dah üibzrrdnsinXiuköè} oo&dincpmuJJjdsin No. 8347 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN De staf gebroken over Rotterdam 27ste Jaargang WOENSDAG 19 FEBRUARI 1936 3)e£cicbe}ic&yu/tcwü DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij rooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per weekt 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal Franco per post f 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 t GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: f 0.50 Dit nummer bestaat uit vier bladen. De verkiezingen in Spanje. De uitslag van de verkiezingen in Spanje heeft een pijnlijke verrassing gebracht. Een pijnlijke verrassing aan allen, die in het communistisch-socialistisch volksfront, dat in Spanje zulk een groote overwinning heeft behaald, een groote ramp zien! Als een groote ramp, als een geesel voor land en volk moet inderdaad worden be schouwd een overwinning van het commu nisme, dat zich baseert op, en propageert met èlle middelen, de verschrikkelijke leu gen van de godloosheid, de bestrijding van Godsdienst en Kerk. Terecht o.i. meent de „Maasbode", dat men ter volledige verklaring van het droe ve, wat zich nu in Spanje afspeelt, ver in de geschiedenis moet teruggaan. In de geschiedenis, die aantoont, dat de katholieke beginselen in dat katholieke land veel te weinig zijn uitgedragen en zijn beleefd in het maatschappelijk, in het so ciale, in het oeconomische leven. In de geschiedenis, die leert, dat de ka tholieken in dat katholieke land zelf hun invloed, hun kracht hebben verzwakt en ondermijnd door hun verde eldheid op politiek terrein. Spanje geeft een les, een droeve en har de les. Wij moeten het communisme bestrij den met alle geoorloofde middelen. Maar wij moeten het bestrijden niet al leen en niet allereerst op negatieve wijze. Wij moeten het communisme, wij moeten de ontevredenhe id de vruchtbare bodem van communistische en socialisti sche stelsels allereerst bestrijden op po sitieve wijze, n.l. door het Christendom ook in het maatschappelijk, in het sociale, in het oeconomisch leven te beleven.... TWEEDE KAMER. Het Gemeentebestuur onwillig om te bezuinigen zijn bevoegdheid om een bedrag in te hou- den op grond der wet op de financieele I betrekking. Spr. had voorts volkomen in zijn recht gestaan, als hij 2 yK millioen zou hebben teruggevorderd. Hij heeft Rotter dam ook geld voorgeschoten om de werk- loozen te betalen. Maar gisteravond heeft de wethouder van financiën het daarvoor noodige accountantsonderzoek voorgesteld als een middel voor de regeering om na te gaan, of de gemeente het geld wel aan de werkloozen uitkeert. Als de werkloozen het geld niet kregen, zou men heusch geen accountant noodig hebben om dit vast te stellen! (Vroolijkheid). Maar wat moet spr. zeggen van zoo'n optreden van den wet houder van financiën! De heer Schouten (A.R.): Hij had heelemaal niet moeten optreden, in zoo'n positie. Minister Oud zegt, dat in het uitkee- ringstijdvak 1934'35 Rotterdam 10.1 mil lioen uitkeering heeft gehad. Na de kor- tingswet werd hierop f 750.000 gekort. In het tijdvak 1935'36 kreeg Rotterdam met de garantieuitkeering erbij 9.8 millioen. Men ziet hieruit, hoe weinig de korting beteekent. In-de crisisuitgaven kreeg Rotterdam in 1933 een bijdrage van 33.6 pet. Praktisch heeft Rotterdam geen cent van zijn crisis- uitgaven behoeven te dekken. Het werd geheel gegeven door het rijk, deels fonds perdu, deels als renteloos voorschot. Wel iswaar drukt op Rotterdam ook de ge wone armenzorguitgave. Het totaal op de begrooting voor '36 wegens werkloosheid en armenzorg is 34 millioen, waaronder 3 millioen voor tekorten van vroegere diensten, welk bedrag spr. aftrekt. Dan Nadat de Tweede Kamer het wetsont werp tot instelling van een Weerfonds had goedgekeurd, is aan de orde de interpel- latie-Schalker over het beleid der Regee ring ten aanzien van Rotterdam. De heer Schalker (Comm.) stelt de volgende vragen: Is de regeering van meening, dat de re geling en het bestuur van de huishouding der gemeente Rotterdam grovelijk worden verwaarloosd, in den zin van art. 144, 4e lid der Grondwet? Indien dit niet de meening der regee ring is, wil zij de Kamer dan mededee- len, waarom zij, door het onthouden van kasgeld aan het tegenwoordige gemeente bestuur, de financieele moeilijkheden van Rotterdam aanzienlijk helpt verzwaren? Wat is de aanleiding, dat de regeering aan het tegenwoordige gemeentebestuur van Rotterdam weigert kasgeld te ver strekken, terwijl zij dit tegenover het vo rige gemeentebestuur nimmer deed, hoe wel op momenten de kasgeldschuld van Rotterdam onder het vorig college aan zienlijk hooger was, dan thans het ge val is? Is de regeering niet van meening, dat de moeilijkheden der gemeente Rotterdam, voor een deel het gevolg van de crisis, voor een aanzienlijk deel ook het gevolg zijn van de oeconomisch politiek der landsregeering en haar financieele politiek ten aanzien van de gemeenten in het al gemeen? Is de regeering niet van meening, dat haar tegenwoordig financieel beleid ten aanzien van Rotterdam, ten onrechte, de meening zou kunnen doen ontstaan, dat Rotterdam niet meer credietwaardig is en acht de regeering dit met haar verantwoor delijkheid in overeenstemming? Minister De Wilde geeft een staats rechtelijke uiteenzetting. De Minister van Binnenland- sche Zaken, de heer De Wilde, zegt, dat het hier een gemeente betreft die nu al een paar jaar goeddeels met Rijkshulp moet worden gefinancierd. De beide eer ste vragen van den interpellant getuigen van onvoldoende inzicht in de staatsrech telijke verhoudingen. De eerste vraag is geheel prematuur. Zoover zijn wij geluk kig nog niet. Een geval als van Beerta is hier niet aanwezig. Ware dit wel het ge val, de regeering had voor Rotterdam een wetsontwerp moeten indienen. Blijkt uit een krachtig optreden der gemeente, dat zij den ernst van den toestand begrijpt, dan zal het geval van art. 144 niet intre den en dan zal de regeering de stad niet alleen laten staan. Wat betreft de tweede vraag, in grond wet en wet is nauwkeurig aangegeven, in hoeverre de regeering in het bestuur van een gemeente kan ingrijpen. De houding van de regeering tegenover de kasgeld- aanvragen echter wordt niet beheerscht door de desbetreffende bepalingen. Slechts in bijzondere gevallen kan het rijk optre den en daarbij moet worden aannemelijk gemaakt, dat de gemeente, welke door het rijk geholpen wordt, haar budget saneert. De regeering heeft niet den indruk, dat Rotterdam dit doet. De gemeente zelve becijfert het budgetaire tekort voor 1936 op 17.1 millioen. En het gemeentebestuur verweerde zich dan nog in een bespreking met de regeering tegen aandrang naar sa larisverlaging. Minister Oud levert critiek op B. en W. van Rotterdam. De Minister van Financiën, de heer Oud, zegt, dat Rotterdam's budge taire toestand al vele jaren moeilijk is. De gemeente heeft ruim 18 millioen ongedekt op crisisuitgaven van 1930'33. Rotterdam had op den gewonen dienst te korten, in 1932 van 1.5 millioen, '33: 1.9 en '34: 3.3 millioen. Voor 1935 ramen B. en W. het te kort op 5 millioen. In totaal is er 38 mil lioen tekort, waarvan het rijk 9 millioen als renteloos voorschot geeft, zoodat rond 30 millioen gedekt moet worden. Met nadruk komt spr. ertegen op, dat de regeering haar houding zou laten in- fluenceeren door de politieke samenstel ling van het college. Iets anders is, of die politieke samenstelling niet van invloed is op zekere maatregelen, waartoe het colle ge besluit. Feitelijk staat Rotterdam voor 44.8 millioen op het oogenblik bij de re geering in het krijt. Er is een volstrekt gemis aan bereidheid bij B. en W. om mee te werken aan een saneering. Het nieuwe college vond bij zijn optreden een begrooting met 17 millioen tekort. In October vroeg het nieuwe col lege 4 millioen kasgeld. Spr. zei toen, dat hij zou beginnen met het te geven, maar dat er zoo spoedig mogelijk gepraat moest worden. Toen is op 4 November geconfe reerd. Het nieuwe college was toen twee maanden aan het bewind. Spr.'s ambtge noot en spr. vroegen, wat B. en W. dach ten te doen om het tekort zooveel mogelijk te verminderen. Spr. drukt zich zoo zacht mogelijk uit, als hij zegt, dat men stond tegenover een volkomen passiviteit bij B. en W. Zij wilden zelfs niet overgaan tot een salarisverlaging, als waartoe het rijk reeds had besloten. Desondanks heeft spr. nog weer 2 millioen voorschot gegeven. Maar men kwam op deze wijze geen stap verder. Als de dienst voor '36 op zichzelf sloot, zou de eerste stap op den weg naar sa neering reeds gezet zijn en dan behoefde men zich over oude tekorten geen zorgen te scheppen. Wij vroegen dus niet het on mogelijke van Rotterdam. Maar Rotter dam verklaarde zich niet bereid mee te werken tot reëele uitgavenvermindering en wenschte geen eigen verantwoordelijk heid te dragen voor salarisverlaging. Spr. becijfert, dat men tenslotte niet meer dan 3K ton aan reëele bezuiniging kon opbren gen.'De regeering kon daarmee geen ge noegen nemen en moest wel eischen, dat er 2 millioen bezuinigd zou worden. Maar zij heeft nooit geëischt, dat Rotterdam zelf en alleen het geheele tekort zou dekken. Men kwam met een zoogenaamde vermin dering der begrooting van 2 millioen, maar daarbij was geen sprake van reëele bezui niging. De wethouder van financiën zei, dat hij het verantwoord achtte om 1 millioen op de bedrijven minder te doen afschrijven, als de regeering aan de ge meente een vaste leening verstrekte. Aan reëele bezuiniging kwam er niet meer dan 885.000. Verder hebben wy met geen mogelijkheid de gemeente kunnen krijgen. Toch heeft spr. geen gebruik gemaakt van drukt 30.6 millioen op den dienst voor '36. De zuivere kosten voor de gemeenten zijn 29.3 millioen, waarin het rijk vergoedt 15.7 millioen voor crisisuitgaven, een extra- bijdrage (netto) van millioen. Dus draagt het rijk 16.2 millioen bij. De ge meente betaalt netto 13.1 millioen. Het rijk betaalt dus nog meer dan 50 pet. De regeering heeft herhaaldelijk aan Rotterdam te kennen gegeven: wij zijn ons van uw moeilijke positie volkomen bewust. Maar de gemeente stelt zich op het stand punt, dat het rijk alles moet doen. In de vierde vraag van den interpellant wordt het voorgesteld, alsof het rijk de cred iet waardigheid van Rotterdam zou aantas ten. De voorwaarden, die het ryk stelt, hebben juist tot doel, de gemeente weer geschikt te maken voor de vrije markt. Maar de gemeente werkt niet mee. De heer Schouten (A.R.): Vroeger noemden zij dat sabotage. Minister Oud zegt, dat men in het ge meentelijke bestuur gedragen moet wor den door een geest van noodzakelijkheid van saneering en bezuiniging. Maar de ge meentelijke diensten kunnen niet mee werken, als zij denken: onze chefs doen het zelf toch niet. Na de toespraak van den Minister voe ren over dit punt het woord de heeren Donker (Soc. Dem.), Schouten (A. R.) en Drees (Soc. Dem.). Na dupliek van de Ministers De Wil de en Oud wordt de interpellatie geslo ten. In behandeling kwam daarna de Suri- naamsche begrooting. De vergadering werd te 6 uur verdaagd tot hedenmiddag 1 uur. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De opstandelingen zijn in Paraguay vol komen meester van den toestand. Presi dent Ayala is afgetreden.. (2de blad). Na de Italtaansche overwinning bij Ma- kalle. (2de blad). De linksche stembusoverwinning in Spanje. (2de blad). BINNENLAND. De Tweede Kamer heeft het regeerings- beleid inzake Rotterdam behandeld. (1ste blad). In de Eerste Kamer is bij de behandeling van de begrooting van buitenlandsche za ken gesproken over Nederland als lid van den Volkenbond. (1ste blad). DE GEHEIMZINNIGE EPIDEMIE. Twaalfhonderd dooden in het Noorden en Westen. SANTAREM, 19 Febr. A. N. P.) De medici zijn er nog altijd niet in geslaagd een volledige diagnose op te stellen van de geheimzinnige epidemie, die in ver schillende gebieden woedt. Volgens niet bevestigde mededeelingen heeft de ziekte in het Noorden en het Westen 1200 doo den geëischt. Q)Lmi l^)arvcL sum BB7 - 0176 H

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 1