit sche voorstellen met helderen blik en ob jectiviteit bestudeeren, teneinde uit te ma ken in welke mate zij de middelen bieden, waarmede de structuur van den vrede op nieuw kan worden versterkt. Eden herinnerde er aan, dat de Fransche en Belgische regeeringen met volledig me deweten van en in overeenstemming met de Engelsche regeering een zoo spoedig mogelijk bijeenroepen van den Volken- bondsraad hebben gevraagd, teneinde den toestand te bestudeeren". Ik moet er den nadruk op leggen, dat dit het voor dit doel geschikte organisme is". Geen enkele beslis sing zal kunnen worden genomen vóór Vrijdag, wanneer waarschijnlijk de zit ting van den Volkerabondsraad gehouden zal worden. Intusschen zullen reeds morgen besprekingen te Parijs gevoerd worden tus- schen de vier onderteekenaars van het ver drag van Locarno, buiten Duitschland. De minister eindigde zijn redevoering met een beroep te doen op het geheele La gerhuis hem in de huidige moeilijkheden te steunen in zijn moeilijken taak. DE ENGELSCHE DEFENSIE-PLANNEN. Debat in het Lagerhuis. Bij de opening van de gistermiddag in het Lagerhuis gehouden debatten over de plannen der regeering inzake de nationale verdediging verzocht Baldwin het Lager huis zijn goedkeuring aan het Witboek te hechten. Hij verklaarde, dat de herziening van de defensiemiddelen gewettigd is door den huidigen internationalen toestand, en dat in het Witboek slechts de minimum maatregelen zijn aangegeven. In het vervolg zijner rede zeide Baldwin, dat in Europa nooit een blijvende vrede zal kunnen bestaan, zoolang tusschen Frank rijk en Duitschland de honderdjarige ach terdocht blijft voortbestaan. Wij hebben, zeide hij, onze eigen moeilijkheden, doch in Europa koesteren wij geen vuriger verlan gen dan te blijven trachten, Frankrijk en Duitschland nader tot elkaar te brengen, in vriendschap met ons zelf. Onze eenige hoop, aldus Baldwin, is deze drievoudige vriendschap tot stand te brengen, en tot deze dag aangebroken zal zijn, zullen er in Europa oogenblikken zijn van troebelen, crises en paniek. BUITENLAND DUITSCHLAND. OPMERKELIJK WOORD VAN EEN GENERAAL. „Geen frissche vroolijke krijg". In tegenwoordigheid van Hitier heeft Zondagmiddag naar aanleiding van den „Heldengedenkdag" in de Berlijnsche staatsopera een plechtigheid plaats gehad, waarbij de rijksminister van oorlog, gene raal von Blomberg, een redevoering heeft uitgesproken. We willen uit deze rede slechts een passage naar voren brengen, welke wel op merkelijk is voor den nieuwen geest in Duitschland. „De wereld mag en moet de offers en het lijden van den grooten oorlog niet verge ten, zeide generaal von Blomberg. Wij, frontstrijders vooral hebben de plicht aan de komende geslachten het ware beeld van den oorlog over te brengen. De jeugd voor al moet zich hoeden voor de valsche ro mantiek van den frisschen en vroolijken oorlog. Vóór den wereldoorlog en tot dus verre na dezen oorlog zijn geen gevechten voorgekomen, die vergeleken kunnen worden met den hel van een veldslag uit de wereldoorlog." FRANKRIJK. DE RATIFICATIE VAN HET FRANSCH- RUSSISCHE PACT. Behandeld in senaatscommissie voor buitenlandsche zaken. De commissie voor buitenlandsche za ken v. d. Franschen senaat behandelde giste ren het wetsontwerp, dat reeds in de Ka mer is aanvaard, betreffende toestemming tot ratificatie van het Fransch-Russisch pact. Verscheidene leden der commissie, o.a. Millerand verklaarden besloten te heb ben voor de ratificatie te stemmen bij wijze van antwoord op de Duitsche provo catie, die gekenmerkt wordt door de schen ding van het verdrag van Locarno en de bezetting van de gedemilitariseerde zone. Het rapport werd met bijna algemeene stemmen aanvaard. Bevestigd wordt, dat de commissie den senaat zal verzoeken het wetsontwerp op de agenda van de zitting van Donderdag te plaatsen. Zes senatoren hebben zich voor de de batten opgegeven, maar men acht het mo gelijk, dat enkelen hunner van het woord zullen afzien. Dit schijnt het gevolg te zijn van de diplomatieke situatie, welke is ont staan door het initiatief der Duitsche re geering; het debat zal niet zoo uitvoerig zijn als men eerst had voorzien en het schijnt dan ook zeker te zijn, dat het Fransch- Sovjet Russisch pact met een groote meer derheid door den senaat zal worden gera tificeerd. ENGELAND. DE VLOOTCONFERENTIE. Accoord bereikt over kwalitatieve beperking. ,Een volledig accoord betreffende kwalita tieve beperking der verschillende catego rieën oorlogsschepen werd in de huidige zitting van de technische subcommissie der vlootconferentie bereikt. Italië maakte het gebruikelijke voorbehoud. SPANJE. COMMUNISTISCHE UITSPATTINGEN TE CADIZ. Naar van particuliere zijde verluidt, heb ben de communistische betoogers, die Zon dag de hakenkruisvlag van het Duitsche consulaat te Cadiz hebben neergehaald, in den afgeloopen nacht verscheidene kerken aldaar in brand gestoken, woningen van rechts-georiënteerde persoonlijkheden en bureaux van rechtsche partijen overvallen, en de meubelen verbrand, aldus meldt het Duitsche Nieuwsbureau.. De politie zou de orde hebben hersteld. De strijd in Oost-Afrika GEEN WAPENSTILSTAND. De officieele woordvoerder te Rome verklaarde gisterochtend, dat in den oorlog in Abessynië noch een wapenstilstand is gesloten, noch een einde van de vijandelijk heden is gelast. Indien de militaire vliegtuigen naar de basis zijn teruggeroepen, is dit een zuiver militaire maatregel. De Italianen blijven voorwaarts rukken. Deze verklaring heeft zeer veel opzien gebaard onder de journalisten te Rome, na de categorische telegrammen uit Asma ra, welke toch de censuur zijn gepasseerd. DE BOMMEN BLIJVEN VALLEN. Uit Addis Abeba wordt gemeld, dat de bombardementen in de omgeving van Quoram onverminderd voortduren. Ook in het Sidamogebied zijn gisteren bommen geworpen, doch van de 12 kwamen slechts 2 tot ontploffing. Te Addis Abeba werd gistermorgen vol gens Reuter bericht ontvangen, dat de Italiaansche vliegtuigen Iaga Alem, de hoofdstad van Sidamo, hadden gebombar deerd. De stad werd gealarmeerd, daar men vreesde, dat de vliegtuigen er ook toe zouden overgaan de hoofdstad te bom bard eeren. Er ontstond een geweldige pa niek. Om half elf achtte inen het echter onwaarschijnlijk, dat over Addis Abeba zou worden gevlogen. Nagadras Afework, de voormalige Abes- sinische gezant te Rome, is telegrafisch door den Negus naar het Tigré-front ge roepen. Hij is naar Dessié vertrokken, waarschijnlijk om instructies te ontvangen. Te Addis Abeba verluidde gisteren dat aan het noordfront nog steeds een hevige strijd woedt. Naar aanleiding van het bericht omtrent het staken der vyandelykhedên door de Italianen werd te Addis Abeba officieus verklaard, dat de Ethiopische troepen in hun stellingen zullen blijven en den strijd zullen voortzetten. Ethiopië zal slechts rekening houden met-het staken van het Italiaansche offensief wanneer Gejnève een beslissing neemt. ITALIAANSCHE KAMER BIJEEN. Een betooging voor het leger. De heropening van de Kamer gaf gister een buitengewoon schouwspel te zien. De tribunes waren tot de laatste plaats bezet. Onder de aanwezigen waren een groot aan tal' generaals, zoowel van het leger als van de fascistische militie en het luchtwa- pen; verschillende admiraals waren even eens aanwezig. Mussolini beantwoordde bij zijn komst de stormachtige toejuichin- DE GEVOLGEN VAN MUNTCORRECTIE. REPRESAILLES VAN HET BUITENLAND? IV (Slot). De practische bezwaren, welke tegen standers eener devaluatie naar voren bren gen, komen in hoofdzaak hierop neer, dat zij vermoeden,,, dat de verwachte opleving door vergrooting der export toch uit zal blijven doordat ofwel nagenoeg alle arti kelen door het buitenland zijn gecontingen- teerd, ofwel dat (en dat noemt men veelal Engeland) een devaluatie van de Neder- landsche munt, een nieuwe daling van het pond sterling uit zal lokken. Moreele be zwaren hoort men thans minder vaak naar voren brengen. Anderen weer beweren, dat de schade, welke Nederland als groot cre diteur van andere staten bij devaluatie zal lijden, zóó groot is, dat de mogelijke voor deel en eener waardevermindering der gul den bij vergelijking in het niet zullen zin ken. Ik zal trachten de argumenten der ver dedigers der tegenwoordige gouden gulden te weerleggen. Geen contingenteering als réprésaille. Het is juist dat b.v. Duitschland onze uit voer speciaal de agrarische producten con- tingenteerde. Duitschland deed dit niet uit weelde, een iedei immers weet, zoo niet door eigen aanschouwing, dan toch uit krantenberichten, dat gebrek aan betaal middelen de Duitschers dwong om de in voer zelfs van artikelen welke zij zeer noo dig hebben (als boter, vet, spek, groen ten enz.) belangrijk in te krimpen. De een voudige doorslaande reden, dat Duitsch land de invoer van grootere kwantiteiten niet betalen kan, noopte de Duitsche regee ring de contingenten op de tegenwoordige hoeveelheden vast te stellen. Wordt het Duitschland mogelijk gemaakt voor dezelf de geldswaarde eene grootere kwantiteit der zoo begeerde artikelen te koopen, dan kan rustig worden aangenomen, dat de Duitschers de grootere hoeveelheid af zul len nemen. Dit heeft dus als gevolg dat de hoeveelheid onverkochte groenten, eieren; vleesch, boter enz. kleiner zal worden. Wat dit beteekent, laat zich gemakkelijk den ken. Evenzoo zal het met andere landen gaan; zoolang het evenwicht tusschen in en uitvoer in geld uitgedrukt niet wordt verstoord, zal men niet aan een aandraaien der contingenteeringsschroef denken. Zal het pond verder devalueeren? Ernstiger is het tweede bezwaar n.l. dat Engeland een devaluatie van den gulden met een verdere depreciatie van het pond sterling zou beantwoorden. Ik zou deze sugestie willen beantwoorden met een vraag n.l. deze: Kan Engeland dan maar zonder schade de nationale munt deprecieeren ter wijl voor Nederland dezelfde daad groote schade voor de bevolking op zou leveren, althans volgens antidevaluïsten? Wij wezen er rèeds op, dat Nederland door zijne groote kolonale bezittingen een producent is, waarmede rekening moet worden gehouden op de werldmarkt. Het zou zeker onge- wenscht zijn, dat Nederland door devalua tie het moeilijk en ter nauwernood verkre gen evenwicht op de producten markten zou verstoren. Ik geloof evenwel, dat de kans op een verstoring van dit evenwicht door lage Nederlandsche aanbiedingen zeer gering is. Bij de tegenwoordige prijzen wordt door de producenten geen of nage noeg geen winst gemaakt. Gelooft men nu werkelijk, dat dezelfde producenten, die jaren achtereen groote verliezen leden, hun devaluatie-voorsprong aan consumenten uit zouden gaan keeren, alleen om het plezier te hebben te kunnen concurreeren? Zeer waarschijnlijk zullen zij de aldus verkregen winsten in eerste instantie ge bruiken om de vroegere enorme verliezen goed te maken, terwijl daarna een dividend gen met den fascistischen groet. Zoodra t' gejuich was verstomd deelde de voorzit ter mede, dat de Italiaansche troepen de vervolging van de Ethiopische horden voortzetten naar het hartje van Abessinië, dat na de slagen van den laatsten tijd allang berouw heeft van den aanval, dien het op zijn geciviliseerden nabuur heeft onder nomen. De veldtocht duurt voort en zal blijven voortduren! De voorzitter bracht hulde aan den koning. Mussolini en het heele Italiaansche volk en richtte ten slotte een eerbiedwaardigen groet aan de moedige troepen en aan zijn medeafgevaar digden, die in den oorlog zijn gegaan. De zitting eindigde met een grootsche betoo ging van de Kamer voor het leger. Het publiek op de tribunes juichte staande den duce toe bij zijn vertrek. DRIE ITALIAANSCHE VLIEGTUIGEN NEERGESTORT? Officieus wordt uit Addis Abeba me degedeeld dat drie Italiaansche vliegtuigen boven Quoram, dat zij juist hadden ge bombardeerd, brandend zijn neergestort. BRITSCH PROTEST TEGEN TWEEDE BOMBARDEMENT AMBULANCE. De Engelsche regeering heeft den Brit- achen ambassadeur te Rome, Sir Eric uitkeering en koersstijging zoowel aandeel houders als schatkist ten goede zal komen en zal medehelpen den toestand in patria te verbeteren. De schuldenkwestie. En het derde argument. Onze debiteuren zijn thans veelal niet solvabel meer; door een vermindering der hoofdsom door deva luatie, voor zoover het schulden in guldens betreft, verhoogt men slechts de kansen op terugbetaling, terwijl schulden in vreemde valuta's in guldens omgerekend grooter worden en den Nederlandschen crediteur dus een voordeeltje opleveren. Nederland moet veel grondstoffen uit het buitenland betrekken en zal dus bij een devaluatie der gulden meer guldens moe ten betalen om dezelfde hoeveelheden grondstoffen te kunnen koopen. Inderdaad dit is juist, dit verhoogt evenwel onze kan sen op export. Immers onze invoer in gul dens stijgt, waardoor wij bij het tegen woordige ruiiprincipe kunnen eischen, dat meerdere Nederlandsche producten worden afgenomen. Waar de grondstof slechts een gedeelte der prijs van het afgewerkte arti kel uitmaakt, beteekent een stijging der grondstofprys niet, dat de prijs van het af gewerkte product evenredig zal stijgen. Zoodat een belangrijke stijging der kosten van het levensonderhoud zeker niet het ge volg van devaluatie zal zijn. Wel zal het gedaan zijn met verderen afbraak der prij zen, welke bij verdere deflatie onvermijde lijk is. Het terugvloeien van kapitalen. Een der grootste voordeel en eener deva luatie, waarvan de omvang niet is vast te stellen, doch welke als gevolg zal hebben dat normalere toestanden op de geld- en credietmarkt zullen gaan heerschen, waar door het staatscrediet zal worden hersteld, gelden beschikbaar komen voor verdere in dustrialisatie, voor handel en industrie, welke weer als gevolg zullen hebben toe nemende bedrijvigheid is wel het terug vloeien der gevluchte enorme kapitalen. Deze gelden zyn immers gevlucht, hetzij in vreemde munt in het buitenland, hetzij in goud, omdat men devaluatie vreesde. Is deze devaluatie een feit geworden, dan weerhoudt niets een repatrieering. In alle landen, welke devalueeren, deed zich het verschijnsel voor, dat onmiddellijk na de devaluatie een goudstroom door terugkeer van gevluchte gelden aanving, deze goud- toevloeing heeft als noodzakelijk gevolg een opleving van het bedrijfsleven. Ieder economisch geschoolde weet, dat de gevolgen van gouduitvoer zijn: lagere prij zen, toename van het aantal faillissemen ten en andere narigheden en dat een om gekeerde beweging ook tegenovergestelde gevolgen heeft. De geschiedenis van Enge land, Amerika en hoewel in mindere mate (hetwelk te verklaren is door zeer bijzon dere omstandigheden) ook België bevesti gen de juistheid dezer regel. Dat ook onze scheepvaart en havens ge baat zijn bij eene depreciatie der goudwaar- de onzer munt behoeft geen betoog en is reeds dikwijls besproken. En nu de moreele bezwaren, welke men naar voren brengt tegen devaluatie. Niet aan my is het deze te weerleggen. Ik meen de volgende vraag te moeten stellen en ter overweging aan den lezer te moeten aan bevelen, die niet, zooals ik, dagelyks met werkloozen in aanraking komt. „Gelooft gij met my dat het troostelooze niets doen den werklooze en zelfs de bes ten onder hen demoraliseert en groote schade kan berokkenen aan zyne onster felijke ziel?" Indien gy deze vraag bevestigend moet beantwoorden of althans niet met een po sitief „neen" kunt beantwoorden, vallen alle andere bezwaren weg, zelfs een betite ling met „muntvervalscher" wordt een eeretitel, indien dit voor ons half millioen werkloozen kan worden voorkomen. „Arbeid voor ons volk" is slechts spoedig mogelyk via devaluatie. S. Drummond, instructie gezonden te protes teeren tegen het tweede bombardement van de Britsche ambulance by Quoram. Wederom zal de Italiaansche regeering worden verzocht een uitgebreid onderzoek in te stellen naar de omstandigheden en redenen van dit bombardement. (Zooals werd gemeld, is de ambulance intusschen ten derden male gebombar deerd). BUITENLANDSCHE BERICHTEN KEN NIEUW SOORT KOGEL UITGEVONDEN. Een 28-jarige monteur te Dorrigo in Nieuw-Zuid Wales heeft een kogel uitge vonden, die in staalplaten en andere meta len verder doordringt dan eenige andere kogel. Indien zyn uitvinding werkelyk van waarde is, zal deze een voorname plaats innemen in de Australische oorlogsvoering. By genomen proeven bleek volgens den uitvinder, dat de kogel een tweemaal zoo groote snelheid had als welke andere kogel. Indien de kogel staal treft onder een hoek van 45 graden, ketst deze niet af, doch dringt in het metaal. Er is 5 jaar aan deze uitvinding gewerkt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 5