LEGER EN VLOOT
27ste Jaargang
DONDERDAG 5 DECEMBER 1935
No. 8285
3)e
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitlretiÜng:
Voor Leiden 19 cent per week J 2.5U per kwartaal
By onze Agenten 20 cent per week J 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
V De Nederlandsche defensie
Sprekend namens de Sociaal-Democra
ten heeft de heer K. ter Laan in de Twee
de Kamer aangedrongen op algemeene
moderniseering van het leger, waarbij
alle overbodigheid moet worden afgesne
den.
Daar dit nog niet gebeurd is, kunnen
de Sociaal-Democraten zich met de defen
sie-politiek der regeering niet vereenigen.
De S.D.A.P. wankelt in haar houding
ten opzichte van het defensie-vraagstuk.
't Is nu niet meer: geen man en geen
cent!
Maar nu wil de S.D.A.P. bezuinigen op
de defensie door moderniseering.
Als dat laatste mogelijk is, moet ieder
een er, natuurlijk, voor zijn,
Voor nationale ontwapening pleit de
S.D.A.P. nu niet meer. De heer Ter
Laan zeide, dat hij kende den ernst der
toestanden: „ook de Sociaal-Democraten
zien den toestand ernstig in", aldus de
soc.-democr. woordvoerder.
Intusschen zou in den ernstigen toe
stand, waarin wij nu verkeeren, de defen
sie-mogelijkheid in ons land er heel
anders uit hebben gezien, als.ande
ren niet vroeger dan de Sociaal-De
mocraten den toestand ernstig hadden in
gezien!
Maar: wij willen liever de toekomst in
zien dan het verleden becritiseeren. En,
als wij de toekomst, die zoo donker is en
zoo dreigend, in zien, dan leeft in onze
angstige en bange harten de bede, dat
God ons moge sparen, moge sparen voor
den oorlog den oorlog, die een
ramp is, nóg veel en veel vreeselijker,
dan de geesel der werkloosheid!
De heer K. ter Laan zeide, dat de So
ciaal-Democraten den toestand zeer ern
stig inzien. Wij Katholieken, óók, en
God geve ons de genade, dat wij kunnen
bidden! Dan overstraalt die donkerte
het licht van hoop en vertrouwen!
TWEEDE KAMER.
V Zorgen-looze dagen
Er zouden in dezen tijd zorgen-looze da
gen moeten worden ingevoerd!
Dagen, waarop men geen zorgen mag
hebben, zooals er b.v. dagen zijn ingevoerd,
waarop men.... geen vleesch mag eten:
vleesch-looze dagen. Zorgen-looze dagen!
Op deze dagen moest 't den menschen
verboden kunnen worden, aan hun eigen
zorgen te denken, anderen aan zorgen te
herinneren.
Heerlijke dagen zouden dat zijn! Ja,
ongetwijfeld, als wy ze benutten, niet om
onze zorgen weg te spoelen of weg. te fui
ven, met het gevolg, dat ze den volgenden
dag weer met meer kracht op ons aanstor
men, maar om het inzicht in ons levens
doel te verdiepen, om de dagen van ons
leven op hun juiste waarde te leeren schat
ten, om: rust en evenwicht te brengen in
ons denken en doen, waarvoor een voor
waarde kan zijn, dat wij ons denken nu en
dan door ontspannende rust en rustige ont
spanning afleiden van één bepaald punt,
waarop het als vast-geankerd ligt en van
waaruit het alles, in vaak zeer beperkten
gezichtskring, beziet en beoordeelt.
Zorgen-looze dagen!
't Kan moeielijk zijn, onmogelijk zelfs,
zichzelf zoo'n zorgen-loozen dag te schen
ken. Doch er zijn ook omstandigheden, dat
men, zelfs onder den druk van zeer zware
zorgen, dat wél kan, als men 't krachtig
wil.
Huiselijke feesten kunnen ons daarbij
vaak uitstekend helpen.
Zoo b.v. het Sint Nicolaasfeest.
Wij begrijpen heel goed, dat met den
besten wil ter wereld velen, helaas, zelfs
nog niet dien éénen avond kunnen zetten
in die bepaalde sfeer van zorgen-loosheid.
Maar, die het dan wel kunnen, mogen het
beproeven, en met succes!
En zij beproeven dan ook die mooi-men-
schelijke en echt-christelijke methode, om
vreugde te verwerven vreugde, die
kracht schenkt door vreugde te bren
gen aan anderen. Dat is vieren het feest
van den heiligen Nicolaas!
HET STANDPUNT VAN SOCIALISTEN EN VRIJZ.-DEMOCR.
De Tweede Kamer heeft gistermiddag de
behandeling van de begrooting van het
Verkeersfonds voortgezet.
De heer K r ij g e r (C. H) noemt het een
troosteloos uitzicht, dat op vermindering
van spoorwegtekorten geen kans bestaat.
Vele overbodige lijnen worden in stand- en
veel rollend materiaal ter beschikking ge
houden met het oog op de defensie. De
kosten moeten dan ook maar door het de
partement van Defensie gedragen worden.
De Minister van Waterstaat, de heer v.
Lidt de Jeude, antwoordt, dat, voor
zoover lijnen in stand worden gehouden
met het oog op defensiebelangen, aange
drongen zal worden, dat dit departement
de kosten daarvan dragen zal.
Spr. gelooft niet, dat de Spoorwegen on
der den exploitatieprijs werken ter becon
curreering van de scheepvaart. Men heeft
sommige extra-tarieven. De grootste han
dicap voor debinnenscheepvaart zijn niet
de spoorwegen. Beperking van laadruimte
acht spr. het eerst noodig.
Bij af deeling H (Spoorwegen) bespreekt
de heer v. d. Weyden (R.-K.) de ver
plichting van het Rijk t.a.v. oblibatie- en
aandeelhouders. Spr. acht het niet meer
dan billijk, dat die ook een offer brengen,
evenals andere categorieën der bevolking.
Spr. verzet zich tegen de opheffing der
Haarlemmermeerlijnen.
De heer V a n P o 11 (R.-K.) wenscht ver
duidelijking van de motieven die de Ne-
derl. Spoorwegen hebben geleid tot ver
strekken van een leening van 3 millioen aan
de maatschappij Werkspoor, die in 3 jaren
5 millioen heeft opgeteerd en zelfs geen
onderpand meer heeft.
Het credietverleenende bedrijf is een
semi-overheidsbedrijf, waarvan de verlie
zen door de belastingbetalers moeten wor
den opgebracht. Die verliezen kunnen nu
opnieuw met 3 millioen stijgen. Dat is een
ontoelaatbare bevoordeeling van één par
ticulier bedrijf boven andere bedrijven.
Het ergerlijkste is, dat die leening in het
geheim plaats had.
Spr. vraagt of er een redelijk vooruit
zicht is dat de 3 millioen zullen worden te
rugbetaald, en of de minister de uiterste
zorg zal betrachten dat een dergelijke
transactie niet meer zal plaats hebben, zon
der dat de Volksvertegenwoordiging daar
in zal worden gekend.
De Minister zegt, dat men met op
heffen van lijnen voorzichtig moet zijn,
doch zij die groot verlies opleveren na be
perking der vaste lasten tot een minimum
dienen te vervallen, als men het spoor
wegtekort wil verminderen. Spr. wil nog
eens ernstig overwegen wat er met som
mige spoorwegen in de Haarlemmer
meer moet gebeuren, doch een toezegging
kan spr. niet doen.
Spr. kan moeilijk gaan beoordeelen of,
inzake de leening van da spoorwegen aan
werkspoor, het standpunt van zijn voorgan
ger juist was.
Spr. hoopt dat er van de leening be
hoorlijke aflossing en betaling van rente
zal volgen. Hij zal zeer voorzichtig zijn in
het besteden van rijkspenningen.
Te 10 over 6 wordt de vergadering ge
schorst.
In de avondvergadering heeft de Kamer
een aanvang gemaakt met de begrooting
van Defensie.
De heer Duymaerv. Twist (A.-
R.) zegt, dat, wat het materieel van het le
ger betreft, dat de toets der critiek glans
rijk kan doorstaan, doch de hoeveelheid is
niet voldoende. De vloot heeft evenwel
een aanzienlijk tekort. Het materieel is vol
strekt onvoldoende. De commissie-Kan was
het erover eens, dat de luchtmacht moet
worden uitgebreid. Laat de minister hier
aan beginnen!
Spr. looft dan het Vooroefeningsinstituut
en bespreekt voorts het verlies van betrek
king door dienstplichtigen na de herha
lingsoefeningen.
De heer Van der Bilt (R.-K.) wyst
er op, dat de eigenlijke behandeling van
Defensie pas bij de behandeling van het
Weerfonds kan plaats hebben.
De heer K. ter Laan (S. D.) zegt, dat
ook voor de soc.-dem. de tijd gekomen is
om te zorgen dat zij den internationalen
toestand ernstig inzien. Zij kunnen zich
voorstellen, dat de regeering zegt: wij moe
ten 't begrootingspeil handhaven.
Doch deze verhooging is voor spr. en de
zijnen onaanvaardbaar. Indien modernisee
ring van het leger noodig is, moet dit bin
nen het kader gebeuren.
De heer Schaepman (R.-K.) bepleit
handhaving van het vooroefeningsinstituut
en de wenschelijkheid van het beschik
baarstellen van patronen voor schietoefe
ningen van dienstplichtigen met groot ver
lof.
Spr. vraagt of de S. D. A. P. nu werke
lijk bereid zou zijn voor een niet verhoogde
defensie-begrooting te stemmen. Spr. be
toogt de noodzakelijkheid van een flinke
uitbreiding van het luchtwapen, welke hij
van primair belang acht, omdat eventueele
schending van onze neutraliteit het eerst in
de lucht zal geschieden.
Voor het tegengaan van ontslag aan van
herhalingsoefeningen teruggekeerden wor
de een regeling getroffen.
De heer v. Zadelhoff (S. D.) zegt,
dat hij geen principieel debat over ontwa
pening zal houden. Sedert de vorige be
grooting is geen wijziging in het stand
punt der S. D. A. P. gekomen. De actie voor
nationale ontwapening, die vroeger op den
voorgrond stond, kan eerst volgen na de
internationale ontwapening. De S D. A. P.
is tegen vergrooting van de bewapening.
De heer Joekes (V. D.) betoogt, dat
ontwikkeling van de ontwapeningsconfe
rentie niet beteekent mislukken van de
ontwapeningsgedachte. Duitschland heeft
zich losgemaakt van de ontwapeningsbepa
lingen, is bezig zich tot de tanden te wape
nen zoowel te land als in de lucht. Dit
noodzaakt ons bedachtzaam te zijn op mo
gelijkheden.
De ervaring van het jongste oorlogscon
flict is dat de preventieve kracht van den
Volkenbond niet voldoende is gebleken. Er
moet noodzakelijk eenige tijd verloopen
tusschen den aanval en de actie van den
Volkenbond. Wil de laatste doeltreffend
zijn, dan is afslaan van den aanval gebo
den. Spr. zal daarom met een deel van
zijn politieke vrienden zijn stem aan deze
defensiebegrooting Aiiet onthouden, wat
niet beteekent dat Spr. de doelstelling van
de weermacht in de Memorie van Antwoord
onderschrijft.
Een deel van spr.'s politieke vrienden
kan echter niét voor de begrooting stem
men.
De heer Wendelaar (Lib.) heeft met
genoegen gezien dat maaregelen worden
genomen voor de verdediging van de Z. en
O. provinciën, en hoopt, dat die afdoende
zullen. De cavalerie moet door pantserwa
gens worden vervangen. De eisch van pri
ma materieel moet voor alles worden ge
steld.
De heer Westerman (Nat. Herst.)
constateert een achterstand in de uitrus
ting van het leger. Wat wordt aange
vraagd, is niet voldoende om deze achter
stand in te halen.
De heer Ketelaar (V. D.) zegt, dat er
in de vrijz.-dem. fractie geen eenheid is
inzake ontwapening. Spr. verklaart met
volle overtuiging het punt in het program
van 1924 betreffende ontwapening te hand
haven.
De heer Sneevliet (Rev. Soc.) vraagt
wegens het late uur morgen zijn rede te
mogen houden (het is twee uur).
De voorzitter kan dit niet toe
staan.
De heer Sneevliet houdt zijn betoog!
Minister C o 1 ij n heeft de verschillende ge
maakte opmerkingen beantwoord en be
toogd, dat juist een kleine staat, tegenover
grootere partijen een zelfstandige houding
kan aannemen, zonder te worden meege
sleurd.
Spr. nam acte van een verklaring van
den heer Van Zadelhof, dat de S. D. A. P.
elke illegale actie verwerpt. Het stand
punt van den heer Van Zadelhoff al
dus de minister is echter maar een stuk
van de werkelijkheid. Een effectieve rege
ling ter voorkoming van verlies van be
trekking bij opkomst onder de wapenen,
kon de minister niet in uitzicht stellen.
Niemand echter dan spr. betreurt meer
zoodanig verlies. Bij de wenschen tot ver
meerdering van de lage pensioenen van
oud-gepensionneerden, moet rekening ge
houden worden met den nood van de schat
kist. De particuliere wapen-industrie in
ons land is zeer onbeduidend. Practisch
bestaat ze niet. De minister heeft geen re
den om aan te nemen, dat de geest in het
'eger niet goed zou zijn. De regeering acht
nog niet den tijd gekomen om over te gaan
tot strafvermindering voor de gestraften
van de „De Zeven Provinciën".
Spr. zal het oordeel van den minister
van financiën vragen over de mogelijk
heid van een weerbelasting. Wat de defen
sie-uitgaven betreft, maakt Nederland nog
altijd een goed figuur.
Het door de S. D. A. P. zoo dikwijls ge
noemde Denemarken geeft 16.3 pet. van de
totale begrooting aan defensie uit. Neder
land slechts 8.69 pet.
Te vier uur in den ochtend werd de zit
ting verdaagd. De eind-stemming over De
fensie zal heden om één uur geschieden.
DE BEGROOTING VAN DEFENSIE
AANGENOMEN.
De Tweede Kamer heeft hedenmiddag bij
den aanvang der vergadering met 51 tegen
23 stemmen aangenomen de begrooting van
het Departement van Defensie voor 1936,
Tegen stemden de soc.-democraten, de
communisten, de heer Sneevliet (R.S.A.P.);
de heer Arts (K.D.), de Vrijzinnig-Demo
craten mevr. Bakker-Nort en de heeren
Kooiman, Ebels en Ketelaar.
Van de Vryz.-Democraten stemden de
heeren Joekes en Schilthuis voor de be
grooting, terwijl ook de heer Duys vóór
stemde.
DE POSITIE DER GESTRANDE SCHEPEN
Kan de „Menja" nog behouden worden?
Het bij Egmond aan Zee gestrande mo
torvrachtschip „Jos Maria" ligt thans met
den kop om de Zuid hoog op het strand. Het
schip stoot niet; de beide ankerkettingen,
welke vóór aan stuurboord- en bakboord
zijde uitstaan, hangen slap, zoodat er geen
kracht op staat. Daar het schip bovendien
geen water maakt, kunnen de kansen voor
het vlobbrengen goed genoemd worden. Een
beslissing over de berging is echter nog niet
genomen; wel is aan boord door bergers de
situatie opgenomen.
De luiken van de „Jos Maria" zijn verze
geld; voor het bewaken van de lading is
dag en nacht een man aan boord.
De werkzaamheden voor het vlotbrengen
van de „Kerkplein", welke evenals de sleep
boot „Drente", waarvan het sloopingwerk
zich in vlot tempo voltrekt, met den kop
om de Noord ligt, vorderen naar wensch.
In deskundige kringen neemt men aan, dat
het schip bij hoogtij en gunstig weer vlot
zal kunnen komen.
Wat voorts de ter hoogte van Den Helder
gestrande Zweedsche houtboot „Menja"
betreft, welk schip 32 jaar oud is, vernamen
wij van bevoegde zijde, dat het vlotbrengen
van dit schip nog niet uitgesloten behoeft
te worden geacht. Ook hier zal het weer
moeten medewerken, terwijl dan tevens
snel zal moeten worden gehandeld.
Het Abessijnsche conflict
DE BEMIDDELINGSPOGINGEN IN HET
ABESSIJNSCH CONFLICT.
De voorstellen, welke overwogen worden.
PARUS, 5 December, (A. N. P.). De
werkzaamheden, welke het ministerie van
buitenlandsche zaken met den steun van
den Britschen deskundige Peterson ver
richt om een basis te vinden voor nieuwe
bemiddelingsvoorstellen in het Italiaansch-
Abessijnsch conflict, zouden volgens een
bericht in de bladen voorloopig slechts be
trekking hebben op een niet-bindende re
dactie van voorstellen, welke een by leg
ging van het geschil zouden moeten mo
gelijk maken.
De meeningen van Engeland en Frank
rijk wijken thans nog op verschillende
punten van elkander af.
Men heeft gedacht aan de volgende voor
stellen:
1. Italië staat Abessihië een haven af in
Italiaansch-Eritrea.
2. Een geringe correctie der grenzen in
heT gebied van Tigre, waarbij de heilige
stad Aksoem Abessijnsch zou blijven.
3 Abessinië staat Italië de provincies
af ten Zuiden van den achtsten Noordelij
ken bt eedtegraad. In het Westen zou de
grens van het Italiaansche gebied vol
gens de Engelsche opvatting moeten lig
gen op de 40ste lengtegraad en volgens de
Fransche op de 38ste. Daarbij speelt de
vraag of Italië een toegang tot het meren
gebied zal verkrijgen of niet, een rol.
De rest van Abessinië zou onafhankelijk
blijven en ook niet onvoorwaardelijk, on
der een internationaal protectoraat worden
gesteld. Den Negus zou het vrijstaan met
den Volkenbond een pact van bijstand te
sluiten.
ONTSPANNING IN DE
MIDDELLANDSCHE ZEE.
LONDEN, 5 December. Eenige bladen
melden, dat de slagkruisers „Hood" en
„Renown", die thans voor Gibraltar lig
gen, tezamen met 4 torpedojagers een
kruistocht van tien dagen maken op de At-
lantischen Oceaan. De „Hood" zal Ma-
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE
BLADEN.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De verwachting van een accoord in de
ItaliaanschAbessynische kwestie her
leeft (2de blad).
Ee strijd in Duitschland tegen de Evan
gelische Belijdeniskerk (2de blad).
Dr. Schacht over Duitse hl ands moeilijk
heden (2de blad).
BINNENLAND.
De Tweede Kamer heeft hedenmorgen
de begrooting van defensie aangenomen.
(lste blad).
Vaststelling van een commissie voor re
geling van den Draadomroep, (lste blad).
Schipper te Rotterdam door ontslagen
knecht doodgestoken. (Gem. Ber., 3de blad)
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Dr. Euwe heeft ook de zes en twintigste
partij van dr. Aljechin gewonnen. (2de
blad).
Engeland verslaat de Duitsche voetbal
lers met 30. (2de blad).
LEIDEN.
DR. C. P. VAN NES
Benoemd tot Privaat-docent aan de
Leidsche Universiteit
Bij beschikking van den minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen is
de heer C. P. van Nes, arts, directeur van
de Anna-kliniek alhier, tot wederopzeg-
gens toegelaten als privaat-docent in de
faculteit der geneeskunde aan de Rijks
universiteit alhier, om onderwijs te geven
in de orthopaedie.
Dr. van Nes werd in Maart van dit jaar,
als opvolger van wijlen dr. Murk Jansen,
benoemd tot directeur van de Anna-kli
niek voor Orthopaedie alhier.
In Groningen, waar dr. van Nes de
practijk overnam van dr. Franssen toen
deze benoemd werd tot mede-directeur
van de Anna-kliniek was hij vanaf
1928 practiseerend arts geweest.
deira en de „Renown" Tanger aandoen. De
vier torpedojagers zullen Huelva aan de
Zuidwestkust van Spanje bezoeken.
Volgens de „Dail Mail" motiveert men de
oefening met de mededeeling, dat de be
manningen oefeningen moeten meemaken.
Ongetwijfeld beteekent de verordening
evenwel, aldus het blad, een ontspanning
van de situatie in de Middellandsche Zee.
De diplomatieke medewerker van de
„Daily Telegraph" schrijft, dat deze vloot-
bew«gingen niet een poging zijn de Italia
nen te kalmeeren. De Britsche vloot in de
Middellandsche Zee zal #oor alle zeker
heid, zooals tot nu toe het geval was, op
volle oorlogssterkte blijven.
