VOLKENBONDSRAAD VELT
VONNIS OVER ITALIË
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
MET ALGEMEENE STEMMEN VAN OORDEEL DAT
ITALIË HET PACT HEEFT GESCHONDEN
27ste Jaargang
DINSDAG 8 OCTOBER 1935
No. 8236
«f
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bg vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per weekf 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: S 0.50
DE NU TE NEMEN MAATREGELEN ZULLEN WORDEN VOORBEREID IN
SAMENWERKING MET DE ASSEMBLÈE.
EEN HISTORISCHE RAADSZITTING.
Nadat gisterochtend de Commissie van
Dertien 'het rapport van de Commissie van
Zes had besproken en goedgekeurd (welk
rapport, zooals gemeld, een bevestigend
antwoord gaf op de vraag, of Italië het
VoIkenibondsverdrag had geschonden) is
gisternamiddag de Volkenbondsraad bij
eengekomen.
Het was een der belangrijkste zittingen,
welke de Raad ooit heeft gehouden.
De voorzitter gaf allereerst het woord
aan den Italiaanschen vertegenwoordiger
baron Aloisi.
Italië's verdediging.
Deze las een lange verklaring voor,
waarin hij uitvoerig critiek uitoefende op
de constateeringen van het rapport, ten
opzichte waarvan de Italiaansche regee
ring in allen vorm voorbehoud moest ma
ken. De agressieve 'handelingen van Abes-
sinië vooral zijn niet op waarde geschat.
Br is geen rekening gehouden met het
door Italië ter beschikking gestelde ma
teriaal betreffende de behandeling van de
inboorlingen, de slavernij e.d. Daardoor
wordt Abessinië op één lijn gesteld met
Italië. Wanneer Abessinië niet bewust en
volgens een vast plan de bepalingen van
het wapenverdrag van 1930 geschonden
had en de bewapening van dit land niet
gevaarlijk geworden zoude zijn, zou
Italië niet hebben behoeven over te gaan
tot voorzichtigheidsmaatregelen. Italië
heeft niet voor 4 September geprotesteerd
omdat het heeft willen wachten op de uit
spraak van de arbitragecommissie inzake
het incident Oeal Oeal. De voortgaande
verscherping van den toestand in Abessinië
heeft Italië genoopt tot de troepenversohe-
pingen. De noodzakelijkheid van derge
lijke verdedigingsvoorbereidingen wordt
nog duidelijker, wanneer men bedenkt, dat
Erythrea en Somaliland op groeten af
stand van het moederland liggen. Niemand
mag zich laten bedriegen door de bewerin
gen dat Abessinië van het begin of naar
een vreedzame oplossing heeft gestreefd
Het ligt voor de hand, dat Abessinië zijn
wil om tot een vreedzame oplossing te
komen, in het licht heeft gesteld, daar zijn
agressieve bedoelingen ontmaskerd wa
ren. Op deze wijze wilde het slachtoffer
spelen en Italië de mogelijkheid ontne
men zijn verdedigingsvoorbereiddngen
voort te zetten.
Wat ten slotte de aanbevelingen van het
rapport betreft is de Italiaansche regee
ring van meening, dat zij het handvest op
geenerlei wijze geschonden heeft, daar zij
de noodzakelijke voorbereidingen tot be
scherming van de Italiaansche koloniën
genomen heeft op een wijze, die haar door
de ten laste van anderen komende om
standigheden voorgeschreven werd.
De Abessijn aan het woord.
Na Aloisi sprak de Abessijnsdhe verte
genwoordiger Telde Hawariate. Punt voor
punt besprak deze het rapport, waarbij hij
het bekende standpunt zijner regeering
uiteenzette, volgens hetwelk Abessinië te
allen tijde dankbaar zal zijn voor onzelf
zuchtige, collectieve hulpverleening, maar
iedere combinatie van de hand wijst, die
zou neerkomen op een protectoraat of een
verdeeldng in belangsferen. Wat de ver
klaring van Aloisi betreft, merkte de Abes-
sijnsche gedelegeerde op, dat het merk
waardig was, adt hij niet de motieven ge
noemd had, die in Rome beslissend ge
noemd zijn, n.l. de verovering van Abessi
nië, het in het leven roepen van een groot
Italiaansch kolonaal rijk en de verzeke
ring van de opperheerschappij der blan
ken in Afrika.
Hawariate besloot zijn rede met een her
nieuwde oproep tot den raad zonder ver
wijl de door Italië geopende vijandelijk
heden tot staan te brengen en met toe
passing van artikel 16 te constateeren, dat
Abessinië het slachtoffer geworden is van
een Italiaanschen aanval.
De stemming.
Aangezien zich na den Abessijnschen ge
delegeerde geen andere spreker meer aan-
melde, verklaarde de voorzitter hierop de
debatten voor gesloten. Voordat tot stem
ming werd overgegaan las hij artikel 15
paragraaf 4voor. In alfabetische volg
orde brachten de leden daarop hun stem
uit, waarbij de stemmen der beide par
tijen, waarmede op grond van de statuten
geen rekening gehouden wordt, aan het
slot werden uitgebracht. Alle leden stem
den met „Ja", mnet uitzondering van den
Italiaanschen gedelegeerde.
Het rapport werd derhalve met alge-
meene stemmen aangenomen.
Na dit geconstateerd te hébben, ver
klaarde de voorzitter van den Raad dat
de Raad zich het recht voorbehield nadere
aanbevelingen, buiten die van het rap
port oan, te doen. Verwijzende naar de
aanbeveling van het rapport de vijande
lijkheden te staken, verklaarde hij, dat aan
iedere inbreuk op het handvest zoo snel
mogelijk een einde moet worden gemaakt,
aangezien de openbare meening ter we
reld het niet zou begrijpen, wanneer aan
een zoodanige oproep op dit ernstig
oogenblik geen gehoor wordt geschonken.
Ook na het uitbreken van een oorlog moet
de raad maatregelen nemen om de vijan
delijkheden tot staan te brengen. De Vol
kenbondsraad staat derhalve ter beschik
king van de partijen om de voorwaarden
daarvoor vast te stellen.
Vervolgens behandelde de Volkenbonds
raad het rapport inzake de schuldkwes
tie. Na voorlezing van dit rapport door den
voorzitter van de oommissie van zes, den
Portugeeséhen minister van buitenland-
sche zaken, Monteiro, liet de raadspresi-
dent ook over dit rapport stemmen.
Ook deze stemming leverde wederom
aanvaarding met alle stemmen op van het
rapport door alle niet betrokken raads
leden. Ook de Abessijnsche gedelegeerde
stemde voor. Toen de Italiaansche gedele
geerde werd opgeroepen zijn stem uit te
brengen, legde hij een korte verklaring
af, waarin hij alle voorbehoud maakte ten
opzichte van de procedure en reeds thans
verklaarde, dat hij de conclusies van het
rapport niet goedkeurde en dat hij zich
verdere opmerkingen voorbehield.
De consequenties.
De raadspresident wees vervolgens op
de juridische consequenties van het met
a'lgemeene stemmen aanvaarden van het
rapport. De Volkenbond, staat tegenover
een oorlog, die begonnen is in strijd met
artikel 12 van het handvest. De verplich
tingen van de Volkenbondsleden vloeien
onmiddellijk voort uit het volkenbonds
handvest. Het van kracht worden dezer
verplichtingen is een kwestie van aan de
verdragen verschuldigde trouw. Het is de
taak van den Raad de te nemen maatrege
len voor te bereiden. Aangezien de Assem
blee echter op 9 October bijeengeroepen is,
lijkt het geschikt haar bij deze taak te
betrekken. Derhalve stelde de raadspre
sident voor het rapport van de raadscom
missie en de protocollen van de zitting te
doen toekomen aan den president der As
semblee. Hiermede ging de Raad accoord.
Een verklaring van Eden.
De minister voor volkenbondsaangele
genheden, Eden, heeft na de zitting van
den Raad tegenover vertegenwoordigers
van de pers verklaard, dat de genomen be
sluiten den afzonderlijken staten het recht
geven die maatregelen te nemen, die zij
ter uitvoering van de besluiten noodig
achten, maar dat het doelmatig lijkt geen
actie te ondernemen voor de commissie,
die Woensdag door de Assemblée zal wor
den benoemd, een plan heeft opgesteld
voor een gemeenschappelijk optreden.
Deze commissie zal bestaan uit de leden
van den Volkenibondsraad en vertegen
woordigers van de nabuurstaten van Ita
lië. Er is nog niets besloten omtrent een
uitnoodiging aan de staten-niet-leden.
In Engelséhe kringen wordt nog ver
klaard, dat de dag van morgen besteed zal
worden aan onderhandelingen over de
sanctiekwestde. De sancties zullen snel en
effectief moeten zijn en moeten leiden tot
een spoedige beëindiging van den oorlog.
NIEUW VOORSTEL AAN PARIJS?
Aloisi zou het aan Laval ter hand
hebben gesteld.
De „Evening Standard" meent te weten,
dat baron Aloisi tijdens het onderhoud,
dat hij gistermorgen met Laval heeft ge
had, op instructie van Mussolini nieuwe
voorstellen aan Frankrijk heeft gedaan.
Deze voorstellen zouden een „revolution-
naire wijziging" van de grondslagen der
besprekingen vormen, een wijziging waar
van de val van Adoea en de Italiaansche
geestdrift de directe aanleiding zouden zijn.
Voorts wordt gemeld, dat Aloisi den
Franschen premier een document heeft
overhandigd, dat de nieuwe vredesvoor
stellen bevat.
FRANS CH-BRITSCHE SAMENWERKING.
Het Fransche antwoord op de Engelsche
vraag.
Het Fransche antwoord op de Engelsche
vraag, die op 24 September mondeling door
Sir Samuel Hoare gesteld is aan den Fran
schen ambassadeur, betreffende wederzijd-
schen steun in bepaalde omstandigheden
is thans gelijktijdig in Londen en Parijs
gepubliceerd.
In dit antwoord wordt om. gezegd:
De bijstandsverplichting, die onder oogen
gezien wordt, en die beide regeeringen
bindt, moet wederzijdsch zijn, dwz zij
moet Groot-Brittannië evenzeer tegenover
Frankrijk binden als Frankrijk tegenover
Groot-Brittannië. Voorts moet de weder-
zijdsche bijstand, die bepaald is in de der
de alinea van artikel 16, toegepast worden
wanneer artikel 16 volgens artikel 17 wordt
toegepast. De voorbereidende bijstand, die
de Britsche regeering voorstelt moet der
halve ook verzekerd zijn, onverschillig of
de aanvallende staat lid van den Volken
bond is of niet. Zeer in het algemeen moet
de voorgenomen verplichting effectief wor
den alleen nadat een gemeenschappelijk
onderzoek is ingesteld naar de omstandig
heden en nadat overeenstemming is be
reikt over de vraag, welke voorzichtigheids
maatregelen deze omstandigheden recht
vaardigen, en in hoe verre deze strikt nood
zakelijk zijn om de te verwachten defini
tieve aanbeveling van den Volkenbond ten
uitvoer te leggen.
Dit gemeenschappelijk onderzoek behoort
zoo spoedig mogelijk te geschieden en wel,
zoodra een toestand van politieke span
ning ontstaat, die voldoende sterk is om
redenen te geven tot de vrees, dat vroeger
of later artikelen 16 en 17 zouden moeten
worden toegepast.
Onder voorbehoud van deze opmerking
en onder de voorwaarden der wederkeerig-
heid aldus gaat letterlijk het document
verder ben ik gemachtigd, u er van
in kennis te stellen, dat de Fransche regee
ring bereid is tegenover de Britsche regee
ring de volgende verplichtingen op zich te
nemen:
1. Ingeval een der beide mogendheden
het noodzakelijk acht te land, ter zee of in
de lucht maatregelen te nemen, die haar in
staat moeten stellen zoo noodig bijstands-
verplichtingen uit te voeren, welke voort
vloeien uit het Volkenbondshandvest of het
verdrag van Locarno, zal zij over deze
kwestie met de andere mogendheid in over
leg treden. Dezelfde maatregelen moeten
genomen worden, wanneer een der beide
mogendheden het noodzakelijk acht te land,
ter zee of in de lucht maatregelen te ne
men, om zich zelf in staat te stellen zoo
noodig aan een toestand het hoofd te bie
den, waarin zij in overeenstemming met
het Volkenbondshandvest gerechtigd zou
zijn den bijstand van de andere mogendheid
te verkrijgen.
2. Het feit, dat de eene dan wel de
andere der beide mogendheden na deze
beraadslaging en de hieruit voortvloeiende
overeenstemming de bovengenoemde maat
regelen neemt zaj in geen geval beschouwd
worden als een provocatie die een derden
staat recht zou geven zijn internationale
verplichtingen niet na te komen.
3. Ingeval een der beide mogendheden
aangevallen wordt wegens de maatregelen,
die zij na consultatie en overeenstemming
genomen heeft zal de andere staat haar bij
stand verleenen.
Ik zou Uwe Excellentie dankbaar zijn,
wanneer gij mij in staat zoudt stellen mij
ne regeering te verklaren, dat de Britsche
regeering in al deze punten toestemt.
Het document is onderteekend door Cor-
bin.
Van het Abessijnsche front
DE BEZETTING VAN ADOEA.
Een officieel telegram.
Hoewel gisteren nog gemeld werd, dat
de Abessijnen de stad Adoea weer hadden
heroverd, schijnt diit bericht toch niet juist
te zijn en wordt thans van Abessijnsche
zijde de val van Adoea toegegeven.
De minister van buitenlandsohe zaken
van Ethiopië heeft n.L den secretaris-gene
raal van den volkenbond het volgende te
legram gezonden:
„Italiaansche troepen, ondersteund door
twintig vliegtuigen, hebben Zondag Adoea
bezet Later werd Adigrat genomen.
Onze troepen bevinden zich buiten
Adoea. Wij hebben ons uit de gevechtszone
teruggetrokken.
De Italiaansche aanval op Ethiopië werd
sedert maanden voorbereid, terwijl wapen
leveranties aan Ethiopië, welke voor de
verdediging waren bestemd, systematisch
werden geweigerd. De aanval had plaats in
gebieden, waar de grens door verdragen
definitief was vastgelegd".
Monument voor de slachtoffers van 1896.
De correspondent van Havas te Asma
ra deelt mede, dat de Italiaansche troepen,
die Adoea binnenrukten een vrachtauto
met zich medevoerden, waarop een monu
ment van steen ter herinnering aan de sol
daten, die in 1896 werden gedood.
Dit monument werd direct in de stad
opgericht.
Volgens den correspondent van de „Daily
Mirror" is het mogelijk, dat Mussolini bin
nenkort met een zeer snel vliegtuig naar
Eritrea komt om naar Adoea te gaan en
daar het monument te onthullen.
Men heeft tot dusver niets gehoord om
trent den Italiaanschen consul te Adoea,
Franca, die, in strijd met de orders, heime
lijk is vertrokken.
Het nieuws van den val van Adoea ver
oorzaakte onder de soldaten, die nog te As
mara gelegerd zijn en die zich gereed ma
ken naar het front te vertrekken, en ook
onder de burgerbevolking ontzaglijk
enthousiasme.
Overal weerklonken de nationale liede
ren en men trok in optocht door de stad.
Italiaansche vliegtuigen hebben Sakota
aangevallen, een stad van 1500 inwoners,
die gelegen is op 160 km. ten Zuiden van
Adioea.
Het feit, dat de Italianen niet in staat
waren Adoea sneller in te nemen, had een
groot psychologisch effect op de Abessy-
niërs, vooral omdat zij zich ervan bewust
waren, dat de Italianen hun uiterste best
zouden doen om een spoedige en in het oog
vallende overwinning te behalen, teneinde
den smaad van 1896 uit te wisschen.
VAN HET ZUID-FRONT.
Zaterdag is aan het Zuidfront het plaatsje
Gorahai gebombardeerd. Hierbij zouden vijf
dood en zijn gevallen, terwijl 15 personen
werden gewond. Volgens het Italiaansche
legerbericht is dit bombardement uitge
voerd door zes vliegtuigen.
Van Abessynische zijde wordt medege
deeld, dat ongeveer 300 bommen werden
afgeworpen. Een derde van de bommen
zou niet zijn geëxplodeerd.
Aan het front van Ogaden duurt de
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE
BLADEN.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Volkenbondsraad heeft met algemee-
ne stemmen vastgesteld dat Italië het Vol
kenbondspact heeft geschonden. Daarmede
treedt de verplichting tot het nemen van
sanctie-maatregelen in werking. Deze zul
len worden voorbereid in samenwerking
met de Woensdag a~s. bijeenkomende Alge-
meene Volkenbondsvergadering (de Assem
blée) (1ste blad)..
BINNENLAND.
Ingediend is een wetsontwerp houdende
maatregelen tot vergemakkelijking van
inning van onbetwiste geldvorderingen.
(2de blad).
Nog meer onthullingen inzake de Ossche
misdrijven op komst (Gem. Ber„ 3de blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Euwe wint de tweede partij om den we
reldkampioenstitel van Aljechin. (3de
blad).
guerilla voort. De Italiaansche vliegtuigen
voeren verkenningsvluchten uit en werpen
bommen, terwijl de Abessyniërs op de loer
liggen naar Italiaansche voorposten. Gerlo-
goebi ten Zuiden van Oeal-Oeal zou thans
in handen der Italianen zijn.
De Italianen zetten den opmarsch vast
beraden en zonder overhaasting voort. Zij
schijnen de wijste tactiek te volgen, om
iedere duimbreed grond, welke zij veroverd
hebben, te consolideeren.
VOORZORGSMAATREGELEN TE ADDIS
ABEBA.
Verzoek aan Italië, de stad niet te
bombardeeren.
Naar men meent te weten, hébben de
leden van het diplomatieke korps te Addis
Abeba aan hun regeeringen telegrafisch
verzocht, te trachten van de Italiaansche
regeering de verzekering te verkrijgen, dat
noch Addis Abeba, noch Diredoea zal wor
den gebombardeerd. De Negus heeft de
bevolking van Addis Abeba opgedragen,
voor eigen veiligheid loopgraven aan te
leggen op de nabij de stad gelegen heuvels,
waarheen zich sedert het aanbreken van
den dag duizenden bewoners, vergezeld
door hun kinderen en huisdieren, hebben,
begeven. Alle maatregelen zijn thans geno
men voor een spoedige ontruiming van de
stad, voor het geval de nadering van Ita
liaansche vliegtuigen wordt aangekondigd.
De buitenlanders in Addis Abeba hebben
ook allen de noodige aanwijzingen gekre
gen, hoe zich te gedragen in geval van een
luchtaanval. Een van de eerste voorschrif
ten is natuurlijk het dooven van alle lich
ten bij nadering der vijandelijke eskaders.
De inheemsche bevolking in de hoofdstad
is niet op de hoogte van de successen der
Italianen.
WAPEN-EMBARGO DER V. S. REEDS IN
PRACTIJK.
Ook zendingen voor Franseh Somaliland
voorloopig aangehouden.
Naar aanleiding van de afkondiging van
het wapenembargo in de V. Staten heeft
de directeur der douane den ambtenaren
van het departement van Financiën in
structie gegeven, in alle Amerikaansche
havens de voor Italië en Abessynië bestem
de zendingen aan te houden.
Tevens heeft hij order gegeven den uit
voer van munitie naar Fransch Somaliland
tijdelijk, in afwachting van speciale in
structies dienaangaande, niet toe te staan.
GEEN LUCHTAFWEERWAPENEN IN
VATICAANSTAD.
Het Vaticaan ontkent op de meest cate
gorische wijze, dat er waarheid zou schui
len in de fantastische berichten, die in het
buitenland verspreid zijn betreffende het
opstellen van bewapeningen in Vaticaan
stad ter verdediging tegen luchtaanvallen.
