STADS
NIEUWS
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Brand in het Studentenhuis „De Stins
27ste Jaargang
MAANDAG 10 FEBRUARI 1936
No. 833S
S)e Celd^efveSoii^iit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitfcetafing:
Voor Leiden 19 cent per weekt 2.50 per kwartel
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 V
GIRONUMMER 103033, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
V Toen en nu en de toekomst
Wy zijn dankbaar voor het feit, dat ka
tholieken bun kinderen kunnen toevertrou
wen aan een katholieke school. Wij zijn er
dankbaar voor.
De overtuiging van het nut en de nood
zakelijkheid van katholiek onderwijs, van
eigen, bijzondere scholen die overtui
ging kan in den een levendiger, dieper zijn,
dan in den ander, alle katholieken
zullen dit bezit toch waardeeren. Alle zul
len waardeeren, dat wij, als katholieken
hebben de vrijheid en het recht, om in
scholen, ingericht naar onze eigen levens
overtuiging, de kinderen te laten onder
wijzen en vormen voor het latere leven.
Allen zullen waardeeren, dat wij niet lan
ger gedwongen zijn, mee te bekostigen de
scholen voor openbaar onderwijs, terwijl
wij daarnaast als privilegie onze eigen
scholen mochten oprichten en zelf betalen.
Maar wij vergeten bij de waardeering
van dit feit al te gemakkelijk, dat het an
ders is geweest en óók anders kan worden.
Dat het anders is geweest. In de laat
ste uitgave van „Het Schoolbestuur" wordt
herinnerd aan een artikel in 1876 geschre
ven, handelend over de vraag: „Welke hin
derpalen staan de verdere- ontwikkeling
van het R. K. onderwijs in den weg, en
wat kan er aangewend worden, om het
kwaad te verhelpen?"
Zwaar geladen van pessimisme is de toon
van den schrijver. De schrijver ziet de toe
komst donker, zeer donker in en aarzelt
niet als zijn vaste overtuiging weer te geven
,dat ons Bijzonder Onderwijs, in welks
bloei wij ons sedert eenige jaren mogen
verheugen eerlang zal vervallen door ge
brek aan hulppersoneel". Hij wijst op de
teekenen van den tijd.
„Wij mogen het ons niet ontveinzen, dat
thans reeds eenige scholen in kwijnenden
staat zijn, en er zelfs al eene school is ge
sloten geworden, wegens gebrek aan hulp-
personeel''.
Nu bezitten de katholieken hun scholen
voor L.O bij duizenden (2681), maar in
184 lag het totaal zeker niet ver boven de
300 en in het Bisdom Haarlem beteekende
de sluiting van één bijzondere school een
daling van 2%. In wanhoopsstemming roept
bedoelde schrijver uit: „Wat baat al het
spreken over leer- en hulpmiddelen in de
school, inoien het eerste en noodzakelijkste
hulpmiddel (de onderwijzer) ontbreekt?"
Schrijver legt het feit vast, „dat de R. K.
school geen gebrek aan personeel zou heb
ben, indien de R. K. onderwijzers, aan de
openbare school werkzaam, hun krachten
wilden wijden aan het Bijzonder Onder
wijs".
Zóó was het 'n vijftig, jaren geleden.
Nu is de toestand zoo veel verbeterd.
Maar 't kan weer zóó worden als het
was in 1875, en óók erger, onrechtvaardiger,
onbillijkei voor ons.
Wij kunnen niet twijfelen aan dit be
schamende feit, dat meerdere katho
lieken als spotten met de waarde van het
groote bezit op onderwijsgebied, wat door
dit staat vast veel arbeid der R. K.
Staatspartij is verkregen!
DE BISSCHOPS-WUDING.
Men verzoekt ons opname van het vol
gende:
De ingang voor de priesters in de ka
thedraal, aangeduid met no. 2, is aan de
rechterzijde van de piebanie bij de Maria
kapel.
NA DE BISSCHOPSWIJDING.
Recepties op het Bisschoppelijk Paleis.
Onmiddellijk na de plechtigheden in de
Kathedraal is er morgen voor een zeer
klein getal, daartoe expresselijk uitgenoo-
digd, een speciale Receptie, waarbij óók
aanwezig zal zijn Z. H. Exc. Monseigneur
P. Giobbe, de Consecrator.
Vervolgens van 1.452.30 uur voor de
E.E. Geestelijkheid. En van 2.304.00 uur
voor Religieusen en voor de leeken, niet
voor vertegenwoordigers van organisaties.
Zondag a.s. van 2.003.30 uur recep
tie voor vertegenwoordigers van organisa
ties: a. uit het land; b. uit het Bisdom; c.
uit de stad. Toespraken kunnen niet wor
den gehouden.
De gewone audiënties zullen deze week
niet plaats hebben.
De nieuwe klokken der
St. Petruskerk
De klokken luiden. Wat dat luiden be
duidt?
Als de klokken door de straten der stad
of over de dorpen of op de wegen en vel
den haar sonore stem laten klinken, met
den aandrang van maar steeds dezelfde
herhaling dan trekken ze onze gedach
ten, dan slaan ze rondom ons een stilte...
De klokken roepen altijd op tot iets plech
tigs; concentreeren onze gedachten rond
om een feestelijke of droevige gebeurte
nis van bijzondere beteekenis; wekken ons
op tot een dieper medeleven met een feit,
waaraan zij willen herinneren. Wij kun
nen ons b.v. niet voorstellen, dat een bios
coop zijn bezoekers door klokken-gelui zal
willen trekken!
De kerk-klokken, onze kerk-klokken heb
ben een zeer gewichtige taak te vervullen.
Ze kunnen terecht worden genoemd: de
herauten van God!Zij kondigen aan
of begeleiden de verhevenste oogenblikken
en de belangrijkste gebeurtenissen, die door
ons kunnen worden beleefd
De Kerk wijdt dan ook de klokken, die
in het kerkgebouw zullen worden opgehan
gen, met een symboliek, die een diepe be
teekenis heeft, en met gebeden, die zijn
rijk aan treffende gedachten. De klok
ken wijdende, bidt de Kerk tot God, dat
„Uw volk, door haar verzameld, in den
Heer versterkt worde".
Gisteren te 12 uur zijn de klokken der
nieuwe St. Petrus-kerk gewijd door den
hoogeerw. heer Deken A. Homulle, geas
sisteerd door de kapelaan der parochie, de
weleerw. heeren G. Mudde en H. Schra-
ma, als diaken en subdiaken. Mede waren
aanwezig de zeereerw. heer pastoor Th.
Beukers, de weleerw. heer kapelaan G.
Leenders, de zeereerw. pater B. de Goede,
O.F.M., de zeereerw. heeren rector Th. Beu-
ne en J. Jansen. Aanwezig waren ook de
architecten, de heeren Kropholler en v.
Oerle, en de aannemers van het kerk
gebouw.
Kerkbestuur, vele parochianen en ook
niet-parochianen woonden de plechtigheid
bij en volgden deze in de uitgave der Li
turgische Vereeniging. Het zangkoor der
parochie voerde de in de liturgie dezer
plechtigheid voorgeschreven gezangen uit.
Na afloop hield de hoogeerw. heer Deken
een geestdriftige toespraak, waarin hy
dezen dag noemde een dag van vreugde en
van jubel. De klokken spreken de taal van
VIJFTIGJARIG ZANGERSJUBILEUM.
De heer J. J. Pommée.
Zooals wij vorige week berichtten was
het Zaterdag vijftig jaar geleden dat de
heer J. J. Pommée, thans te Oegstgeest
woonachtig, lid werd van het zangkoor der
St. Petruskerk, waarvan hij gedurende tal
van jaren tevens dirigent is.
In verband met de omstandigheden, dat
gisteren de klokke-wijding voor de nieuwe
Kerk plaats vond en de jubilaris zelf
eenvoudig als hij is van feestelijkheden
hieromtrent liever niet zag vond de her
denking een eenvoudig karakter.
Zaterdag reeds was de pastoor der pa
rochie, voorzitter van het Kerkbestuur en
van het zangkoor, met de overige leden
van het Kerkbestuur den jubilaris gaan
complimenteeren.
Gisteren werd tot intentie van den jubi
laris de plechtige Hoogmis Li de St. Lode-
wijkskerk opgedragen.
God; zij zijn de herauten van God. De klok
ken, nu gewijd, zullen de parochianen gaan
oproepen naar het nieuwe kerkgebouw, dat
spoedig gereed is gekomen en zal worden
geconsacreerd. De klokken spreken de
taal van God, onder aanroeping van een
heilige. De klok, toegewijd aan St. Petrus,
spreekt van liefde tot God, enthousiasme
voor den Heer, en ook van menschelijke
zwakheid, van boete en berouw. De klok,
toegewijd aan St. Bonifacius, herinnert ons
aan den grooten ijver voor den Godsdienst
en den eerbied van het kerkelijk gezag,
door dezen heilige in ons land betoond. De
klok, toegewijd aan de St. Theodorus, roept
ons voor den geest het leven van dezen
soldaat, dat een voorbeeld is geweest van
onderwerping aan het tijdelijk gezag, en
dat besloten is met den marteldood voor
God. De klok, toegewijd aan de heilige
Maria, herinnert ons aan de heilige, die is
het toonbeeld van alle deugden. En' de
klok, toegewijd aan St. Jacobus, op wiens
feestdag de oude St. Petruskerk is afge
brand, wekt ons op tot een opbeurend ver
trouwen op Gods Voorzienigheid.
Alle klokken tezamen roepen ons toe het
.Sursum Corda", de harten omhoog naar
God, die ons een Vader is, ook in deze
bange tijden; roepen- ons op, om te schou
wen naar omhoog, naar den hemel, waar
God ons een eeuwig geluk wil schenken.
Na deze predicatie werden de klokken
geluid, waarbij de aanwezige geestelijken
als beiaardiers fungeerden!
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BINNENLAND.
Nadere bijzonderheden omtrent den tra-
gischen brand te Amsterdam. (3de blad).
Vannacht en hedenmorgen brandde het
te Amsterdam weer. (1ste blad).
Gevaarlijke stoeipartij tusschen twee jon
gens te Drachten veroorzaakt den dood van
een hunner. (3de blad).
BUITENLAND.
Dessië opnieuw door de Italianen gebom
bardeerd (4de blad).
Oud-rijkskanselier Brüning over het Hit-
Ier-regiem (4de blad).
Obstructie der Fransche radicalen tegen
wijziging van het kiesstelsel (4de blad).
Brand in Engelsche 1 filmstad (Buitenl.
Ber., éde blad).
LEIDEN.
Dr. Emil Fiedler spreekt voor „Sanctus
Augustinus". (1ste blad).
Brand in het Studentenbuis „De Stlns"*
(lste blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De Olympische Winterspelen te Garmisch
Partenkirchen. (2de en lste blad).
Nieuw Ned. Zwemrecord van mej. G.
Brouwers. (2de blad).
De stagnatie in de voetbalcompetitie
duurt voort. (2de blad).
DE VOORGESTELDE GROENTEN-
DISTRIBUTIE.
Door de Raadsleden dr. Beekenkamp (A.
R.), Wilbrink (C.-H.) en Wilmer (R.-K.)
is een amendement ingediend op het voor
stel van B. en W. inzake groenten-distri
butie, waarbij wordt voorgesteld, dat de
bona fide Leidsche groentenhandelaren
daarbij worden ingeschakeld;
dat voorts de prijs van de groenten niet
hooger zal zijn dan 3 ct. per K.G., (zooals j
in het voorstel van B. en W.);
dat vervolgens groentenhandelaren 1 ct
per K.G .als distributievergoeding zullen
krijgen voor de geleverde groenten;
en eindelijk, dat er een commissie van
toezicht zal worden benoemd voor deze
distributie, bestaande uit de directeuren van
M. H. en Soc. Zaken, twee vertegenwoor
digers van de Leidsche Ver. van hande
laren in aardappelen, groenten en fruit en
drie vertegenwoordigers van de Leidsche
arbeidersorganisaties.
Fel woedde het vuur, doch het was spoedig
bedwongen*
JAARVERGADERING R.K. BOND VAN
BOUWPATROONS
De voorzitter opent de vergadering der
afdeeling met het uitspreken van een
nieuwjaarsrede, waaraan wjj het volgen
de ontleenen. Spr. moest constateeren, dat
ook het bouwbedrijf geen opleving, doch
achteruitgang meemaakt. Het vraagstuk
der beunhazerij is moeilijk op te lessen;
de Gewestelijke Commissie is opgericht,
doch resuliaat is weinig of niet bereikt.
Door de actie van bondsbestuur en af-
deelingen is bereikt, dat door de regeering
een commissie in het leven is geroepen,
welke de regeering zal dienen van voor
lichting omtrent alle zaken van werkver
schaffing. Laten wij hopen, dat deze com
missie, waarin onze bondsvoorzitter zitting
heeft, gunstige resultaten mag bereiken.
Eindelijk is bereikt, dat nu ook leden van
onzen bond zitting hebben de Raad van Ar
bitrage. De onderhandelingen over een
nieuw af te sluiten contract ondervinden
door de tijdsomstandigheden ook moeilijk
heden en zijn reeds een keer gestrand. Doch,
al is de toestand treurig, laten wij onver
moeid voortwerken en het nieuwe jaar
onder Gods hulp ingaan met goed ver
trouwen op Zijn hulp en bijstand.
Hierna volgden jaarverslag penningmees
ter, rapport kasnazieners, welke agenda
punten vlot en tot genoegen werden afge
handeld. Tot kasnazieners over 1936 wer
den benoemd de heeren Ph. Rosdorff en
G. A. Niersman. Nadat nog enkele agenda
punten waren afgehandeld, kwam bij de
rondvraag de gestie der Ned. Heidemaat
schappij ter sprake. Naar aanleiding van
het artikel in het bondsorgaan betreffende
deze maatschappij d.d. 31 Januari, wérd
het algemeen betreurd, dat steeds de aan
nemers hiervan de dupe worden. Hoewel
geen winst beoogd word, verwondert het
in het verslag dezer maatschappij cijfers
te vinden, welke op zijn minst genomen
vreemd aandoen. De aanemer wordt uit
geschakeld, omdat hij geen winst mag ma
ken, en de reserves der Heidemaatschap
pijen groeien geregeld.
Na een dankwoord van den voorzitter
voor de goede opkomst, sluiting met den
chr. groet.
Hedenmorgen te on
geveer kwart voor ne
gen is door onbekende
oorzaak brand uitge
broken in het van ouds
bekende studentenhuis
„De Stins", Steen-
schuur 18.
Aldaar woont de heer
Verboog .net zijn vrouw
terwijl het vrij groote
oude patriciërshuis ver
scheiden studenten her
bergt.
Alle bewoners waren
nog in' diepe rust, ter
wijl alleen het dagmeis
je op was. Zij had te
omstreeks half negen
op de benedenvoorka
mer, een studeerkamer
van een der studenten,
de gordijnen openge
trokken.
Eenigen tijd later
bemerkte een voorbij
ganger, dat op deze ka
mer brand was uitge-
'broken. Hij maakte on
middellijk alarm, waar
op het dienstmeisje
voorkwam, terwijl te
vens de brandweer
die juist terug was van
een auto-brandje op den
Nieuwe Rijn werd
gewaarschuwd.
Een toevallig voorbij
komend rechercheur
van politie, wetend, dat
er veel personen in dit
huis woonden, begaf
zich ijlings naar boven
en wekte de bewoners,
die nog sliepen. In
overhaaste vlucht,
alle gangen stonden reeds vol van dikke
rook moesten allen een goed heenkomen
zoeken.
Intusschen had het vuur zich met onge
looflijke snelheid uitgebreid. Binnen en
kele minuten sloegen de vlammen uit de
benedenverdieping uit en tastten de raam
kozijnen van de le étage aau, terwijl ook
de ruiten van de 2t étage door de hitte
van het vuur spoedig sprongen.
De politie-brandweer gaf binnen enkele
minuten met twee slangen water en wijl
het huis op den hoek van Steenschuur en
Levendaal is gelegen, kon het vuur van
twee kanten worden aangetast.
Even spoedig als de vlammen waren uit
geslagen, werden ze ook weer bedwongen,
zoodat de aangerichte schade niet zoo
groot is als deze zich uitwendig wel laat
aanzien.
Beneden zijn twee kamers en de hal met
een gedeelte van de trap verbrand. Een
slaapkamer, welke de derde benedenka-
Foto Slegtenhorst.
mer vormt, bleef volkomen onaangetast.
Op de eerste verdieping heeft het vuur
de raamkozijnen doen verbranden, terwijl
ook in de omgeving van den schoorsteen,
waarlangs het vuur zich een weg ge
zocht had eenige schade is aangericht
aan behang en stoffeering. Al de bran
dende voorwerpen werden door de brand
weer uit de ramen op straat geworpen
en daar gebluscht.
De schade wordt door verzekering ge
dekt.
Wat de oorzaak betreft, zeer vermoede
lijk moet deze wel in kortsluiting gezocht
worden, want er was geen vuur op de be
neden voorkamer waar de brand ont
staan is aanwezig.
De burgemeester en de commissaris van
politie waren op het terrein van den
brand aanwezig.
Het blusschingswerk stond onder lei
ding van den inspecteur A. Couzy.
