DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN 27ste Jaargang ZATERDAG 19 OCTOBER 1935 No. 8246 e £cicbehe6ou^cmt DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bg vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad ,9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: f 0.50 CHRISTUS-KONING De Octobermaand ïs onze Konings- maand. Ze was het al van ouds, omdat ze was toegewijd aan de Koninginne van den hei ligen Rozenkrans. Ze is het in nog hoogeren zin geworden door de Pauselijke instelling van het Christus-Koningsfeest op den laatsten Zondag van deze maand. Christus-Koning. Er is een koningschap van macht en er is een koningschap door liefde. Machtige konings- en keizersfiguren als een Caesar, een Karei de Groote, een Na poleon Bonaparte baren toch altijd en vooral in onze tijden met dictatoriale nei gingen in vele kringen nog fiere bewonde ring en begeesterend enthousiasme. Maar wie is er van nature een machti ger Koning dan de Christus, wiens Godde lijke natuur en Goddelijke Persoon de diepste oorzaak en bron is van ons men- schelijk bestaan! Want God de Zoon heeft met den Vader en den H. Geest de schep pingsdaad gesteld en daarmede ons het le ven geschonken. Hooger titel dan welke aardsche koningsmacht ook kan Christus aanvoeren op Koninklijke rechten,, omdat hiervoor geen voller rechtsbron kan zijn dan het geven van het leven: het Godde lijk geven van het menschelijk leven geeft ook Goddelijk recht op menschelijk dienst betoon. Maar er is ook een koningschap uit lief de. Meer dan dictatoriale neigingen res pecteeren wij van groote vorsten een zich opófferende liefde voor hun volk. Het was treffend op het bidprentje van de zoo jam merlijk verongelukte Koningin Astrid van België, die zoo gevierde Koninginnefiguur, niets te lezen van Koningsmacht, maar wel van Koninklijke liefde. Heel de schoo- ne tekst op deze koninklijke doode sprak van haar echtelijke liefde voor den Ko ning, van haar moederliefde voor de kin deren en van haar milddadige liefde voor haar volk. Koning zijn uit liefde, een koninklijk heerschen door liefde, dat is het Koning schap van den Christus. Een liefde, die zich zelf vergeet, want Hij koos armoe, Hij koos lijden, Hij koos het Kruis, Hij koos den dood. Een liefde, die alles aan anderen geeft, want Hij gaf den zielen rijkdom en vreug de, Hij schonk verrijzenis en leven. En dat was geen liefde, die op sentimen taliteit gelijkt; dat was geen liefde, die zwakheid werd; dat was-liefde die de hoog ste kracht en de grootste macht was en deed geboren worden. Als de sterkte der liefde mag afgemeten worden aan de vol heid van het offerlijden, dan was Chris tus' liefde wel de krachtigste en de mach tigste, die het zwaarste kruis droeg en den bittersten dood doorstond. Wij deelen in de Koningsliefde van Christus en wel op sublieme wijze, door dat Zijn Koningschap over ons bevestigd is door ons deel te geven in Zijn liefde leven. Want wat is de vrucht van Zijn Ko ningsscepter, het Kruis, anders dan dat wij weer deelen mogen in het Goddelijk leven der heiligmakende genade, een God delijk leven, waarvan het wezen de God delijke Liefde is. Mogen wij, die in Christus* Konings liefde mogen deelen, ook zorgen deel te hebben in de heerlijkheid van Zijn Ko ningsmacht: een macht, die heerschappij voert over al wat lager is in de geschapen natuur; een macht, die medewerkt, om Christus' Koningsrechten ook in het sa menleven weer te doen erkennen. Het georganiseerde Katholieke leven in Leiden werkt daar hard toe mede. De Jeugdbeweging, die deze maand haar Koninginne vierde door Maria te smeeken zich in dezen tijd vooral weer Koninginne van den vrede te toon en, de Jeugdbewe ging viert straks op verschillende wijzen in de verschillende parochies in meer of minder eigen kring haar hoogtefeest: Christus' Koningsfeest. Maar ook de volwassen Katholieken ge- V De Hanze jubileert De Leidsche afdeeling van de Hanze be staat vijf en twintig jaar. Vijf en twintig jaar. En voor onzen geest rijzen de velen, die met stoere ener gie, met taaie volharding, met nobele toe wijding, met, op diepen godsdienstzin gefun deerde, waarachtige naastenliefde de af deeling hebben gesticht, geleid en bestuurd in al die jaren, of als leden met het wel en wee hunner organisatie belangstellend en medewerkend hebben meegeleefd. Vijf en twintig jaar. Wij zouden na men willen noemen van overledenen, die eerbiedig en dankbaar moeten worden her dacht, van levenden.... Maar wij zullen dat vandaag niet doen. Vandaag willen wij alleen het jubel-feest inleiden met een enkel woord. Wij „De Leidsche Cou- randt", die met vreugde en voldoening ge tuigen mag, dat tusschen haar en den ka tholiek-georganiseerden middenstand steeds een wederkeerig medeleven en een weder- keerige sympathie heeft bestaan. De Hanze heeft in die vijf en twintig jaar veel, héél veel voor den middenstand be reikt. Zij heeft gevormd en gekweekt een ge heel anderen geest onder de midden standers; zij heeft den middenstand ge bracht op een hooger peil, een hooger peil van ontwikkeling, van ware solidariteit, van sociaal inzicht, van maatschappelijk beleven van hun godsdienstige overtuiging. Neen, werpt ons nu niet tegen, dat er toch nog zoo veel daaraan ontbreekt. Wij weten dat wel. Maar: zonder de Hanze zou er veel meer aan ontbroken hebben, en, ook de Hanze kan de mensch niet vol maakt maken en de Hanze heeft zich nooit voorgesteld, het samenleven van de mid denstanders tot een soort paradijselijken tcestand op te voeren! Komt niet aan met critiek bij deze feest viering, doch gij all e, Katholieke midden standers, maakt liever het vast besluit, om lid te blijven of als gij het nog niet zijt te worden van u w Hanze, en be langstellend, meelevend lid! Wij zagen het winter-program van de Hanze. En, eerlijk gezegd, het biedt een keur van avonden, waarop den leden zal worden geschonken of vermeerderd de kennis van verscheidene actueele vraag stukken, welke hun belangstelling móeten hebben. En die kennis zal opwekken in de toe komst, zooals zij dat in het verleden heeft gedaan, den drang naar actie, naar doeltreffende actie. Actie, om den mid denstand te verzekeren de plaats in de maatschappij, die hem toekomt, in het be lang ook dier maatschappij zelf; om hem te geven en te beschermen zijn onomstoo- telijke rechten. Die actie zal er ook op gericht zijn, in den middenstand te verdiepen en te verle vendigen het zelf-bewustzijn. Helaas, heeft daaraan in het verleden te vaak veel ont broken. Neen, wij bedoelen natuurlijk niet een bekrompen opvatting van standsbesef en standsgevoel. De katholieke middenstand zal naast en boven de rechten en belan gen van zijn stand zien de rechten en be langen van andere standen en van de maatschappij in haar geheel. De katholieke middenstand van heden zal aan het be grip „middenstander" niet de omgrenzing geven, welke het vijf en twintig jaar ge leden had. De katholieke middenstand zal zijn tijd begrijpen! Wij bedoelen, dat de katholieke middenstand, zooals de geheele middenstand, voldoende zelfbewust moet zijn, om zich niet te laten verdringen, om fier en vrij te strijden, als het moet, voor zijn, maatschappelijk gerechtvaardigd en gewenscht, bestaan! En dat in de organi satie, maar óók individueel.... Wij wenschen bestuur en leden van de jubileerende vereeniging geluk, oprecht en hartelijk. Wij wenschen de Leidsche afdee ling van de Hanze, dat een terugblik in het verleden een aansporing zij, om in het, zoo zware en zorgelijke, heden niet den moed te laten zakken of verslappen, doch energiek voort te gaan Dan mag, hoe dreigend ook de donkere wolken van oeco- nomische $n sociale wanorde zijn, de toe komst worden tegemoet gezien met hoop en vertrouwen. Minister Deckers doortasten wil ven de jeugd hierin een voorbeeld, wan neer straks na de massaal gevolgde ker kelijke oefeningen op den Zondag van de volgende week, den dag daarna, 's Maan dags 28 October de groote Stadsgehoor zaal in beslag genomen zal worden voor de waarachtig Katholieke klanken, die te recht eischen dat de Koninklijke rechten van onzen Koning ook op het buitenker kelijk terrein zullen worden erkend. Koninklijke macht door Koninklijke liefde! L. BEUNE, pr. Onderzoek naar crisis maatregelen. Naar wij vernemen ligt het in het voor nemen van Minister Deckers een commis sie in te stellen, die zal onderzoeken of, en zoo ja, welke wijzigingen naar haar mee ning gebracht moeten worden in de Land- bouw-crisis-instellingen, de Landbouw crisis-maatregelen en de uitvoering en controle daarvan, om te bereiken: 1. dat het aantal administra tieve maatregelen tot een mi nimum wordt beperkt; 2 dat op zoo goed mogelijke wijze wordt samengewerkt met de landbouworganisaties en den Rij ks-Voorlichtingsdienst. Aan de drie Centrale Landbouworgani satie is verzocht vier leden voor deze com missie voor te dragen, met dien verstande, dat één hunner goed op de hoogte moet zijn van de omstandigheden, waarin de klei ne boeren leven en werken, terwijl een tweede, als vertegenwoordiger van den tuinbouw, in overleg met den Ned. Tuinbouwraad moet worden voorgedragen. De Alg. Ned. Zuivelbond is uitgenoodigd voor een lid uit de z u i v e 1-b e d r ij v e n een voordracht te doen. Voorts zullen in de commissie zitting nemen de diirecteur-generaal van den Landbouw en van het college van regee- rings-commissarissen de regeerings-com- missaris voor den Akkerbouw en de Vee houderij en de regeerings-commissaris voor den Tuinbouw. Als voorzitter zal worden aangezocht een hoogstaand persoon, die niet direct bij den Landbouw en den Tuinbouw is betrokken, maar door zijn kennis van het bedrijfsle ven en economisch inzicht het onderzoek kan leiden. Aan de commissie zal een jurist als secretaris worden toegevoegd. Voorkoming van onredelijke executies AFLOSSING VAN HYPOTHEEK BE PERKT TOT 1% VAN DE HOOFDSOM. Het reeds aangekondigde wetsontwerp, houdende bijzondere maatregelen ter voor koming van onredelijke terugvordering van onder verband van hypotheek op onroe rend goed uitgeleende gelden, is thans bij de Tweede Kamer ingediend. Dit wetsontwerp beoogt, in verband met de heerschende buitengewone tijdsomstan digheden, die hypothecaire schuldenaren te hulp te komen, die altijd regelmatig aan hun verplichtingen tot rentebetaling en tot betaling van tusschentijdsche aflossing, tot een bedrag van één procent van de oor spronkelijke hoofdsom, hebben voldaan, en die ook overigens niet door executoriale maatregelen op hun onroerend goed wor den getroffen uit hoofde van niet-voldoe- ning van andere dan hypothecaire schul den of in staat van faillissement zijn komen te verkeeren. De regeering stelt in de toelichting voor op, dat de hypothecaire schuldeischers in het algemeen en in het bijzonder de groote instellingen hun debiteuren rede lijk hebben behandeld. Dit neemt niet weg, dat wettelijke regeling noodig is voor die gevallen, waarin de redelijkheid niet be tracht wordt. De voorgestelde wet schept de mogelijk heid voor den debiteur, van den rechter Onderwijsbezuiniging wekt critiek BEZWAREN TEGEN DE „JEUGD SALARISSEN". Vele leden tegen omzetting van vijfjarige in driejarige HJLS. UX.O. te sterk aangepakt. De Tweede Kamer heeft een voorloopig verslag uitgebracht over het wetsontwerp tot verlaging van de openbare uitgaven voor het onderwijs. Daarin lezen zij, dat eenige leden van meening waren, dat op de grondsalarissen der onderwijzers niet meer behoort te worden gekort. Eenige leden zouden het een goede be zuiniging achten, indien alle kweekscho len voor onderwijzers zouden worden opge heven en de kweekelingen voortaan him opleiding aan de hoogere burgerscholen zouden ontvangen. Wanneer daarnaast de U.L.O.-scholen zouden worden opgeheven, zou daarmede een groote bezuiniging wor den bereikt Vele leden verzetten zich tegen deze denkbeelden. Verschillende leden brachten in herinne ring het betoog van het lid der Kamer, den heer Suring, waarbij hij aantoonde, dat met het ontslag van de gehuwde onderwijzeres sen op 1 Januari 1936 een bezuiniging van een millioen gulden voor de begrooting van 1937 zou kunnen worden verkregen. In het belang ook van het onderwijs, ver klaarden deze leden zich voorstanders van deze maatregel. Andere leden kwamen hiertegen op. Velen leden konden zich in het geheel niet vereenigen met het voornemen van de regeering, een aantal rijks-hoogere burger scholen om te zetten in scholen met drie jarige cursus. Het onthoofden van open bare middelbare scholen, terwijl de bijzon dere scholen in dit opzicht geheel vrij blij ven, achtten zij in hooge mate onbillijk. Verscheidene leden konden zich niet ver eenigen met het voorstel van de regeering, de rijksvergoeding voor het U.L.O. tot vier leerjaren te beperken. De vijfjarige school voor U.L.O. voorziet op goedkoope wijze uitnemend in een dringende behoefte. Deze leden gaven in overweging, aan de thans bestaande vijfjarige U.L.O.-scholen door een overgangsbepaling de bestaansmogelijkheid door behoud van subsidie te laten, j Verscheidene leden waren met de regee ring van oordeel, dat aan de abnormale sterke bezetting van het eerste leerjaar van UL.O.-scholen een einde moet komen. De in het ontwerp gestelde edsoh achtten zij evenwel veel te hoog. Zou de bepaling thans in alle gestrengheid werken, dan zou den, naar berekend is, 54 pet. van het to taal aantal UL.O.-scholen moeten worden opgeheven. In Amsterdam zou 80 pet, in Den Haag 40 pet., in Rotterdam 50 pet., in Utrecht 70 pet en in Friesland 66 2/3 pet van het aantal bijzondere U.L.O.-scholen met driejarige cursus niet meer aan de sub sidie-eischen voldoen; voor de openbare U.L.O.-scholen te Amsterdam en te Rotter dam is dit cijfer zelfs berekend op 90 pet Hieruit blijkt dat de voorgestelde bepa ling niet te handhaven is, althans verzach ting behoeft. Het stemde vele leden tot voldoening, dat de regeering, gehoor gevende aan de sterke aandrang uit de Kamer, haar voor stel tot invoering van het kweekelingen in stituut heeft prijs gegeven. Met het thans voorgedragen stelsel kon den verscheidene leden zich echter even- DIT NUMMER BESTAAT UIT VIJF BLADEN WAARONDER GE ÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD. I l VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Van het Abessijnsche front weinig nieuws van be teekenis. De hoop herleeft intus- schen op een vredelievende oplossing van het conflict Mussolini confereerde met den Engelschen ambassadeur te Rome. (2de blad). Opmarsch der Heimwehren in Weenen. (2de blad). uitstel te verkrijgen voor de terugbetaling van de hoofdsom en wijziging in de ver plichting tot tusschentijdsche aflossing, zoo die meer is dan één procent van de j oorspronkelijke hoofdsom per jaar. De j rechter zal in ieder concreet geval hebben na te gaan, of de schuldenaar in staat is de leening af te lossen, resp. de tusschen tijdsche aflossing te voldoen. Wordt hem aannemelijk gemaakt, dat de schuldenaar niet in staat is, dan over weegt hij in hoeverre de belangen van den schuldeischer door toewijzing van het door den schuldenaar gedaan verzoek meer zou den worden geschaad dan de belangen den schuldenaar bij weigering daarvan. De rechter zal hierbij de wederzijdsche gel delijke positie van schuldenaar en schuld eischer in beschouwing nemen. Ter zake van de werkzaamheden des kantonrechters worden aan belanghebben den geen kosten in rekening gebracht. De kosten worden gedragen door den staat. BINNENLAND. Ingediend is het wetsontwerp, bevatten de bijzondere maajtregelen ter voorkoming van onredelijke terugvordering van onder verband van hypotheek op onroerend goed nitgeleende gelden. (1ste blad). Ingediend is het wetsontwerp tot verlen ging van de bestaande korting op de Indi sche pensioenen tot 1937. (1ste blad). Verschenen is helt voorloopig verslag van de Tweede Kamer over het wetsont werp tot verlaging van de openbare uitga ven voor ent onderwijs. Minister Deckers stelt een commissie in, om te bereiken, dat de landbouwcrisis- maatregelen worden vereenvoudigd en de samenwerking met de organisaties wordt hersteld. (1ste blad). min vereenigen. De onderwijzers tot hun 24ste of 25ste jaar een jaarwedde vam ƒ500 toe te kennen. Aan de critiek op het voor nemen, dat deze maatregel alleen voor de onderwijzers bij het lager onderwijs zou gelden, is de regeering in zooverre tege moet gekomen, dat deze bepaling van kracht aal zijn voor jeugdige ambtenaren, onderwijzers en werklieden in overheids dienst. Gaarne zouden deze leden door de regeering nauwkeurig worden ingelicht omtrent het aantal onderwijzers, dat onder deze regeling zal vallen. Hoe weinig deze leden ook met het stelsel van de regee ring konden instemmen, toch wilden zij niet nalaten, de regeering in overweging te geven, de jeugdsalarissen niet op ƒ500, maar ten minste op 800 of 850 te stellen. Gaarne zouden zij vernemen, hoe de re geering zich de regeling van de jeugdsala rissen indenkt. Verscheidene leden achtten het voor het bijzonder onderwijs onaanvaardbaar thans allerlei scholen te moeten prijsgeven ter wijl daardoor het leerlingenaantal der klei ne openbare scholen zou groeien. Zou een zelfde maatstaf aan openbare scholen wor den aangelegd, dan zouden er volgens deze leden nog 650 moeten worden opgeheven. Zij vertrouwen, dat de regeering de voor gestelde bepalingen opnieuw in overwe ging zal willen nemen. Zij drongen erop aan, de z.g. concentratie vrij te laten. Verscheidene andere leden beschouw den deze paragraaf als de kern van dit ont werp. De bedoeling ervan is, aan de bij- zcxndere scholen op te leggen, wat aan de openbare in het verleden reeds is opge legd. Hetgeen nu wordt voorgesteld acht ten zij echter zeer mild in vergelijking met datgene, wat de regeering met het open baar onderwijs heeft gedaan. Vele leden juichten de verplichte voor- loopige persiormeering van zestigjarige on derwijzers toe. Verscheidene leden drongen er met breiding in dien zin, dat reeds op 55-jari gen leeftijd, althans door onderwijzeressen, vrijwillig pensioen aangevraagd zou kun nen worden. Veerscheidene leden drongen er met kracht op aan, dat in de wet bepalingen zouden worden opgenomen over de nor men, krachtens welke ontheffing zal moe ten worden verleend van de verplichte pen- sionneering bij het bereiken van den zes tig-jarigen leeftijd. Met name worde uit drukkelijk opgenomen de bepaling, dat aan onderwijzers of hoofden, die een of meer minderjarige kinderen te hunnen laste heb ben, ontheffing wordt verleend, zoomede aan hen, die wegens een onvoldoend aan tal dienstjaren een te gering pensioen zou- den genieten-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1935 | | pagina 1