27ste Jaargang
DINSDAG 28 JANUARI 1936
No. 8328
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Vooi Leiden 19 cent per week J 2.50 per kwartaal
Bij »nze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllusti eera Zondagsblad is voor de Abonnè's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, RED \CTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
V Katholieke jonge
middenstanders!
Een enkel woord tot een gedeelte der
Leidsche jongemannen. Anderen mogen
het ook lezen.
Hoe de toekomst zal zijn, hangt af van
de vorming van hen, die nu tot de jeugd
behooren. Dat is een waarheid, die door
niemand zal worden tegengesproken. Maar
zij moet leven in de overtuiging, vooral
van de jeugd zelf.
De jeugd zelf moet er levendig van over
tuigd zijn, dat de vorming van verstand
en wil, van geest en hart noodzakelijk is,
om later als burgers en katholieken waar
dig een plaats te bezetten in de samen
leving; dat die vorming hunzelven zal
brengen voldoening en vreugde, echt geluk.
Maar wij zullen geen lange inleiding
houden op wat wij eigenlijk willen zeg
gen. En dat is het volgende:
Jongemannen uit Leiden, die lid zijn en
die lid zouden kunnen zij-n van de K.J.M.V.,
verfrischt en verdiept uw ziele-leven, geeft
uw jonge, waardevolle geestes-kracht voor
de goede zaak, en komt bijwonen het tri
duüm ter gelegenheid van het tweede lus
trum der K.J.M.V. Men verwacht u zoo
graag vanavond om kwart voor negen in
de kapel van het St. Lidwina-huis, Zoeter-
woudsche Singel. Waart gij nog niet
van plan te .gaan? Maakt dan nu het plan,
positief, gaat, en ge zult er geen spijt
van hebben!
Prullaria
Geestelijken en ten deze invloed hebben
de leeken doen een uitstekend werk, als
zij uit kerken en huizen weren de reli-
gieuse voorwerpen en voortbengselen van
„kerkelijke kunst", die met de „kupst"
niets en met het „kerkelijke" niet veel,
weinig of ook niets te maken hebben.
Natuurlijk moet die ijver voor de kunst
zich niet dan met de noodige tact, de ver-
eischte voorzichtigheid openbaren! Een te
groote ijver kan en zal ook op dit terrein
ergernis wekken ergernis bij eenvou
dige zielen, wier sympathie voor prullaria
van „kerkelijke kunst" minstens even goed
bedoeld en oprecht is als de liefde van de
meer ontwikkelden voor de echte kunst
producten.
Wij vestigen hier gaarne de aandacht op
een gedeelte van een schrijven van den
vicaris-generaal van het Bisdom Paderborn
in het officeel orgaan van het Bisdom:
Het wordt meer dan ooit tijd, dat
alle valsch-vrome godsdienstige voor
werpen en suikerzoete afbeeldingen van
heiligen uit onze Bedevaartplaatsen
verdwijnen. Het is ongetwijfeld beter
weinige, maar artistiek gave heiligen
beelden en wijwatersvaten te bezitten,
dan vele en smakelooze. Men heeft meer
genoegen aan schoone dingen, waar
voor men iets betaalt, dan aan smake
looze fabriekswaren, die den spot drij
ven met onze godsdienstige gevoelens.
Indien het volk geen navraag doet naar
deze religieuze prullerijen, zoo zullen
deze prullerijen spoedig uit de winkels
verdwijnen en geen aanleiding meer
geven tot het koopen van goedkoope
doch smakelooze waren.
Men moet bij deze dingen ook vooral
denken aan den indruk, die de hier be
doelde prullaria kunnen geven bij niet-
katholieken. Zij zullen de aantrekkings
kracht van onzen Godsdienst op hen niet
versterken!
Een beroemd man
Maandagmiddag behandelde de recht
bank te Den Bosch de zaak van de mis
handeling van voogdij-kinderen te Me-
gen, zooals reeds in een deel onzer vorige
editie is gemeld.
Als getuige werd daarbij gehoord dr.
Baptist uit Megen. Dr. Baptist is de
Megensche geneesheer, die onlangs onder
zulk 'n hartelijke belangstelling der be
volking zijn zilveren ambtsjubileum vierde.
Toen dr. Baptist voor de rechtbank ver
scheen, maakte de president deze korte
sympathieke opmerking: „Het doet de
Een Paterspraatje over
de film.
rv.
De wereld is ziek! Honderden doctoren
staan aan haar bed, honderden verpleeg
sters. Ze houden af en toe consult te Lau
sanne, Londen of Genève. De patiënte heeft
al heel wat operaties achter den rug. Spuit
jes, poeders, allerlei medicijnen worden
aangewend. Maar ondanks dat alles wordt
de polsslag zwakker, de krachten nemen
zienderoogen af, de rozen op haar wangen,
toch al zoo verlept, zijn bij na. geheel ver
dord. 'n Stukje van de wiek van den doods
engel lijkt al zichtbaar!
Wel jammer! Bij 'n goede behandeling
zou de patiënte nog jaren mee kunnen.
Maar tjaals de medicijnen niet deugen.
Suikerziekte genees je niet met Wybert-
tabletjes en een hartkwaal niet met Pink-
pillen.
't Eenig juiste recept is verwaarloosd.
Daarover werd tijdens al die consulten niet
gesproken, 't Eenig juiste recept! Maar
heeft men het niet kunnen hooren op
de vergaderingen der gestrikte en ge-
daste grooten? Een poosje geleden kon
men 't wel hooren in Amsterdam op
het balcon van lijn 16. Halte Con
certgebouw! Drie meisjes springen naar
binnen. Ze verzamelen zich rondom een col
lega, pittig energiek ding. Hé, zegt een der
eersten tot de laatste, wat heb jij daar op
je blouse?.... Anderen zouden misschien
even hebben gebloosd, ofschoon ze volstrekt
niet volbloedig was, even hebben gekucht,
ofschoon ze volstrekt niet verkouden waren.
Maar deze Judith van 1936? Open en triom
fantelijk gongde het door de enge ruimte:
„Kind, zie je dat dan niet? Dat is een af
beelding van Christus!"
Dat is 't recept: Kleur bekennen! Geloofs
overtuiging! Apostolaat. Christus de wereld
indragen. En wel op de juiste manier!
Vele menschen zijn wanneer 't gaat om
hoogere dingen stukken stopverf. Als men
ze op huisbezoek treft, verzoeken ze je:
„Ach, Eerwaarde, doe geen moeite, ik voel
er niks voor!" Soms liggen ze er dan in
een luie stoel bij als een hond die van zijn
baas dood moet liggen. Bij 't hooren van
iets hoogers geeuwen ze op een manier, die
de walvisch, toen hij Jonas inslikte, niet
zou hebben verbeterd. Wanneer ze zitten in
een café, voor zich een pot bier met een
kraag als een kolonel, zijn 't de lolmakers,
de rake, de handige, leuke kerels. Maar
als 't gaat over hun ziel, dan zitten ze erbij
als drooge pieten, als uitgedroogde en be
schimmelde kaas, met een gezicht, hard,
taai, zonder de minste indruk. Iedere pa
rochie kent ze, iedere pastoor en iedere
kapelaan vindt ge in zijn huisbezoekboekje.
Stukken stopverf! Rubens zou ze niet
hebben uitgeschilderd en Toorop zou er
geen portret van gemaakt hebben, want ze
dragen in hun kop en in hun oogen geen
enkel brokje ziel of leven.
En tóch, ook zij zijn menschen!
„Menschen". Alledaagsch woord! Niets
buitengewoons oogenschijnlijk! Wie loopt er
naar buiten om „menschen" te zien? Je
komt er in een uur 300 tegen, 300 binnen
het uur op de straat, in een fabriek, in de
wachtkamer van een groot station. 300 bin
nen het uur en een paar duizend per dag en
een paar millioen in je leven. Als er een
kooi van Sarassani voorbijkomt of men
hoort dat er een wolf is weggeloopen uit de
Rotterdamsche dief gaarde, laat jong en
oud, gegradueerd en niet-gegradueerd, zijn
kopje thee staan om. te gaan kijken. Doch
ze zouden je rijp achten voor Meerenberg
wanneer je hals over kop de straat op
snelde, louter en alleen om „menschen" te
„Menschen". Schijnbaar niets buitenge
woons, doch in werkelijkheid van buitenge
wone waarde. Christus heeft erom gele
den, Christus is voor hen, voor allen gestor
ven. Zij dragen in zich oneindige waarden.
En daarom moeten we met meer ijver dan
waarmee we timmeren aan een kano of een
landhuis, waarmee we werken aan klee-
dingstukken en snuisterijen, arbeiden aan
de opbouw van den mensch.
Apostolaat! Christus brengen naar de
menschen op de juiste wijze. Alles moet op
zijn eigen manier worden behandeld en
aangepakt. Ook de mensch voorAl de
mensch.
Welnu, in onze moderne tijd, zegt Z.
H. de Paus en met Hem het gezond ver
stand is een van de voornaamste mid
delen om zoowel aan de afbraak als aan de
opbouw van de mensch en de menschheid
j mede te werken, de film.
I Opbouw van den mensch. Door de film
de mensch en daardoor de wereld blijer,
zonniger, tévredener, gelukkiger maken,
dat wil Gezinsfilm „Roma". In tempo!
Steunt dus haar streven!
Pater AUX. VAN SCHALEN O.F.M.,
Voorzitter van Gezinsfilm „Roma"
Franciscanerklooster Woerden.
rechtbank genoegen, een beroemd man als
u bent in haar midden te zien".
Een beroemd man. Door niets anders
beroemd, dan doordat hij zijn edel beroep
van geneesheer op edele op waarlijk
christelijke wijze heeft uitgeoefend.
Door niets anders! Maar zulk 'n mensch is
ook een van de schoonsche gaven, die
Gods goedheid ons kan schenken! Dat de
president der Bossche rechtbank een korte
opmerking maakte, waaraan deze gedachte
ten grondslag ligt, is zeer sympathiek.
BINNENLAND
KEURINGSDIENSTEN VAN WAREN.
De nieuwe indeeling des lands.
Bij Kon. besluit zijn met ingang van 1
Maart 1936 keuringsdiensten van waren
gevestigd in de gemeenten Alkmaar, Am
sterdam, Haarlem, 's-Gravenhage, Rotter
dam, Dordrecht, Goes, Utrecht, 's-Hertogen-
bosch, Enschede, Zutphen, Nijmegen, Maas
tricht en worden de keuringsdiensten in de
provinciën Groningen, Friesland en Drenthe
wederom erkend.
Het gebied van deze keuringsdiensten
strekt zioh voor zoover Leiden en Omstre
ken betreft uit over de navolgende ge
meenten:
Haarlem: Het gebied van Haarlem:
a. in de provincie Noord-Holland over de
gemeenten: Bermebroek, Bloemendaal,
Haarlem, Haarlemmerliede en Spaarnwou-
de, Haarlemmermeer, Heemstede, Velsen,
Zandvoort; b. in de provincie Zuid-Holland
over de gemeenten: Alkemade, Alphen a.
d. Rijn, Benthuizen, Bodegraven, Boskoop,
Hazerswoude, Hillegom, Katwijk, Koude
kerk, Leiden, Leiderdorp, Leimuiden, Lis-
se, Nieuwveen, Noord wijk, Noordwijker-
hout, Oegstgeest, Rijnsaterwoude, Rijns-
burg, Sassenheim, Valkenburg, Voorhout,
Voorschoten, Warmond, Woubrugge, Zoe-
terwoude, Zwammerdam.
's-G ravenhage: Het gebied van
's-Gravenhage over de gemeenten: Berken-
woude, Bleiswijk, Delft, Gouda, Gouderak,
's-Gravenhage, 's-Gravenzandede Lier,
Maasland, Maassluis, Moerkapelle, Monster,
Moordrecht, Naaldwijk, Nootdorp, Pijn-
acker, Reeuwijk, Rijswijk, Schipluiden,
Stolwijk, Stompwijk, Veur, Voorburg, Wad-
dinxveen, Wassenaar, Wateringen, Zeven
huizen, Zoetermeer.
Utrecht: Het gebied van Utrecht: a.
over de gemeenten in de provincie Utrecht;
b. in de provincie Zuid-Holland over de
gemeenten: Aar (ter), Barwoutswaarder,
Haastrecht, Hekendorp, Lange Ruige Wei
de, Nieuwkoop, Oudewater, Papekop, Riet
veld, Vlist, Waarder, Woerden, Zevenhoven;
c. in de provincie Gelderland over de ge
meenten: Barneveld, Beesd, Beusichem,
Buren, Buurmalsen, Culenborg, Deil, Ech-
teld, Est en Opijnen, Geldermalsen, Haaf-
ten, Herwijnen, Hoevelaken, Lienden, Mau-
rik, Nij kerk, Ophemert, Putten, Scherpen-
zeel, Tiel, Varik, Vuren, Waardenburg,
Wadenoijen, Zoelen.
Bij Amsterdam is ingedeeld de ge
meente Aalsmeer.
MODERNISEERING VAN LAND- EN
ZEEMACHT.
Instelling van een Weerfonds.
Aan de memorie van antwoord in zake
de ontwerpen, tot instelling van een fonds
tot verbetering van de materieele uitrusting
van de landmacht en van de zeemacht voor
zoover de kustdefensie van Nederland be
treft en tot vaststelling van de begrooting
van dat fonds voor 1936, wordt ontleend:
De regeering is er van overtuigd, dat zij
in haar streven den achterstand zoo spoe
dig mogelijk te doen inhalen en daardoor de
weermacht tot een harmonisch geheel te
herscheppen, in overeenstemming handelt
met den geest van het overgroote deel van
het Nederlandsche volk en dat haar voor
stellen, wel verre van een vreemden indruk
te maken, het vertrouwen in binnen- en
buitenland, dat Nederland bereid is zioh of
fers te getroosten om zijne onafhankelijk
heid te handhaven, zullen bevestigen.
Overlegging van een uitgewerkt financie
ringsplan is niet mogelijk omdat niet vol
doende vaststaat, welke bedragen ieder jaar
zullen worden verwerkt. De regeering moet
hierin alle vrijheid behouden, omdat, indien
de internationale verhoudingen een snel
lere aanmaak van bepaald materieel noodig
zouden maken, hiertoe onverwijld moet toe
kunnen worden overgegaan, terwijl ont
spanning van die verhoudingen tot mati
ging van het tempo kan leiden.
Het is thans bezwaarlijk op te geven, welk
deel van de voor aankoop van materiaal
te besteden bedragen aan de nationale in
dustrie ten goede zal komen. Bij de beoor
deeling moet niet uit het oog worden verlo
ren, dat, -met uitzondering van enkele fa
brieken, de Nederlandsche industrie in het
geheel niet op den aanmaak van oorlogsma-
terieel is ingesteld. Niettemin ligt het voor
de hand, dat er naar zal worden gestreefd
een zoo groot mogelijk deel van de bedra
gen in het binnenland te laten verwerken.
Voor het bedrag van 1.200.000 voor che
mische en physieke strijdmiddelen zullen
uitsluitend gasmaskers en andere middelen
tot bescherming tegen strijdgassen worden
aangeschaft. Het ligt niet in het voornemen
hiervoor offensieve strijdmiddelen te leve
ren.
Het ligt in het voornemen jacht- en ver
kenningsvliegtuigen aan te schaffen.
Bommenwerpers, al dienen deze niet voor
het ondernemen van vijandelijkheden on
zerzijds, zijn niettemin voor de verdediging
des lands onmisbaar.
Op 1 April 1936 wordt een escadron pant
serwagens, deel uitmakende van de lichte
brigade, opgericht Uitbreiding met een
tweede eenheid dezer moderne gevechts
middelen ligt in het voornemen. Van de op
richting van vechtwageneenheden moet om
de hooge aanschaffingskosten voorshands
worden afgezien.
GEEN VREEMDE ARBEIDSKRACHTEN
IN ONS LAND
Het verbod tot vele andere bedrijven
uitgebreid
De reeks van bedrijven in welke geen
vreemdelingen mogen werken zonder dat
zij in het bezit zijn van een schriftelijke
vergunning daartoe, afgegeven door den
directeur der werkloosheidsverzekering en
arbeidsbemiddeling, wordt binnenkort
wederom belangrijk uitgebreid.
Thans komen onder de beperkende be
palingen te vallen o.a. de mijnen, trans
portbedrijven, laboratoria, distilleerderijen
en bierbrouwerijen, gas- en electriciteits-
bedrijven, uitgeversbedrijf, advertentie-
bureaux en journalistiek, drukkerijen, zie
kenhuizen en pensions.
LOONBIJSLAGREGELINGEN
Voor vaste plantenkweekerij en
bloemcultuur bedrijven
De minister van Sociale Zaken heeft
thans ook voor de vaste plantenkweekerij
en bloemcultuurbedrijven loonbijslagrege
lingen in het leven geroepen. Deze regelin
gen zijn in opzet gelijk aan die voor de
boomkweekerij en bloembolbedrijven.
DE VERLAGING VAN DEN RICHTPRIJS
VOOR TARWE
De centrale landbouworganisaties en de
landarbeidersbonden op audiëntie
De minister van landbouw en visscherij
heeft Zaterdag vertegenwoordigers van
de drie centrale landbouworganisaties (Ko
ninklijk Ned. Landbouw-comité, Chr. Boe
ren- en Tuindersbond, Ned. R.K. Boeren-
en Tuindersbond) en van de moderne,
christelijke en R.K. landarbeidersbonden in
audiëntie ontvangen, in verband met het
door die organisatie gedane verzoek voor
de wederintrekking van de aangekondig
de tarweprijsverlaging voor het oogstjaar
1936. Zoowel de werkgevers- als de werk
nemersvertegenwoordigers lichtten hun
bezwaren tegen de verlaging van den richt
prijs uitvoerig toe.
STEUN VOOR ERWTEN
De steunvergoeding voor groene erwten
en schokkererwten, gedenatureerd in het
tijdvak van 5 Januari 1936 tot en met 11
Januari 1936 zal voor de kwaliteitsklassen
C en D respectievelijk ƒ3.40 en ƒ2.90 per
100 K.G. bedragen.
De steunvergoeding voor in datzelfde
tijdvak gedorschte gele erwten, voldoende
aan de standaardmonsters C en D. zal
respectnevelijk ƒ3 en ƒ2.50 per 100 K.G.
bedragen.
PENSIONNEERING BIJ DE
SPOORWEGEN
In de Maandag te Utrecht gehouden ver
gadering van de afdeelingsbesturen met
het hoofdbestuur van den Nederlandschen
R.K. Bond van Spoor- en Tramwegperso
neel St. Raphaël, waar besprekingen wer
den gevoerd over het voorstel van de di
rectie der Nederlandsche Spoorwegen om
het personeel op 55-jarigen leeftijd te pen-
sionneeren, kon men zich vereenigen met
het standpunt van het bestuur om dit voor
stel niet te aanvaarden.
Wel zal men desnoods overleg willen
plegen over een voorstel tot pensionneering
op 60-jarigen leeftijd.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De teraardebestelling van koning George
V van Engeland. (2de blad).
De Italianen melden een nieuw succes in
Zuid-Abessynië. (2de blad).
De verkiezingen in Griekenland. (2de
blad).
Studentenonlusten in Egypte. (2de blad).
Noodweer langs de Middellandsche Zee
kust. (Buitenl. Ber. 2de blad).
BINNENLAND.
Indeeling Keuringsdiensten van Waren.
(lste blad).
Loonbijslag vaste plantenkweekerij- en
bloemencultuurbedrijven. (lste blad).
Een vliegveld bij Delft (lste blad).
1 =a
BISSCHOPSWIJDING VAN
MGR. HUIBERS
De regelingscommissie deelt ons mede,
dat uiterlijk Woensdagavond 29 Januari
de antwoorden op de invitaties en brieven
om inlichtingen worden verwaèht bij het
secretariaat.
Te laat inkomende antwoorden moeten,
helaas, terzijde worden gelegd.
FINANCIEELE POSITIE VAN
ROTTERDAM
Zullen de salarissen op 1 Februari niet
geheel betaald kunnen worden?
In een artikel over den financieelen toe
stand van Rotterdam maakt „De Telegraaf"
melding van een zeer ernstigen toestand in
deze gemeente. Het blad schrijft o.m.:
Het Rijk schijnt niet van zins opnieuw
belangrijke bedragen kort geld ter be
schikking van Rotterdam te stellen. Slaagi
het college van B. en W. er niet in andere
geldschieters te vinden een mogelijk
heid, die wel uitgesloten lijkt of een re
geling te treffen, dan is de kans zeer groot,
dat het gemeentebestuur op 1 Februari
zelfs de salarissen van het gemeenteper-
soneel slechts ten deele zal kunnen be
talen.
VLIEGVELD BIJ DELFT
De besprekingen, die de laatste weken
gehouden zijn tusschen vertegenwoordigers
van de Regeering en van de gemeentebe
sturen van Rotterdam en Den Haag over
den sinds lang voorgenomen aanleg van
een groot vliegveld te Delft, hebben, naar
„Het Volk", verneemt, tot een gunstig re
sultaat gevoerd.
Vrijdag hebben de colleges van B. en
W. van Rotterdam en Den Haag besloten
aan de uitvoering van het Plan, in den
vorm waarin het thans aanhangig is, mede
te werken.
Een dezer dagen is op dit plan ook de
goedkeuring van de Regeering te wachten.
Het ligt in de bedoeling den aanleg van
dit vliegveld met behulp van werkfonds-
gelden te financieren en in werkverschaf
fing te doen plaats vinden.
De salarissen en loonen van het
Amsterdamsch gemeente-personeel
Bij K.B. van 27 Januari no. 13 zijn B.
en W. van Amsterdam uitgenoodigd om
binnen drie weken regelingen vast te stel
len overeenkomstig hun voordrachten be
treffende de 5 percents verlaging van de
salarissen en loonen van het gemeente-
personeel.
De toestand van prof. Veraart
Ofschoon prof. Veraart ten aanzien van
het gebruik van zijn handen nog geheel
invalide is. heeft hij het ziekenhuis van de
St. Hippolytus-stichting te Delft mogen
verlaten en zal hij verder in zijn woning
worden verpleegd. De chirurg dr. Her
mans, onder wiens behandeling de hoog
leeraar blijft, geeft alle hoop, dat de ge
volgen van het ernstig letsel binnen niet
te langen tijd zullen worden overwonnen.
