DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
27ste Jaargang
DINSDAG 18 FEBRUAhl 1936
No. 8346
3)e GeiclóeheGoii/fccmt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
De loonbijslagregeling voor
den Landbouw en Veeteelt.
De met 15 September 1935 in werking
getreden regeling voor bijslag in de loo-
nen, welke zijn uitgekeerd aan arbeiders,
die in eenig bedrijf tewerk zijn gesteld
bóven het bestaande personeel (waarover
wij reeds eerder schreven) is met 31 De
cember 1935 komen te vervallen.
Velen hebben zich afgevraagd, of deze
wijze van plaatsing van werkloozen in het
vrije bedrijf nog verder zou worden uit
gewerkt. Gezien de ervaringen met deze
regelingen opgedaan, leek het aanvanke
lijk, dat deze goedgemeende actie ten
doode was opgeschreven. Kort na 31 De
cember evenwel verschenen in de dagbla
den mededeelingen, waarbij het heette,
dat de Minister van Sociale Zaken, na am
pele overweging, de regeling inzake den
loonbijslag voor den landbouw, na 31 De
cember, zou voortzetten.
Temeer juichen wij deïe beslissing toe,
omdat nii gewerkt kan worden aan een
grondige voorbereiding der nieuwe rege
ling, welke eerst met 1 Mei a.s. in wer
king zal treden. In den brief, welke de
gemeentebesturen van de Inspectie te
Noordwijk hebben ontvangen, wordt me
degedeeld, dat het noodzakelijk is, dat ver
schillende wijzigingen in de bestaande re
gelingen Worden aangebracht. De voor
bereiding van een en ander vergt eenigen
tijd, terwijl tevens bereikt wordt, dat aan
sluiting wordt verkregen met een periode,
welke geheel overeenstemt met de gebrui
ken in den landbouw; de regeling geldt
dan van 1 Mei 1936 tot 30 April 1937.
Verblijdend is, dat aan den aandrang
van vele gemeentebesturen gevolg is ge
geven om de minimumloonbasis niet voor
de geheele gemeente gelijk te stellen, doch
voor elk bedrijf afzonderlijk een loonbe
drag te bepalen, waar boven steun moge
lijk is. Een tweede bezwaar tegen de oude
regeling, dat niet alleen werkloozen in het
bedrijf geplaatst konden worden, doch een
ieder, die zich hiervoor aanmeldde, is on
dervangen, door als voorwaarde te stel
len, dat de extra-werkzaamheden, wil
subsidie kunnen worden verleend, moe
ten worden verricht door werkloozen, die
ingevolge de daarvoor bestaande regelen,
voor hulp ingevolge de steunregeling c.q.
werkverschaffing in aanmerking komen.
De taak der gemeentebesturen en de
overweging of tot de regeling zal worden
toegetreden, wordt hierdoor zeer verlicht.
Voor echter over te gaan tot een bespre
king van de nieuwe regeling, waarover
alle voorschriften nog niet zijn ingeko
men, willen wij even de aandacht vestigen
op enkele moeilijkheden, welke voort
spruiten uit het stopzetten der oude rege
ling.
In vele bedrijven, die in 1935 voor den
toeslag in aanmerking zijn gekomen, zijn
werkzaamheden verricht, welke voor 31
December 1935 niet beëindigd zijn. Wij
noemen o.m. het uitbaggeren van slooten,
werk dus. dat in 1935 is begonnen, doch
eerst in 1936 geheel voltooid kan worden.
De werkgevers zullen zich de vraag niet
hebben gesteld bij het tewerk stellen der
arbeiders of voor het geheele werk toeslag
wordt gegeven of slechts tot 31 December.
Naar wij meenen, hebben velen in de ver
onderstelling geleefd, dat de regeling wel
zou worden verlengd. Deze vlieger is ech
ter niet opgegaan.
De gemeente, waarin ondergeteekende
werkzaam is, heeft deze bezwaren bij oen
Inspecteur te Noordwijk ontwikkeld en
gevraagd of de mogelijkheid bestond voor
werkzaamheden, in 1935 begonnen, doch
niet voltooid, een verlenging te verkrijgen
van den toeslagregeling. Het sprak wel
haast vanzelf, dat de werkgevers, die toch
ook de gemeente ter wille zijn geweest
door het in dienst nemen van werklooze
arbeiders, niet de dupe mochten worden
van een plotseling afbreken van een rege
ling, welke voor hen financieele nadeelen
zou opleveren. En waartoe zij zeker niet
zouden zijn overgegaan, indien zij geweten
hadden, dat slechts in een gedeelte
der totale loonen toeslag zou worden ge
geven. De gemeentebesturen, die hun me
dewerking hadden toegezegd aan meerge
noemde regeling, behoorden dus al het
mogelijke te doen om zulk een nadeel te
voorkomen.
De oplossing in deze richting werd ech
ter door den Inspecteur niet aanvaard. De
ondervonden bezwaren van de stopzetting
van de toeslagregeling voor den landbouw
en veeteelt werden door den Inspecteur
zeer goed aangevoeld. Het afmaken der
werkzaamheden met een toeslagregeling
werd evenwel niet mogelijk geacht. Eener-
zijds kunnen wij hierover verheugd zijn,
omdat de administratieve werkzaamhe
den, door het ontbreken van voldoende
routine traag werkten, anderzijds werden
de bezwaren voor den landbouw en vee
teelt niet onderschat.
Om aan alles tegemoet te komen, werd
overwogen om de resteerende werkzaam
heden in werkverschaffing te doen uit
voeren, waartoe de mogelijkheid geopend
werd. Deze werkverschaffing zou zich dan
uitstrekken tot die werken, die in 1935
niet voltooid waren.
Evenals bij de uitvoering der regeling
op 15 September 1935, staat de gemeente
ook nu weer voor de vraag, op welke wijze
deze vorm van werkverschaffing moet
worden toegepast. Het opmaken van een
lijst van veehouders waar werk moet wor
den verricht; een raming van bij ieder te
verwerken loonen; het deel dat voor re
kening van belanghebbenden dient te blij
ven, alle vragen, die ter uitvoering zijn
voorgelegd aan het gemeentebestuur. Het
gevolg zal zijn, dat aan deze minieme
werkzaamheden omgekeerd evenredige
administratieve werkzaamheden verbon
den zijn.
In het bovenstaande ligt vanzelfsprekend
opgesloten, dat deze werkverschaffing al
leen geldt voor hen, die tot de toeslagre
geling van 1935 zijn toegetreden, terwijl
nu de beperking is gemaakt, dat. alleen
ondersteunde werkloozen of in werkver
schaffing geplaatste werkloozen tewerk
mogen worden gesteld.
De werkgever zal in dit geval het loon
niet bepalen, doch hiervoor bij de gemeen
te moeten aankloppen, die tevens zal voor
schrijven op welke wijze zij zich den gang
van zaken denkt.
Als wij de overtuiging hebben, dat de
werkgevers (i.e. landbouwers en veehou
ders) financieel gebaat zijn bij een oplos
sing, als hierboven is aangegeven, dan
zullen de werkzaamheden, welke aan de
uitvoering ervan verbonden zijn, ruim
schoots beloond zijn.
De waarde dezer belooning stijgt naar
mate de waardeering voor dit werk groeit.
Woubrugge.
SCHAMINéE.
DE R. K. VREDESBOND IN
NEDERLAND.
DE PAUS EN DE VREDE.
In den foyer van den Rotterdamsohen Ti-
voli-Sdhouwfourg kwam ji. Zaterdag de R.
K. Vredesbond in Nederland in jaarverga
dering bijeen. De voorzitter, prof. Mag. dr.
J. B. Kors O.P. in Nijmegen, constateerde j
met buitengewoon genoegen de groote op
komst van leden uit het geheele land. Spr.
zeide in zijn openingswoord, dat het thans
ieders heiligen plicht is, zooveel mogelijk
Opstand in Paraguay
VERBINDINGEN MET HET BUITENLAND
VERBROKEN.
BUENOS AIRES, 18 Febr. (A.N.P.).
Maandagavond werden hier via Montevideo
berichten ontvangen, volgens welke in Pa
raguay een opstand zou zijn uitgebroken.
Deze berichten waren aanvankelijk echter
niet te controleeren, daar alle verbindin
gen met Asuncion gestoord waren. Ook het
Paraguaansche gezantschap had geen ver
binding.
Tegen middernacht bevestigden mededee
lingen uit de Paraguaansche stadjes Villa-
rica en Envarnacdon, die via de Argentijn-
sche grensstad Posadas binnenkwamen, dat
in Asuncion een opstand is uitgebroken.
Volgens deze berichten is de toestand in de
hoofdstad ernstig; in de straten zouden
hevige schietpartijen plaats hebben. Lei
ders van den opstand, die zijn oorzaak vindt
in ontevredenheid der officieren, zouden de
kolonels Smith en Recalde zijn, die zich in
den Chaoo-oorlog zeer hebben onderschei
den.- De telefoon- en telegraaflijnen rondom
de stad zouden vernield zijn.
Volgens andere berichten zouden twee re
gimenten in opstand zijn gekomen en leden
der regeering in het arsenaal hebben opge
sloten. Een derde regiment zou de regee
ring trouw zijn gebleven en de rebellen be
strijden.
Het Argentijnsche riviereskader heeft last
gekregen, stroomopwaarts te varen en in de
nabijheid van Posadas voor anker te gaan.
De opstand geslaagd. Nieuwe
regeering verwacht.
Nader wordt uit Asuncion gemeld, dat de
rebellen volkomen meester van het terrein
zyn. Men verwacht de uitgifte van een of
ficieel communiqué, waarin de vorming van
een nieuwe regeering wordt aangekondigd
De kalmte is teruggekeerd.
President Ayala gevlucht.
BUENOS AIRES, 18 Febr. (A.N.P.) In
verband met de geslaagde omwenteling in
Paraguay is de president dier republiek,
Ayala, uit Asuncion gevlucht. De minister
van buitenlandsehe zaken is gevangen ge
nomen.
activiteit aan den dag te leggen in dienst
van den vrede. Dit werk voor den vrede is
een volstrekt noodzakelijk werk. De oorlog
is immers in zich niet goed. Wij moeten
steeds trachten, hem te vermijden, zooals
een zieke plek in het menschelijk lichaam
soms dient te worden uitgesneden. Spr. kant
zich tegen een verkeerde ideologie van ge-
weldsverheerlijking, enz. die in Europa, ja
zelfs in het eigen vaderland aan het opko
men is. Daartegenover stelt hij de echte
christelijke vredesgedachte. Wij moeten
vasthouden aan de leer van onze Moeder de
Heilige Kerk. Een echte katholieke vredes
beweging onder het eigen katholieke volk
is van zeer groot belang. Vervolgens her
dacht prof. Kors in eerbiedige bewoordingen
wijlen mgr. Aengenent, die steeds volop met
den bond medeleefde en het eerelid wijlen
mej. F. M. Peeters, die voor de vredesactie
onder de katholieke vrouwen van Neder
land zich buitengewoon verdienstelijk heeft
gemaakt. Hierna lazen de beide secretaris
sen, de heeren August Boudens en Ko de
Haan, hun jaarverslagen voor, betrekking
hebbende respectievelijk op de interne orga
nisatie en de landelijke actie. De Katholie
ke Vredesbond telt reeds 23 afdeelingen in
ons land, behoudens diverse oomité's en
vele correspondentschappen. Voorts zijn alle
katholieke stands-en vakorganisaties van
Nederland corporatief aangesloten. Na voor
lezing van 't financieel jaarverslag van den
bondspenningmeester mr. dr. Lambert Jans-
sens uit Eindhoven, werd het woord ver
leend aan den Zeereerw. ZeergeL Pater Ro
bert Regout S.J. uit Nijmegen, tot het hou
den zijner met belangstelling en spanning
tegemoet geziene rede over „Z.H. de Paus
en de Vrede".
De gewijde redenaar begon met er op te
wijzen, dat Z.H. de Paus in de encycliek
„Ubi Arcano" zeer scherp omlijnd het door
Hem te voeren kerkelijk beleid uiteen
heeft gezet en speciaal nog wel de laaste
jaren blijk gegeven heeft, dat Zijn devies
„Pax Ohristi in Regno Ghristi" voor Hem
een daadwerkelijk program beteekent. Spr.
gaf een uitvoerige uiteenzetting, op welke
wijze de laatste maanden den Paus van di
verse zijden het verwijt wordt gemaakt, niet
in duidelijke bewoordingen stelling te ne
men ten opzichte van de brandende vraag
stukken, die de huidige politiek beheer-
schen, speciaal wat betreft het Italiaansch-
Abessijnsch conflict Daarachter voelt men
een streven, Hem door middel van een open
lijk ultimatum in een scheeve positie te
dringen, teneinde op die wijze te pogen,
Zijn autoriteit te ondermijnen. Velen achten
het zoo gemakkelijk voor den Paus, om in
een duidelijke encycliek Zijn meening over
het huidige conflict neer te leggen. Ditzelf
de verschijnsel, den Paus tot een uitspraak
te dwingen, was ook tijdens den wereldoor
log te zien. De Heilige Vader heeft echter
zoowel toendertijd als thans Zijn beginse
len duidelijk uiteengezet, doch kan niet in
de toepassing dezer 'beginselen treden. Pius
XI heeft in het jaar 1935 wel achtmaal Zijn
standpunt omtrent het vraagstuk van oor
log en vrede uiteengezet. Hij duidde hier
bij nooit op een speciaal land, doch dacht
vooral aan de mogelijkheid van een Euro-
peeschen oorlog, die Hij absoluut veroor
deelt, getuige Zijn bede: „Verstrooi Heer,
de Volkeren die den oorlog willen!"
De Paus geeft in die redevoeringen scherp
omlijnde beginselen, doch trekt geen con
clusies. Zfjn bedoeling is het, den verant
woordelijken leiders der volkeren zelf uit
deze beginselen te laten beoordeelen, of hun
zaak goed dan wel kwaad is. Spr. is van
oordeel, dat er gegronde redenen zijn voor
de houding des Pausen.
Als Hij beginselen naar voren brengt,
treedt Hij op als Leeraar, doch bij de toe
passing daarvan zou hij optreden als'Rech
ter. De laatste zou Hij kunnen en mogen,
indien beide partijen aan Hem de beslissing
zouden overlaten en Zijn uitspraak vervol
gens zouden nakomen en eerbiedigen. Ten
slotte wijst spr. op de stille, doch zeer
krachtige actie van de Pauselijke diploma
tie. Z. H. vraagt thans vooral aan iedereen
om een vurig gebed voor den vrede om een
gunstige en wijze oplossing der hangende
conflicten. Voor ons, katholieke vredesbon-
ders, is de taak weggelegd, als eersten op
I 's Pausen dringend beroep daadwerkelijk te
reageeren (langdurig en daverend applaus).
De hoogste belangwekkende rede van pa
ter Regout, waarvan wij hierboven een zeer
beknopt overzicht geven, zal eerstdaags,
herzien en vermeerderd, door den R.K. Vre
desbond in Nederland in brochure-vorm
worden uitgegeven.
Hierna kwam de Hoofdibestuursverkiezing
aan de orde. Tot bondsvoorzitter werd met
algemeene stemmen herkozen prof. mag. dr.
J. B. Kors O.P., terwijl als vice-voorzitter
werd gekozen prof. C. Timmer, Ord. Carm.
uit Zenderen (Ov.). Beiden dankten voor
het opnieuw in hen gestelde vertrouwen.
Voor de volgende leden van het hoofdbe
stuur, pater mr. dr. D. Beaufort, O.F.M.,
mgr. P. Groenen en L. H. van Rooyen (Am
sterdam), die wegens drukke werkzaamhe
den aftraden, werden gekozen de heeren H.
van Vliet uit Gouda, J. A. de Jong te Voor
burg en mej. M. Romme uit Den Haag.
Bij de uitvoerige besprekingen betreffen
de de Bondsactie werd het voorstel goed
gekeurd, om de actie-werkzaamheden over
gewestelijke rayons te verdeelen. Voorts
werd een mededeeling gedaan, dat het
Bondsorgaan „Pro Pace" belangrijk zal
worden uitgebreid en dat propaganda-ma-
teriaal voor de R.K. Scholen zal worden be
schikbaar gesteld. Op voorstel van de afdee
ling Rotterdam zal worden overgegaan tot
het instellen van een redactie-commissie
voor de uitgifte van populaire brochures en
geschriften. Bij de rondvraag werd door de
afdeeling Oldenzaal aangedrongen op nau
wer contact met den RX. Vrouwenbond,
terwijl de afdeeling Haarlem aandrong op
hechter internationale samenwerking met
de bestaande buitenalndsche katholieke vre-
desbonden. In zijn slotwoord dankte prof.
Kors allen voor hun opkomst en betoonde
activiteit in het afgeloopen jaar, waarbij
hij zich in het bijzonder richtte tot de af
tredende hoofdbestuursleden, speciaal tot
pater m. dr. D. Beaufort, O.F.M., die sinds
tien jaar in de voorste gelederen der Ka
tholieke vredesactie heeft gestaan en aan
wien de Bond dam ook gorote verplichtingen
heeft. De vergadering onderstreepte deze
woorden met langdurig applaus. Met den
Kaholieken Vredesgroet werd vervolgens
de zeer geslaagde bijeenkomst gesloten.
De verkiezingen in Spanje
MADRID, 18 Februari. (A.N.P.) Volgens
een voorloopige schatting luiden de uitsla
gen der Spaansche parlementsverkiezingen
als volgt:
Katholieke Volksactie (A.E.D.A.) 120
Spaansche Vernieuwingsbeweging 13
Traditionalisten 11
Agrariërs 12
Onafhankelijken 12
Rechtsche party en 168
Catalaansche rechterzijde (Liga) 10
Radicalen 5
Eigenlijke Centrum (Portelisten, Pro
gressisten en Onafhankelijken) 21
Mauristen 2
Baskische nationalisten 3
Centrumpartijen 41
Republikeinsche Unie 27
Links-republikeinen 63
Sociaal-democraten 77
Catalaansche linkerzijde (Equerra) 22
Commun isten 11
Syndicalisten 2
Catalaansche Unie 5
Versoheidene andere Catalaansche
linkergroepen 7
Valanzialistische Esquerre 1
Onafhankelijken 5
Federalisten 1
Linksche partyen 221
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Opstand in Paraguay. (1ste blad).
De uitslag van de verkiezingen in Spanje
(lste blad).
De linksche partijen hebben in Spanje
een stembusoverwinning behaald. De staat
van beleg in verschillende deelen van het
land afgekondigd. (2de blad).
De overwinning der Italianen bij Ma-
kalle. (2de blad).
Nieuwe aanval op Duitsche kloosters.
(2de blad).
Bloedige nederlaag van de communisten
in China. (2de blad).
RECHTZAKEN
ZIJN VROUW GEDOOD
De Haagsche rechtbank heeft uitspraak
gedaan in de zaak tegen den olieventer
H. O., thans ged., die terecht heeft gestaan
wegens doodslag gepleegd op 11 Septem
ber j.l. in zijn woning aan de Geest te
's Gravenhage, waarbij hij zijn 23-jarige
echtgenoote van het leven beroofde, door
haar in slapenden toestand met een moer-
sleutel gewelddadig op het hoofd te slaan.
Naar verdachte beweerde, heeft hij deze
daad gepleegd nadat de vrouw hem had
medegedeeld, dat zij even te voren haar
kind van vier weken zou hebben gedood.
Door den officier van justitie, mr. Hoek
stra is tegen O. tien jaar gevangenisstraf
geëischt.
De rechtbank heden uitspraak doende,
veroordeelde verdachte tot zeven jaar ge
vangenisstraf.
De oorlog in Abessinië
HET ITALIAANSCHE LEGER-
BERICHT.
ROME, 18 Febr. (A. N. P.). Maarschalk
Badoglio seint het volgende 129ste leger-
bericht:
De verliezen van den vijand tengevolge
van den slag bij Enderta zyn zeer groot.
Overal waar hij trachtte onze opmarsch te
stuiten, moest de vijand het veld ruimen
met achterlating van tal van dooden. Men
kan het aantal dooden op 5 a 6000 stellen
en het aantal gewonden op minstens het
dubbele, terwijl ook het aantal gevange
nen zeer groot is. De verliezen aan onze
zijde zijn de volgende: van het nationale
leger gesneuveld 12 officieren en 122 min
deren, gewond 24 officieren en 499 minde
ren. Van de Eritreesche troepen gesneu
veld 54 en gewond 76. Van de troepen van
Qnderta, samengesteld met de wapenen
van Ras Koeksa, 8 gesneuvelden en 7 ge
wonden.
Van het groote aantal vliegtuigen, dat
aan den strijd heeft deelgenomen, is een
bombardements vliegtuig niet naar zijn
basis teruggekeerd. De luchtmacht gunt
den vluchtelingen, die naar het Zuiden
terugtrekken, geen rust.
ONZE SCHAATSENRIJDERS
NAAR OSLO.
MUNCHEN, 18 Febr. (A. N. P.). Mor
gen zullen, naar wij vernemen, de Neder-
landsche schaatsenrijders Langedijk en
Koops naar Noorwegen vertrekken, waar
zij te Oslo zullen deelnemen aan interna
tionale wedstrijden, welke aldaar worden
georganiseerd. Behalve onze beide land-
genooten rullen te Oslo ook de Amerika
nen Freisinger Schroeder en Petersen, de
Oostenrijkers Stiepl en Wazulek en van
zelfsprekend de sterke Noorsche rijders
aan de start komen. Waarschijnlijk zullen
Langedijk en Koops na Oslo nog enkele
malen in Noorwegen uitkomen. Data en
plaatsen hiervan zijn nog niet vastgesteld.
De trip, welke onze beide landgenooten in
Noorwegen zullen maken, zal ongeveer 3
l weken duren.
ERNSTIG VERKEERSONGELUK.
BERLIJN, 18 Febr. Vanmorgen vroeg is
te Charlottenburg een goederensneltrein
op een autobus ingereden. De bestuurder
en de conducteur van de bus, die zwaar
beschadigd werd, zijn ernstig, en 6 passa
giers licht gewond.
MILITAIR VLIEGTUIG NEERGESTORT.
TOKIO, 18 Febr. (A. N. P.). By Tateya-
ma is een marinevliegtuig neergestort en
vernield. De piloot wist zich te redden door
van zyn valscherm gebruik te maken.
ZES DOODEN DOOR EEN LAWINE.
NEW YORK, 18 Febr. (A. N. P.) In het
gebergte bij Nances in den staat Colorado
heeft een lawine plaats gehad, waardoor
verschillende gebouwen van een mijnon
derneming werden vernield. Zes menschen
werden gedood, twee ernstig gewond.
VLIEGTUIG VERMIST.
RIO DE JANEIRO, 18 Febr. (A. N. P.)
Men vreest, dat het postvliegtuig van de
Condor-maatschappij „Tornado" als ver
loren moet woiden beschoawd. Het vlieg-
I tuig is Vrijdag 1.1. met een bemanning van
vier koppen van Natal naar Afrika ge
start, doch sedert dien heeft men niets
1 meer van het toestel vernomen.
