STADS
t NIEUWS
WOENSDAG 20 NOVEMBER 1935
DE LEIDSCHE COURANT
ECKSIC BLAI) RAG.
wind, zwaar bewolkt tot betrokken, met
tijdelijke opklaring, weinig of geen regen,
iets kouder.
Hoogste barometerst.: 779.0 te Helsingfors
Laagste barometerst.: 746.0 te Valentia.
De depressie in het Westen nam in be-
teekenis af, doch heeft weer zware re-
geni in Zuid-Frankrijk en Spanje gebracht
Biarritz meldt 75 m.m. De hooge druk
king blijft «langzaam toenemen en breidt
zich ook over de Poolstreken uit, zoodat
in verband met de daling van den lucht
druk over de Middellandsche Zee voorloo-
pig nog Oostelijke winden te wachten zijn.
In Noord-Scandinavië hebben Westen
winden den vorst verdreven, maar in de
omgeving van de Finsche Golf is de vorst
tot matig toegenomen. Duitschland en
Scandinavië hebben bijna geheel betrok
ken lucht, in Frankrijk valt in het Wes
ten nog regen, evenals in Engeland en
Schotland. Alleen in de Golf van Biscaje
stormt het nog uit Westelijke richting; bij
Marseille begint een Oosterstorm te
waaien.
LUCHTTEMPERATUUR.
8.4 gr. C.
L1CH1 OP VOOR FIETSERS eA
Van Woensdagnamiddag 4.33 uur tot
Donderdagmorgen 6.59 uur.
HOOÜ WATER.
Te Katwijk: op Donderdag 21 Novem
ber 11.25 uur en nam. 11.53 uur.
DE VATICAANSCHE WERELD
TENTOONSTELLING.
De katholieke pers uit alle
werelddeclen.
Herhaaldelijk heeft men reeds gelezen
van de tentoonstelling der katholieke pers
van de geheele wereld op het gebied van
het Vaticaan in het komende jaar.
Deze tentoonstelling, welke een volledig
overzicht belooft te geven var. hetgeen de
katholieke pers over het geheele aardrijk
is en beteekent, zal op verlangen van Z.
H. den Paus zelf worden gehouden.
In het Vaticaan komen de draden der
diplomatie samen, het Vaticaan ziet ver
schijnen de bisschoppen en missionarissen
'van alle hemelstreken, zonen en dochters
der Kerk uit alle landen maken hun op
wachting bij den Plaatsvervanger van
Christus; maar tot heden zag men op
het Vaticaan nog niet overzichtelijk bij-
eengerijd wat in de vijf werelddeelen aan
katholieke dagblad- en periodieke pers
verschijnt.
Nederland, dat op het Vaticaan nooit is
achtergebleven, zal ook aan dezen geeste
lijken wedstrijd deelnemen. Maar de or
ganisatie kost geld, betrekkelijk veel geld.
Tot bestrijding der kosten heeft het Na
tionaal Comité voor Nederland voor de
Vaticaansche Wereldtentoonstelling een
loterij ingericht, bestaande uit .50.000 lo
ten van 1.per stuk.
Het is niet onredelijk, het is zelfs na
tuurlijk, dat de kans op de vele kostbare
prijzen, aan de loterij verbonden, velen
reeds heeft verlokt tot het nemen van
loten.
Maar daarnaast is ook denkbaar dat de
gedachte, mee te werken aan een zoo lof
felijke onderneming als de door den H.
Vader gewenschte tentoonstelling der ka
tholieke pers, voor vele anderen een spoor
slag is om dit werk door het nemen van
loten mogelijk te maken.
Daarom wordt op deze plaats hierop de
aandacht gevestigd. Bij de Administratie
van dit blad zijn loten verkrijgbaar. Men
kan ze ook aanvragen aan het adres van
het Nationaal Comité voor de Vaticaan
sche Wereldtentoonstelling, N. Z. Voor
burgwal 276, Amsterdam, door 1.per
lot te storten op gironummer 267130.
ARBEID DOOR VREEMDELINGEN
Aanvragen door verlenging van
vergunning
De directeur van den Rijksdienst der
Werkloosheidsverzekering en Arbeidsbe
middeling maakt bekend, dat aanvragen
omverlenging van vergunning, ingevolge
de wet van 16 Mei 1934 (Staatsblad no.
257), tot het doen verrichten van arbeid
door vreemdelingen, tijdig, d.w.z. uiterlijk
op 10 December a.s. bij hem moeten wer
den ingediend. De verlenging kan per
brief worden aangevraagd onder vermel
ding van het nummer der vergunning en
den naam van den vreemdeling. Voor tij
dige afdoening van aanvragen, welke na
10 December worden ingezonden, kan niet
worden ingestaan.
DE DIRECTEUR VAN
„DE VOLKSKRANT".
Z. H. den Paus heeft den directeur van
de „Volkskrant", mr. C. Ch. van Kessel,
als erkenning van zijn verdiensten voor
dit blad onderscheiden met „Bene Me-
renti".
„SPAARNESTAD" EN „TIJD".
De geruchten rondom het dagblad „De
Tijd", hebben, zooals gisteren gemeld, in
enkele bladen weerklank gevonden.
Intusschen is er een mededeeling van de
zijde der Driectie van de N.V. „De Spaar-
nestad" verschenen, waarin de berichten
als zoude het geschil tusschen „De Spaar-
nestad" en de Commissarissen van „De
Tijd" te wijten zijn aan aan een verschil
van inzicht inzake de politieke houding
van dit blad, onwaar en geheel uit de lucht
gegrepen worden genoemd.
„Er is geen spprake van, dat „De Spaar-
nestad" eenigen Commissaris zal benoe
men die een politieke richting volgt, af
wijkend van die der huidige Commissaris
sen".
„Het conflict heeft met de richting en
inhoud van het dagblad „De Tijd" niets te
maken".
In deze tegenspraak valt aanstonds op,
dat het bestaan van een conflict tusschen
„De Spaarnestad" en de tegenwoordige
commissarissen van „De Tijd" niet wordt
ontkend.
Het ware ter geruststelling van de pu
blieke opinie zeer gewenscht, als over den
aard van dat conflict iets naders werd
medegedeeld, zegt de „Morgen".
De jeugdwerkloosheid
De minister van Sociale Zaken heeft
alsnog benoemd tot lid van de „Rijkscom
missie inzake het vraagstuk van de werk
loosheid onder de jeugd", den heer ir. A.
W. van de Plassche, inspecteur van den
Tuinbouw en het Tuinbouwonderwys by
het Departement van Landbouw en Vis-
scherij.
KERKNIEUWS
MGR. DR. G. LEMMEN3.
Z. H. Exc. Mgr. dr. G. Lemmens, bis
schop van Roermond, zal vanaf Vrijdag
as. weer zijn gewone audiënties hervat
ten.
RECHTZAKEN
HAAG SC HE POLITIERECHTER.
Wegens eenvoudige beleediging eischte
de officier van justitie, mr. Rouffaer tegen
den directeur eener N.V., J. W. van der
D., wonende te S t o m p w ij k, die in een
schrijven aan een reiziger te Den Helder
dezen van misleiding beschuldigt, een geld
boete van 15.
De politierechter verminderde de boete
tot /10 subs. 5 dagen.
De arbeider Fr. D. uit Achttienhoven,
gemeente Nieuwkoop en P. J. V. uit
Zevenhoven hebben samen onder de
gemeente Nieuwkoop een partij aardap
pelen gestolen.
Zij zouden negen zakken van een partij
NATIONALE HULP VOOR JEUGDIGE
WERKLOOZEN.
Volgende week zal aan de huizen der
Katholieken een gave gevraagd worden
voor het mooie en nuttige, zelfs zeer nood
zakelijke werk van de Nationale R.-K.
Commissie voor jeugdwerkloozenzorg.
Een beroep op de milddadigheid voor dit
doel kan niet onbeantwoord blyven, omdat
ieder begrijpen moet, dat deze hulp waar
lijk helpt tot betere vorming der jongeren
voor de toekomst!
Wanneer dus straks de collectanten hun
bonnen u aanbieden, weigert dan niet!
Voor de collectanten heb ik nog deze
boodschap:
Vooreerst een herinnering, dat as. Vrij
dag in het Liduinahuis de bonnenboekjes
moeten worden afgehaald des avonds tus
schen 8 en 9 uur. Denkt er wel om, dat na
9 uur hiervoor geen gelegenheid meer be
staat;
vervolgens deze mededeeling: uit het
feit, dat enkele straten nog niet voorzien
zijn van de bekende folders, concludeer
ik, dat men te weinig van die zaken op
onze laatste bijeenkomst heeft meegeno
men; er zijn er nog aan het Liduinahuis
verkrijgbaar.
L. BEUNE, Pr.
NAAR DE DWERGVOLKEN VAN
AFRIKA.
Lezing voor „Geloof en Wetenschap".
Wat aan het, nochtans zoo ijverige, be
stuur zelden gelukt, hebben de Pygmeeën
van Centraal Afrika met groot gemak
klaargespeeld: een volle zaal voor „Geloof
en Wetenschap". De foyer van den Burcht
was geheel bezet, toen gisterenavond dr.
Paul Julién uit Utrecht een lezing zou hou
den over „De Pygmeeën van het Itoeri-
woud". Dr. Juliën heeft een expeditie ge
leid naar deze Afrikaansche dwergvolken
en van zijn merkwaardige ervaringen bij
deze geheimzinnige menschjes op onder
houdende wijze verteld.
Dr. Juliën is naar het heete hartje van
Afrika getogen voor wetenschappelijk
bloedsonderzoek bij de Pygmeeën een
taak, die veel tact en geduld eischte, omdat
de Pygmeeën zeer schuw zyn en hun eigen
leventje slijten in de dichte, bijna ondoor
dringbare oerwouden rond den equator.
Over dit bloedonderzoek heeft prof. Julien
slechts weinig gesproken, doch des te meer
veevoeder-aardappelen ter waarde van
ongeveer 4.50 hebben weggenomen.
D. heeft zich meermalen aan diefstal
schuldig gemaakt en de proeftijd van een
voorwaardelijke veroordeeling verstrijkt
pas ultimo 1936. Verdachte D. wist hier
echter niets meer van af....
De eisch tegen D. luidde vier maanden
gevangenisstraf en tegen V. drie maanden
gevangenisstraf voorwaardelijk met drie
jaar proeftijd. Overeenkomstig de vorde
ring wees de Politierechter vonnis.
LUCHTVAART
DE „SPERWER" MOET IN PARUS
f BLIJVEN.
De „Sperwer" op de heenreis naar Ned.
Indië is heden wegens de weersomstan
digheden genoodzaakt in Parijs te blij
ven.
NOODLANDING
Hedenmorgen te omstreeks half 11 heeft
een militair vliegtuig, uit Soesterberg no.
489, type R. S., in de nabijheid van den
spoordijk, gemeente De Bilt, een noodlan
ding gemaakt. Het toestel, 'dat met den
neus in een aardappelveld terecht kwam, is
bijna geheel vernield. De machine werd
bestuurd door den luitenant vlieger G. van
Dijk, terwijl zich tevens in het toestel be
vond de heer Th. A. M. Jansen. De be
stuurder was tengevolge van een motor
storing gedwongen een noodlanding te
maken. Aanvankelijk had hij daarvoor
een weiland gekozen, De machine had
evenwel een zoodanige snelheid, dat zij
voorbij dit weiland, na tegen een aantal
boomen en struiken te zijn gebotst, in een
aardappelland terecht kwam. De beide in
zittenden bekwamen geen letsel. Van het
toestel is alleen de romp heel gebleven.
Vleugels en staart zijn vernield. Het wrak
wordt per vrachtauto naar Soesterberg
vervoerd.
SPORT
SCHAKEN
DE MATCH EUWEALJECHIN OM HET
WERELDKAMPIOENSCHAP
Aljechin geeft 21ste partij op
Naar wy hedenmorgen vernamen, heeft
de wereldkampioen dr. Aljechin besloten,
de gisteravond afgebroken 21ste partij
niet verder te spelen.
Na uitvoerige analyse was hij tot dit be
sluit gekomen, daar hij geen mogelijkhe
den meer had kunnen ontdekken, aan ver
lies te ontkomen.
De stand is thans geworden Euwe 7 ge
wonnen partijen, Aljechin 7 gewonnen
partijen, remise 7. Totaal: Euwe 10p.,
Aljechin 10 p.
De 22ste partij vangt Donderdagavond
a.s. te Zandvoort aan.
r"
medegedeeld over het leven van de don
kere dwergen.
De Pygmeeën leven zóó afgesloten en af
getrokken, dat zij de zeldzame eer genieten
„ontdekt" en „herontdekt" te zijn. Een
Egyptische pharao maakt reeds melding
van hun bestaan in het jaar 2300 vóór
Christus, en hoewel ook Homerus en Hero
dotus er kennis van droegen, hadden deze
latere schrijvers blijkbaar nooit meer een
pygmee aanschouwt. De Pygmeeën d.w.z.
menschen zoo groot als een duim, wat lich
telijk overdreven is! verdwenen uit den
gezichtskring der beschaafde menschheid,
tot zij in 1870 werden herontdekt door
Schweinfurt.
Er leven verschillende soorten pygmeeën
in de oerwouden van Centraal Afrika. De
belangstelling van dr. Juliër ging hoofdza
kelijk uit naar de Ete-pygmeeën van het
Itoeri-woud, die de kenmerken van hun
ras het zuiverst hebben bewaard.
De pygmeeën hebben een gemiddelde
lengte van 144,5 c.M. voor de mannen en
136,8 c.M. voor de vrouwen. In tegenstel
ling met de negers is hun huidskleur geel
bruin. De huid is behalve met het gewone
negerhaar met dons bedekt. Het leven van
deze dwergen is in hooge mate primitief.
Zij bouwen armzalige hutten van takken
en blaren, die- slechts enkele dagen be
woond worden, en zwerven van de eene
plek van het oerwoud naar de andere, op
zoek naar jachtbuit.
Daarom moet de onderzoeker, die met
hen in contact wil treden, hen „achtervol
gen" en heeft hij ze na een dagenlange
worsteling door het oerwoud eenmaal
gevonden, dan moet hij trachten door ge
schenken hun vertrouwen te winnen. On
der die geschenken spelen zout, tabak, ka
toen een voorname rol. Heeft men eenmaal
hun vriendschap veroverd, dan zijn ook zij
van hun kant gul met hun gaven. Dr. Ju
liën ontving als bizonder waardevol ca
deautje een mand gebraden witte mieren.
Wat hij met deze lekkernij heeft uitgevoerd,
heeft dr. Juliën er niet bij verteld.
De pygmeeën leven in groepen van 20
80 personen, mannen, vrouwen en kinde
ren. Een eigenlijk opperhoofd kennen zij
niet: daartoe zijn zij veel te vrijheidslie
vend. Hoewel zij maatschappelijk op de
laagste sport van de ladder staan, van wel
ke wij ons verbeelden den top uit te ma
ken, is hun cultureel leven zeer hoog
staand in tegenstelling tot dat van de
Negervolken. Het geloof aan één God is bij
hen bewaard gebleven. Het huwelijk is
streng monogaam,; de woorden echtbreuk
alsook diefstal komen in een
Pygmeeën-woordenboek niet voor. Alles
wat meegebracht wordt van de jacht door
de mannen en van het zoeken naar
plantaardig voedsel door de vrouwen en
kinderen, wordt over de geheele groep
verdeeld, waarbij niet vergeten wordt het
beste deel aan God „toe te werpen" uit
dankbaarheid voor het verkregene.
Hoewel de Pygmeeën een kerngezond
volk zijn, bestaat er gevaar voor een lang
zaam verdwijnen van deze merkwaardige
menschensoort, welker samenhang met de
overige menschenrassen nog steeds onop
gehelderd is. Zij zullen niet uitsterven,
maar zich oplossen in de omringende ne
gervolken. De afhankelijkheid van de ne
gers, die aan hen bananen en industrieele
producten verkoopen, heeft ten gevolge, dat
de pygmeeën-vrouwen dikwijls negers hu
wen, waardoor een steeds sterker worden
de rasvermenging plaats heeft.
Om deze te voorkomen, zag spr. slechts
één middel, namelijk dat aan de Pygmeeën
zélf geleerd wordt bananen te telen, zoo
dat zij onafhankelijk worden van de ne
gers. Maar de Pygmeeën zijn een zwerf-
volk en het zal misschien uiterst moeilijk
zyn hen tot een vast bestaan te brengen.
De interessante lezing van dr. Julien
werd verlucht met vele lichtbeelden en
twee films, die eenig denkbeeld gaven van
de moeilijkheden, die de expeditie in het
Zwarte Werelddeel had te overwinnen en
van de levensomstandigheden der Pyg
meeën.
Aan het einde van den avond heeft de
voorzitter van G. en W., prof. dr. E. Carp,
den spreker hartelijk dank gezegd voor
zijn belangwekkende lezing, met welk
dankwoord de luisteraars door een krachtig
applaus instemden.
DE GRAAL.
Hedenavond om kwart over 8 dringende
ledenvergadering van alle leden van de
Vrouwel. Jeugdbeweging voor Kathol.
Actie, de Graal. Ook de sportleden worden
verwacht.
Scpp Ramersdorfer over de skisport.
Op uitnoodiging van de N. R. V. houdt
de heer Sepp Ramersdorfer, leeraar van
eenskischool te Innsbrück, een serie le
zingen in ons land over de wintersport.
Na verschillende andere steden was gis
teren Leiden aan de beurt en voor 'n tal
rijk gehoor vertelde hij gisteravond in
den Turk van de onvergelijke schoonheid
van het witte Oostenrijksche bergland en
van de onbeschrijfelijke vreugden der
kunst op de lange latten.
Daarna sprak de heer J. Panman uit
Haarlem, die wenken ten beste gaf over
ski-loopen, ski-kleeding enz. Vervolgens
werd een serie lantaarnplaatjes over de
wintersport in Zwitserland en Oostenrijk
vertoond.
Jongen onder een vrachtauto.
Gistermiddag te ruim kwart voor vier is
de 15-jarige loopjongen C. de R., uit de
Pasteurstraat, toen hij na het wachten voor
de gesloten overwegboomen aan den Haag-
weg met het stuur van zijn rijwiel verward
geraakte m een anders fiets, gevallen en
door een passeerende leege zandauto, be
stuurd door den 42-jarigen D. S. W. uit
Sassenheim overreden. De jongen liep ge
lukkig geen ernstige uitwendige verwon
dingen op, doch werd voorzichtigheidshalve
ter observatie meegenomen naar het Acad.
Ziekenhuis.
Handelsregister K. v. K.
W ij z i g i n g. 4370. Firma Jongman
de zaak is omgezet in een vennootschap
17-23. Carrosseriebouw enz. Bovengenoem
de azaak is omgezet in een vennootschap
onder firma onder den naam: firma Jong
man. (B.P.). Venn.: J. Jongman en J. W.
Jongman, Oegstgeest.
AGENDA
LEIDEN.
Woensdag. Fropaganda-avond Vereeniging
vai Gezinshoofden, Burchtzaal,
8 uur.
Woensdag, Leidsche IJsclub, algemeene
vergadering, sociëteit Amicitia,
8.30 uur.
Dondert! V "-gaderïng R. K. Vrouwen
bond, Foyer van den Burcht (niet
in KI. Stadszaal!), 8 uur.
Donderdag. Opvoering operette „De Wonder
bloem", ten bate der St. Vincen-
tiusver., Leidsche Schouwburg, 8
uur.
Donderdag, R.-K. Reclasseeringsvereeni-
ging afd. Leiden, zitting gebouw
St. Vincentiusver,, Hoogl. Kerk-
gracht 32, 89 uur.
Vrijdag. R. K. Handelsreizigers, „De Har
monie", 8.30 uur.
Maandag. Opvoering van „Rood", door bet
Hofstadtooneel, Schouwburg 8.15
uur.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken wordt van M a a n da g 18 tot
en met Zondag 24 November a. s.
waargenomen door de apotheken: P. du
Croix, Rapenburg 9, Tel. 807, E. B. de
Metz, Korevaarstraat 5i, telef. 3553 en C.
v. Zijp, Wilhelminapark 8, Oegstgeest,
Tel. 274.
FRITZ HTRSCH OPERETTE.
„Die Csardasfürstin".
De operette „Die Csérdasfürstin" is geen
onbekende meer, ook niet in Leiden, wat
zich gisteravond demonstreerde in het be
zoek van den Schouwburg. Gedeeltelijk
draagt evenwel de periode van „hoog-con-
junctuur" in het tooneelseizoen ook de
schuld.
De aanwezigen die toch nog zóó tal
rijk waren, dat menig gezelschap er vin
ger en duim naar zou hebben afgelikt
hebben zich uitstekend geamuseerd.
Vóór den aanvang verscheen Fritz Hirsch
voor het doek om clementie in te roepen
voor Paul Harden, die wegens verkoud
heid de capaciteiten van zijn stemorgaan
niet ten volle kon ontplooien. Dit gebrek
werd echter zóó handig gecamoufleerd, dat
men er weinig van gemerkt heeft. Boven
dien deden de anderen er een schepje op,
zoodat de bekende „Schwung" en spirit van
het gezelschap er niet onder te lijden heeft
gehad.
Hilde Harmath vertolkte den titel-rol en
om haar heen zweefden als planeten Fritz
Hirsch als Feri von Kerekes, Paul Harden
als graaf Boni, Eman Silten als Edwin
Arpad Latabar als de oude Fürst, Claire
Clairy ditmaal niet in travesti maar als
ondeugend prinsesje enz.
Wij behoeven noch de operette, noch het
spel van de vertrouwde Fritz Hirsch-krach
ten te ontleden. „Die Csardas-fürstin" zit
vol populaire melodieën; Arpad Latabar
heeft er verrassende dansen bij gemaakt,
waaraan hij zelf met zijn verbluffende
„slangerigheid" een groot aandeel heeft;
de décors zijn suggestief; de muziek is uit-
«stakend: kortom alle ingrediënten voor
een geslaagde Fritz Hirsch Operette wa
ren aanwezig.
Aan het einde wierpen de studenten op
de voorste rijen bloemen op het tooneeL
Wij ontdooien!
Waar blijft de koele Leidsche bevolking,
waarvan prof. Meyers sprak?
De crisis en een operette.
Het versje, dat „Troubadour" gisteren
dichtte als opwekking om de operette te
gaan zien, welke ten bate van de armen
der St. Vincentiusvereeniging morgen.
Donderdagavond, in den Leidsche Schouw
burg zal worden vertoond, is een dag te
vroeg gepubliceerd.
Waar staat morgen moest dus staan:
overmorgen, daar deze uitvoering Donder
dagavond zal plaats hebben.
