26e Jaargang
ZATERDAG 21 SEPTEMBER 1935
No. 8223
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLANO.
BERICHT
Gclobelve(Soii^<mt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 93S, REDACTIE 15 II
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
V Geweld in plaats van
vrijheid
De vrijheid is een van 's menschen heer
lijkste bezittingen! „Vrijheid blijheid"
®ldus drukt de volkssprake 't kernachtig
uit.
En toch toch wordt met de vrijheid,
dat kostbare en kostelijke bezit, vaak
zóó lichtzinnig en onbezonnen omgespron
gen, dat allerduidelijkst blijkt, hoe onbe
wust men is van de waarde en de weelde
van wat men bezit!
Ja we weten 't allen, die vrijheid
wordt zooveel door velen misbruikt.
Op alle terrein van het leven
"Zoo bijvoorbeeld op het terrein van de
pers.
De pers-vrijheid wordt schandelijk-erg
misbruikt!
Maar het ontnemen van de pers-vrij
heid, om daarvoor in de plaats te stellen
een slavelijke onderwerping aan willekeur
en dwang van statsgezag dat kan nóg
erger zijn, nóg verderfelijker.
Rusland en Duitschland geven ons een
voorbeeld van een pers-terreur in de plaats
van de pers-vrijheid.
Pas is de hoofdredacteur van de „Berli
ner Börsenzeitung" ter dood veroordeeld,
omdat hij aan een buitenlander had doen
weten, dat er in Duitschland pres-terreur
door geheime orders heerscht.
Door bijzondere relatie is „De Kath.
Pers", het orgaan van de Ned. R.-K. Jour
nalistenver., in staat, zulk een oekase van
de geweld-journalistiek te publiceeren!
Mededeeling aan de Redacties.
Berlijn, 3 Augustus (D.N.B.)
Het bericht uit Munster dat met de
kopij van hedennacht werd doorgege
ven betreffende het alles ondermijnen
de werk van het politieke katholicisme
moet door alle bladen, met groote
koppen, op de eerste pagina, op zeer
in 't oog springende wijze worden af
gedrukt.
In dit verband moeten ook ver
meld worden de gevallen, die zich in
Recklinghausen en in Bocholt hebben
voorgedaan. Dit is zeer geschikt ma
teriaal.
De commentaar, die hierop ge
leverd moet worden, moet
beslist heel scherp, absoluut
afwijzend en agressief zijn. Slagwoor
den zooals „Duitsch volk let op uw
zaak!" of wel „Gewetenlooze ophitsers
aan het werk", ofwel „Wroetende mol
len verrichtten him vernietigend werk"
moeten met vette letters als koppen
worden gebruikt.
De Duitsche bladen moeten dit on
derwerp, voorzien van den noodigen
commentaar, zoo scherp mogelijk be-
critiseeren.
(Nr. 213 bladz. 42, D.N.B. 3 Aug. 1935,
Frankfurt a. Main).
Als een Nederlander kennis neemt van
een dergelijke terreur móet hjj van zulk
een toestand gruwen!
Hij make zich echter dan niet wijs, dat
*t daartoe in óns land nooit zou kunnen ko
men. Een machtsstaat onder leiding
van lieden, die niet beslist moreel heel hoog
«taande menschen zijn, moet tot derge
lijke dingen voeren, waar ter wereld en
onder welk volk ook die machtsstaat ge
vestigd is.
Een daad van piëteit
Morgen wordt in onze kerken gecollec
teerd voor de Arme Parochies in het Bis
dom Haarlem.
Wij willen onzen lezers nog even voor
leggen een citaat uit het artikel, dat de
hoogeerw. heer Mgr. Bekkers Donderdag
dn onze courant plaatste:
„In de laatste weken is op velerlei wijze
gebleken welk een hoogachting en ver
eering de diocesanen hun overleden her
der toedroegen. Op die piëteit durven wij een
beroep, en een dringend beroep doen, op
dat deze zich ook ui-te in een milde bij
drage aan de collecte voor de Arme Paro
chies in het Bisdom Haarlem op aanstaan
den Zondag en aldus een krachtige bij
drage worde gevormd tot verwezenlijking
van het doel, dat de doorluchtige overle
dene zich stelde nJ. in zoo kort mogelij
ken tijd de ongedekte schuld geheel af te
lossen."
Verhooging van den steun
aan den Tuinbouw,
Met 6 millioen, zoodatt de voor 1935 vast
te stellen richtprijzen voor 100 pet.
uitgekeerd kunnen worden.
De zeer ernstige omstandigheden, waar
in de tuinbouw, in het bijzonder door de
export-moeilijkheden is geraakt, hebben
ertoe geleid, dat de minister van landbouw
en visscherij het steunbedrag, dat voor 1935
uit het Landbouwer is isfonds voor den tuin
bouw beschikbaar zal worden gesteld, met
6 millioen gulden heeft verhoogd, zoodat
thans in totaal voor den tuinbouw voor het
jaar 1935 een bedrag van 12 millioen gul
den beschikbaar is gesteld.
Door deze verhooging van het steunbe
drag is de mogelijkheid geopend, de voor
1935 vast te stellen richtprijzen voor de
producten en in de perioden, waarvoor de
ze zullen gelden, voor 100 pet. uit te kee-
ren.
Het ligt in de bedoeling reeds dezer
dagen tot een belangrijke
voorscho t-u itkeering over te
gaan voor producten, waarvan de oogst
en de geldelijke opbrengst practisch kan
worden overzien.
De jeugdwerkloosheid
Op initiatief van de Interdiocesane
Jeugdcommissie en met medewerking van
het R.K. Werkliedenverbond in Nederland
werd gesticht op 9 November 1932 de Na
tionale R.K. Commissie voor Jeugdwerkloo-
zenzorg.
Leden van deze Commissie zijn: Mgr. F.
B. J. Frencken, Voorzitter (K.J.V.); Jos.
Veldman, Ondervoorzitter (RJC. WerkL-
verbond)Directeur I. v. d. Berg, Lid (Jon
ge Werkman); Directeur J. Mol, Lid (St.
Joseph-Gezellen); Pater J. Biesta OP. Lid
(St. Joseph-Gezellen)A. J. A. v. d. Steen,
Lid (RJC. Werkgevers) ]J. Zwandkken, Lid
(Jonge Werkman); Aalm. G. P. J. Bannen-
begr, Secretaris (Interdiocesane Jeugd
commissie en Centraal Comité Jongenspa
tronaten)
Als taak van de Commissie werd vastge
steld:
1. stuwend en voorlichtend in deze zaak
optreden langs de bonden en vereenigingen,
die zich met dit werk bezig houden;
2. gegevens verzamelen en publiceeren
over deze aangelegenheid;
3. de katholieke werkzaamheid in deze
vertegenwoordigen bij de overheid en bij
andere organisaties;
4. bemiddelend optreden bij aanvragen
om finantieelen steun;
5. oorzaken van de werkloosheid opspo
ren en zoo mogelijk middelen daartegen
aangeven.
In de jaren 1932, 1933, 1934 en 1935 heeft
de Commissie zeer zegenrijk werk verricht.
Naast het houden van een enquête om
de omvang van de jeugdwerkloosheid vast
te stellen, werd op vele plaatsen in het land
door voorlichting en propageering het cur
suswerk voor de werkloozen ter hand ge-
In het bijzonder werd de aandacht be
steed aan het kamp- en internaatswerk
voor jonge werkloozen. In 7 katholieke
kamphuizen werden met hulp van het Na
tionaal Crisiscomité wenkloozenkampen
voor werklooze jongens en meisjes gehou
den en wel:
in het jaar 1933 voor 2305 jongeren met
11525 mankampdagen, in het jaar 1934 voor
2053 jongeren met 23912 mankampdagen;
(begroot) in het jaar 1935 voor 2806 jonge
ren met 40280 mankampdagen.
Tot nu toe werd dit werk bekostigd uit
subsidie van bet Nationaal Crisis-comité;
uit de subsidies van de sociale- en jesugd-
vereenigingen en van particulieren.
Het Nationaal Crisiscamité gaat verdwij
nen en zal dus geen jeugdwerkloozenkam-
pen meer subsidieeren. De Regeering heeft
nu aan de 4 groepen uit de Nederlandsche
samenleving te weten: de Katholieke (Nat.
RE. Commissie voor Jeugdwerkloozen-
zorg), de Protestantsche (Centrale voor
Werkloozenzorg), de Neutrale (Federatie
voor Werkloozenzorg), de Socialistische
(Moderne Centrale voor Werkloozenzorg);
het verzoek gericht ooi met meer kracht
dan tot nu toe het werk t.o.v. de jeugdige
werkloozen ter hand te nemen en wil
daartoe een matige subsidie verleenen on
der voorwaarde, dat de rest voor rekening
van de 4 groepeeringen komen.
Gevolg van een en ander is, dat, wil de
Nationale R.K. Commissie voor Jeugdv/erk-
loozenzorg haar zegenrijke arbeid blijven
doorzetten voor de eerst volgende jaren, uit
andere bronnen dan tot nu toe deze gelden
verkregen dienen te worden.
In de vergadering van de Nat. R.K. Com
missie voor Jeugd werkloozenzorg van 1
Juni 1935 werd onder algemeene instem
ming het plan geopperd tot het houden van
een nationale inzameling onder katholieken
ten bate van het jeugdwerkloozenwerk, en
wel aan de huizen.
Onder volledige goedkeuring en instem
ming van het Nederlandsch Episcopaat
werd door onze Commissie een aanvang
gemaakt met de voorbereiding dezer inza
meling. De afdeelingsbesturen der stands-
en jeugdorganisaties werden aangezocht
tot de vorming van een plaatselijk comité
van aktie over te gaan. Tevens verzochten
wij hen de plaatselijke R.K. Geestelijkheid
bij hunne aktie alsmede bij de vorming van
dit comité te betrekken. Allerwegen in het
land blijken onze organisaties te willen
medewerken om de nood der jonge werk
loozen te helpen lenigen en komen berich
ten binnen, dat men bezig is met voorberei
ding en oprichting der Plaatselijke Co-
mité's.
Van zeer vele geestelijke en wereldlijke
autoriteiten werd toestemming verkregen
tot het plaatsen van him naam bij het Co
mité van aanbeveling, terwijl de meeste
hoofdbesturen van sociale en jeugdorga
nisaties deze actie goedkeurden en hun vol-
ledigen steun beloofden.
Zoo moet deze Nationale inzameling on
der Katholieken ten bate van ons Jeugd
werkloozenwerk slagen!
Mits ook onze Katholieken bij de inzame
ling aan huis door middel van bonnen hun
offertje bijdragen!
Daaraan twijfelt niemand!
G. P. J. BANNENBERG,
Secretaris.
Wij geven aan deze oproep gaarne een
plaats.
Deze oproep noodig om de voor een
groot deel onzer hedendaagsdhe jeugd zoo
allertreurigste tijdsomstandighe
den!
Men leze nog 'ns hierboven de vijf pun
ten, waarin de taak van de Nationale R.K.
Commissie voor Jeugdverzorging wordt
aangegeven. Langs al deze vijf wegen kan
een nuttig effect worden bereikt. Vooral
langs den laatst aangegeven weg: „oorza
ken van de werkloosheid opsporen en zoo
mogelijk middelen daartegen aanvoeren".
God geve, dat daarin de Commissie al
is 't slechts voor een betrekkelijk klein ge
deelte moge slagen!
Het vermiste vliegtuig
terecht
VONK SEINT UIT RANGOON.
Hedenmorgen werd bericht, dat het de
Havilland Dragon Rapide vliegtuig, dat op
weg was van Akyab naar Rangoon en op
deze route tengevolge van het slechte weer
een noodlanding moest maken en sedert
dien vermist, werd, was teruggevonden.
Het telegram, dat bij de directie van de
K. N. I. L. M. te Amsterdam binnen kwam,
bestond slechts uit drie woorden n.1. „crew
o. k." (bemanning wel) en had. geen on-
derteekening. De directie stond er aanvan
kelijk vrij sceptisch tegenover, maar
thans staat toch wel vast, dat het bewuste
vliegtuig inderdaad terecht is.
De 2e piloot, de Nederlandsche luitenant
vlieger J. Vonk, heeft n.L uit Ngaputaw in
ERNSTIG SPOORWEGONGELUK IN
DRESDEN—NEUSTADT
Leege trein op extra kindertrein gereden
DRESDEN, 21 September. Hedenmor
gen tegen 8 uur is in Dresden aan den uit
gang van het station Dresden-Neustadt
een ernstig spoorwegongeluk gebeurd. Een
leege trein reed daar een extra-kindertxein
in de flank. De materiaal-trein van de
brandweer benevens doktoren en eerste
hulp-personeel zijn ijlings naar de plaats
van het ongeluk gedirigeerd. Nadere me
dedeelingen zijn nog niet verstrekt.
DRESDEN, 21 September. (A.NP.) Om
trent het spoorwegongeluk, dat hedenmor
gen op het station DresdenNeustadt is ge
beurd, waarbij een speciale trein, geheel be
zet met schoolkinderen, door een rangee-
rende trein in de flank werd aangereden,
wordt thans het volgende medegedeeld,
dat zeven wagons zijn gekanteld. Er is één
persoon gedood, zes zijn zwaar en zes
licht gewond. Al deze slachtoffers zijn
schoolkinderen uit Dresden. De oorzaak
van het ongeluk is nog niet opgehelderd.
de buurt van Bassein naar Rangoon ge
seind, dat het vliegtuig in de omgeving
is geland. Hij verzocht daarbij, met een
uit Rangoon uit te zenden vliegtuig hem
alsook de andere leden van de beman
ning den Engelschen kapitein E. Tuil-
ford en den Engelschen werktuigtkundige
S. J. Cope af te halen.
Wat er van het vliegtuig terecht is ge
komen, wordt niet gemeld.
Luitenant-vlieger Vonk.
Onze landgenoot, luitenant-vlieger J.
Vonk, die tot de bemanning van het ver
miste toestel behoort, genoot, in weerwil
van zijn jeugd hij is in 1912 te Zoeter-
woude geboren te Soesterberg de repu
tatie van een hoogst bekwaam vlieger en
behoorde, tot hij op 1 Augustus j.l. het mi
litaire- vliegkamp vaarwel zeide, tot de
afdeeling jachtvliegers. Sinds hij in Augus
tus 1932 als adspirant bij de lucht vaartaf-
deeling werd geplaatst, verwierf hij zich
de vriendschap van zijn kameraden, die
hem een kalmen, aardigen jongen vonden.
Zijn dienstverband te Soesterberg was ver
leden jaar verstreken, doch werd toen tij
delijk verlengd.
Het is thans een heele opluchting te ver
nemen, dat de ongerustheid omtrent zijn
lot overbodig is gebleken.
Groote vreugde in luchtvaarkringen.
Het bericht, dat het vermiste Havilland-
vliegtuig terecht is, is zooals te begrijpen
valt, ten kantore van de K N. L L. M.
te Amsterdam met groote blijdschap ont
vangen.
Ook op Schiphol en te Soesterberg, waar
men intens met de vlucht van deze drie
machines meeleeft, heerscht groote vreugde
Naar thans vaststaat, blijkt het vliegtuig
te zijn geland op het strand te Haingye in
de buurt van Ngaputaw, welke plaats 35 K.
M. ten Zuiden van Bassein is gelegen. Aan
genomen kan worden, dat de bemanning
ongedeerd is.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VIJF BLADEN WAARONDER GE
ÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD.
i i =31
Genève wacht op Mussolini's antwoord
(2e blad).
24-uur-staking in Fransche havens (2de
blad).
Onrust op Kreta (2de bad).
Het vermiste de Havilland-vliegtuig te
recht (1ste blad).
BINNENLAND.
De steun aan den tuinbouw met 6 mil
lioen verhoogd. Een belangrijke voor-
schot-uitkeering kan dezer dagen worden
verwacht. (1ste blad).
Tusschen de sigarettenfabrikanten is een
overeenkomst gesloten, regelende de pro
ductie onder toezicht der regeering. (2de
blad).
Bij Kon. besluit is nu bepaald, dat rij
wielen in de toekomst voorzien moeten zijn
van een wit achterspatbord. (2de blad).
LEIDEN.
De herdenking van het 150-jarig be
staan van het Kon. Genootschap „M. S. G."
(2de blad).
Zij die zich vanaf heden abon-
neeren op „DE LEIDSCHE
COURANT" ontvangen de nog
verschijnende nummers voor
1 October gratis.
De Administratie.
EEN DORP IN DE FRANSCHE ALPEN
AFGEBRAND
PARIJS, 21 September Gisteren heeft
een groote brand het Alpendorp Oulles bij
Grenoble geteisterd. In korten tijd waren
17 huizen en de kerk een prooi der vlam
men geworden. Het plaatsje beschikte
noch over een brandspuit noch overblusch
water en de brandweer van de nabije groo-
tere plaats en de troepen uit Grenoble, die
met autobussen gehaald werden, konden
slechts met moeite het op de berghelling
liggende dorp naderen, aangezien geen be
gaanbare weg derwaarts leidt. De vlam
men grepen met ontzaggelijke snelheid om
zich heen en vonden gretig voedsel in de
houten huizen en in het hooi, dat op de
zolders opgeslagen lag, Nog slechts vijf
huizen staan overeind. Elf gezinnen, in to
taal bestaande uit 36 personen zijn dakloos
geworden. De schade wordt geschat op 1
millioen francs.
FELLE BRAND IN PARIJS
Minstens 4 personen verbrand
PARIJS, 21 September (A.N.P.) Gis
teren heeft een bijzondere felle brand ge
woed in een groot woonhuis nabij den
Eiffel toren. Op zijn minst vier personen
kwamen levend in de vlammen om.
HET DE HAVILLAND-VLIEGTUIG, DAT VERMIST WERD EN THANS IS TERUG
GEVONDEN. Inzet vl.ru:. capt Fullford, gezagvoerder; luitenant J. Vonk, 2e be
stuurder en die Engelsche werktuigkundige S. J. Cope.
ERNSTIG SCHEEPSONGELUK
SIMLA, 21 September. Op de rivier
Gandak ten Noorden van Patna is een
ernstig scheepsongeluk gebeurd. Tot dus
verre heeft men slechts zeven lijken kun
nen bergen. Dertig personen worden nog
vermist.
