S)e £eictochc6oti/fcci/nt
H.H. Adverteerders
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
TEGEMOETKOMINGEN AAN VER
GUNNING- EN VERLOFSBEDRIJVEN.
27ste Jaargang
WOENSDAG 30 OCTOBER 1935
No. 8255
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 pei kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
ALLERHEILIGEN.
De Katholieken worden eraan herinnerd,
dat volgens het Kerkelijk Wetboek canon
1252 het a.s. Vrijdag wegens het feest van
Allerheiligen geoorloofd is vleesch te eten.
Deken HOMULLE.
V De noodzakelijkheid van
ordening.
Aan de on verbeterlijken, die htm hoop
blijven stellen op den „eenzamen durver"
en iedere ordening afwijzen, legt de
„Volkskrant" een verte lsel-met-moraal
voor. Men leze:
Naast een huis, waarin een bakkers-
bedrijfje was gevestigd, kwam een
winkel leeg, die door iemand gehuurd
werd met de in die buurt bekend ge
maakte bedoeling, daarin eveneens een
bakkerij te vestigen.
De reeds bestaande bakker vreesde,
dat de buurman een deel van zijn "om
zet zou tot zich trekken, en op die
vrees speculeerde juist de nieuwe buur.
Deze verklaarde zich namelijk be
reid geen bakkerij in die straat te be
ginnen, mits het bakkersbaasje, wiens
concurrent hij zou worden, hem dui
zend gulden betaalde.
Na een samenvattende teekening van de
chaotische toestanden iin het Amsterdam-
sche bakkersbedrijf te hebben gegeven,
vraagt genoemd orgaan: „Waar blijft te
genover deze feiten de lofzang op de vrije
ondernemersgeestdrift?
De socialistische pers neemt deze be
schouwing van de „Volkskrant" over en
betuigt er hare instemming mee.
Jammer, dat het initiatief der Katholieke
Amsterdamsche Raadsfractie een stok tus-
schen de beenen is geworpen juist door
de S.D.A.P. in den Amsterdamschen Raad,
die voor het coöperatief bedrijf een uitzon
deringstoestand wenschte, dit bedrijf uit
zonderlijk van de „ordenings"-bevoegdiheid
van de overheid wilde uitschakelen. Zooals
men zich zal herinneren, heeft de S.D.A.P.
in den Amsterdamschen Raad haar stem
niet aan het .ordenings'-voorstel der Ka
tholieke Raadsfractie gegeven, toen zy in
zake haar, oi. onredelijke, coöperatie-voor
keur haar zin niet had gekregen.
Wat zich te dezer zake in Amsterdam
heeft afgespeeld inzake de „ordening" geeft
geen goede noot voor de samenwerking der
politieke partijen in het algemeen be-
NIEUVVE GOUDAANWAS BIJ DE
NED. BANK
Metaalvoorraad met ƒ18 millioen
vermeerderd
De jongste weekstaat van de Nederland-
sche Bank toont wederom een vermeerde
ring van den goudvoorraad, welke thans
niet minder dan 18 millioen bedraagt,
zoodat goud en zilver thans te boek staan
met ƒ609 millioen. Deze stijging is geheel
op rekening te stellen van den post goud
in het buitenland De dekking der direct
opeischbare verplichtingen door goud en
zilver is thans gestegen tot 72,2 pet. tegen
de vorige week 71.6 pet.
DE STATEN VAN HET Z.G.
„GOUDBLOK".
Aangedrongen op samenwerking.
- In de afdeelingen der Tweede Kamer is
aan het Buitenlandsch Beleid onzer Re
geer in g lof en critiek gebracht.
De Volkenbond werd aangevallen, maar
meer verdedigd.
Aangedrongen werd op het openen van
besprekingen om te bereiken, dat de sta
ten, behoorende tot het zoogenaamde
„goudblok", die niet gehinderd worden door
valuta-depreciatie, onderling hun tarieven
van invoer verlagen en tot een vrijer goe
deren- en geldverkeer overgaan.
WIJZIGING GRONDSLAG
VERGUNNINGSRECHT.
Overdracht van uitoefening van
het recht van verkoop van
alcoholhoudende dranken
aan een derde
Princïpïeele punten blijven op
één na onaangeroerd.
Ingediend is een wetsontwerp tot wijzi
ging van de Drankwet. Blijkens de memo
rie van toelichting is de strekking van dit
wetsontwerp, in de Drankwet eenige wij
zigingen aan te brengen, die zonder schade
voor de werking van de wet eenigermate
tegemoet komen aan de moeilijkheden,
welke de ver gunnings- en verlofsbedryven
in dezen tijd ondervinden.
Principieele punten van de wet, die in
1931 zijn vastgesteld, blijven onaangeroerd
met uitzondering van één punt, n.l.
de eisch, dat het bedrijf moet
worden uitgeoefend op naam
en voor rekening van den ver-
gunning- of den verlofhouder.
De practyk heeft tot dusver geleerd, dat
die bepaling veelvuldig wordt ontdoken
met behulp van sahijncontracten. In veel
gevallen leiden de omstandigheden daartoe
en er zijn veel vergunning- en verlofhou
ders, die niet in staat zijn, zelf het bedrijf
uit te oefenen en ook niet de uitoefening
voor huin rekening kunnen controleeren.
Bovendien worden voor de z.g. verpach
ting dikwijls prijzen bedongen, die als woe
ker moeten worden gebrandmerkt, wat tot
ernstige misstanden en moeilijkheden aan
leiding geeft.
Dit alles veroorzaakt voor houders en
vervangers moeilijkheid en risico, waaraan
tegemoet kan worden gekomen door het in
dit wetsontwerp opgenomen nieuwe arti
kel 27a, dat, wet geworden, zal mogelijk
maken de uitoefening van het
recht van verkoop van alcoholhou
dende dranken aan een derde over
te dragen met toestemming van B. en
W., die zullen moeten nagaan of de vervan
ger behoort tot personen, die ingevolge de
wet buiten het bedrijf moeten blijven. Uit
de wijziging van art. 27 volgt, dat deze
overdracht beperkt blijft tot den in
de wetbeperktenduurvan de
vergunning. Hierdoor wordt voorko
men, dat de vergunning of het verlof A een
vermogensbestanddeel wordt; zy blijven
gebonden aan den persoon van den hou
der. Voor de werking van de wet levert dit
in geen enkel opzicht schade op; aan moei
lijkheden in het bedrijf wordt er door tege
moet gekomen en een bepaling, die prac-
tisch vrijwel niet te handhaven is, kan uit
de wet worden geschrapt.
Andere verbeteringen.
Naast deze tegemoetkoming zym in dit
wetsontwerp opgenomen: verlaging van de
grens voor kleinhandel van 10 op 5 liter;
verlaging van vergunnings- en verlofsrecht;
wijziging van den grondslag voor het ver
gunningsrecht. Voorts zijn de bepalingen
ietwat gemakkelijker voor de praktijk en
zijn enkele misstellingen hersteld.
Voorts wordt o.m. opgemerkt, dat het
meer en meer voorkomt, dat in hotels aan
gasten van het hotel of van een daaraan
verbonden restaurant gelegenheid wordt
geboden, zich te laten behandelen door een
kapper of barbier, die in een localiteit van
het hotel zijn bedrijf uitoefent. Het schaadt
de wet in geen enkel opzicht, wanneer dit
wordt toegelaten.
Verder wordt bij deze wijziging tegemoet
gekomen aan een bij herhaling geuiten
wensch, dat de bestaande
grondslag voor het vergunnings
recht
zou worden gewijzigd. De bestaande grond
slag, de huurwaarde van het perceel, is in
derdaad niet juist, omdat hij zeer vaag is
en ruimte laat voor phantasieën, die lei
den tot een te hooge bepaling van het ver
gunningsrecht. De omzet van sterken drank
is een grondslag, die meer feitelijk is en
dus meer bevrediging zal geven.
Ook het minimum van het recht wordt
iets verlaagd om aan de lasten van de be
drijven in dezen tyd eenigermate tegemoet
te komen.
Stopzetting gedurende enkele
dagen als strafmaatregel.
De Drankwet mist tot dusverre een be
paling, krachtens welke als strafmaatregel
het bedrijf enkele dagen kan worden stop
gezet, indien dat bedrijf in strijd met het
algemeen belang wordt uitgeoefend.
Vele gemeentebesturen aarzelen dikwijls
een vergunning in té trekken, omdat door
intrekking het gezin van den vergunning
houder vaak broodeloos wordt gemaakt.
Wordt de mogelijkheid geopend, om als
eerste maatregel het bedrijf gedurende
eenige dagen stop te zetten, dan zullen ge
meentebesturen gemakkelijker medewer
ken voor een goede naleving van de wet.
Een mogelijkheid als wordt voorgesteld, is
inderdaad .ge wensch t; in volkskroegen
wordt jenever verkocht in deciliter glazen;
deze wijze van verkoop is voor de arbeiders
gevaarlijk en kan met de voorgestelde be
voegdheid worden tegen gegaan.
Het wetsontwerp beoogt voorts een mo
dern euvel aan banden te leggen, n.l.
Automaatverkoop. Voor dezen ver
koop is toestemming van den minister ver-
eischt.
EXPORTMONOPOLIES
De regeering overweegt de instelling
van een boterexportmonopolie, nadat een
commissie daaromtrent een advies heeft
uitgebracht. Wij willen de noodzakelijk
heid van een dergelijke maatregel thans
nog niet beoordeelen, alvorens meer be
kend is geworden omtrent de motieven,
die hierbij den doorslag zullen geven.
De praktijk van de bestaande export
monopolies in verband met de Landbouw-
crisiswet en met andere maatregelen, heb
ben echter reeds bewezen, dat in sommige
gevallen aan deze monopolies geen onbe
langrijke bezwaren zijn verbonden.
Bij een dergelijk exportmonopolie wordt
het afzetterrein verdeeld tusschen de be
staande, door de regeering erkende, expor
teurs. Dit is daarom noodzakelijk, omdat
in bijna alle gevallen de export gaat naar
landen, waarvoor de invoer gecontingeerd
is, en waarmede dikwijls bepaalde over
eenkomsten door onze regeering zijn ge
troffen. Dit geldt zoowel voor Duitschland,
België als ook Frankrijk, en eveneens voor
sommige andere landen. Het is begrijpe
lijk, dat de bestaande exporteurs ieder een
deel van het beperkte afzetgebied toege
wezen krijgen.
Door het feit echter, dat men erkend ex
porteur moet zijn, wordt het nieuwe firma's
onmogelijk gemaakt om zich in dit opzicht
voor de belangen van ons land verdienste
lijk te aken. Alweer, in de oude afzetge
bieden zijn geen nieuwe exporteurs noo-
dig. Dit terrein is daar zoo afgegraasd, dat
de bestaande exporteurs stellig in staat
zijn het geheele terrein te bewerken, zoo
dat geen mogelijke order voor Nederland-
sche producten verloren gaat.
Geheel anders wordt dit evenwel ten
aanzien van nieuwe afzetmarkten. Een be
langrijk deel van onzen agrarischen ex
port wordt voor 80 en 90 pCt. slechts in
een paar landen geplaatst. Boter behoort
tot die producten, en ook de meeste tuin
bouwproducten. Wanneer nu een firma
nieuwe exportmogelijkheden zou vinden,
hetgeen bij boter en groenten zeer wel
kom zou zijn, en niet buitengesloten moet
worden geacht, dan stuit zij op de bepa
lingen van het exportmonopolie, waardoor
allerlei moeilijkheden aan den export naar
nieuwe gebieden in den weg worden ge
legd.
Dit gevaar is volstrekt niet denkbeeldig.
Ons is een geval bekend, dat voor een
exportartikel .op tuinbouwgebied mogelijk
heden werden geopend voor uitvoer naar
een nieuwe markt. Zooals het in dergelijke
gevallen zeer vaak gaat, was de firma, die
de gelegenheid daartoe opspoorde, geen
specialiteit op het gebied van den agrari
schen export. Zij had echter uitstekende
verbindingen in bepaalde landen, en dien
tengevolge zou zij in staat zijn haar be
middeling te verleenen bij de vergrootting
van den uitvoer van Nederlandsche tuin
bouwproducten.
Zonder het exportmonopolie zou de zaak
eenvoudig genoeg zijn geweest. Men zou
eenvoudig een exportfirma in die branche
in den arm hebben genomen, en daartoe
die firma hebben uitgezocht, die de gun
stigste aanbieding deed. Met het export
monopolie werd de zaak moeilijker. Men
kwam bij de Groenten en Fruitcentrale te
recht, die haar bemiddeling voor de ex
portvergunning moest verleenen.
Het resultaat der besprekingen en on
derhandelingen is geweest, dat de trans
actie niet tot stand is gekomen. Er bestond
te weinig belangstelling van de zijde der
exporteurs.
Dit bewijst, dat men bij .dergelijke ex-
portmonopolies een scherp onderscheid
moet maken tusschen oude markten, waar
bij geen uitbreiding mogelijk is, en tus
schen nieuwe markten of markten in die
landen, waarheen een groote export in de
toekomst zou kunnen plaats vinden. Wat
de laatste landen betreft, dient het initia
tief van ieder, al of niet erkende expor
teur, te worden aangemoedigd.
Een gevaar van het exportmonopolie is
n.l., dat de bestaande exporteurs een zeker
percentage van den uitvoer toegewezen
krijgen, afhankelijk van de hoeveelheid,
die in vroegere jaren door hen is uitge
voerd. Zij hebben dan volstrekt geen be
lang bij uitbreiding van den export naar
nieuwe markten, integendeel. Want als zij
naar een nieuw land exporteeren, en hun
quotum wordt niet vergroot, dan wordt het
afgetrokken van de hoeveelheid, die zij
aan hun oude klanten kunnen leveren, en
geen enkele exporteur zal het prettig vin
den oude afnemers teleur te moeten stel
len.
Daarom zou by een regeling van den ex
port, waarbij ieder der exporteurs een
zeker aandeel in het geheel zou krijgen,
deze verdeeling slechts mogen gelden voor
eenige oude markten, waar uitbreiding
practisch buitengesloten moet worden ge
acht. Wat echter de overige landen betreft,
daarheen dient de uitvoer vrij te blijven,
en de hoeveelheid, die daarheen wordt ge
ëxporteerd, mag niet in mindering worden
gebracht van 'de leveringen, die de expor
teurs aan hun oude klanten mogen doen.
Slechts op deze wijze wordt voorkomfen,
dat het initiatief op exportgebied wordt ge
dood.
KATHOLIEKE NEDERLANDSCHE
BOEREN- EN TUINDERSBOND
De gedachten wisseling over de inleidingen
Nadat achtereenvolgens de inleidingen
gehouden waren, die we reeds in ons num
mer van gisteren releveerden, had de ge
dachten-wisseling over deze inleidingen
plaats. Die van den heer dr. ir. J. W. Droe-
sen uit Roermond over de al of niet gemo
tiveerdheid van de algemeene oppositie te
gen den landbouwsteun, lokte geen ge-
dachtenwisseling uit. Meer oppositie was
er tegen de rede over „vaste lasten" van
ir. C. J. Heijmeijer, rentmeester van het
Kroondomein te Klundert.
Vooreerst openbaarde die oppositie zich
in bezwaren die werden naar voren ge
bracht tegen het werk der crisis-hypo
theek-commissie. Deze commissie, opge
richt in verband met de wet tegen onge
motiveerde executie en met kennelijke be
doeling om de boeren te helpen, voldoet
allerminst aan de gestelde verwachtingen.
Ja, zoo betoogde de heer Aussems, uit
Tilburg en verschillende volgende spre
kers vielen hem daarin bij, na het overleg
dat die commissie gevoerd heeft met bank
directeuren is haar werking vrijwel illu
soir geworden. Vooral de kwestie van ge
motiveerde en niet gemotiveerde opzeggin
gen van hypotheken geeft tot tal van
moeilijkheden aanleiding.
Het Tweede Kamerlid, de heer v. d. Weij-
den, kwam er bovendien nog tegen op, dat
door den inleider het stelsel van verlaging
der vaste lasten, zooals dat door prof.
Mees verdedigd was. Prof. Mees n.1. had
als middel ter verlaging van de schulden
lasten een herleidingsstelsel bepleit, vol
gens welke bij afbetaling van schulden
niet zou gelden de nominale geldwaarde,
doch de koopkracht van het geld door ver
gelijking der indexcijfers.
Dit stelsel, aldus deze opponent, zal in
de praktijk hoogst gevaarlijk blijken.
Vooreerst zal de eenvoudige man het niet
verstaan, dat een schuld van b.v. twee dui
zend gulden voor eenige jaren aangegaan
nu plotseling met b.v. twaalf honderd
gulden vereffend zal zijn, maar bovendien
zal dit stelsel ook geweldig de lust tot cre-
diet-verleening inkrimpen en de mogelijk
heid, dat niet aan voldoende credieten te
komen zal zijn, lijkt hem verre van denk-
beeldig.Deze spreker ging ook na de ge
volgen voor den land- en tuinbonw, ver
bonden aan de consequente deflatie en de
devaluatie. Spr. zou het toejuichen, indien
de organisatie der katholieke boeren en
tuinders zich openlijk voor de devaluatie
uitsprak.
A.s. Vrijdag, feestdag van Aller
heiligen, zal „De Leidsche Courant''
niet verschijnen.
Advertentiën voor dien datum
opgegeven worden Donderdag 31 Oct.
Advertentiën voor het nummer
van Donderdag a.s. gelieve men
tijdig in te zenden.
DE ADMINISTRATIE.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Italië zet zich schrap tegen de sanctie -
maatregelen. Rantsoeneering en bezuini
ging. Morgen komt de sanctie-commissie
weer bijeen. Inmiddels worden de bespre
kingen tusschen Londen en Rome voort
gezet. (2de blad).
Nieuw Spaansch kabinet gevormd. (2de
blad).
Zeventig dooden bij overstrooming in
Honduras. (Buitenl. Ber.„ 2de blad).
BINNENLAND.
Wetsontwerp tot wijziging der Drank
wet ingediend. (1ste blad).
Goudvoorraad Nederlandsche Bank ver
der toegenomen met ruim 18 millioen gld.
(lste blad).
Benoeming Directeur-Generaal Rijkswa
terstaat. (lste blad).
De distributie van rundvleesch in blik.
Circulaire aan de gemeentebesturen.
(lste blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Dr. Euwe heeft de 12e partij om het
wereldkampioenschap van dr. Aljechin ge
wonnen; stand 61/2—51/2 voor den laat
ste. (3de blad).
Ook de heer Huijsman, directeur van de
Boerenleenbank te Eindhoven oefende
scherpe critiek uit op de gesties van de
crisis hypotheek commissie waardoor op
het terrein van de landelijke hypotheek
voorziening zeer ongewenschte toestanden
dreigen te komen.
De voorz. zou gaarne de vraag van de
flatie of devaluatie thans buiten het debat
willen houden. Het bestuur van den Bond
heeft over dit vraagstuk geen eenstemmi
ge meening, althans op dit oogenblik nog
niet. Het bestuur stelt zich voor deze ma
terie binnen afzienbaren tijd op een afzon
derlijke vergadering onder het oog te zien
en wil liever op de besprekingen van dan
nu niet vooruit loopen. De inleider zelf
wees erop dat hij in zijn inleiding geen
enkel stelsel had voorgestaan, noch eenige
regeeringsinstelling had verdedigd of be
streden. Als ambtenaar achtte hij zich
daartoe niet gerechtigd. Hij had slechts
een objectieve uiteenzetting gegeven.
Een der aanwezigen vroeg nog een
krachtige motie tegen de werkwijze der
crisisinstelingen, doch zoowel de inleider
als de voorzitter meenden de indiening en
aanneming van een motie te moeten op
traden. De Minister, zoo zeide de heer
Ruijter, heeft aan een motie niets en even
min heeft hij iets aan algemeene klachten.
Indien men werkelijk concrete klachten
heeft, laat men die dan zooveel mogelijk
gemotiveerd en gestaafd met bewijzen op
geven aan den secretaris van den Boeren
bond, deze zal wel zorgen dat zij bij de
bevoegde instanties komen. Daarvan is re
sultaat te wachten, niet van algemeenhe
den in moties uitgedrukt.
Met een dankwoord van den voorzitter
werd daarop de vergadering gesloten.
„Geld."
