STADS
NIEUWS
27ste Jaargang
DONDERDAG 7 NOVEMBER 1935
No. 8261
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
DE ITALIAANSCHE OPMARSCH
WORDT VOORTGEZET
3)e £eid&eh£(Sou/fca/itt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 t
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Streven naar ontspanning in de Middellandsche Zee
EEN PESSIMISTISCH ITALIAANSCH ARTIKEL
AAN HET NOORDELIJK FRONT.
De speciale correspondent van het Duit-
sche Nieuwsbureau meldt, dat de Italiaan-
sche opmarsch naar Makalie thans wordt
voortgezet.
Ten Zuiden van Hausien is het tot ge
vechten gekomen, waarbij twee inboorlin
gen-onderofficieren gevallen zijn. Twee
Italiaansche officieren en verscheidene As
kari's werden gewond.
Het corps Maravigna heeft Selaklaka ten
Westen van Aksoem bezet.
Met behulp van vliegtuigverkenningen
is geconstateerd, dat Makalie bezet is door
Abessijnsche strijdkrachten.
Een tijdelijke Italiaansche bezetting.
De correspondent van het Duitsche"
nieuwsbureau te Asmara meldt draadloos,
dat Italiaansche patrouilles van inlanders
Dinsdagavond Makallé zijn binnengedron
gen en gerapporteerd hebben, dat de stad
door de Abessyniërs ontruimd was.
Volgens een bericht uit Addis Abeba
zouden de Abessijnen deze patrouilles weer
verjaagd hebben in een nachtelijk gevecht,
dat een uur duurde.
De stad Makalie bezit slechts twee stee-
nen gebouwen, te weten het paleis van
Dedzjasmatsj Koeksa en het paleis van den
vroegeren keizer Menelik.
AAN HET ZUIDELIJK FRONT.
Aan het Zuidfront hebben de Italianen
de lijn Wal-Wal-Geledi-Gerlogübi niet
overschreden, Gorahai bevindt zich nog in
Abessynisch bezit. De Italiaansche actie in
het Danakil-gebied is vrijwel waardeloos.
Met groote opmerkzaamheid volgt Etiopië
den aanleg van nieuwe vliegvelden door de
Italianen, vooral die, welke dienen tot
steunpunt voor bommenwerpers, hetgeen
erop wijst, dat binnenkort een aanval op
de spoorlijn DjiboetiAddis Abeba zal
worden gedaan. De verliezen van Etiopië
zijn nog niet bekend, aangezien elke tele
grafische verbinding met de hoofdstad ont
breekt, en de berichten dus langzaam bin
nenkomen.
Twee vliegtuigen neergeschoten?
Naar Reuter uit Addis Abeba meldt, zijn
volgens de Abessijnsche regeering twee Ita
liaansche vliegtuigen in de streek van de
Webi Sjebeli neergeschoten.
HET OFFICIEELE COMMUNIQUé.
Het Italiaansche oorlogs-communiqué
Nó. 38 luidt als volgt:
„Generaal de Bono telegrafeert: over het
geheele front is onze voorhoede opgerukt.
In het Dankali-gebied zijn onze detache
menten opgerukt tot voorbij Gabala in de
richting van Dato.
Het eerste legercorps heeft Agoula bezet
en zijn patrouilles vooruitgezonden tot ten
Zuiden van Aulalo.
Het inlandsche legercorps rukt op langs
de S allo-rivier.
Het tweede legercorps bezet verder
Abiado en Chire; de bevolking blijft haar
onderwerping aanbieden.
Aan het Zuidelijk front wordt de actie in
Ogaden voortgezet.
De luchtmacht maakt uitgestrekte ver
kenningsvluchten".
DE „ZWARTE ADELAAR" VALT IN
ZWIJM.
Naar Reuter uit Addis Abeba meldt,
heeft zich ten paleize een ongewone ge
beurtenis afgespeeld.
Kolonel Julian, de zwarte Amerikaan-
sche vlieger, die als de zwarte adelaar be
kend staat en in Abessijnsohen dienst is
getreden, is in de raadkamer van het pa
leis in zwijm gevallen, terwijl hij wachtte
tot hij in audiëntie bij den negus zou wor
den toegelaten.
Bij zijn aankomst ten paleize had men
hem een brief van den negus ter hand ge
steld, die hem klaarblijkelijk in beroering
had gebracht, want na eenige minuten als
verdwaasd heen en weer geloopen te heb
ben, druk gesticuleer end, viel hijin zwijm.
Men bracht hem echter spoedig bij met
water, dat in petroleumblikken werd aan
gevoerd.
Toen hij bijkwam riep hij uit: „Ik heb
hier ook zooveel vijanden".
ONTSPANNING IN DE
MIDDELANDSCHE ZEE?
Het Britsche kabinet in spoedzitting bijeen.
Het Britsche kabinet is Dinsdagavond
naar zoowel de „Daily Mail" als de „Daily
Express" meldt onverwachts in spoed
zitting onder voorzitterschap van den pre
mier Baldwin bijeengekomen, ten einde de
mogelijkheid te bespreken van een ver
mindering der spanning in de Middelland
sche Zee. Aanleiding tot dezen kabinets
raad was het rapport van den Britschen
ambassadeur te Rome, sir Eric Drummond,
over het onderhoud, hetwelk hij met Mus
solini heeft gehad.
Het voornaamste onderwerp der beraad
slagingen vormde, volgens genoemde bla
den, de mogelijkheid eener terugtrekking
van twee of meer Britsche oorlogsschepen
uit de Middellandsche Zee, in geval Musso
lini er in zou toestemmen, behalve de
reeds teruggeroepen eene divisie, nog meer
troepen uit Libye naar Italië te doen terug-
keeren. Naar men weet, is dit vraagstuk
ook uitvoerig door Mussolini en Drum
mond behandeld.
De Romeinsche correspondent van de
„Daily Telegraph" verneemt van gezag
hebbende zijde, dat Italië zoo spoedig mo
gelijk een regeling van het Abessynisohe
conflict wensebt en zelfs niet meer eischt,
dat de keizer van Abessynië van de onder
handelingen wordt uitgesloten. Deze op
vatting heeft het Britsche en Italiaansche
standpunt nader tot elkaar gebracht.
Men was gisteravond te Londen van oor
deel, aldus Reuter, dat nieuwe besprekin
gen gevoerd zullen moeten worden, voor
dat men kan vaststellen, of door Italië en
Groot-Brittannië' ten aanzien van de si
tuatie in de Middellandsche Zee concrete
maatregelen kunnen worden genomen.
Deze besprekingen zullen, naar men meent,
ongetwijfeld gevoerd worden.
Te Rome is men niet optimistisch.
Uit Rome wordt gemeld, dat Virginio
Gayda in het „Giornale d'Italia" een be
schouwing over de sancties publiceert,
waarin hij zich zeer ongunstig uitlaat over
de gevolgen, welke deze zullen hebben, ter
wijl hij voorts de situatie in de Middel
landsche Zee ter sprake bréngt. Hij is van
oordeel, dat de onderhandelingen over de
sancties een oplossing van het Abessini-
sche probleem niet bespoedigen, doch veel
eer vertragen.
Naar aanleiding van de verschillende ge
ruchten en manoeuvres in verband met
dit probleem zegt Gayda:
lo. Men beweert, dat Italië nieuwe
voorstellen heeft gedaan. Dat is niet waar.
Italië is steeds bereid voorstellen te be-
studeeren en te bespreken, doch neemt niet
zelf het initiatief daartoe.
2o. De sancties zouden ten doel hebben,
den loop der gebeurtenissen te bespoedigen.
In werkelijkheid moedigen zij slechts Abes-
sinië aan en verscherpen de Italiaansche
actie.
3o. In beginsel moeten zij het conflict
localiseeren, In feite scheppen zij nieuwe
tegenstellingen, wijzigen het handelsver
keer tusschen de staten, scheppen nieuwe
belangen en vergrooten bijgevolg de ge
varen.
4o. De sancties zouden instrumenten
van den Volkenbond zijn, doch zij hebben
niets te maken met rechtvaardigheid en
vrede.
De toepassing der sancties brengt de
kleine staten er toe, zich nog meer te bewa
penen en verhaast bijgevolg den bewape
ningswedloop.
De Britsche sanctiepolitiek beschouwt
Gayda als een poging om een breuk tus
schen Frankrijk en Italië te veroorzaken en
een zwaren slag toe te brengen aan het
goudblok. Engeland tracht, volgens den
schrijver, door de huidigen situatie zijn
vlootpolitiek te rechtvaardigen. Door de
overeenkomst met Frankrijk wordt de
Britsche politiek in de Middellandsche Zee
nog versterkt.
Men moet thans nagaan, welke gevol
gen de Britsche vlooteoncentratie in de
Middellandsche Zee versterkt door de
overeenkomst met Frankrijk voor de
Italiaansche vlootpolitiek heeft. Italië kan
slechts vaststellen dat de toestand te zij
nen ongunste is gewijzigd. Verder vraagt
Gayda zich af, welke waarde men nog aan
overeenkomsten moet hechten, gezien het
feit, dat in het Fransch-Italiaansche ver
drag van Januari j.l. is bepaald, dat over
alle kwesties van algemeen Europeesch
belang overleg zou worden gepleegd en
beide landen zouden samenwerken.
Concludeerende zegt Cayda, dat men nog
ver verwijderd schijnt van een oplossing.
Mutatie in het politiecommando te Rome.
Bij officieel decreet is gisteren plotseling
wijziging gekomen in het politiecommando
te Rome. In de plaats van Cocchia is Pal-
ma tot hoofdcommissaris van politie be
noemd.
Men brengt deze onverwachte mutatie
in verband met de laatste anti-Engelsche
betoogingen. Men acht het namelijk geens
zins uitgesloten, dat van Engelsche zijde er
op gewezen kan zijn, dat de politie bij
sneller ingrijpen enkele incidenten zou
hebben kunnen voorkomen.
REEDS ITALIAANSCHE TROEPEN TE
MAK ALLE?
ROME, 7 Nov. (A. N. P.). Uit Asmara
is te Rome bericht ontvangen, dat een Ita-
liaansch regiment van de Cavignana-divi-
sie te Makalie, het caravaan-centrum in
Noord-Abessynië in den loop van den nacht
is binnengerukt. Volgens dit bericht wuif
den de Abessijnsche bewoners met witte
vlaggen en droeg het hoofd van de Kop-
tische priesters een Italiaansche vlag. Het
regiment was voorafgegaan door patrouil
les, die reeds in den loop van Dinsdag Ma-
kalle hadden bereikt en het zal vandaag of
morgen worden gevolgd door een groote
strijdmacht onder bevel van generaal Rug
giro Santini.
Uit de omgeving van Moessa Ali is een
Italiaansche cavalerie-afdeeling opgerukt
naar de meest Zuidelijke sectie van de
Danakil woestijn, terwijl in het Noorden
van deze woestijn Italiaansche inlandsche
troepen voortdurend schermutselingen heb
ben met Abessijnsche afdeelingen.
Uit Djiboeti wordt gemeld, dat de auto
riteiten van Fransch Somaliland een af-
deeling Senegaleezen naar de grens heb
ben gezonden om de grens-garnizoenen te
versterken in verband met de schermutse
lingen in de Danakil-woestijn, die soms
zeer dicht bij de Fransche grens plaats vin
den.
GEEN VERDERE TERUGTREKKING VAN
ITALIAANSCHE TROEPEN UIT LIBYE?
ROME, 7 November (A. N. P.). Naar
verluidt zou van officieele zijde met na
druk ontkend worden, dat Mussolini in het
gesprek, dat hij Dinsdagavond met den
Britschen ambassadeur Sir Eric Drum
mond heeft gehad, zich bereid zou hebben
verklaard een tweede divisie Italiaansche
troepen uit Libye terug te trekken.
VERBREKING DER SPORT-
BETREKKINGEN MET SANCTIE-
LANDEN.
ROME, 7 November. De sport-betrek-
kingen tusschen Italië en de landen, die be
sloten hebben, sanctie-maatregelen tegen
Italië toe te passen kunnen reeds als af
gebroken worden beschouwd. Op bevel van
den secretaris der fascistische partij, Sta
race, wordt heden te Rome een vergadering
gehouden van het bestuur van het C. O. N.
I., het Nationaal Italiaansch Olympisch
Comité, waarin alle Italiaansche turn- en
sportorganisaties zijn vertegenwoordigd. In
deze vergadering zal het besluit tot ver
breking der sportbetrekkingen vallen.
Inmiddels heeft de partijsecretaris Sta
race reeds de deelneming van Italië aan
de tegen het einde van deze week te Pa
rijs te houden wedstrijden voor het Euro-
peesche kampioenschap gewichtheffen ver
boden.
Ook in de rensport ziet men reeds de
uitwerking van de sanctie-maatregelen te
gen Italië. Op de renbaan te Rome ver
schenen gisteren voor het eerst de offi
cieele programma's zonder eenige Engel
sche sportterm, aangezien men alle gebrui
kelijke Engelsche sporttermen door Ita
liaansche woorden had vervangen.
Te Milaan zijn de jaarlijksche wedstrij
den om den prijs voor het beste ingevoerde
renpaard afgelast'.
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Italiaansche opmarsch in het Noorden
van Abessynië wordt weer voortgezet. Het
Britsche kabinet beraadslaagd over de mo
gelijkheid van een ontspanning in de Mid
dellandsche Zee. (1ste bldd).
Verkiezingen in Amerika niet gunstig
voor Roosevelt uitgevallen. (2de blad).
BINNENLAND.
De stichting van een economisch-techno-
logisoh instituut in Zuid-Holland. (2de
blad).
Bouwpatroons en aannemers protestee
ren tegen uitschakeling van bedrijfsleven
bij werkverschaffing en uitvoering in eigen
beheer. (2de blad).
Het hoofdbestuur van den L.T.B. over
de toekomst van den land- en tuinbouw.
(2de blad).
LEIDEN.
Het standpunt van de Gemeente Lelden
in het conflict met de aannemersfirma Hil-
len en Roosen, die de werkzaamheden aan
den Stadhuisbouw heeft stopgezet. (1ste
blad).
H. M. de Koningin aanvaardt het Be
schermvrouwschap der Leidsche Ambachts
school. (1ste blad).
DE STOPZETTING VAN
DEN STADHUISBOUW
HET STANDPUNT VAN DE
GEMEENTE
Aannemer Is aansprakelijk, omdat hij niet
de noodige voorzorgsmaatregelen
heeft genomen.
Wanneer men een juist inzicht wil krij
gen in een kwestie, waarbij twee partijen
tegenover elkander staan, moet men het
bekende princiep toepassen: audiatur et
altera pars, de andere partij moet ook ge
hoord worden.
Toen wij in ons nummer van Maandag
j.l. melding maakten van de stopzetting
der werkzaamheden aan den Stadhuisbouw
ten gevolge van een conflict tusschen de
Gemeente en de aannemersfirma Hillen en
Roosen, waren wij gedwongen den stand
van zaken weer te geven, zooals de aan
nemersfirma deze gaf, omdat het onmoge
lijk bleek van de zijde der gemeente nadere
inlichtingen te verkrijgen.
Thans zijn wij door den rechtsgeleerden
raadsman van de gemeente, mr. P. E.
Briët, in de gelegenheid gesteld om het
standpunt der gemeente te vernemen.
Zooals men weet, is er aan de percee-
len in de Maarsmanssteeg, welke aan het
terrein van den Stadhuisbouw belenden,
maar vooral aan de perceelen van de firma
Zandvoort en van den heer Feld groote
schade aangericht, omdat de fundamenten
gaan verzakken tengevolge van het graaf
werk. Het graven van de 8 M. diepe put,
waar de kluis zal worden gebouwd, vlak
achter het perceel van de firma Zandvoort,
heeft daar groote scheuren doen ontstaan
en het verblijf in het achterhuis levensge
vaarlijk gemaakt.
De vraag, wie voor de reeds ontstane en
nog te duchten schade aansprakelijk is, de
gemeente of de aannemer, heeft het conflict
in het leven geroepen.
De Gemeente beroept zich op de bepa
lingen van het bestek, waarvan art. 31 6e
lid aldus luidt:
„Alle beschadigingen, die worden veroor
zaakt door of ten gevolge van werkzaam
heden van den aannemer of zijn onderheb
benden, aan eigendommen der Gemeente
Leiden of van particulieren of aan die,
waarvoor de Gemeente Leiden aansprake
lijk is, (o.a. belendende perceelen)
komen voor rekening van den aannemer en
moeten onmiddellijk door hem worden
hersteld of vergoed".
De rechtsgeleerde raadsman van de Ge
meente vermoedt, dat de aannemer van
den beginne af niet voldoende rekening
heeft gehouden met artikel 31 van het Be
stek en geen acht heeft geslagen op de
mogelijkheid, dat de belendingen zouden
kunnen worden beschadigd. Hij is herhaal
delijk door den architect mondeling en
schriftelijk aangemaand alle mogelijke
maatregelen te nemen, en begin October
is hij nog gewaarschuwd, dat eenige per
ceelen in de Maarsmanssteeg scheuren ver
toonden.
Op 12 October echter heeft de aannemer
nog schriftelijk verklaard, dat hij geen
ge v a a r zag.
Toen de architect desniettemin op meer
dere maatregelen tot stutting en schoring
van de belendende perceelen aandrong,
nadat er reeds schade was ontstaan, wilde
de aannemer de verantwoordelijkheid en
de kosten voor het stutten en schoren bren
gen ten laste van de Gemeente. Toen de
schade, tengevolge van het feit, dat de aan
nemer niet dadelijk de maatregelen geno
men had, steeds toenam, deelde hij aan het
Gemeentebestuur en aan den architect me
de, dat het werk onuitvoerbaar was, om
dat bij de uitvoering de belendende per
ceelen gevaar zouden loopen van instor
ten.
Volgens deskundigen zou dit gevaar niet
hebben bestaan, indien de aannemer van
den beginne af, wat hij verplicht was ge
weest, de bedreigde perceelen had „inge
pakt", zooals de technische term luidt. Mr.
Briët wees bijv. op den ouden gevel, die
volgens alle regelen der kunst „ingepakt"
is en uitstekend bestand is gebleken tegen
het hei-werk, dat in de onmiddellijke na
bijheid is uitgevoerd.
Nu de Gemeente in haar contract met
den aannemer, daarin heeft opgenomen de
bepaling van artikel 31, heeft hij voor de
belendingen te waken en acht de Gemeente
zich van haar verantwoordelijkheid ont
slagen en drukt deze verantwoordelijkheid
geheel op den aannemer.
Deze opvatting is in overeenstemming
met de jurisprudentie.
De aannemer wemsoht nu arbitrage over
dit punt, hetgeen nader zal worden over
wogen.
Maandag heeft de aannemer, zooals ge
zegd, het werk in hoofdzaak stopgezet, het
daarvoor aanwezige personeel weggestuurd
en hij werkt nu slechts met één man, het
geen neerkomt op stopzetting van het wérk.
De Gemeente heeft nu volgens de over
eenkomst de bevoegdheid het weak op kos
ten 1 van den aannemer door een ander
voort te doen zetten, indien partijen vooraf
niet tot een minnelijke schikking komen.
AMBTSAANVAARDING PROF. DR.
J. H. OORT.
Prof. dr. J. H. Oort, benoemd tot bui
tengewoon hoogleeraar in de faculteit der
wis- en natuurkunde aan de Leidsche Uni
versiteit, om onderwijs te geven in de
Sterrekunde, hoopt zijn ambt te aanvaar
den met het uitspreken van een rede op
Vrijdag 15 November, des middags te 4
uur in het groot-auditorium.
AJt. Kiesvereeniging.
Bij het bestuur der A.R. Kiesvereeniging
„Nederland en Oranje", is bericht ingeko
men, dat de heer T. S. Goslinga zijn functie
als lid van het bestuur der Kiesvereeni
ging en dus als voorzitter, neerlegt.
