DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Mussolini's avontuur in Abessynië
27ste Jaargang
DINSDAG 7 JANUARI 1936
No. 8310
Ste CddaeHeSoti/tai/fit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij voornitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustieerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 V
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
De mechanisatie in de
bedrijven
Moet de mechanisatie in de bedrijven
worden tegengehouden?
Als wij deze vraag op zich beschouwen,
dan kan o.i. het antwoord niet anders lui
den, dan beslist ontkennend: de mechani
satie in de bedrijven moet niet worden
tegengehouden.
Als een product door machines beter,
vlugger, goedkooper kan worden afgele
verd, dan door handenarbeid, dan is het
logisch, dat men machines gebruikt.
Tenzij erspeciale redenen zijn, om
anders te handelen.
Die redenen zijn er, als tengevolge van
de invoering van machines de werkloos
heid in het algemeen sterk zal toene
men; als tegenover het voordeel bij de
invoering van machines een, grooter, so
ciaal nadeel staat.
Wij schrijven: de werkloosheid in het
algemeen. In normale, in niet-crisis tijden
was de toestand zoo, dat, als één bedrijf veel
menschen uitstootte, andere bedrijven die
wel weer opvingen, zij 't dan niet onmid
dellijk, dan tooh wel langzamerhand. Nu
is dit, helaas, anders! En daarmede moet
rekening worden gehouden. Nu kan 't voor
komen, en komt 't, helaas, maar al te
vaak voor! dat tegenover het voordeel
van de invoering van machines een, groo
ter, sociaal nadeel staat.
Hoe men dan ook over de mechanisatie
in de bedrijven onder de huidige omstan
digheden moge denken matiging in
het tempo moet men in dezen tijd ze
ker noodzakelijk achten.
De de regeering dit laatste bij wetsont
werp heeft voorgesteld voor de mechanisa
tie in de sigaren-industrie (zie elders in
dit nummer), kan oi. op geen enkelen af
doende reden worden afgekeurd; integen-
deeL
Roosevelts landbouwwet-
geving.
NA DEN VAL DER A. A. A.
Regeering trekt de consequenties.
WASHINGTON, 7 Jan. (A. N. P.).
Op grond van de beslissing van het Hoog
gerechtshof, volgens welke de A. A. A. in
strijd is met de grondwet, heeft het mi
nisterie van financiën medegedeeld, dat
het de betalingen aan de boeren en de
heffing van de verwerkingsbelastingen,
waartoe de A. A. A. machtigde, staakt.
De raadslieden van Roosevelt hebben
gedurende twee uur vergaderd, doch er is
nog geen besluit genomen over een nieuw
agrarisch ontwerp. De voorzitter der land-
bouwcommisie van het Huis van Afge-
vaardeden, Jones, die aan deze bespre
kingen heeft deelgenomen, verklaarde, dat
men moreel verplicht is tot voortzetting
der betalingen aan die farmers, die vóór
het bekend worden van de uitspraak van
het hof contracten zijn aangegaan betref
fende de beperking van de verbouw-op
per vlakte.
Vreugde en verdriet over de uitspraak.
NEW-YORK, 7 Jan. (A. N. P.). De
meeningen over de uitspraak van het
Hooggerechtshof, waarbij de wettelijke
grondslag aan de A. A. A. is ontnomen,
zijn begrijpelijkerwijs zeer verdeeld.
De katoenverbouwers en- verschepers
in de Zuidelijke staten zijn verstoord over
de beslissing, die hen berooft van den
steun, dien zij genoten hebben.
De textielfabrikanten in Nieuw-Enge-
land daarentegen juichen de uitspraak
toe. De nationale bond van textielfabrikan
ten noemt de beslissing een zegen voor de
textiel-industrie.
10 DOODEN BIJ EEN ONTPLOFFING IN
EEN JAPANSCH ELECTRICITEITSWERK
TOKIO, 7 Januari (A.N.P.) In de
electrische centrale aan het Enasjiromeer
te Foekoesjima heeft een ontploffing plaats
gehad, waardoor de lichtvoorziening van
Tokio ernstig werd gestoord.
Na de ontploffing drong het water de
fabriek binnen. Een tiental employé's, in
genieurs en mecaniciens, kwamen om het
leven.
Voordeden en verschrikkingen
HET EINDE VAN DEN STRIJD IN 'T ZICHT?
De positie der Italianen in Abes
synië is allesbehalve gunstig te
noemen. De Abessyniërs hebben
iederen open veldslag vermeden en
steeds een guerilla-taktiek toege
past.
Intusschen verstrijkt de tijd en
nadert de regenperiode, hetgeen
tevens het einde der krijgsopera
ties beteekent. Indien Mussolini
niet in Abessynië zijn graf wil vin
den zal het verstandig van Italië
zijn om een vrede te aanvaarden
die de publiek opinie van het volk
bevredigt.
ADDIS ABEBA, eind Dec.1935.
Italië beschikt op het oogenblik wellicht
over het sterkste en best georganiseerde
leger dat ooit heeft bestaan. Italië toch was
het eerst in staat om de uitvindingen die
sedert den wereldoorlog op gebied van be
wapening werden gedaan uit te buiten en
practisch in toepassing te brengen.
In het Italiaansche leger kan men op het
oogenblik drie soorten soldaten onderschei
den; vooreerst de Zwarthemden, die het
grootste contingent vormen, vervolgens de
inlandsche troepen, de Askari's en ten
slotte het Italiaansche beroepsleger.
Het moreel en uithoudingsvermogen van
de gewone Italiaansche soldaten moet nog
blijken, maar de Zwarthemden hebben
reeds een uitstekenden indruk gemaakt.
Deze jonge kerels die midden in het volle
leven stonden zijn thans in staat om lang
gekoesterde „idealen" in daden om te zet
ten. Zeer velen hunner waren slachtoffers
van de werkloosheid zoodat zij hun vrijen
tijd geheel konden besteden voor hun mi
litaire opleiding. Des Zondags werden zij
door beroepsofficieren ingewijd in de ge
heimen der krijgstechniek. Toen de oorlog
uitbrak werd het „soldaatje spelen" droeve
werkelijkheid, maar tevens bleek dat deze
Zwarthemden uitstekende soldaten waren,
waarover de buitenlandsche militaire at-
taché's verbaasd stonden.
De soldaten van het beroepsleger be
schouwen de opleiding der Zwarthemden
als een soort liefhebberij-werk, waarover
de beroepsofficieren slechts kunnen glim
lachen. Deze soldaten behooren meestal tot
de oude generatie, die de geest van Mus
solini nog steeds niet begrepen heeft.
De inlandsche troepen, de Askari's, heb
ben den vuurdoop reeds ondergaan. Zij
moeten overal de spits afbijten en in him
gelederen vallen- de meeste slachtoffers.
Volkomen betrouwbaar zijn deze troepen
echter niet, al is de lust om muiterij te
plegen reeds lang vergaan.
Een tweede belangrijke factor in de oor
log van Italië met Abessynië vormen de
tanks, die hun groote waarde in den mo
dernen open oorlog weliswaar nog niet be
wezen hebben, maar die in het zware ter
rein alle moeilijkheden en hindernissen ge
makkelijk hebben overwonnen. In de dag
bladpers zijn foto's gepubliceerd van tanks
die een aanval deden op Adoea; maar dit
was niets anders dan misleiding, want
Adoea is ingenomen zonder tanks. De
Italiaansche tanks kunnen een snelheid be
reiken van 35 K.M. per uur. Het zijn wan
delende forten die de infanterie vooraf
gaan. De troepen van deze tank-regimen
ten hebben een bewonderenswaardige dap
perheid en uithoudingsvermogen aan den
dag gelegd; toen de hitte in de schaduw
120 graden Fahrenheit bedroeg, waren de
stalen wanden van deze tanks oververhit
en de atmosfeer binnen in deze rijdende
forten was ondraaglijk. Toch hebben deze
troepen het uitgehouden, hetgeen een
nieuw bewijs is voor de heldhaftige geest
die er onder de Zwarthemden heerscht.
Een derde voordeel voor de Italianen is
het groote wegennet dat in Abessynië
reeds is aangelegd. De Italianen zijn be
kende wegenbouwers, ofschoon de werk
lieden die bij den aanleg dezer wegen wer
den gebruikt xxit Egypte, Soedan, Irak, Sy
rië en Erithrea werden gerecruteerd. Men
beloofde aan deze arbeiders een hoog loon
en uitstekende behandeling, maar de loonen
zijn nog steeds niet uitbetaald en de be
handeling is weinig beter dan van de
krijgsgevangenen. Zoodra de zon is opge
gaan wordt met het werk begonnen en
eerst nadat de werklieden twee uur heb
ben gearbeid wordt het ontbijt gebruikt.
Dit ontbijt bestaat dan uit een kroes
zwarte koffie en een stuk koek, waarvan
de Italianen beweren dat het brood is.
Dan wordt het werk weer voortgezet tot
's middags drie uur: het middagmaal dat
dan genuttigd wordt is niet alleen slecht
toebereid, maar de hoeveelheid spijzen die
wordt opgediend is bovendien nog veel te
gering, 's Avonds wordt er weer koffie
verstrekt met brood en een portie maca
roni. Er wordt meestal veertien uren per
dag gewerkt en het is zeer begrijpelijk dat
deze vreemde arbeidskrachten hoogst on
tevreden zijn, en deze menschen zijn voor
al verontwaardigd, omdat zij in geen maan
den eenig loon hebben ontvangen.
Ook de vliegmachines spelen in den
oorlog met Abessynië een belangrijke rol,
ofschoon de oorlog niet door de lucht
strijdkrachten beslist zal worden. Tenge-
volgen van de hooge bergen in Abessynië
verliezen de luchtstrijdkrachten ongeveer
25 procent van hun gevechtswaarde, het
geen echter voor een belangrijk deel wordt
aangevuld door de onverschrokken geest
die er onder de piloten heerscht, die vaak
aan waaghalzerij grenst en jammer ge
noeg ook aanleiding wordt tot vernieti
ging van Roode Kruis Ambulances, het
geen vanzelfsprekend de verontwaardiging
en de afschuw van de geheele beschaafde
wereld moet veroorzaken.
Wanneer men de leger bericht en der Ita
lianen leest zou men den indruk krijgen
dat de verliezen aan Italiaansche zijde zeer
gering zijn. De juistheid daarvan is heel
moeilijk te beoordeelen, maar het is wel
een feit, dat het aantal slachtoffers tenge
volge van malaria en andere ziekten veel
grooter is dan door de Opperste Legerlei
ding wordt vermeld. Bovendien waar de
malaria overwonnen is treedt de „zwarte
koorts" op, een verschrikkelijke ziekte,
meestal met doodelij ken afloop. Ook het
aantal Italiaansche soldaten dat lijdende is
aan longontsteking is ontzettend groot.
Longontsteking is een daarom zoo veelvul-
die voorkomend ziekteverschijnsel, wijl de
temperatuur zoo sterk afwisselt: overdag
snikheet en 's nachts vreeselijk koud. De
Italianen zijn uitgerukt voor een koloniale
oorlog en hebben geen overjassen en
dekens zooals de Engelsche troepen bij hun
expeditie in Noord-Indië.
De levensomstandigheden waaronder de
Italiaansche soladten dezen tijd te velde
moeten doorbrengen zijn ook allesbehalve
gunstig.
Het rantsoen water is veel te klein en
de „verrassingen" die gedurende den we
reldoorlog aan de soldaten werden aange
boden om hen te bemoedigen, ontbreken
thans geheel. Het is bijna altijd en uitslui
tend macaroni wat de klok slaat, vandaar
dan ook dat de Abessyniërs de Italiaansche
veldtocht spottenderwijze de „macaroni"-
oorlog noemen. De krijgsverrichtingen in
Abessynië zijn voor de Italianen tot nog
toe zonder groote overwinningen gebleven-
Bij den opmarsch naar Addis Abeba zullen
de troepen ook den Blauwen Nijl op ver
schillende plaatsen moeten forceeren. Vol
gens het oordeel van millitaire deskundi
gen is dit een onmogelijk werk, daar dit
uitsluitend zou kunnen geschieden met
pontons, die naar deze punten onmogelijk
vervoerd kunnen worden, zoodat deze
booten gebouwd zullen moeten worden,
wanneer het leger den oever heeft bereikt.
En dat eischt veel tijd, terwijl juist de ftjd
de groote bondgenoot van Abessynië zal
blijken te zijn; want de zoogenaamde klei
ne regentijd begint reeds over enkele we
ken. Het regent dan wel niet voortdurend,
maar de regenbuien zijn dan zoo geweldig,
dat zij iedere militaire operatie onmogelijk
maken.
De groote regenperiode begint in Juni.
Wanneer de oorlog dan nog niet is beslist,
dan zal het regenseizoen een definitief ein
de maken aan de krijgsverrichtingen; want
een Europeesch leger kan gedurende den
regentijd onmogelijk in Abessynië operee-
ren. Het is dan ook te begrijpen dat Mus
solini gaarne iedere vrede zal aanvaarden
die ook maar eenigermate een bevrediging
zal blijken voor den oorlogsroes van het
Italiaansche volk.
NAAR KERKVREDE IN
DUITSCHLAND
De druk drijft de geloovigen
bijeen tot solidariteit
Het kaf van het koren gescheiden
Over bovenstaande onderwerp schrijft de
„Tijd" een artikel, waaraan wij het vol
gende ontleenen:
In het algemeen houdt de Kerk heel goed
stand in Duitschland. Zoowel aan Katholie
ke zijde, als in Christelijke kringen doet
men weer eens de ervaring op, dat de aan
hankelijkheid der geloovigen jegens hun
geestelijke leiders nooit zoo groot is, als
wanneer de Kerk in de verdrukking raakt.
Zeker, de geloofsafval is vermoedelijk
maar heel weinig afgenomen sinds het ha
kenkruis over sikkel en hamer en over de
drie pijltjes zegevierde. Maar in groote
lijnen blijkt meer en meer dat deze ge
loofsafval in wezen niets anders is dan het
kaf, dat zich van het koren afscheidt. Daar
tegenover staat 't verheugende feit, dat ve
len, vooral onder de jongeren, met jeugdig
vuur opnieuw de belijdenis aanhangen
waarin zij, soms jaren en jaren lang, onver
schillig en ongevoelig veregeteerderi.
Katholieke en Protestantsche kerken zijn
's Zondags zoo overvuld, dat men gerui-
men tyd voor den aanvang der heilige
diensten nog nauwelijks een plaatsje vindt.
Tal van Katholieke, zuiver godsdienstige
vereenigingeu nemen in ledental toe. Uit
de Duitsche Evangelische Kerk, die zoo lan
gen tijd geen enkele krachtige georgani
seerde actie tegen de strijdende godlooche
naars ondernam, rees het machtige front
der Belijdeniskerk op. Twee jaren geleden
bestond dit front hoofdzakelijk uit een
paar Eerlijnsche dominees. Thans zijn er
naar schatting zeven- tot acht duizend pre
dikanten met hun gemeenten bij aangeslo
ten. Sinds eenigen tijd staan in de avond
uren de anders steeds hermetisch gesloten
deuren van ontelbare protestantsche ker
ken open voor een „Stille Andadht".
Men Jeide hieruit evenwel niet af, dat er
op het oogenblik in Duitschland op kerke
lijk terrein eigenlijk geen vuiltje aan de
lucht is. Wan1: nog grooter dan het gevaar
van overschatting, is het gevaar van on
derschatting der beteekenis van den kerk
strijd.
Het staat vast, dat het Derde Rijk niet
vry te pleiten is van schuldige nalatigheid,
waar het zekere elementen, die het ha
kenkruis in hun banier voeren, ongestoord
hun gang laat gaan in een actie waarvan
de uiterste consequentie op zijn minst aan
kerkvervolging zou gaan kunnen grenzen.
Wij doelen hier niet in de eerste plaats
op de voorvechters van een Duitsch ge
loof, een nieuw heidendom, een Germaan-
sche heldenvsreering. Dit alles is te on
echt en veel te cerebraal om vat te kun
nen hebben op de breede lagen van het
Duitsche volk. Dergelijke bewegingen
de geschiedenis kent er heele massa's van
zijn van nature voorbestemd om de
hobby te blijven van in den regel vrij be
perkte intellectueele kringen, welke in lan
den, waar de loge niet verboden is, den
grooten bouwmeester van het heelal aan
hangen.
Veel gevaarlijker zijn degenen, die der
Kerk Haar zending trachten te ontnemen
en in het stof neerhalen wat de geloovige
mensch heeft leeren vereeren en aanbid
den. Wanneer een voorbeeldig georganiseer
de beweging als de „Winterhilfe" honderd
duizenden behoeftigen Duitschers eten en
brandstof verstrekt, en millioenen kinde
ren kleedt en onderhoudt, dan moet men
wel van lust tot afbreken bezield zijn, om
de verdiensten van een dergelijk werk te
miskennen; vooral wanneer men met eigen
oogen vast kan stellen, dat duizenden
geestdriftig niet onaanzienlijke offertjes en
zelfs offers brengen om ook het hunne bij
te dragen. Maar wanneer anderen nu de
bedeelden, ook en vooral de kinderen, pro-
beeren wijs te maken, dat zij van de
Kerk niets of een stuk droog brood gekre
gen zouden hebben en dat de christelijke
naastenliefde een holle fraze was tot Hitier
er den zin van het nationaal-socialisme aan
gaf, dan huivert men voor de gevolgen,
welke de propageering eener dergelijke ge
dachte op den duur zou kunnen hebben.
Al dit soort dingen heeft natuurlijk in
de eerste plaats vat op de jeugd. Deze
jeugd bevindt zich door hare organisaties
in overgroote meerderheid onder den di-
rectcn invloed van het nationaal-socialis
me. Aalmoezeniers en andere geestelijke
leidslieden houden er de nationaal-socialis-
tische organisaties niet op na. Baldur von
Schrach, de rijksjeugdleider, zegt in zijn
bekend boek over de „Hitlerjeugd" onom
wonden dat hij Duitschers kweeken wil en
dat aalmoezeniers zijn organisatie alleen
.naar zouden kunnen versplinteren in ka
tholieken en protestanten
Intusschen hebben de Duitsche katho-
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Onze minister van buitenlandsche zaken
heeft een beroep gedaan op Fransche be
scherming voor onze ambulance in Abes
synië (2de blad).
Landbouwwetgeving van Roosevelt in
strijd verklaard met de Amerikaansche
grondwet (2de blad).
Op de Amerikaansche defensiebegroo-
ting is 200 millioen dollar meer uitgetrok
ken dan verleden jaar (2de blad).
BINNENLAND.
Bezoek van Koningin en Prinses aan
Amsterdam. (1ste blad).
Ernstige aanrijdingen op bewaakte en
onbewaakte overwegen. (Gem. Ber., 3de
blad).
Wetsontwerp ingediend houdende tijde
lijke maatregelen betreffende de mechani
satie in de sigarenindustrie (2de blad).
Inval der politie in een zwendelbank te
Den Haag. (Gem. Ber., 3de blad).
LEIDER.
De gemeente Leiden krijgt een belang
rijke bijdrage uit het Werkfonds, waaruit
de kosten van vier belangrijke werken zul
len worden bestreden. (1ste blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De vijfde partij om het wereldkampioen
schap dammen remise. (3de blad).
De wereldzwemrecordlijst van de FINA.
Willy den Ouden achtvoudig wereld
kampioene. (3de blad).
lieken dit op de protestanten voor dat zij
hun confessioneele jeugdvereenigingen kon
den handhaven. De strooman der regee-
rir.g, Rijksbisschop dr. Müller, leverde in
December 1934 de Evangelische jeugd on
voorwaardelijk aan de staatsorganisatie
uit. De katholieke Kerk bedong in het
Rijksconcordaat de vrijheid harer jeugd
bonden in Duitschland. En met succes.
Toen Hitler aan de macht kwam, maakten
de leden van katholieke vereenigingen bij
na tien procent der georganiseerde jeugd
uit. Thans schat men dat dit percentage
nog altijd meer dan acht procent bedraagt.
Hierbij dient men er rekening mee te hou
den, dat de georganiseerde jeugd in de
laatste paren enorm in aantal toenam. Dui
zenden en duizenden katholiek georgani
seerde jongens en meisjes zijn tevens lid
van cie „Hitlerjugend".
Er heerscht op het oogenblig in offi
cie ele kringen een groot optimisme be
treffende een spoedig herstel van den ker-
kenvrede.
Jr kerkelijke kringen schijnen de ver
wachtingen iets minder hoog gespannen te
zijn. Ook al vertrouwt men dat het ergste
voorbij is, toch gelooft men niet dat er van
kerkenvrede sprake zal kunnen wezen,
vóór het nationaal-socialisme zich bevrijd
heeft van de elementen, die de jonge revo
lutie een veel te radicalen koers hebben in
gedreven. En eer het zoo ver is, zullen er,
ondanks dat revoluties soms uiterst door
tastend kunnen optreden, zeker nog wel
enkele jaren verloopen.
EEN NIEUW „SUEZ-KANAAL"?
De verbinding tusschen Engeland en de
koloniën in Azië.
BERLIJN, 7 Januari (A.N.P.) De mo
gelijkheid van den aanleg van een nieuw
„Suez-kanaal" tusschen het uiterste Zuid-
Westelijke punt van de Middellandsche
Zee en de Golf van Akaba is, naar de Lon-
densche correspondent van de „Voelki-
scher Beobachter" meldt, het onderwerp
van besprekingen in sommige Britsche
kringen.
Gezien den invloed, die de huidige cri
sis op de positie van Engeland in de Mid
dellandsche Zee zal hebben, en de nieuwe
betrekkingen tusschen Engeland en Egyp
te, zou het ontworpen kanaal een gemak
kelijker en minder tref bare verbinding
met Britsch-Indië vorm^"
