IC A
De Volkenbond stelt een Coördinatie
commissie in
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Italië-Abessinië
Ter uitvoering van tinancieele en
economische sancties tegen Italië
VOORNAAMSTE NIEUWS
27ste Jaargang
VRIJDAG 11 OCTOBER 1935
No. 8239
S)e Êcld^clve(2oti^mt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij Tooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
Fascisme en oorlog
„Op het oogenblik krijgt geheel de we
reld in Abessynië een aanschouwelijke les
van wat het fascisme eigenlijk is en wil".
Wij ontleenen deze bewering aan een ar
tikel in de liberale „Avondpost".
Naar onze meening wordt hier op den
rug van het fascisme een pak kwaad ge
bonden, dat het fascisme niet behoeft te
dragen, omdat het niet van hem is!
Wij zijn, evenmin als de „Avondpost",
bewonderaars of voorstanders van het fas
cism e! 't Is volstrekt overbodig, dit te
gaan bewijzen; onze lezers zullen 't ons
grif toegeven. Maar de strijd moet zuiver
en eerlijk blijven; wij moeten ons plaat
sen op de realiteit, de werkelijkheid, en
ons wapen moet de waarheid zijn.
Nu staat het voor ons vast, dat een blad
ads de „Avondpost" hetwelk wij met
volle instemming meermalen graag citeer
den, ook in zijn bestrijding van het fas
cisme ten deze eenzelfde standpunt in
neemt als wy.
Boven-geciteerde uitlating zal het blad
daarom o.i. niet kunnen volhouden -"ten
zij met een aanvulling.
't Is toch een onomstootelijk feit, dat de
geschiedenis ons voorbeelden geeft van
aanvals- en verover in gs-oorlogen, terwijl
er van geen fascisme sprake was. Wat het
fascistisch Italië in Abessynië doet, heeft
een ander niet fascistisch land el
ders gedaan meerdere malen terwijl
men dan toch óók niet kan en mocht zeg
gen, dat zulks was inhaerent aan of een
uitvloeisel van het in dat land heerschen-
de politieke stelseL
Men kan echter wèl dit zeggen: „Op het
oogenblik krijgt geheel de wereld irt Abes
synië een aanschouweijke les, dat het oor
logsgevaar onder een fascistisch regiem
niet zéker niet! minder dreigend is,
dan onder een ander regiem". De e e r 1 ij -
k e tegenstanders van het fascisme en
onder deze behoort, ongetwijfeld, de
„Avondpost" moeten zich in hun be
strijding hoeden voor verwarring tusschen
stelsel en dingen, die los staan van het
stelsel, er althans niet per se aan vastzit
ten. Wij meenden, dat wij deze opmer
king mochten maken.
Los van het bovenstaande, willen wij
constateeren, dat tegenstanders van het
fascisme zich, natuurlijk, niet mogen
laten inspireer en door de strijdwijze van
een blad als „Volk en Vaderland"! Als
wij om 'n enkel voorbeeld te noemen
in het laatste nummer van „Volk en Va
derland" bij een vermelding van het feit,
dat in den Amsterdamschen Gemeenteraad
een communist is gekozen tot voorzitter
van een raadscommissie, de conclusie' lezen,
dat „de wegen der democratie uiteindelijk
naar Moscou loopen", dan weten wij, dat
dit bij onnadenkende „Volk en Vaderland"-
lezers zal inslaan, maar wij vragen ons af,
hoe een schrijver, die nadenkt, een derge
lijke opmerking kan en durft neerschrij
ven, als hij eerlijk wil blijven....! Het
doel heiligt volgens onze moraal de mid
delen niet!
Wij stellen voor onze lezers
verkrijgbaar een groote kaart
van het Oost-Afrikaansche ge
vechtsterrein. De kaart is in
kleurendruk uitgevoerd en heeft
een afmeting van 1 M. x 0.65 M.
De prijs is afgehaald aan ons
bureau 15 cent, franco per post
na ontvangst van postwissel a
20 cent.
DE ADMINISTRATIE
WEINIG NIEUWS VAN HET ABESSIJNSCH
OORLOGSFRONT.
DE COÖRDINATIE-COMMISSIE.
Nadat gisteren in de voortgezette verga
dering van den Volkenbond nog bondsraad
Mofcta gewezen had op de neutraliteitsposi
tie van Zwitserland en de vertegenwoordi
gers van Rusland en Haïti het woord had
den gevoerd, diende de voorzitter dr. Be-
nejs een door het presidium uitgewerkte
ontwerp-resolutie in betreffende de ont
worpen coördinatie-commissie. In dit ont
werp wordt den Volkenbondsleden ver
zocht met het oog op het besluit van den
Volkenbondsraad van 7 October en op
grond van hun verplichtingen volgens arti
kel 16 van het Handvest een coördinatie
van de door hen onder oogen geziene maat
regelen aldus tot stand te brengen, dat zij
zich in een daartoe in het leven te roe
pen commissie doen vertegenwoordigen,
elk door één gedelegeerde en door deskun
digen. De zaak van deze commissie zou
zijn zorg te dragen voor het bestudeeren en
eensgezinde uitvoeren van de maatregelen
en den Raad opmerkzaam te maken op
iedere omstandigheid, die zijn bestudeering
zou kunnen eischen.
Benesj legde er den nadruk op, dat de
coördinatie-commissie geen orgaan zal zijn
van de Assemblée of van den Raad, maar
een soort conferentie van de leden van den
Volkenbond, die daarin bijeen zouden ko
men met het doel artikel 16 toe te passen.
Voordat echter werd overgegaan tot stem
ming over dit voorstel, werden de alge-
meene debatten voortgezet. De Chileensche
gedelegeerde sprak de hoop uit, dat geen
langdurige procedure noodig zou zijn om
een rechtvaardige oplossing voor het ge
schil t? vinden.' De gedelegeerde van Ve
nezuela riep den Volkenbond op een laat
ste beroep te doen op de beide partijen
tot herstel van den vrede. Voorts kondigde
hij aan in de coördinatie-commissie op de
bijzondere moeilijkheden te zullen wijzen,
die Venezuela zou ondervinden bij het toe
passen van sancties. De Zuid-Slavische ge
delegeerde constateerde uit naam van de
Kleine Entente, dat deze den Volkenbond
trouw zou blijven en consciëntieus de be
palingen van het Volkenbondshandvest zou
nakomen. Voor de Balk an-Entente ver
klaarde de Grieksche minister van buiten-
landsche zaken, Maximos, dat deze het
handvest trouw zou blijven en haar ver
plichtingen ten volle en getrouw ten uit
voer zou leggen.
De vertegenwoordigers van Uruguay,
Ecuador, Peru en Bolivië verklaarden dat,
ongeacht de vriendschap voor Italië, het
Handvest toegepast moest worden, aange
zien de Volkenbond een nieuwe rechtsorde
geschapen had, die een einde maakt aan
het tijdperk van eigen hulp.
Als laatste spreker voerde de eerste ge
delegeerde van Abessynië, Tekle Hawariate,
het woord. Hij keerde zich tegen de belee-
diging van zijn land door Italië en in het
bijzonder tegen de bewering, dat de kei
zer van Abessynië opruiende redevoerin
gen zou hebben gehouden. Sedert 10 maan
den wacht Abessynië geduldig en vol ver
trouwen er op, dat het rechtvaardigheid
wedervaren zal. Spr. verzocht met het oog
op den aanval, dien Abessynië ondergaat,
snel en effectief te handelen. Iedere ver
traging zou den internationalen misdaad
steunen, waaraan de Italiaansche regeering
schuldig bevonden is. De barbary der mo
derne oorlogsmiddelen tegenover een met
verouderde wapenen uitgerust volk maakt
het uitvoerverbod van wapenen naar Abes
synië tot een dagelijks grooter wordend
onrecht. Abessynië staat den Volkenbond
ter beschikking voor iedere poging om de
vijandelijkheden tot een. einde te brengen
en is bereid een eervolle vrede te sluiten.
Het zal echter zijn onafhankelijkheid en
integriteit tot het uiterste verdedigen en
zal niet dulden, dat den aanvaller eeniger-
1 lei premie verleend wordt.
Hiermede waren de algemeene debatten
beëindigd en stelde de voorzatter het ont
werp-resolutie betreffende de coördinatie
commissie aan de orde.
Baron Aloisi verklaarde, dat hij tegen de
resolutie stemmen zou, ofschoon de presi
dent geconstateerd had, dat het hier geen
resolutie in den eigenlijken zin van het
woord betreft. Voorts maakte Aloisi reser
ves ten opzichte van het feit, dat geen
constateering van een inbreuk op het hand
vest geschied was door een bevoegd Vol
kenbondsorgaan. Uit het protocol van de
raadszitting van 7 October blijkt, dat het
rapport van de commissie van zes niet door
den Raad, maar door de 14 daarin vertegen
woordigde staten, met inbegrip van Abes
synië aangenomen is. Ook de Assemblée als
zoodanig heeft het rapport niet aanvaard.
Wat de coördinatiecommissie betreft, kan
deze, zooais de voorzitter reeds had opge
merkt niet beschouwd worden als een or
gaan van den Volkenbond.
Benesj antwoordde hierop, dat het met
de taak is van een Volkenbondsorgaan een
beslissing te nemen over een inbreuk op
het Handvest. De plichten van de Volken
bondsleden blijken veeleer onmiddellijk
uit het Handvest. Wat de overige opmer
kingen van baron Aloisi betreft, stelde dr.
Benesj voor, alle moeilijkheden uit den
weg te ruimen door niet te spreken over
een resolutie, maar over een wensen van
de Assemblée.
De Hongaarsche gedelegeerde Velitsj en
de Oostenrijksche vertegenwoordiger, ba
ron Pfleugl verklaarden, refereerende aan
him verklaringen van gisteren, dat zij zich
het bepalen van een standpunt inzake het
voorstel voorbehielden.
Vervolgens werd de gewijzigde tekst
voorgelezen en daar geen verdere bezwaren
werden ingediend, werd vastgesteld, dat
de „wensch" met alle stemmen tegen één
en twee stemmen blanco was aangenomen.
De nieuwe oommissie, waarin dus alle le
den van den Volkenbond zitting kunnen
nemen, kwam hedenochtend bijeen. De
slotzitting voor dit gedeelte van de agenda
der Assemblée werd vastgesteld op Vrij
dagmiddag 12 uur.
DE HOUDING VAN OOSTENRIJK
EN HONGARIJE.
De Fransche pers wijst er op, dat de
moeilijkheden, die in de practijk aan de
toepassing van sancties verbonden zijn,
reeds in de Woensdag gehouden zitting
der Assemblée aan den dag zijn getreden.
Met uitzondering van de bladen van uiterst
links vindt de pers dan ook woorden van
verontschuldiging voor het standpunt, het
welk de gedelegeerden van Hongarije en
Oostenrijk namens hun landen hebben ver
tolkt, welk standpunt een uitvloeisel is van
de bestaande verdragen en van den eoo-
nomischen toestand in Midden-Europa.
De Oostenrijksch-Hongaarsche verkla
ringen schrijt de „Petit Parisien" ver
sterken den indruk, dat het moeilijk zal
zijn, een eenstemmig besluit te verkrijgen
van alle te Genève vertegenwoordigende
staten.
In de „Echo de Paris" wijst Per tin ax
er op, dat Oostenrijk en Hongarije en tot
op zekere hoogte ook Zwitserland, een
open deur vormen, die de andere mogend
heden niet zullen kunnen sluiten. Via deze
staten kan Italië over Duitschland als ach
terland beschikken. Het zal dan ook
uiterst moeilijk zijn, Italië verstoken te
houden van de producten, die het noodig
heeft.
Daarentegen zal door de algemeene ver
mindering der aankoopen, die de sancties
toepassende landen ónder normale omstan
digheden in Italië verrichten, de finan-
cieele structuur van Italië worden geschokt
waardoor de goudafvloeiing uit Rome zal
worden verhaast. Zulk een dwangmiddel
kan evenwel slechts van langzame uitwer
king zijn.
Wij zien dan ook aldus het blad
dat Engeland steeds meer overhelt naar
het radicale denkbeeld een er blokkade in
de Roode Zee
Madame Tabouis verklaart in de „Oeuvre",
dat het meerendeel der te Genève bijeen
zijnde gedelegeerden gelooft, dat Enge
land over veertien dagen a een maand zal
overgaan tot het blokkeeren van de beide
voornaamste haven in Eritrea en Ita-
liaansch Soma 111 and, hetgeen voor Musso
lini een beslissenden sdag zou beteekenen.
BETREKKELIJKE RUST AAN HET
OORLOGSFRONT.
Alleen gevechten in het Zuiden?
Nog steeds is het rustig aan alle fronten.
In de afgeloopen dagen zijn de Italianen
zoo goed als niet voruitgekomen. De stad
Aksoem is nog altijd niet in hun bezit. Ook
is er geen nieuws over de beweerde Abes-
sijnsche inval in Italiaansch Eritrea. Men
verwacht evenwel, dat het offensief bin
nen enkele dagen zal worden hervat. De
Italiaansche opmarsch zal dan worden
voortgezet in de richting van de stad Ma-
kale, ten zuidoosten van Adoea. Berichten
uit Eritrea zeggen, dat er in het zuiden is
gevochten; bevestigd wordt dit echter
niet.
De Abessijnsche regeering heeft graaf
Vinei andermaal verzocht terstond het
land te verlaten. Vinei heeft om een audiën
tie bij den Negus verzocht, voor hij ver
trekt.
WEDLOOP OM EEN BERG.
De Italianen hebben den ten Zuiden van
Adigrat gelegen berg Edagahamoes bezet.
Nacat vliegtuigen hadden waargenomen,
dat een sterke afdeeling der onder bevel
van Ras Seyoem staande troepen naar den
Edagahamoes op weg was, werd onmiddel
lijk een colonne Italianen en Askari's uit
gezonden om dit punt, dat strategisch van
het hoogste belang is, nog vóór de Abessy-
niërs aankwamen, te bezetten.
De bezetting van den berg geschiedde in
den nacht ten koste van groote inspanning
van de Italianen, die, terwijl 'n ijskoude
wind woei, 3000 meter moesten stijgen.
In verband met de ontoegankelijkheid
van het terrein, was het onmogelijk tanks
te zenden.
Men gelooft, dat het uiterst moeilijk zou
zijn geweest, den vijand uit dit gebied te
verdrijven, indien men dezen hier het
eerst had laten aankomen.
ITALIAANSCH VLIEGTUIG
NEERGESTORT.
Volgens geruchten uit Makale is daar een
Italiaansch vliegtuig neergestort, waarbij
de vier inzittenden om het leven kwamen.
Uit Harrar en Diredawa wordt gemeid,
dat Italiaansche verkenningsvliegtuigen
zijn waargenomen, die vermoedelijk foto's
van de Abessijnsche stellingen hebben ge
maakt.
MOEILIJKE BERICHTGEVING.
Het ligt voor de hand, dat het ontstaan
van niet te conitroleeren geruchten ten
zeerste in de hand wordt gewerkt door de
moeite, die men in de Abessijnsche hoofd
stad ondervindt om spoedig betrouwbare
berichten van de fronten te verkrijgen. Te
legrafische en telefonische verbindingen
met de gebieden, waar gestreden wordt,
schijnen op het oogenblik niet te bestaan
en de berichten worden door koeriers, die
te voet reizen, overgebracht. Onder deze
geruchten werd den laatsten tijd veel op
hef gemaakt van een z.g. oprukken van
Abessijnsche troepen over de grens van
Erytrea, waardoor zij den Italianen in den
rug zouden zijn gevallen. Thans kan ech
ter worden vastgesteld, dat ook deze ge-
ri chten bezijden de waarheid zijn.
Hoe moeilijk het voorts is eenmaal ver
kregen berichten uit Addis Abeba naar
Europa te krijgen, blijkt wel uit de om
standigheid, dat het eenige telegraafkan
toor, dat hier bestaat, over slechts twee
ambtenaren, één zendtoestel en één toestel
voor het opnemen van berichten beschikt.
Vroeger werden door tusschenkomst van
dit telegraafkantoor maandelijks ongeveer
3000 woorden geseind. Met het naderen
van den oorlog en na het openen van de
vijandelijkheden steeg het maandelijksche
gemiddelde, nadat inmiddels ongeveer 85
persvertegenwoordigers in de Abessjjn-
sa
BUITENLAND.
De Volkenbond heeft een coördinatie
commissie ingesteld, teneinde de kwestie
der sancties tegen Italië uit te weiken.
Aan het front heerscht vrijwel rust. (1ste
blad).
De Grieksche republiek door de Natio
nale Vergadering afgeschaft na een mili
taire staatsgreep. (2e blad).
Stormberichten uit België en West-
Duitschland. (Buitenl. Ber. 2e blad).
BINNENLAND.
Auto met vier inzittenden in het Mer-
wede-kanaal gereden, waarbij een vrouw
en haar tochtertje verdronken. (Gem. Ber,
éde blad).
De storm richtte gisteren op tal van plaat-
en haar dochtertje verdronken. (Gem. Ber.
éde blad).
Nieuwe bekentenissen te Oss inzake een
honderdtal misdrijven! (1ste blad).
Groote sterfte onder de Kanaries. (Gem.
Ber., éde blad).
Internationale autodieven gearresteerd.
(Gem. Ber-, 4de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De vierde schaakpartij tusschen Euwe en
Aljechin afgebroken, (éde blad):
De deelname voor het Olympisch voetbal-
tournooi zou 25 landen omvatten, (éde
•blad).
sche hoofdstad gearriveerd waren, tot on
geveer 175.000200.000 woorden. Daar
komt nog bij, dat de regeering veelvuldig
het verzenden van de particuliere tele
grammen moet onderbreken, aangezien zij
een drukke uitwisseling van telegrammen
onderhoud met haar Europeesche verte
genwoordigers. De leiding van het telegraaf
kantoor tracht wel nieuw personeel aan te
werven, maar stuit daarbij op groote moei
lijkheden, vooral van persoonlijken en
technisch en aard.
DE COÖRDINATIE-COMMISSIE BIJEEN.
Men vergadert in geheime zittingen.
GENèVE, 11 October. (A.N.P.) De coör
dinatie-commissie voor de sanctiemaatrege
len tegen Italië, die als zelfstandige confe
rentie zal arbeiden, is hedenmorgen in
constitutioneele zitting bijeengekomen. Op
voorstel van Laval werd de vroegere Por-
tugeesche minister van buit enlandsohe za
ken en premier de Voscon cellos tot presi
dent gekozen. Men had oorspronkelijk aan
den Spaanscben gedelegeerde de Madariaga
gedacht, doch deze had geweigerd met het
oog op de Spa arische reserve in de sanctie
kwestie. Daarna had men zich gewend tot
den Belgischen minister van staat Hij
mans, dien Zweedschen minister van bui-
te nlandsche zaken Sandler en den Neder-
landschen minister van buitenlandsche za
ken jhr. mr. A. C. D. de Graeff, doch ook
deze heeren weigerden een benoeming te
aanvaarden. Met de motiveering, dat de
conferentie netelige economische proble
men zal hebben te bespreken, werd als eer
ste besluit het principe der niet-openbaar-
heid gesteld, zoodat de conferentie in ge
heime zitting bleef vergaderen.
Een sub-commissie ingesteld.
GENèVE, 11 October. (A.NP.) De coör
dinatie-commissie heeft besloten een sub
commissie van 16 leden in te stellen die on
middellijk zal beginen met de uitwerking
van vastomlijnde voorstellen. In deze sub
commissie hebben de volgende staten zit
ting: Frankrijk, Engeland, Sovjet-Rusland,
Nederland Polen Spanje Zuid-Afrika,
Argentinië, België, Canada, Griekenland,
Roemenië, Zweden, Turkije, Zwitserland en
Yoego-Slavië. Op voorstel van Eden zal de
commissie reeds in den middag bijeenko
men om vanavond aan de conferentie reeds
voorstellen te kunnen voorleggen.
