MAANDAG 2 MAART 1936 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN Partijraad R. K. Staatspartij. VOORNAAMSTE NIEUWS 27ste Jaargang No. 8357 DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt.I>ij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per weekt 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post 1 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: f 0.50 Dit nummer bestaat uit vier bladen. l =3 V Modern heidendom. Men kan niet ontkennen, dat het natio- naal-socialistisch regeeringssysteem in Duitschland ook posten op zijn credit-zijde heeft; dat het kwaad heeft bestreden en goed heeft nagestreefd en bereikt. ALs een van die posten op de credit-zijde noemt men de bestrijding van het anti godsdienstig communisme en het gods dienstloos socialisme. Dat kunnen wij echter, helaas, niet aan vaarden zonder meer. Wij kunnen deze bewering niet aanvaar den, zonder er aan toe te voegen, dat on der het regiem van het nationaal-socialis- me in Duitschland is ontstaan een nieuw heidendom: een verafgoding van den staat, een grenzenlooze personen-vereering van leider en leiders, een exclusivistische en daarom wezenlijk-onchristelijke ver heerlijking van het ras. Dat nieuwe of uit het oude heidendom vernieuwde paganisme heeft vormen -aan genomen, die iedere christen, iedere ka tholiek moeten vervullen met afschuw en weerzin. Iedere christen ook ieder mensch, die met de door God hem ge schonken rede onbeneveld de werkelijk heid van het volle, het waarachtige leven kan zien; ook ieder mensch, die zich klaar bewust is van zijn eigen persoonlijk le vensdoel, waarvoor God hem heeft ge schapen. Er zijn van dat moderne heidendom trieste uitingen in overvloed. En nu kunnen wij niet begrijpen de geestesgesteldheid van katholieken in ons land, die met N. S. B. en „Volk en Vader land" sympathiseeren en kunnen ver dragen, dat bij veel wat in „Volk en Vaderland" wordt gecritiseerd óók te recht nooit wordt gecritiseerd of af schuw wordt uitgesproken voor de, in wezen en fundamenteel onchristelijke, staatsvergoding in Duitschland en de vele weerzinwekkende uitingen daarvan; dat in genoemd blad niet anders dan met vol ledige waardeering over Duitsche toestan den wordt geschreven! In aansluiting aan het bovenstaande hier een staaltje van modern Duitsch heiden dom, zooals wij dat dezer dagen lazen. Door de „Duitsche volkskerk" wordt bij de huwelijksinzegening het kruisbeeld op het altaar vervangen door het Hakenkruis, terwijl de Hitler-groet wordt gebracht bij de antwoorden van bruid en bruidegom. Deze kerk, gesticht door Dr. Dinter, heeft Jezus Christus uit haar leer ge schrapt en zegt te zijn teruggekeerd tot den ouden Germaanschen ritus. Een huwelijksinzegening volgens den nieuwen ritus heeft onlangs plaats gehad in de kapel van deze secte. Na een strijdlied, een predicatie en ge beden zette dr. Dinter de bedoeling uiteen van het Duitsche Huwelijk. Dr. Dinter vroeg vervolgens den brui degom: „Wilt gij, kameraad, deze vrouw tot uw wettige echtgenoote en met haar in het huwelijk treden volgens de oude Ger- maansche gebruiken?" De bruidegom, in de houding staande en den Hitler-groet brengend, antwoordde met luide stem: „Ja". „Heil Hitier". Vervolgens vroeg dr. Dinter aan de bruid: „Wilt gij aan de zijde staan van uw echtgenoot in zijn moeilijken strijd voor het Duitsche vaderland?" De bruid eveneens in de houding staan de en den Hitler-groet brengen, zeide dui delijk: „Ja". „Heil Hitier". ZES DOODEN BIJ EEN BOERDERIJ- BRAND. NEW-YORK, 2 Maart (A.N.P.). Uit Ca- nandaigua in den staat New-York wordt gemeld, dat bij een boerderij brand zes kin deren om het leven zijn gekomen. De brand brak des nachts uit; de boer slaagde er in, zijn schoonouders en zijn vrouw te redden, hoewel hij zijn arm had gebroken. Toen stortte het huis echter in en de boer kon zijn kinderen niet meer bereiken. Hyzelf en zijn vrouw hebben zóó ernstige brand wonden opgeloopen, dat men voor hun leven vreest. In de Zaterdag voortgezette vergadering van de R.K. Staatspartij te 's Hertogen bosch kwam alleen in behandeling het ontwerp Algemeen Staatkundig Program. De behandeling van dit punt werd inge leid met een korte algemeene toelichting door het lid der Commissie, die dit pro gram ontwerpen heeft, prof. mag. dr. J. H. Kors, O.P. Deze zette uiteen, hoe een Katholiek Staatkundig program een aantal beginse len bevatten moet, die, hoewel zij niet in dezlfde bewoordingen in de leerstellingen der Kerk, in de H. Schrift of in de ency clieken der Pausen zijn terug te vinden, toch in elk opzicht getoetst moeten kun nen worden aan de grondbeginselen van onze Moeder de H. Kerk. Een onfeilbaar leerstuk is zulk een poli tiek beginselprogram niet, trouwens ook de encyclieken zijn dit niet. De samen stellers hebben bij het ontwerpen van het stuk, dat heden behandeld zal worden, zich in bijzondere mate zorg gegeven dat dit politiek beginselprogram aan de omschre ven eisch, die aan zulk een program ge steld moet worden, voldoen en, hoewel zij volmondig erkennen, dat, evenals aan alle menschenwerk, ook aan dit werk fouten kleven, hebben zij toch de overtuiging, dat het voorliggende ontwerp beginselprogram geheel is in de lijn van de beginselen der H. Kerk. Men heeft wel getracht het bewijs van het tegendeel te leveren, doch geslaagd is men daarin niet. Er is ten aanzien van den arbeid der commissie nog een tweede opmerking ge maakt, n.l. dat in dit program te weinig zou zijn vastgelegd. Ook deze aantijging meent spr. na mens de commissie te moeten afwijzen. Zoo ooit in de politiek, dan is het bij een werk als het onderhavige, gebiedende eisch dat de z.g. „politieke voorzichtig heid" betracht wordt en die politieke voor zichtigheid brengt mede, dat het onbereik bare niet of slechts zeer sober wordt aan gestipt en daarom staat in het ontwerp- program niet meer dan er staat. De poli tieke voozichtigheid wordt b.v. niet in acht genomen, wanneer men, zooals ge schied is, openlijk in de bladen naarstig gaat naspeuren wat wel en wat niet in het program staat en al of niet behoorde te staan. Daarmede wordt niet alleen de politieke voorzichtigheid niet gediend doch de zaak zelf ook allerminst gebaat. Spr. zet dan uiteen hoe het voorliggen de ontwerp is verdeeld in twee gedeelten. Het eerste bevat de algemeene beginselen, die heden zoowel als in de toekomst gel den, daarnaast bevat het tweede gedeelte een aantal richtlijnen, die het vooreerst bereikbare nader bespreken. Tenslotte behandelde spr. de vraag of wij, Katholieken, gehouden zijn de in het program aangegeven richtlijnen te volgen, zooals we b.v. gehouden zyn om de opge zette algemeene beginselen als gedragslijn te erkennen? Het antwoord is, dat men in de toepassing der vaststaande beginselen natuurlijk volkomen vrij is zijn eigen weg te kiezen, mits die beginselen zelf maar niet in het gedrang komen. Echter heeft de commissie die samenstelling der richt lijnen zoo in het algemeen gehouden, dat ook het volgen van deze richtlijnen op z'n minst genomen aanbevelenswaardig genoemd mag worden, in het belang van de eenheid in de Partij en om zooveel mo gelijk de toepassing der beginselen zelf te verkrijgen. Na deze inleiding van prof. Kors kon de behandeling aanvangen. Algemeene beschouwingen werden niet gehouden en onmiddellijk werd aangevan gen met de behandeling van de onderdee- len. Deze begon met een kort debatje tus- schen prof. Barge en prof. Kors over het gebruik van het woord „maatschappij" in den aanhef van de beginselomschrijving, dat prof. Barge veranderd wilde zien in het woord „gemeenschap", wijl de tegen stelling „staat" en „maatschappij" wel eens aanleiding zou kunnen geven tot misver stand. De commissie echter kon, bij monde van prof. Kors, die verandering niet als een verbetering erkennen en de aanhef bleef zooals ze was voorgesteld. Gelijk reeds gezegd, was 't ontwerp program verdeeld in twee groote deelen, n.l. een omschrij ving van de algemeene beginselen en een omschrijving van de richtlijnen om tot di rect bereikbare resultatente komen. Op ieder der vele ingediende amendementen (vooral Amsterdam was zeer vruchtbaar in het indienen van amendementen ge weest) en alles wgt daarover gezegd is kunnen we vanwege de beschikbare plaatsruimte natuurlijk niet ingaan, en dit is ook niet noodig, daar ze hoofdzakelijk slech.ts redactiewijzigingen inhielden en bovendien grootendeels de goedkeuring der Commissie en van de vergadering ook niet konden wegdragen. De vraag deed zich echter voor, opge worpen door prof. Mulder van het Groot Seminarie Rijsenburg, of het ook moge lijk was, speciaal voor de adviseerende leden, om ook ter sprake te brengen die punten waarover geen amendementen wa ren ingediend, en, toen deze daarop een bevestigend antwoord gekregen had, ont spon zich over enkele onderdeelen speciaal over de theologische kanten van het ont werp "beginsel-program, een discussie tus- schen verschillende aanwezigen, o.a. prof. Mulder, prof. Eerenbeemt, prof. Romme, prof. Kors en anderen, welke gedachten- wisseling mgr. dr. Verhoeven aanlei ding gaf om een behandeling van het program in tweede lezing te bepleiten. Zoowel de voorzitter van den Partijraad, mr. Goseling, als de voorzitter der Com missie, prof. Aalberse, verzetten zich te gen deze gedachte, wijl het te voorzien was, dat ook bij een behandeling in twee de lezing zich weer nieuwe vraagpunten zouden voordoen en men op deze wijze nimmer tot de vaststelling van het pro gram komen zou. De eenige concessie, waartoe de voorzitter bereid was, was-het vragen van een machtiging, dat de aange vochten punten door het Partijbestuur, de Commissie en enkele aan te zoeken theolo gen nog eens ernstig nader zouden beke ken worden en dan door hen in onderling overleg zouden worden vastgesteld. De vergaderig ging met deze wijze van werken accoord. Met een korte onderbreking tot het nut tigen van het middagmaal duurde de be handeling van het beginselprogram tot des namiddags drie uur. Ook de discussies over de richtlijnen die daarop volgden bepaalden zich in hoofd zaak tot het voorstellen en bepleiten van redactioneele wijzigingen Door Leiden was bij het onderdeel Overzeesche bezittingen een wijziging voor gesteld bedoelend meer te preciseeren, welke onze verlangens zijn inzake de vrij heid van geloofsprediking. De geest van dit voorstel kon de instemming van het Partijbestuur welu wegdragen, echter niet de bewoordingen, Waarin die wensch ge steld was, reden waarom door dit bestuur een wijziging werd voorgesteld op haar eigen ontwerp, waarin bepleit werd op heffing van het preventieve toezicht van de wereldlijke overheid op de geloofs prediking. De afgevaardigde van Leiden vond aanvankelijk dit preventief karakter van het toezicht wel te weinig, doch na enkele besprekingen trok Leiden toch haar voorstel in ten gunste van het gewijzigde voorstel van het Partijbestuur. Bij het onderdeel onderwijs werd een nogal breedvoerig debat ingeleid door mgr. dr. Verhoeven. Wel begon de direc teur van het Centraal Bureau voor op voeding en onderwijs met te zeggen, dat in den grond de samenstellers van dit ont werp en hij van dezelfde gevoelens zijn, doch dat naar zijn meening de bewoordin gen waarin de richtlijnen omtrent het on derwijs aangegeven waren, niet konden zijn in het belang van het behoud der ge lijkstelling, maar bij de gedachtenwisseling waaraan door verschillende hoogleeraren uit de vergadering werd deelgenomen en waarbij de zienswijze van het bestuur en de commissie vertolkt werd door prof. Aalberse en prof. Kors, bleek toch dat er ook enkele dieper gaande geschillen wa ren. Het slot der discussies echter was, dat de onderwij spara graaf ongewijzigd werd aangenomen. Het was omstreeks vijf uur toen de ver gadering met de behandeling van het ont werp Algemeen Staatkundig program ge reed was. Een groot deel der aanwezigen had reeds, in verband met den vertrektijd der treinen, de vergadering verlaten. Degenen, die nog aanwezig waren, verlangden zoo naar het eind, dat niemand meer lust had, ook nog te beginnen aan het beantwoorden der schriftelijke ingediende vragen. Wel bleek hier en daar ontstemming te bestaan, dat dit belangrijke punt, waarbij de gelegenheid geboden zou moeten wor den om over belangrijke gesties van Staat- partij en Kamerfractie opheldering te ont vangen, zoo op de valreep der agenda ge plaatst was. Met de mededeeling dat de schriftelijk gestelde vragen ook nu schriftelijk beant woord zullen worden deed voorzitter Go seling echter tevens de toezegging dat ge zorgd zal worden dat in het vervolg de behandeling der schriftelijke vragen op zulk een deel der agenda geplaatst zal worden, dat éen grondige behandeling beter gewaarborgd zal zijn. Een kort slotwoord van dank was het einde dezer zestiende Partijraadsvergade- I ring. Uitvaart Pastoor H. Quant te Noordwijkerhout DE METTEN. Nadat Vrijdag en Zaterdag honderden parochianen een bezoek gebracht hadden op de Pastorie, alwaar het lijk van den zoo plotseling overleden herder, pastoor H. A. J. M. Quant, was opgebaard, werd Zaterdagmiddag de lijkkist gesloten. Zondag werden de drie H. Missen opge dragen voor de zielerust van den pastoor. Onder de eerste en tweede H. Mis gin gen byna alle parochianen ter H. Tafel. Zondagmiddag om half drie werd het lijk overgebracht naar de kerk. Langs het kerkhof werd vanuit de pas torie naar de kerk gegaan. Voorop gingen eenige misdienaars met bet kruis en eeni ge eerw. geestelijken. Onder het zingen van het „De profundis" door het zang koor werd de lijkkist de kerk ingedra gen, die geheel gevuld was met geloovi- gen. Achter de lijkkist volgde het kerkbe stuur met eenige familieleden. De kist werd op een katafalk in het priesterkoor geplaatst. Hierna werd door de geloovigen gezamenlijk de rozenkrans gebeden, en de fileerden vele geloovigen langs de kata falk voor een laatst en groet Zondagavond om half acht werden de Metten gezongen. De kerk was wederom geheel gevuld met geloovigen. Bij de metten was agens de zeereerw. heer H. F. Heijtveldt, pastoor te Voorhout. Liakens waren de Rectoren Elsenbroek en Thijssen, resp. van de St. Bavo-Stichting en het Maria Gesticht Als cantor es fungeerden kapelaan N. Th. J. v. Schaik uit Amsterdam, oud-kapelaan van de parochie en kapelaan W. v. d. Togt van de parochie van de H. Engelbewaarders te Lisse. In het priesterkoor en rond de communiebank hadden plaats genomen een aantal heeren geestelijken, waaronder de Deken van Noordwijk. LAUDEN EN H. MIS. Om halftien hedenmorgen vingen de plechtige Lauden aan. Agens was hierbij de zeereerw. heer C. van Baren, pastoor te Den Haag, Diaken de zeereerw. heer J. van Baren, pastoor te Oudorp en sub-diaken den weleerw. heer kapelaan De Kleermacker. Cantores de weleerw. Pater B. van Genuchten OJ\M. en J. de Wit O.F.M. De plechtige H. Mis van Requiem werd hierna om 10 uur opgedragen door den hoogeerw. heer J. H. W. Borsboom, deken van Noordwijk met assistentie van pas toor G. van Baren als diaken en kap. De Kleermaeker als sub-diaken. Door het zangkoor werd een Grego- riaansche Requiem gezangen onder leiding van den heer J. A, M. Pijnenburg. De burgemeester en de beide wethouders woonden de plechtigheid bij. DE LIJKREDE. Na de H. Mis van Requiem werd de lijk rede gehouden door den weleerw. heer A. P. Kluivers, conrector van het St. Bavo- gesticht. De predikant had tot tekst gekozen: „Beati mortui, qui in Domino moriuntur. Zalig de dooden, die in den Heer sterven", woorden uit het doodenofficie der H. Kerk. Zoo is dan nu toch, aldus de predikant, nog geheel onverwacht, de slag gevallen: de groote slag, dien wij allen reeds zoo langen tijd duchtten. Pastoor Quant, de oprichter en eerste pastoor dezer parochie, is niet meer. Pastoor Quant is overleden. BUITENLAND. Een belangrijke overwinning van maar schalk Badoglio. Het leger van Ras Kassa omsingeld en vernietigd. (4de blad). De liquidatie van de muiterij te Tokio. (4de blad). Radio boodschap van den Engelschen Koning. (4de blad). De opstand in Chili in de kiem ge smoord. BINNENLAND. Vergadering Partijraad R. K. Staatspartij. (lste blad). Vergadering Tuindersvakbond L.T.B. (lste blad). De Nederl. Ambulance in Abessynië. (2de blad). Het gebruik van melkbrood. (2de blad). Doodelijk ongeluk op onbewaakten over weg bij Renkum. (lste blad). Brand in een draaiorgelbergplaats te Rot terdam. (Gem. Ber. 3de blad). OMGEVING. Uitvaart en begrafenis van pastoor H. J. A. Quant te Noordwijkerhout. (lste blad). SPORT EN WEDSTRIJDEN. Voetbal: Voor de LV.C.B.-competitie wint Spartaan van S.J.C.; D.S.S. kampioen der 2e klasse A. Voor den K.N.V.B. won U.V.S., Lugdunum en L.F.C. verloren. (2de blad). Wielrennen: Ned. renners in het bui tenland. (2de blad). Dammen: Rustenburg heeft de leiding in het tournooi om het kampioenschap van Nederland. (2de blad). Zijne ziel is binnengegaan door de donkere poort des doods in de lichtende eeuwig heid van den driewerf Heiligen God. Zijn lichaam, dat wij straks onder de hoede van onze Moeder, de H. Kerk aan den schoot der aarde gaan toevertrouwen, be vindt zich voor het allerlaatst op deze hei lige plaats, te midden van deze overgroote menigte van familie, vrienden en parochia nen. Wij gaan afscheid nemen van dezen voortreffelijken priester en zielenherder. Mij is de hooge eer te beurt gevallen, bij dit afscheid tot u allen het woord te mogen richten. Ik doe het wel met eenige hui vering, maar toch ook met groote toewij ding en liefde, omdat ik dezen eminenten priester steeds heb hooggeacht, korten tijd als mijn pastoor, meerdere jaren als een goeden, oprechten vriend. Uw overleden herder, beminde parochia nen, was een man, die een zeer hooge op vatting had van al zijn plichten als pries ter en als pastoor. Hij was een edele HET LIJK VAN DEN ZEEREEW. HEER H. A. J. M. QUANT. PASTOOR DER ST. JOSEPHKERK TE NOORDWIJKERHOUT, IN DE PASTORI/ OPGZBA ,-r>D.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 1