WOENSDAG 15 JANUARI 1936 DE LEIDSCHE COURANT DERDE BLAD - PAG. 9 M RADIO-PROGRAMMA'S US DONDERDAG 16 JANUARI. 20.000 mijlen over zee. DE WERELDREIS DER K XVIII. Een film van Polygoon. Gistermorgen is in het City-theater te Den Haag de pers in de gelegenheid ge steld kennis te nemen van de film, welke opgenomen is van de lange Oceanenreis der K XVIII. Na de groote spanning en belangstelling, die er tijdens de wereldreis dezer Hol- landsche onderzeeboot door heel Neder land aan den dag is gelegd, hebben wij nu deze wereldreis bijna van dag tot dag op het witte doek kunnen volgen. V De tocht op het ritte doek. 14 November 1934. Duizenden roepen de K XVIII een laatst vaarwel toe als deze het ruime sop kiest. Bij de uiterton treedt Opperschipper Bos kamp naar voren om volgens oude tra ditie den commandant namens de be manning een goede en voorspoedige reis toe te wenschen. En dan slaan de Diesels volle kracht vooruit en klieft de scherpe boeg de zeeën. Spoedig voelt iedereen zich thuis aan boord, alles komt op orde, de dagelijksche werkzaamheden nemen een aanvang. Con troleeren van de duikervesten, nazien en repareeren der trossen, dekschuren. Werk in overvloed! Funchal, de haven van Madeira, komt in zicht. Daar maakt de bemanning een tocht naar de bergen. Zeven dagen later wordt geankerd op de reede van St. Vincent, waar in zee brandstof wordt bijgeladen. Prof. Vening Meinesz gaat met een draag baar slingertoestel aan wal om zwaarte krachtmetingen te verrichten. Dan wacht de K XVIII een nieuwe verantwoordelijke taak. Midden op den Atlantischen Oceaan zal van een vooraf vastgestelde plaats af, de koene bemanning van het K.L.M.-vlieg- tuig „de Snip" 'op de Kerstvlucht naar West-Indië van radio-peilingen en weer berichten worden voorzien. Een teleurstel ling was 't voor de bemanning, dat ze „de Snip" niet te zien had gekregen; een vol doening, dat ze er toe had bijgedragen, dat de sprong van 3600 K,M. over water werd volbracht. Kerstmis aan boord. Op weg naar Dakar in West-Afrika wordt Kerstmis aan boord gevierd. Vijf en dertig menschen in een ruimte vol m a- chinerieën van 12bij 3 Meter, ver van huis. Een ruwe zee, een papieren kerst boom, een „drie in de pan", als allerheer lijkste Kerstversnapering. Dakar! Nieuwjaar! Dansers, die van geen ophouden weten en uren achtereen met hun fanatieke dansen zichzelf in vervoering brengen; dat zijn de beelden van Donker Afrika. Dan weer op zee! Een Westerstorm be delft de K XVIII onder de golven. Maar ook daaraan komt een einde en onder een strakken tropenhemel klimt Z.M. Koning Neptunus aan boord. De nieuwelingen, die voor het eerst den evenaar passeeren, on dergaan den zeemansdoop. Een beetje hard handig, maar goed gemeend. Een der zoo juist geloopten geniet de eer met Mevrouw Neptunus op de welluidende tonen der K XVin jazzband te mogen dansen. Dan naderen wij Zuid-Amerika. In snel le opeenvolging worden Pernambuco en Rio de Janeiro (Brazilië), Montevideo (Uruguay), Buenos-Aires en Mar del Pla ta (Argentinië) aangedaan en zien wij de merkwaardigheden van die steden en lan den, maar ook hoe de K XVIII daar in het centrum der belangstelling heeft gestaan. De groote oversteek over het Zuidelijk deel van den Atlantischen Oceaan volgt.' 27 dagen niets dan water. Zeilende kwal len, dolfijnen en zwaardvisschen (orca's) brengen was afwisseling, maar de meeste afwisseling brengen weer de geweldige stormen, die de volledige energie van de geheele bemanning opeischen. Onderweg wordt even stilgehouden bij het eenzame eiland, Tristan da Cunha. waar Pieter Groen uit Katwijk tientallen jaren lang ongekroond koning was. Na een kort be zoek aan het eiland en het overladen van levensmiddelen en post voor de 176 inwo ners gaat 't weer verder. Nu naar Kaapstad. Door het zware weer heeft het uiterlijk van de K XVIII nog al te lijden gehad. Dus alle hens aan dek. En op de maat van het vroolijke K XVni-lied van den altijd opgewekten kwartiermees ter ten Berg wordt de geheele K XVIII bo ven de waterlijn opnieuw in de verf gezet. Glimmend als een spiegel glijdt de K XVIII de haven van Kaapstad binnen. De K XVIII gaat in dok om onder de waterlijn een groote beurt te krijgen. De bemanning gaat in het dok op de vischvangst met schoffels en krabbers als harpoenen. In- tusschen zien wij het prachtige Zuid-Afri- kaansche landschap van den grond, in de kabelbaan, vanuit de lucht. Tafelbaai, de tafelberg, een wolkendek als tafelkleed! Een sprookjesland. Commandant Hetter- schij hecht een krans van het comité „Onze Marine", door duizenden Nederlanders bij eengebracht, aan het standbeeld van Jan van Riebeek, „die stigter van die volks- plantinghe aan die Caap die Goeie Hoop". In Durban krijgt de bemanning gelegen heid om per rickshaw te gaan passagieren. Een feest voor de Jantjes! Naar Australië. De tweede groote oversteek volgt. Nu naar Australië. Zeven en twintig dagen, 't Is op dit traject, dat de K XVIII de zwaar ste stormen te doorstaan had. Huizenhooge golven spoelen over de geheele boot heen. De jol is losgeslagen van dek en moet vast gesjord worden. Een der matrozen, aan een tros gebonden, zal 't wel even opknappen. Op dit groote traject duiken wij mee naar 30 meter diepte en daar in de onmetelijke stilte verricht prof. Vening Meinesz zijn Eerste Leidsche R.K. Begrafenisonderneming BEVESTIGD 1882 G. H. KLEBëtiHÜEtiS Pieter de ia Courtstraat 22 TRANSPORT. - TELEFOON 1455 metingen en licht ons in omtrent het we tenschappelijke doel van zijn werk. „Commandant, ik ben klaar, wat mij be treft kunnen wij weer naar boven!" „Bla zen! Leegmaken!" En als een bal schiet de K XVIII uit het water en vervolgt de reis naar Freemantle. Australië, Eindelooze akkers. Honderd duizenden schapen. Duizenden runderen, Kangoeroe's, Koala beer en de oorspronke lijke bewoners met hun boomerangs. We zijn alweer bij de kust terug. En welgemoed vertrekt de K XVIII weer, nu voor het af leggen van de laatste etappe van de groote reis. Op de reede van Banjoewangi komt de laatste post aan boord. Een gebeurtenis! Brieven van familie en vrienden uit het Moederland. Vooral voor den verliefden Watz, die zijn allerliefste Betsie (zóó is er maar ééntje) zelfs in het kompas zag en veertig graden uit de koers lag. De K XVHI krijgt nog éénmaal een „flinke haal". In een schoon baadje willen we in Soerabaja aankomen. Begroet door de geheele vloot, door tien duizenden aan den wal,- glijdt de K XVIII de haven van Soerabaja binnen. Een weer zien na 8 maanden scheiding. De groote reis is volbracht. Het laatste woord is aan dengene, die de film maakte, aan den luitenant der zee 2e klasse M. S. Wytema: „Zoo is dan Hr. Ms. K XVIII behouden in Soerabaja aangekomen. Voor ons offi cieren, onderofficieren en manschappen was het een groote eer, dat wij onder bevel van onzen commandant aan het welslagen der reis mochten medewerken. Eensgezind heb ben wij er naar gestreefd, in navolging on zer vaderen, onze mooie Nederlandsche vlag op waardige wijze over de oceanen te voeren, tot heil van een krachtig en een drachtig vaderland." Van deze tocht van 23.000 zeemijlen is waarlijk een prachtige film gemaakt, wel ke in heel Nederland wel de grootste be langstelling zal wekken. Het is de luite nant ter zee 2e klasse M. S. Wytema ge weest, die deze schoone bladzijden der Ne derlandsche marine op de filmstrook heeft gebracht. En wie deze belangwekkende film ziet, begrijpt eerst welk een onnoemelijk zware taak deze zee-officier gehad heeft. Hij heeft intusschen bewezen een prach- tigen -filmlischen kijk te bezitten en hij heeft onder alle omstandigheden prachtige opnamen gemaakt. Het leven op zee in de nauwe ruimte der boot, het werk der bemanning in en op de boot, de belangstelling in en het bezoek aan de havens, de over stormach tige zeeën, dat alles heeft hij op vakkun dige en waarlijk artistieke wijze in beeld gebracht. Voor de opname van een duik onder wa ter moest hij zich in de jol der K XVIII be geven en vandaar uit filmde hij op uitne mende wijze het onderduiken en het weer boven komen van de K XVIII. De heer B. D. Ochse, heeft het klaar ge speeld de film op zoodanige wijze te mon- teeren, dat een prachtig geheel verkre gen werd. Deze montage is werkelijk mees terlijk. Eén aanmeking. Nog niets meer be perking hoe moeilijk ook en deze prachtige film zou nog belangrijk aan span ning gewonnen hebben. In der Beschrankung zeigt sich der Meis ter. Maar met de muzikale illustratie, welke, vooral door de aardige Hollandsche zee manswijsjes op die nationale momenten, zoo prachtig geslaagd is, is dit een "film, die wel met zeer groot enthousiasme zal wor den ontvangen, een enthousiasme, welke dit prachtige product van vaderlandsche ondernemingsgeest, ten volle verdient. WILT U IETS WETEN? Vraag: H. J. S. te L. inzake onder houdsplicht werklooze vader door dienst meisje. Antwoopd: Ja, ook het dienstmeisje is wettelijk verplicht iets bij te dragen in het onderhoud van haar vader. Dit geldt voor het heele land. Het bedrag hangt af van de mate van behoefte eenerzijds en de mate van welstand anderzijds. Vraag: Welke is de grootste „verticale" springhoogte, officieel voor een ski-sprong genoteerd; rerekend van het eindpunt van de glijlheuvel tot den beganen grond? Antwoord: In een artikel van inge nieur Bouchard, verschenen in de „Revue du Ski" (Juni 1932) komt de schrijver tot de conclusie, dat, volgens nauwkeurige, door hem verrichte metingen, de ski-sprin ger niet boven de afzetplaats uitspringt, maar dit in zuiver horizontale richting verlaat. Toch verklaren verschillende sprin gers, dat ze bij den afezet wel degelijk het gevoel hebben omhoog te springen. Intus schen kan dit dan toch stellig geen hooger opwerpen van het zwaartepunt beteekenen, dan ongeveer een decimeter. De vertikale springhoogte wordt dus vrij wel zuiver bepaald door het hoogteverschil tusschen den afzet en de plaats waar wordt neergesprongen. Dit zal voor elke springschans verschil opleveren, omdat de grootte van den sprong zeer afhankelijk is van den vorm en de helling der baan. Bij sprongen, zooals die thans reeds gemaakt zijn, van omstreeks 90 meter, zal, volgens een globale berekening de vertikale hoogte tusschen de 40 en 50 meter bedragen. GEMENGDE BERICHTEN WEER EEN DOODELIJKE AANRIJDING TUSSCHEN DELFT EN OVERSCHIE. Op den nieuwen Rijksweg tusschen Delften Overschie is gisteravond om streeks kwart voor zes wederom een doo- delijk ongeval gebeurd. Van een vrachtauto, welke in de rich ting Delft reed, en waarin gezeten waren vader en zoon van Willegenburg uit Hil- legersberg, geraakte het achterlicht defect. De mannen brachten den wagen tot stil stand en begaven zich op den weg om het licht te repareeren. Op dat momènt na derde uit de richting Rotterdam een be steldienstauto. De bestuurder zag den stil- staanden wagen niet en botste daar in volle vaart tegen aan. De zoon, die juist achter de defecte auto stond, werd aange reden en was op slag dood. Zijn lijk is naar het Oude en Nieuwe Gasthuis te Delft overgebracht. De beide auto's zijn in beslag genomen. Het slachtoffer was J. van Willegenburg uit Hillegersberg; de auto, die het. ongeluk veroorzaakte, werd bestuurd door den heer J. A. S. uit Rotterdam. Wegens het regenbuitje en de lichte vorst werd de nieuwe Rijksweg dezen avond een ijsbaan gelijk. Nog meerdere ongevallen. Omstreeks negen uur slipte tusschen Delft en Overschie een auto op dezelfde plaats waar in den vooravond het doodelijk ongeval had plaats gehad. Een motorrijder, die den geslipten .wagen niet opmerkte, vloog ertegen op en werd aan het hoofd verwond. Door een paseserende auto werd de man meegenomen in de richting Rot terdam. De politie was te laat ter plaatse om nog getuigen te hooren: deze waren reeds doorgereden. Men weet niets van den toestand van het slachtoffer. In den loop van den avond zijn op ver schillende plaatsen van den weg andere voertuigen geslipt, doch in deze gevallen werd slechts materieele schade aangericht. Omstreeks half tien stond langs den weg een lange file auto's, welke veiligheids halve niet verder reden, ofschoon de po litie tot doorrijden aanmaande. Tegen tien uur werd door de politie zand gestrooid. BRAND TE HENGELO. Twee winkels uitgebrand. Gistermiddag is een sigarenwinkel aan de Bornsche straat te Hengelo, eigendom van den heer G. J. Veltkamp door brand totaal verwoest, evenals de naastgelegen fruitwinkel, eveneens van den heer Velt kamp. De bovenwoning kreeg brand- en waterschade. Alles was verzekerd. De oorzaak is vermoedelijk, dat de kachel te hard is gestookt. DIEFSTAL EN HELING VAN EEN PARTIJ THEE. Te Groningen werd den laatsten tijd thee verkocht ver beneden den handels- prijs. Bij het onderzoek, dat de recherche instelde, bleew dat de thee afkomstig was van 'n groothandel te Groningen en dat de oorspronkelijke verkooper iemand was, die af en toe ledige kisten aan de fabriek kocht, doch in die ledige kisten borg hij de thee, die hij in de fabriek stal. In to taal heeft hij op die wijze 100 pond thee gestolen. In verband hiermede zijn door de recher che aangehouden de 35-jarige B. P., knecht aan de fabriek en de 35-jarige J. v. D., los arbeider, welke laatste verdacht wordt van heling. Beiden zijn in arrest ge steld en worden ter beschikking van de Justitie gesteld. DE SMOKKELHANDEL NABIJ DE BELGISCHE GRENS. Uit Budel wordt aan het „Hbld." gemeld: Wederom zijn de rijksambtenaren van Budel erin geslaagd een personenauto aan te houden, waarmee op frauduleuze wijze boter van België naar Nederland werd overgebracht. Op den rijksweg MaarheezeLeende be merkten de ambtenaren de auto. Den chauf feur werd een teeken gegeven om te stop pen, waaraan echter niet voldaan werd. De verderop gestationneerde ambtenaren kregen een waarschuwing en schoven de spijkerplank over den weg, waardoor de wagen gedwongen werd er overheen te rijden. De.banden werden geheel vernield met het gevolg, dat de chauffeur al spoe dig den tocht moest beëindigen. Hij wist met achterlating van de auto en de lading boter, te ontkomen in een naibij gelegen bosch. De wagen en de smokkelwaar on geveer 400 kg. boter werden in beslag genomen. Ook zijn nog eenige personen uit Hel mond aangehouden die met rijwielen par tijen boter en suiker ons land trachtten binnen te voeren. 200 kg. suiker, 13 doozen boter en een 7-tal fietsen werden verbeurd verklaard. Tegen de smokkelaars is proces verbaal opgemaakt. NEDERLANDSCHE SMOKKELAAR TE PARIJS GEARRESTEERD. Te Parijs is een tabakssmokkelaar gear resteerd, een zekere J. K., die gewoond heeft te Den Haag en die thans in een auto 50.000 sigaretten had vervoerd. Hij was* het hoofd van een smokkelaars bende waarvan te Parijs nog twee leden zijn gearresteerd, namelijk R. T. uit Am sterdam en A. M. uit Den Haag. De „Tel." verneemt nader uit Parijs: De Parijsche politie heeft in den nacht Hilversum II 301 M. 8.00—9.15 KRO, 10.00 NCRV, 11.00 KRO 2.00—11.30 NCRV. 8.009.15 en 10.00 Gramofoonplaten. 10.15 Morgendienst. 10.45 Gramofoonplaten. 11.3012.00 Godsd. halfuur, Gramofoon platen en orkestconcert. 2.00 Handwerkles. 3.15 Voor de vrouw, gramofoonplaten. 4.00 Bijbellezing. 4.45 Handenarbeid voor de jeugd. 5.15 Gramofoonplaten. 5.50 Concert (viola d'amore, viool, alt viool, en cello). 6.45 Causerie. Reportage. 7.30 Journ. weekoverzicht. 8.00 Berichten. Gramofoonplaten. 9.00 Causerie. 9.30 Orgelconcert (Om 10.05 Berichten). 10.3011.30 Gramofoonplaten. Hilversum L 1875 M. A. V. R. O.-Uitzending. 5.30 V. P. R. O. 8.00 Gramofoonplaten. 9.00 Kookpraatje. Omroeporkest. 10.00 Morgenwijding, gramofoonplaten. 10.30 Omroeporkest. 11.00 Ensemble Lismonde en voordracht. 12.30 Kovacs Lajos' orkest en Gramo foonplaten. 2.00 Omroeporkest en soliste. 3.00 Kniples. Gramofoonplaten. 4.00 Voor zieken en ouden van dagen. 4.45 Voor de kinderen. 5.30 Causerie. 6.00 De AVRO-Decibels en soliste. 6.30 Sportpraatje. 7.00 Voor 'de kinderen. Vocaal-concert. 7.30 Engelsche les. 8.00 Berichten en Calvet-kwartet. 3.35 Radiotooneel. Gram. platen. 9.30 Concertgebouw-orkest, -Wlasof-koor. en solisten. 10.30 Kovacs Lajos' orkest. 11.00 Berichten, waarna orkest uit het Carlton-hotel. 11.3012.00 De AVRO-Decibels. D r o i t w i c h 1500 M. 11.25 Orgelspel. 12.20 Populair concert. 2.35 Mantovani's Tipica Orkest. 3.20 Vesper. 5.05 Orgelconcert. 5.35 Dansmuziek. 6.50 Zang. 8.20 Het Campoli-Trio. 8.50 Operaconcert, m. m. v. solisten, koor en orkest. 10.20 Kerkdienst. 10.40 Het Parkington-kwintet, m. m. v. solisten. 11.3512.20 Dansmuziek. Radio-Paris 1648 M. 11.20 Omroeporkest. 4.20 Gevar. concert. 5.20 Radiotooneel. 8.20 Zang. 9.05 Nat, Orkest. 11.0512.35 Dansmuziek en populair concert. Keulen, 456 M. 10.35 Volksliederenconcert. 11.20 Omroeporkest, -koor, -Schram- melensemble, en solisten. 3.20 Gevar. programma. 5.20 Omroepkleinorkest. 7.30 „Egmont", Beethoven. M. m. van het Omroeporkest. 9.5011.20 Dansmuziek, Brussel, 322 en 8484 m. 322 meter: 12.20 Gramofoonplaten. 12.50 Omroeporkest. van Maandag op Dinsdag in de Rue du Faubourg Montmartre een goeden slag ge slagen door de hand te leggen op den Ne derlander Johan Klee, woonachtig te Den Haag, die sedert langen tijd gezocht werd als de aanvoerder van een smokkelbende, bekend als de „bende der Hollanders", wel ke gedurende de jaren 19341935 voor vele millioenen francs aan goederen frauduleus in Frankrijk heeft weten binnen te smok kelen. In December werden twee Nederlanders, zekere T. Raat - uit Amsterdam en A. M. Schellevis, uit Den Haag, door twee briga diers van het commissariaat Saint Sulpice gesnapt, juist op het moment, dat zij een belangrijke lading gesmokkelde tabak bij een klant kwamen afleveren. Men wist toen echter al, dat deze twee slechts handlangers waren; uit de inlichtingen-.waarover de centrale recherche beschikte, bleek duide lijk, dat Joh. Klee de aanvoerder van het smokkelcomplot moest zijn. Den vorigen nacht omstreeks twaalf uur ontdekten twee inspecteurs te midden der drukte van den Faubourg Montmartre een prachtigen Nederlandschen auto, waarin Klee. die hun eenige uren te voren was ge signaleerd, gezeten was. Van een opstopping maakten de politie mannen gebruik om hem te arresteeren. Zij openden elk aan een kant 't portier van den auto en stapten in. Er volgde een korte worsteling, terwijl het publiek zich verwon derd afvroeg, wat er eigenlijk gaande was. Klee was weldra overmand en werd in den auto, welke thans bestuurd werd door een der inspecteurs naar het bureau gebracht. Het bleek, dat Klee juist in Frankrijk was aangekomen en bij onderzoek vond men onder in de carosserie van den wagen en in een ledty benzinereservoir een drietal trommels, welke niet minder dan 70.000 si garetten bevatten. De wagen zelf bleek in Den Haag te zijn gestolen, want de papieren welke er in werden aangetroffen, luidden ten name van 1.502.20 Gramofoonplaten. 5.20 Religieuze muziek. 6.35 Orgelconcert. 7.20 Gramofoonplaten. 8.20 Salonorkest. 8.50 HoorspeL 9.20 Cabaret. 10.3011.20 Gramofoonplaten. 484 meter: 12.20 Gramofoonplaten. 12.50 Salonorkest. I.502.20 en 5.20 Gramofoonplaten. 6.50 Zang. 7.35 Gramofoonplaten. 8.35 Omroeporkest. 8.50 Cabaret. 9.35 Omroeporkest. 10.3011.20 Gramofoonplaten. Deutschlandsender. 1571 m. 7.30 Dansmuziek uit Hamburg. 8.20 Radiotooneel. 9.20 Berichten. 9.50 Pianorecital. 10.2011.35 Chr. Sinding-concert. Gemeentelijk Radio Distributiebedrijf te Leiden 3e Programma. 8.06 Parijs Radio. 8.20 Diversen. 8.40 Parijs Radio. 9.05 Keulen. 10.20 Parijs Radio. 13.05 Brussel VI. 14.20 London Reg. 15.20 Parijs Radio. 15.50 London Reg. 16.20 Parijs Radio. 17.20 Brussel VI. .18.20 Keulen. 18.50 Boedapest of div. 10.25 Weenen of div. 4e Programma. 8.00 Brussel VI. 10.35 London Reg. II.25 Droitwich. 18.20 Diversen. 18.50 Droiwich. 19.20 London Reg. 19.30 Sportpraatje door den heer J. G. A. Janssen (journalist). 20.00 London Reg. SOMBERE VOORUITZICHTEN VOOR HILVERSUM. De Roemeensche Radio-omroep heeft te Bod door de Marconi Maatschappij een nieuwe zender laten bouwen. Na langdu rige en nauwkeurige metingen heeft men Bod uitgekozen, omdat van dit punt in Zevenburgen uit, geheel Roemenië zonder storingen, van de programma's zal kunnen genieten. De zender is één van de grootsten van Europa. De antenne is niet minder dan tweehonderd vijftig meter hoog. De sterkte van dezen nieuwen reus is 150 K.W. De zender werkt op een golflengte van.... 1875 M. Helaas kunnen wij den nieuwen Roe meen niet met enthousiasme ontvangen. Een voorproefje van den „bromtoon" heb ben we al gehad. Daar komt nog bij dat de Finsche zen der Lathi op golflengte 1807 M. tot nog toe geen last aan ons bezorgde, hij was zelfs nauwelijks te hooren. Binnen enkele dagen echter zal Lahti zijn sterkte opvoeren tot 220 K.W. en wan neer de ontvangst in Karelië dan nog niet voldoende is, zal de energie verdubbeld worden! Vreemde cheques ©L en bankpapier. - den heer J. d'Oliveira, zoodat deze waar schijnlijk de eigenaar is. De politie is van oordeel, dat met Klee's aanhouding een einde gemaakt is aan het misdrijf van een der brutaalste smokkel benden, die zij tot dusver vergeefs trachtte uit te roeien. binnen moet komen, want dat die hond niet bedoeld wordt met het waarschu wingsbordje!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1936 | | pagina 9