Prijsstijging levensmiddelen.
II
7709
19579
6
932
1706
2600
3818
4282
5128
5854
6510
6904
7451
7971
8503
9223
9638
10777
11581
12374
13338
14300
14856
15424
15955
16497
16999
17519
18286
18936
19468
19986
20001
20968
41
286
614
872
959
1170
1338
1478
1756
1945
2279
2576
2896
3107
3239
3469
3579
3738
3964
416o
4478
4620
4789
5044
5230
5447
5602
5904
6246
6545
6781
7087
7205
7362
7741
8049
8238
8524
8727
8957
9122
9i%0
9362
9539
9675
9944
10294
10435
10826
11134
11370
11616
11755
12170
12402
12543
12688
12816
12992
13258
13641
13915
14009
14229
14487
14676
14871
15087
15212
15454
15551
15861
16025
16294
16446
16612
16862
17050
17299
17534
17882
18221
18448
18632
18982
19178
19516
19761
20164
20302
20509
20883
Vert
4363
z. 1312
centr;
gewe<
treft
Do;
^Hel
gend
zijn,
DE LEIDSCHE COURANT
GEVOLG VAN DEN INT. TOESTAND.
Als het publiek meer vraagt dan het noodig
heeft, laten fabrikant en grossier,
om de vraag te remmen, de
prijzen stijgen.
ER WORDT, HELAAS, GEHAMSTERD.
Een redacteur van 't Algemeen Nederlandsch
Persbureau in Den Haag heeft aan een ver
tegenwoordiger van een bekend groothandel-
bedrijf gevraagd wat er te bespeuren is van
prijsstijging als gevolg van den internationa
len politieken toestand.
Hij antwoordde, dat zich een opmerkelijke
prijsstijging voordoet bij de amandelen, een ar
tikel, in dezen tijd des jaars van belang voor
het bakkerbedrijf meth et oog op de feest
dagen in den winter. Amandelen worden be
trokken uit Sicilië en als de economische
sancties doorgaan is het de vraag, of men ze
uit Italië zal kunnen blijven betrekken. Zij
worden onder normale omstandigheden half
October van Sicilië verzonden, maar mocht de
invoer uit Italië worden stilgelegd, dan zal
van dit product hier alleen aankomen, wat
zich nu in de booten bevindt. Korten tijd ge
leden was de prijs der amandelen f 36 per 50
K.G., nu bedraagt hij f 43.50 (groothandelsprij-
zen). Kunnen wij ze niet meer uit Sicilië krij
gen, dan kan ook Portugal ze leveren, maar 't
is de vraag, of het bakkersbedrijf ze hier dan
nog op tijd kan krijgen en voor het product
uit Portugal zal de grootere vraag, naar te
verwachten is, wel tot prijsverhooging leiden.
Vdfcten.
Een belangrijk artikel, dat in dit verband
de aandacht verdient, zijn de vetten. Vroeger,
aldus de zegsman, waren wij de importeurs
van Zuid-Amerikaansch vet, maar nu ver
koopt Zuid-Amerika zijn vet aan Noord-Ame-
rika. Voorts kent men de verhoogingen van
de crisisheffingen op oliën en vetten door de
regeering. Zulke feiten gaan buiten een vrees
van het publiek voor eenig tekort om, maar
anderzijds krijgt men den indruk, dat het pu
bliek, door de prijsverhooging, welke het ge
volg is van de verhooging der crisisheffing, in
den waan gaat verkeeren, reeds met een ge
volg van schaarschte te doen te hebben. Het
zachte rundvet, waaraan gebrek is, kan wor
den vervangen door plantenvet, van copra af
komstig, en door vischtraan, een Japansch
artikel, dat, in geraffineerden toestand, het
rundvet uitstekend vervangt.
Het is eigenaardig dat een afnemer, die an
ders 1000 K.G. vet pleegt te ontvangen, nu
5000 K.G. heeft aangevraagd. Hieruit schijnt
wel te moeten worden afgeleid, dat een nei
ging van het publiek, om te hamsteren, een
rol speelt.
Als het publiek meer vraagt dan het noodig
heeft, laten fabrikant en grossier, om de vraag,
en anders niet zou kunnen voldoen,
de prijzen stijgen. Zulks geldt naij
tuurlijk evenzeer voor andere artikelen. Op
deze wijze bewerkstelligt het publiek een
prijsverhooging, welke zou kunnen worden ver
meden en waarvan het zelf de grootere las
ten heeft op te brengen. De groothandelprij-
zen van Zuid-Amerikaansche vetten, welke nu
moeilijk meer te krijgen zijn, zijn van 23 tot
32 gulden per 100 K.G. gestegen. Vetschaarsch-
te in de groote steden komt van tijd tot tijd
thans voor.
Andere artikelen.
De groothandelprijzen van grove soorten
Basseinrijst, uit Briscb-Indië, zijn in eenige
maanden van 9 tot 11 gld. per 100 K.G. opge
slagen. De prijs van de Javarijst intusschen is
ongewijzigd.
Erwten en boonen zijn er genoeg, maar, al
dus de zegsman, het publiek moet niet ham-
stefen. Dit is onnoodig. En bet gevolg is, dat
terwijl de richtprijs, waarvoor de boonen aan
de regeering kunnen worden afgedragen, f 14
bedraagt, de prijs er nu 3 boven uitgaat.
Het moet voorts den koffieprijs wel doen
stijgen, als het publiek, gelijk geschiedt, koffie
bij 5 en 10 pond tegelijk koopt.
De theeprijs is den laatsten tijd 10 h 12 ets.
per pond gestegen, als gevolg van meer vraag,
dus voor hamsteren van het publiek.
Deze feiten wijzen er op, dat het publiek
zich door een ongegronde vrees laat meeslee-
pen. Een waarschuwing aan het publiek, om
niet aan zulk een vrees toe te geven, om niet
te gaan hamsteren, is in het algemeen belang.
Het publiek heeft het, door zijn aankoopen
den normalen omvang niet te buiten te doen
gaan, in de hand. schaarschte en onnoodige
prijsstijging te voorkomen.
MAAR OOK GEVOLG VAN DE CRISIS
HEFFINGEN.
Het Nederlandsche publiek vraagt zich af,
of nu de prijs van het varkensvleesch zoo
stijgt de crisisheffing niet verlaagd kan
worden. Deze vraag, zoo betoogt het „Han
delsblad" moet bevestigend worden beantwoord
Het blad motiveert dit als volgt:
De situatie op de varkensmarkt is op het
oogenblik zóó, dat de boer een eenigermate
loonenden prijs voor zijn varkens ontvangt.
Kostbare noodsprongen, als het afslachten van
biggen en het invriezen van groote quantitei-
ten varkensvleesch en spek, zijn overbodig
geworden. Vrijwel het éénige, wat nog geld
kost, is het zeer dure uitvoeringsapparaat der
Centrale en de bacon-export met alles, wat
daaraan vastzit, o.a. het befaamde slachtcon-
tract, al is het dan ook niet zóó voordeelig
neer voor de fabrikanten als in het begin.
De bruto-opbrengst van alle bacon kan wor
den getaxeerd, op ongeveer f 15 millioen per
jaar. Daar de tegenwoordige heffing op de
binnenlandsche varkensvleesch-consumptie van
6 cents per kilo geslacht gewicht 10 millioen
gulden opbrengt per ja^r, moet het mogelijk
zijn, om die heffing te verlagen, Immers, er
s veel minder geld noodig voor steun.
Waarom gebeurt het dan niet, zal men zeg
gen? De verklaring ligt evenals bij de bo-
terheffing in den deplorabelen toestand
van het Landbouwcrisisfonds.
Men heeft in ons blad kunnen lezen, dat de
Nederlandsche consument van rund- en var
kensvleesch in het jaar 1934 een crisisbelas
ting heeft opgebracht van 24 millioen (10
op varkens en 14 op rundvleesch), maar dat
desondanks in dat jaar een tekort ont
stond van 15 millioen, dat dank zij een re
serve van 5 mililoen kon worden terugge
bracht tot 10 millioen.
Hoe de Veehouderijcentrale in 1935 zal blij
ken te hebben „geboerd', is natuurlijk nog niet
bekend: daarvoor zullen wij het (geheime)
jaarverslag moeten afwachten en dat duurt nog
zéér lang.
Doch zeker is, dat het tekort der afdeeling
Varkens en Rundvee van het Landbouwcrisis
fonds, dat op 1 Januari j.l. 10 millioen be
droeg, niet is ingehaald; dat het, integendeel,
nog verder is gestegen, achten wij eveneens
zeker. Immers, het laat zich niet denken
er is nu geen reserve meer van 5 millioen
dat het jaartekort van 1935 ad 15 millioen ip
dit jaar zou zijn omgeslagen in een batig
saldo I
Hoezeer de varkens- (en zuivel-) markt dus
een verlaging van de heffing op zichzelf moge
lijk maken, vormt het tekort van het Land
bouwcrisisfonds een rem.
Wij wezen er reeds eerder op dat de uitga
ven van het Landbouwcrisisfonds dalen (klei
nere graanoogst, lagere tarwesteup, hoogere
graan- en zuivelprijzen)terwijl de inkomsten
grooter zijn geworden (50 cents hoogere hef
fing op granen en veekoeken, 6 cents op vet
ten en oliën). Alléén de tuinbouw krijgt meer
steun, doch die 6 millioen spelen in dit ver
band geen rol.
De werkelijkheid is dus, dat de toestand
van genoemd fonds het niet gedoogt, dat, bij
stijgende tarwe-, varkens- en boterprijzen, de
heffingen naar rato worden verlaagd; integen
deel die op tarwe, olie en vet zijn zelfs ver
hoogd. Het gevolg daarvan is: hoogere bin
nenlandsche prijzen van brood, boter, vet en
varkensvleesch. verhooging dus der kosten van
levensonderhou, die.zoo dringend dienen
te worden verlaagd!
Het feit, dat door geforceerden en sterk
verliesgevenden export van boter en varkens
vleesch, speciaal naar Engeland, in ons eigen
land schaarschte aan deze producten is ont
staan zóó zeer, dat men, terwijl het vee
nog in de weide loopt, vorige maand het meng-
percentage der margarine van 25 op 10 heeft
moeten brengen mag in dit verband niet
onvermeld blijven. Dit feit is te ergerlijker,
omdat officieel (op 15 November 1934) is ver
klaard:
„De ,tot ruim het drievoudige van normaal
geforceerde) boterexport naar Engeland heeft
plaats, om het overschot van de hand te doen;
eenige verwachting, dat bij eventueel meer nor
maal handelsverkeer Engeland deze hoeveel
heden blijvend zal afnemen, heeft daarbij niet
bestaan".
Dit opruimen van het „overschot" nu heeft
zóó radicaal plaats gevonden, dat in twintig
maanden tijds 32 Vu millioen kilo boter (netto)
naar Engeland is geëxporteerd voor een ge
middelden netto-prijs hl Nederlandsche haven
van 40,5 cent per kilo, leverende per kilo
een verlies van een gulden! Want een kilo
boter wordt bereid uit 27 kilo melk; de be-
reidingskosten bedragen 31 cents en de ver
pakking en het vervoer naar de haven 4 cts„
dus tezamen 35 ct, V^n de 40,5 cent, die de
boter opbrengt, blijft dus slechts 5,5 cent over,
om den boer te betalen voor zijn 27 kilo melk.
De productiekosten van melk liggen tus-
schen 4 en 5 cent per kilo; het laagste cijfer
aannemende, kosten 27 kilo melk den boer dus
1.08, terwijl de 27 kilo, die noodig zijn voor
een naar Engeland geëxporteerde kilo boter,
slechts 5.5 ct, opbrengt. Het verlies bedraagt
dus rond een gulden!
Men zal het met ons eens zijn, dat het ver
wonderlijk mag heeten, dat zulke abnormaal
groote hoeveelheden met zulk een groot ver
lies worden geëxporteerd naar een land, waar
van de regeering zélf getuigt, dat het" niet
meer dan een noodsprong is, en dat Enge
land op den duur toch niet zooveel boter van
ons zal kunnen blijven koopen. Met andere
woorden: van het voor de toekomst veroveren
eener groote, nieuwe markt is geen sprake.
Doel is alleen.... het wegwerken van het
teveel en dat is dan ook zóó grondig ge
schied, dat we in Nederland zélf onze boter-
consumptie moeten beperken, getuige de ver
laging van het mengpercentage en de hooge
prijzen!
Wat het varkensvleesch betreft, daar heeft
men van hetzelfde laken een pak gemaakt,
Een van overheidswege geforceerde, gefinan
cierde en verliesgevende export en in het
eigen land een dusdanige schaarschte, dat b.v
de Varkenscentrale bij dalende exportprijzen
haar inkoopprijzen heeft moeten.... verhoo-
gen omdat zij anders niet voldoende varkens
aangeboden kreeg!
Dat de consument deze exportverliezen be
taalt door crisisheffingen op het binnenland
sche verbruik maakt de zaak des te pijnlijker
voor de huisvrouw.maar het ergste van
alles is wel, dat deze heffingen nog niet ééns
hebben kunen verhoeden, dat er dusdanig
groote tekorten zijn ontstaan, dat nu de
marktprijzen stijgen de heffingen thans riet
naar evenredigheid kunnen worden verlaagd,
zich uitende in hoogere détailprijzen.
WAAROM DE VARKENSHEFFING
VERHOOGD WERD
Nog meer maatregelen tegen
prijsschommelingen?
In verband met het besluit van de Veehou
derijcentrale om de heffing, welke bij slacht-
ting voor varkens betaald moet worden, met
50 pet. te verhoogen, hebben wij nader ge
ïnformeerd naar de beweegredenen, welke de
regeering tot het nemen van dit besluit heb
ben geleid.
Het blijkt, dat de grond voor deze verhoo-
ging ligt in den loop van de prijzen der var
kens, In de laatste weken is er een sterke
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
ACCIJNSVERLAGING. KOST ZIJ
GELD OF NIET?
De T ij d schrijft:
Een van de meer ondergeschikte punten
waarop het regeeringsbeleid van de laatste
maanden inconsequent lijkt, is het geval der
accijnsverlagingen. Oorspronkelijk waren die
in het bezuinigingsontwerp aangekondigd. De
vraag kon verwacht worden, of de regeering,
het feit erkennend dat de kosten van ons
heele levensonderhoud veel te hoog zijn, nu
geen levensbehoeften kon bedenken, waarvan
de prijs eerder voor verlaging in aanmerking
kwam dan bier en gedistilleerd. Deze regee
ring sneed deze opmerking van tevoren den
pas af door in de Memorie van Toelichting
aan te geven, waarom juist deze verlaging
zoo gewenscht was:
„Bij deze accijnzen (op gdistilleerd, Red.)
is de grens, waarbij belastingverhooging tot
hooger opbrengst leidt, overschreden. Hierbij
komt, dat ten aanzien van den gedistilleerd-
accijns op uitgebreide wijze ontduiking wordt
begaan
„Met betrekking tot den bieracijns treedt
het fraude-argument niet zoozeer op den
voorgrond; ook hier is echter de accijns te
hoog opgevoerd. Dit heeft geleid tot een zoo
danig verminderden omzet, dat de belangen
der schatkist door den hoogen accijns blijken
te worden benadeeld in stede van gebaat".
Deze argumentatie was alleszins bevredi
gend. Als men door verlaging van een be
lasting een grootere opbrengst kan fokken,
moet men het niet laten.
De vraag is gesteld, waarom deze accijns-
verlaging dan aan het bezuinigingsplan gekop
peld was, doch dit was van minder belang.
Als de regeering deze verrassing wilde ge
bruiken, om er de bezuinigingspil mee te ver
gulden, kon niemand daar bezwaar tegen
hebben.
Het bezuinigingsplan had vertraging en de
accijnsverlaging werd uitgesteld. In de millioe-
nennota1936 werd zij opnieuw aangekondigd
maar tegelijkertijd werd er een rekening
bij gepresenteerd van 7 millioen!
Hoe nu? Zou de accijnsverlaging dan voor
de schatkist geen baten brengen? Als dat niet
het geval is, zullen velen er zeer sceptisch
tegenover staan. In een tijd dat brood, boter,
melk en vleesch, ja zelfs margarine zwaar
belast zijn, kan de aanpassings-ijver van de
Overheid zich wel op doelmatiger wijze uiten
dan door prijsverlaging van bier en jenever.
Vooral wanneer enkele weken tevoren een
maatregel is genomen die de strekking heeft,
den broodprijs te verhoogen en indien tege
lijk met de accijnsverlaging een verhooging van
de omzetbelasting intreedt, die vcor de
helft ongedaan ware te maken indien de ac
cijns niet verlaagd werd 1).
Of is de redeneering uit de M. v. T toch
juist en zal de accijnsverlaging de opbrengst
der belasting verhoogen? Waarom dam 7 mil
lioen ten laste van de begrooting gebracht?
Heeft de regeering er misschien pleizier in om
tegenover veel schijnbezuinigingen nu ook eens
op de uitgavenzijde een valschen post te zet
ten?
Als dat zoo is, zouden we met alle respect
voor de conservatieve geste toch tot schrap
ping van het bedrag willen adviseeren. Ons
volk heeft thans zooveel tegenslagen te ver
duren, dat men de dingen niet nog ongunstiger
moet voorstellen dan zij zijn.
1) De opbrengst van 20 opcenten op de om
zetbelasting wordt geraamd op 12 millioen.
stijging te constateeren geweest in den prijs
van varkensvleesch. Deze stijging heeft tot
gevolg gehad, dat het aanbod minder werd,
omdat de boeren, die natuurlijk hopen op een
doorgaande stijgende tendenz, hun varkens
achter hebben gehouden. Door dit geringere
aanbod wordt natuurlijk de prijsstijging nog
sterker. Deze prijsstijging zal zwaarder op
den consument drukken dan de verhooging
van de heffing met 3 cent.
Voorts is aan dit niet regelmatig leveren van
varkens nog een gevaar verbonden. De var
kens worden zwaarder en komen straks als
„zware varkens" op de markt. De Varkens
centrale heeft het vorig jaar hier reeds erva
ring mee opgedaan, uit welke ervaring men
mede de les heeft getrokken het thans niet
zoo ver te laten komen. Want de toeneming
van de spekproductie zal dan weer gevolgd
worden door een groote val der prijzen.
De Veehouderijcentrale stelt zich op het
standpunt dat deze groote prijsschommelingen
voorkomen moeten worden.
Wanneer door deze verhooging van de hef
fing niet het beoogde doel wordt bereikt en
de boeren hun varkens niet in voldoende aan
tal leveren, zal de Veehouderijcentrale onge
twijfeld nog verdere maatregelen nemen.
De verhooging van de heffing is de eerste
stap. Heeft deze geen effect, dan zal de twee
de volgen. Wij meenen te weten, dat bij de
betrokken instanties in dat geval in overwe
ging is om, wanneer de tijd daartoe gekomen
is, met den voorraad spek van de Varkenscen
trale op de markt te komen. Naar men weet,
heeft de Centrale een voorraad van ruim
4.000.QOO K.G. spek. Door eventueel uit dezen
voorraad te verkoopen, verwacht men een re-
guleerende werking op de prijzen te kunnen
uitoefenen.
Het middel is erger dan de
kwaaL
Het bestuur der afdeeling Wassenaar
van den Bond van Melkveehouders heeft een
telegram aan den Minister van Landbouw en
Visscherij gezonden, waarin gezegd wordt, dat
het genoemd bestuur met verbazing kennis
heeft genomen van het besluit der Nederland
sche Veehouderijcentrale om de heffing op ge
slachte varkens wederom aanzienlijk te ver
hoogen, met als oogmerk verdere verhooging
der varkensprijzen te voorkomen.
Het bestuur is van oordeel dat hier het
middel erger is dan de kwaal. Gedurende den
geheelen duur van het bestaan der Varkens-
