HET VADERLAND IN 1935
DINSDAG 31 DECEMBER 1935
DE LEIDSCHE COURANT
DERDE BLAD - PAG. 10
Het schip van Staat in straffe hand - Een
jaar van omvangrijke wetgeving en crisis-zorg
- Kabinetscrisis en verkiezingen - Uitvoering
van grootsche werken - Luchtvaartrampen -
Diepbetreurde dooden.
Polen verloor op 12 Mei z'n vroegeren
dicitator, maarschalk Jozef Pilsoedski, de
„leeuw van Wilna", de man, die in de laat-
PILSOEDSKI
ste jaren achter de schermen de Poolsche
politiek beheerschte.
Spanje bleef ook dit jaar sukkelen met
z'n regeeringen en heeft na de verdrijving
van het koningschap nog steeds zijn inner
lijk evenwicht niet teruggevonden.
In Portugal brak in September een op
stand uit, welke evenwel mislukte.
Rusland heeft dit jaar vooral van zich
laten spreken door gebeurtenissen op lucht
vaartgebied. 18 Mei stortte het grootste
vliegtuig ter wereld de „Maxim Gorki"
neer boven het vliegveld Moskou, wat aan
47 inzittenden het leven kostte, Voorts
zette Rusland onvermoeid zijn onderzoe
kingen in de stratosfeer voort.
AMERIKA.
De regeering der Vereenigde Staten
worstelde dit jaar voort met diverse expe
rimenten om de welvaart te herstellen,
waarbij zij groote last ondervond van de
gerechtelijke uitspraken, welke de z.g.
N.R.A. codes in strijd verklaarden met de
grondwet, Roosevelt voerde een groot so
ciaal program in, dat o.a. voorziet in werk-
loozenondersteuning en werkverschaffing
op groote schaal. Voor het heele program
werd een crediet uitgetrokken van 100 mil-
lioen dollar.
Op 14 Febr. veroordeelde de juryrecht
bank te Flemington Hauptmann ter dood
wegens moord op de baby van kol. Lind
bergh. De ontvoering en de moord ge
schiedden in Maart 1932 en nog is dit pro
ces niet ten einde, want de uitvoering van
de doodstraf heeft nog niet plaats gehad.
Een andere geruchtmakende zaak was de
aanslag op den „dictator" van Louisiana
Huey Long, die geweldig populair was,
omdat hjj den menschen koeien met gou
den horens beloofde. Daar komt nu niets
van, want Long stierf aan de gevolgen.
Mexico zette ijverig de vervolging der
Katholieke Kerk voort. Katholieke boeken
en tijdschriften werden verboden, pries- I
sters gevangen genomen enz.
In Zuid-Amerika is er eindelijk vrede ge
komen tusscnen Bolivia en Para
guay. Op 14 Juni zijn de vijandelijkhe
den gestaakt Inmiddels zijn de ex-vijan
den het nog steeds niet eens geworden over
de vredesvoorwaarden, waarover te Buenos
Aires wordt onderhandeld.
Brazilië heeft een gevaarlijke com
munistische opstand in het Noorden moe
ten onderdrukken, welke op 26 Nov. uit
brak.
AZIë.
Japan beëindigde in Maart zijn lidmaat
schap van den Volkenbond, maar weigerde
zijn Volkenbondsmandaat over de Zuidzee-
ellanden op te geven, omdat zij een sleu
telpositie vormen voor de Japansche ver
dediging ter zee. Wat Japan eenmaal vast
heeft, laat het niet meer los. Het wil in
tegendeel hoe langer hoe meer hebben,
hetgeen blijkt uit de penetratie in Noord-
China.
Daar het de gewoonte is, dat er zoo nu
en dan een flinke aardbeving in Japan is,
heeft dit land ook dit jaar met deze tradi
tie niet willen breken en heeft in April een
zware aardbeving op Formosa circa 3000
dooden geëischt.
Ook Beloetsjistan in Britsch-Indië is ein
de Mei door een aardbevingsramp geteis
terd. De stad Quetta werd daarbij totaal
verwoest en niet minder dan circa 56.000
menschlevens vielen eraan ten offer.
Het kamt in Azië niet zoozeer op aan.
In Juli en Augustus is China bezocht door
groote overstroomingen, waarbij meer dan
100.000 Chineezen verdronken.
Vermelden wij tenslotte nog het niet al-
led aagsche feit, dat koning Prajadhipok
van Siarn in Maart afstand deed van zijn
troon, omdat hij er schoon genoeg van had
en liever in Engeland van zijn rente ging
leven. Hij werd opgevolgd door zijn 9-ja
rigen zoon.
AUSTRALIë.
Australië, het eindpunt van onze vlucht
om de wereld, is, zooals gewoonlijk, het
rustigste van alle werelddeelen geweest.
Speciaal Nederland werd dit jaar nog eens
aan zijn bestaan herinnerd door de over
komst van Albury's burgervader, bekend
en populair om zijn hulp aan de Uiver-
bernanning, welke goede baas zich hier in
Holland op allergenoegelijkste wijze liet
befuiven.
Overigens is dit land een geliefkoosd
einddoel voor record-vliegers. Een van
hen, de bekende Australische vlieger
Kingsford Smith is in November op een
dergelijke recordvlucht in de Golf van
Bengalen verongelukt, althans dat mag
men na zoolang vergeefs zoeken nu wel
veilig aannemen.
En hiermee is wederom een jaar vol ge
beurtenissen afgesloten. Veel moest on
vermeld blijven, maar uit deze globale
rondvlucht blijkt toch wel, dat wij van het
jaar 1935 met een zucht afscheid mogen
nemen. Jammer, dat wij ook met een
zwaar hart het nieuwe jaar tegemoet moe
ten gaan-
De kaartlegsters en koffiekijksters uitge
zonderd, is het aan geen sterveling ver
gund de toekomst te doorvorschen. En dat
is maar gelukkig ook. Het nieuwe jaar ligt
voor ons als een gesloten boek, versch van
de pers, en iedere bladzijde, welke wij
zullen opensnijden zal verrassingen of te
leurstellingen bieden, en God alleen weet,
of wij dit boek wel tot de laatste van zijn
366 bladzijden zullen uitlezen....
De Nederlandsche roman, welke in 1935
werd uitgegeven, heeft geen opwekkende
lectuur opgeleverd. Zelfs geen „happy
end". De toestand des Rijks, om in sap
pige troonrede-stijl te spreken, baart nog
steeds de grootste zorg en de „ongunst
der tijden" drukt zwaar op de bevolking.
Het is overbodig op Oudejaar deze „on
gunst der tijden" nog aan te dikken, want
vele onzer landgenooten hebben het zoo
zwaar te verantwoorden gehad, dat „on
gunst der tijden" een veel te kalm woord
is om al hun ellende en narigheid weer te
geven. Tet heir van werkloozen groeide
nog steeds aan, en voor ieder, die dit ge
tal kwam vergrooten, is 1935 een ramp
jaar geworden. De tuinders hebben nau
welijks het droge brood verdient en by de
boeren is het, om een boeren-uitdrukking
te gebruiken, meer koud dan goud. De in-
dustrieele ondernemingen hebben het taai
en roeien met alle macht om den kop bo
ven water te houden. Er gaat één klaag
toon op uit het geheele land en de Regee
ring hoewel steunend waar eenigszins
mogelijk kan niet anders dan de bevol
king vermanen tot „rust, zelfbeheersching
en vastberadenheid". Het moet voor geheel
Nederland een stevig hou-vast zijn, dat
tenminste de regeering den moed niet heeft
verloren, en, ondanks de vaak redelooze
critiek, op haar beleid uitgeoefend, de toe
stand van het land geenszins reddeloos
acht.
Een schip met 8 millioen passagiers aan
boord door de branding van de crisis te
sturen, vereischt van de kapitein en zijn
staf op de eerste plaats „rust, zelfbeheer-
sching en vastberadenheid", en het is mis
dadig op een schip in nood de passagiers en
het scheepsvolk tegen het commando op te
ruien.
MGR. J. D. J. AENGENENT. t
Met vaste hand aan het roer.
De Regeering neemt de middelen, welke
zij voor de goede koers van het Schip van
Staat noodzakelijk acht waarbij niet
uit het oog verloren mag worden, dat de
welvaart in ons land niet terug zal kee-
ren vóór de andere landen hun boycot
manieren zullen prijsgeven. Dat dit in de
toekomst zal gebeuren, is onze eenige
hoop. En ook de Regeering heeft die hoop
nog niet verloren.
Het eenige, wat het Landbestuur kan uit
richten, is het land voor een volledige in
storting te behoeden. In afwijking van ve
ler inzioht, meent de Regeering, dat de
gouden standaard onwrikbaar dient te
worden gehandhaafd, welke meening zij in
afgeloopen jaar niet onder stoelen op ban
ken heeft gestoken! Tweemaal werd het
disconto verhoogd in April en in Juli
ter verdediging van de gulden. Minister
Steenberghe viel als „martelaar" voor de
devaluatie-gedachte.
De aanpassing werd voortgezet met het
groote „Bezuinigingsontwerp", dat, nadat
eenige bijzondere punten er uit waren ge
licht, door de Staten-Generaal werd aan
vaard.
Het Bezuinigingsontwerp was de direc
te aanleiding tot de Kabinets-crisis van 26
Juli, welke op 31 Juli weer was opge
lost" met de terugkeer van een „nieuw"
Ministerie Colijn.
Deze Kabinetscrisis was een incident, dat
MINISTER STEENBERGHE
KWAM, ZAG ENGING HEEN.
in het karakter van het Regeeringsbeleid
weinig verandering heeft gebracht.
De samenwerking tusschen Kabinet en
Kamer dreigde opnieuw verstoord te wor
den bij de behandeling der Onderwijs-be-
zuinigirug. De Regeering heeft eefn bot
sing weten te vermijden. Onaangename
verrassingen in het nog gesloten boek van
1935 zijn niet onmogelijk.
De waarde van het
parlement.
De werkelijke waarde va'n de Volks
vertegenwoordiging is dit jaar herhaalde
lijk gebleken. Op de eerste plaats door
haar, met succes bekroond, verzet tegen
niet gerechtvaardigde bezuinigingen, als
de hei-berekening der pensioenen en de ver
laging der uitkeering van ziektegelden en
tegen een verhooging van de omzetbelas
ting. welke reeds zoo zwaar op het be
drijfsleven rust. Op de tweede plaats door
haar ongezouten critiek op verschillende
crisis-instellingen, waardoor veel schoon-
gebezemd werd, wat anders, bij een dicta
tuur, met de „mantel der liefde" zou zijn
bedekt of nooit aan het daglicht zou zyn
gekomen.
Vruchten van wetgevenden
arbeid.
De voornaamste vruchten van de wet
gevende arbeid der- Volksvertegenwoordi
ging waren de wet tot algemeen bindend
en onverbindend-verklaring van onderne
mers-overeenkomsten (de eerste stap op
den weg naar een corporatieve ordening!),
een wijziging van de Kieswet, de Onteige
ningswet, de Tariefwet (verhooging in
voerrechten), Transfer-overeenkomst met
Duitschland, oprichting van een Nederland
sche Omroep- en Zender-Maatschappij, wet
op het uitvaardigen van uitvoerverboden,
wet tot regeling van uitverkoopen en op
ruimingen, regeling van afbetaling, de
Sanctie-wet (in verband met de oorlog in
Abessynië), wet tot het tegengaan van cu
mulatie, nieuwe Warenwet, bijzondere
maatregelen ter voorkoming van onrede
lijke terugvordering van hypotheken, de
onderwijs,bezuiniging, verhooging van
eenige belastingen en verlaging van andere
(o.a. grondbelasting).
Van de andere regelingen, die bij wet of
bij Kon. Besluit werden ingevoerd noe
men wij de regeeringscirculaire, waarbij
„ruimer armslag" werd gegeven aan de
particuliere liefdadigheid, een lange lita
nie van „teeltplannen" en crisis-beschik
kingen, het tegengaan van niet-noodzake-
lijke executies van landelijke eigendom,
het tegengaan van de arbeid van vreemde
lingen in bedrijven en in het huishouden,
beschikbaarstelling boomkweekers-produc
ten, het streven naar lager woninghuren
door verlaging van de rentevoet der Rijks
voorschotten, bijslagregeling voor arbeiders
in land- en tuinbouwbedrijven, heffing van
een hooger invoerrecht op benzine met als
gevolg vrij verkeer over de rivierbruggen,
verhooging van den tuinbouwsteun, wets
ontwerp tot invoering van den Midden-
Europeeschen tyd (dat door de Eerste Ka
mer werd verworpen), instelling van een
commissie voor het vraagstuk der jeugd
werkloosheid, gevolgd door circulaires
aan de gemeentebesturen en van een com
missie tot vertegenwoordiging van de
Ir. J. A. KALFF t
Landibouwcrisiswetgeven, (de met veel
ophef aangekondigde Melksteunbeperking
werd in de doofpot gestopt), hulp aan de
kleine middenstand (door middel van de
borgstellingsfondsen) en het voorschrift
van witte spatboorden op de fietsen!
De Regeering beraamde voorts plannen
tot verhindering van te snelle mechanisa
tie in de sigarenindustrie, tot voorkoming
van particuliere machtsvorming, tot ver
sterking van leger en vloot (het Weer-
fonds) en tot regeling van de vestiging van
nieuwe bedrijven.
De Regeering bemoeide zich met de ar
beidsconflicten in de sigaren-, de textiel-
en de mijn-industrie, bevorderde de oprich
ting van economisch-technologische insti
tuten (ook in Zuid-Holland) en de tariefs
verlaging bij Spoorwegen en Post- en Te
legraafdienst.
Wegens de onduldbare laster, welke het
Nationaal-Socialistische orgaan over de Re
geering verkondigde, werd, op verzoek der
Regeering, een inval gedaan bij „Volk en
Vaderland", nadat vorig jaar de commu
nistische „Tribune" op deze wijze ietwat
tot bedaren was gebracht.
De verkiezingen.
De verkiezingen voor Provinciale Sta
ten, Eerste Kamer en Gemeenteraden ver
liepen zonder noemenswaardige opstoot
jes. De R.-K. Staatspartij wist zich daar
bij kranig te handhaven. De meer-gegoeden,
die voorheen liberaal stemden, en een
groote schare ontevredenen, die toezicht op
een richtige besteding van de belastinggel
den overbodig achten.... stemden natio-
naal-socialistisch.
Het Kabinet.
In de samenstelling van het Kabinet kwam
wijziging door den - dood van Minister ir.
Kalff, die opgevolgd werd door Minister ir.
Van Lidth de Jeude, door de ontslagname
van Minister mr. Steenberghe, wiens plaats
werd ingenomen door Minisu*' prof. dr.
Gelissen, door de ontslagname (wegens zijn
overgang tot de Katholieke Kerk) van Mi
nister mr. Marchant, wiens ambt thans ver
vuld wordt door dr. Slo tem aker de Bruine,
die op zijn beurt „Sociale 2aken" aan mr.
Slingenberg achterliet.
In het „nieuwe" Kabinet-Colijn, dat na
het mid-zomer-incident optrad, werd de
portefeuille van het nieuw-gevormde Mi
nisterie van Landbouw opgedragen aan mr.
dr. L. N. Deckers, die onmiddellijk het
MGR. SCHIOPPA f
vertrouwen van boeren en tuinders ver
overde, zooals ook Minister Gelissen als de
„vertrouwensman" van de industrieele on
dernemingen wordt beschouwd.
W erkverschaf f ing.
Op groote schaal werd de werkverschaf
fing ter hand genomen door de versnel
de bruggenbouw over de groote rivieren,
door grootschen wegenaanleg, en ontginnin
gen, door de inpoldering van het N.-Ooste-
lijk gedeelte der Zuiderzee, terwijl de Re
geering door financieele medewerking wist
te bereiken, dat de tweede „Statendam" in
ons land wordt gebouwd.
Onze luchtvaart.
De luchtvaart heeft een jaar van groote
tegenspoed doorgemaakt. Viermaal werd
ons land opgeschrikt door een vliegtuig
ramp bij de K. L. M., namelijk door het ver
ongelukken van de „Leeuwerik", de „Kwik
staart", de „Maraboe" en de „Gaai".
Tegenover deze luchtvaart-rampen staat
als credit-post voor ons prestige ten opzich
te van het buitenland de welgeslaagde reis
van de onderzeeër K XVIII en de schaak
zege van dr. Eu we!
De Nederlandsche kerk
provincie in 1935.
Ook op kerkelijk gebied wisselden gedu
rende het afgeloopen jaar vreugde met
droefheid af. Het overlijden van onzen
goeden en vromen Bisschop, Mgr. J. D. J.
Aengenent in de kracht van zijn leven, de
ernstige ziekte van den Aartsbisschop en
het verscheiden van den Pauselijke Inter
nuntius, Mgr. Schioppa, wierpen een scha
duw van droefheid over het kerkelijk le
ven.
Op de bisschoppelijke stoel van Haar
lem werd gekozen Mgr. Huibers, als pau
selijke internuntius werd gezonden Mgr.
Giobbe, terwijl de Aartsbisschop zich bij
het besturen van zijn bisdom in de persoon
van Mgr. De Jong een coadjutor koos.
Tot de vreugdevolle gebeurtenissen op
kerkelijk gebied mogen wij rekenen het
10-jarig jubileum van de K. R. O. en de
inwijding van de priorij te Egmond, waar
mede de kroon werd gezet op het moeizaam
werk van de emancipatie der Katholieken
m Nederland.
Een Nieuwjaarsvertelling
door
TomPinnart
Of Paul het nu geërfd had, of dat het een
storing van zijn overigens fijn-ontwikkeld
psychisohe mechanisme was.... in ieder
geval was het een feit, dat Paul Lent, in zyn
beroep een energieke kerel en op het sport
veld een voorbeeld voor de jongeren, aan
een onoverwinnelijke schuchterheid leed,
als het erop aankwam zijn gevoelens in
woorden uit té drukken! En als hij een en
kele maal eens de stoute schoenen aantrok
en het tóch probeerde, dan kon hij, de ge
trainde en geharde man, die zich overigens
zoo goed in zijn machthad, er zeker van zijn,
dat het resultaat bedroevend was en dat hij'
zich door een bliksemsnelle wending in het
onderwerp zou weten te redden van de
marteling om uitgelachen te worden
Met Kerstmis had hij besluit genomen:
hij zou Marianne, die hij nu reeds jaren
lang kende, zéggen, dat hij zielsveel van
haar hield en dat'hij het tijdstip thans
gunstig achtte, nu hy spoedig tot chef-in
genieur bevorderd zou worden, een huwe
lijk samen aan te gaan! Hij had hoewel
hij heelemaal geen vriend van alcohol was
en er bést buiten kon tijdens het Kerst
diner bij de familie Holten reeds enkele
glazen wijn gedronken om zich zoodoende
het noodige „spraakwater" te verschaffen.
Maar, dat had allemaal niets geholpen! Zoo
gemakkelijk en vlot hij anders met Marian
ne op hun gemeenschappelijke wandelingen
omging, zoo moeilijk viel het hem thans,
nu hij maar enkele woorden te spreken
had, de mond open te krijgen. Hij had toen
zijn waagstuk tot Nieuwjaar verschoven
enwist vooruit, dat het dan evenmin
zou gaan! En dat was de oorzaak ervan, dat
hij de laatste dagen van het jaar Ijverig
wijdde aan ingespannen overpeinzingen
naar een uitweg.
Een brief zou het eenvoudigste geweest
zijn, maar dat kwam hem zoo onmannelijk
en belachelijk voor. Doch iets anders viel
hem niet in. En tóch wist hij met zekerheid,
dat énkele woorden genoeg zouden zijn,
om alles in orde te maken; Marianne hield
van hem en dat er niemand was, die zij
liever had, dan hém, dèt had hy al lang ge
merkt!
Inmiddels was nu ook de laatste dag van
het jaar gekomen en Paul was dien avond,
evenals altijd, uitgenoodigd bij de Holtens
te komen feestvieren. Half opgewekt, half
kniezend, slenterde hij door de straten en
trachtte den tijd te dooden want hij
was nog een flink uur te vroeg! Hij keek
eens voor enkele étalages, zonder de uitge
stalde dingen goed op te nemen en voelde
zich steeds onbehaaglijker en wanhopiger.
Doch opeens viel zijn oog op een voorwerp
in de étalage van een der grootste zaken.
En tegelijkertijd fluisterde een goede geest
hem een denkbeeld in het oor. Een patent
idee! Hij herademde, drong zich roor de
menschen, stapte den winkel binnen, kocht,
betaalde, liet het gekochte inpakken en
stormde naar het dichtstbijzijnde café, waar
hij snel pen en inkt liet brengen en het
gekochte vroolijk lachend uitpakte.
Bij Holten was het namelijk gebruik op
Oudejaarsavond elkaar kleine geschenken
te geven, meer als scherts bedoeld, dan als
caudeau! Toen het Oudejaarsrumoer de
straten begon te verlevendigen en de punch
in de glazen dampte, begon de uitdeeling
der attenties. Paul stond op, ging vlug naar
de gang, zocht daar iets in zijn jaszak, keer
de terug en legde het pakje voor Marianne
neer. Zij zag hem vragend aan, opende
het eenigszins aarzelend en hield weldra
een in rood leer gebonden dagboekje in de
hand. „Dat is zeker een dagboek voor onze
zomerwandelingen, niet waar, Paul?" zei
zij glimlachend en sloeg speelsch de eerste
bladzijde op: daar zag zij iets staaneen
opdracht misschien? Zij las, werd rood, toen
bleek toen zag zij Paul glimlachend in
de oogen en zei na een oogenblik rustig:
„Nu, als het daar zoo staat, zullen wij het
wel zoo moeten laten!".
Toen schoof ze het boekje naar haar va
der toe. Die las het schrift, knikte verheugd
en gaf het boekje aan moeder.... die ook
verheugd keek, en opeens zolder dat
iemand het eigenlijk wist, hoe het kwam
ging het boekje bij de gasten van hand tot
hand en bruiste er overal rumoer, gingen
er overal glazen omhoog, want op dat eer
ste blad stond, met en energieken mannen
hand geschreven:
1 Januari 1936: Verloving met Paul Lent.
Dat was welhaast de zakelijkste en zwijg
zaamste liefdesverklaring, die men zich kon
indenken.
Maar Nieuwsjaarsdag 1936 aanschouwde
een gelukkig paartje en nu de gevaarlijke
stap eenmaal gedaan was, wist Paul weer
woorden te vindenwoorden, een over
vloed! Een overvloed van gefluisterde, on
samenhangende, lieve en zoete woorden
zoodat Marianne niets te kort kwam.
TER, - OM TWAALF
THUIS
DAN REEDS OM ELF
UUR IN EEN ZIEKEN
HUIS I
