EEN WEEK HISTORIE De demonstraties van het autogiro- vliegtuig morgen aan den Haagweg te Leiden. ZATERDAG 7 SEPTEMBER 1935 DE LEIDSCHE COURANT DERDE BLAD - PAG. 9 HET ONGELUK ACHTERVOLGT DE NEDERLANDSCHE LUCHTVAART. HET DILEMMA VAN DEN VOLKENBOND EN DE WAARDE VAN PRINCIPESDE SENSATIONEELE CONCESSIE VAN DEN NEGUS. DE STRIJD TUSSCHEN KERK EN STAAT IN DUITSCHLAND. Pechvogel. Onder de Nederland- sche vliegtuigen, waarvan de bekende vogels alle prijken met een vogelnaam, is *r niet één, welke de Pechvogel heet. Maar toch zit deze ongeluksvogel tusschen onze machines: telkens zoekt hij een slachtoffer uit, met de meest noodlottige gevolgen. Thans is het weer jhr. mr. G. Sandberg, een onzer beste vliegers, wien het noodlot achterhaalde in Turkiie, waar hij een militaire jager demonstreerde voor de militaire autoriteiten. Jhr. Sandberg had als lid der directie van de Fokkerfa briek een Fokker C. 10 naar Aankara ge vlogen om te trachten een order te be machtigen van het Turksche leger. Daar toe demonstreerde hij een vliegtuig, waar mede alle mogelijke acrobatische toeren konden worden uitgevoerd, zonder dat van den piloot meer dan gewone be kwaamheden worden vereischt. Ofschoon jhr. Sandberg wel over meer dan gewone vliegers-capaciteiten beschikte heeft hij toch niet kunnen voorkomen, dat hij met zijn fraaie toestel neerstortte, waarmede een nieuwe slag is toegebracht aan onze renommée op luchtvaartgebied. Speciaal onze vliegtuigindustrie wordt er door ge troffen, want volgens nadere berichten is het ongeluk te wijten aan een breuk van de vleugels. Bij eventueele commentaren over dit ongeluk moet men niet vergeten, dat het hier een militair vliegtuig betreft, waarbij anders dan bij verkeersmachines de regel „safety first" niet zóó op den voor grond staat, doch veeleer de eisch van uiterste beweeglijkheid. Jammer, dat we derom een onzer beste vliegers dit offer voor de luchtvaart brengen moest. V o 1 k en bondsd ile-mm a. Ove rigens wordt de aandacht van de geheele wereld in spanning gehouden door de vergadering van den Volkenbondsraad te Genève. Het probleem, dat de Raad thans heeft te ontwarren, heeft zoovele stekelige kan ten, dat het wel een stekelvarken lijkt. Officieel heet het probleem het Italiaansch Abessynisch conflict, maar in werkelijk heid kan het ons al bitter weinig schelen, wat er ten slotte met Abessynië zal ge beuren. Het lot van dit donkere keizerrijk verdwijnt geheel naar den achtergrond bij het dilemma, waarvoor, de Volkenbond op het oogenblik staat. Neemt de Raad een soepele (lees: slappe) houding aan, dan is Italië tevreden, maar verliest de Volkenbond z*n prestige; zelfs zoozeer dat Zweden reeds te kennen heeft gegeven, dat het in dat geval geen belang meer heeft om aangesloten te blijven bij een vredesinstituut, dat niet voor den vrede durft te strijden. Neemt de Raad een krachtige houding aan, dan is de kans groot, dat Italië zich terugtrekt en zelfs is er een kans als de Bond met sancties gaat werken dat de vrede gehandhaafd zal moeten wor den met oorlog. De situatie is wel verward. Italië, dat vroeger zoo z*n best heeft gedaan n.b. tegen den zin van Enge land! om Abessynië in den Volkenbond te krijgen, eischt thans dat dit onbeschaaf de en met allerlei ondeuden behepte land uit den Bond zal worden gestooten. Engeland, dat er vroeger geen been in had gezien om Abessynië „mir nichts dir nichts" te verdeelen, werpt zich thans op tot kampioen voor Abessynië. Het zijn tot dusver steeds de Franschen geweest, die, sterker dan de andere groote mogendheden, de Volkenbondsorganisatie tot een krachtig en practisch bruikbaar middel voor collectieve veiligheid en tot verdediging van den Europeeschen status quo hebben willen maken. Het zijn vooral ook de Franschen geweest, die de sanctie regeling, welke in vage en algemeene termen in het bondspact is neergelegd, nauwkeurig en technisch hebben willen uitwerken en die van den Volkenbond een waarlijk wederzijdsch defensief ver bond hebben willen maken. En het waren de Engelschen die, met hun natuurlijken tegenzin tegen vaste verbintenissen voor een toekomst met niet te voorziene om standigheden, zich steeds verzetten tegen al te nauwkeurige regelen en die er veel meer voor voelden, om elk geval, al naar gelang het zich voordoet, te bekijken. Thans zijn de rollen omgekeerd. Nu zijn het de Engelschen uit wier midden het krachtigst gepleit wordt voor collectieve sancties, voor integrale toepassing van 'het bondspact, voor de mobilisatie van de ge zamenlijke middelen, waarover de bonds leden beschikken. En nu zijn het de Fran schen die zich terughoudend toonen. Him militaire bondgenooten de Russen zijn echter weer vurige Volkenbondsvoor standers, ofschoon zij vroeger den heelen Bond geen knip voor z'n neus waard acht ten. Het is wel zeer merkwaardig om te zien, hoeveel waarde de regeeringen hech ten aan hun eigen principes. Als ze hun te pas komen, worden ze voor den dag ge haald, maar anders worden ze stiekum op stal gezet. De concessie. Inmiddels heeft een sensationeel voorval, dat aanvanke lijk ver-strekkende gevolgen scheen te zullen hebben, de wereld op stelten gezet. Een zekere meneer Rickett kwam plot seling uit Abessynië met het bericht, dat hij voor een Engelsch-Amerikaansche maatschappij van den Negus de concessie had verkregen op half Abessynië voor de exploratie van petroleumbronnen en mi neralen. Het bericht bleek inderdaad juist en men dacht: dat is een handige zet van den keizer. Want nu wordt aan Engeland en Amerika verkocht, wat Italië zich met wapengeweld wilde veroveren, en als Italië nu gaat vechten, krijgt het met En geland en Amerika aan den stok. De ver ontwaardiging in Italië was groot. Maar een nog sensationeeler bericht volgde daar al spoedig op, n.l. dat noch de Britsche, noch de Amerikaansche regee ring van de heele transactie iets afwist. Tenslotte bleek er ook geen Britsch ka pitaal te zitten in de voor deze gelegen heid opgerichte maatschappij en gaven zoowel Engeland als Amerika te kennen dat zij geen prijs stelden op een derge lijke concessie. Tot groote teleurstelling van den Negus ging deze vlieger derhalve niet op en de heele sensationeele conces sie-kwestie zakte als een Köpenickiade in elkaar. Wij wachten nu met spanning af, wie ten slotte de bodem-rijkdommen van Abessynië zal exploiteeren, niet zoozeer om den rijkdom van den Abessijnschen bodem, als wel omdat aan de oplossing van deze kwestie den vrede van Europa afhangt, zooals boven is uiteengezet Kerkenstaat. In Duitschland woedt de strijd tusschen Kerk en Staat nog altijd voort. Twee maanden geleden is de Duitsche rijksminister zonder portefeuille dr. Kerrl belast met de behartiging van de kerke lijke aangelegenheden, die tevoren onder binnenlandsche zaken (dr. Frick) ressor teerden. Uit deze benoeming viel af te leiden dat de rijksregeering het wensche- lijk achtte tot een modus vivendi te ko men zoowel met de katholieke als met de evangelische kerk, en besefte dat dit zoo veel voeten in de aarde zou hebben dat de geheele werkkracht van een harer leden noodig zou zijn voor ernstige pogingen om de verzoening te bewerkstelligen. Onder de leiding van dr. Frick, die het trouwens te druk had om veel tijd aan kerkelijke zaken te wijden, waren staat en kerken hoe langer hoe meer van elkaar vervreemd. De evangelische kerk was ten prooi geraakt aan een verdeeldheid, wel ke tengevolge van het allerongelukkigste beleid van den rijksbisschop dr. Müller hoe langer hoe meer op een scheuring be gint te gelijken. En met de katholieke kerk is de spanning aanmerkelijk toege nomen sedert medio Juli Goering zijn ma nifest tegen het „politieke katholicisme" had uitgevaardigd en minister Frick het aan alle rechtelijke instanties des rijks tot leidraad had gegeven. Dit is de laatste stap van den minister van binnenlandsche zaken op kerkelijk gebied geweest, want kort daarop heeft Kerrl, die eenigen tijd met verlof was geweest om zich op zijn ver van gemakkelijke taak voor te berei den, zijn nieuwe ambt aanvaard. Hij heeft zich naar Fulda begeven om te confereerden met de Duitsche bisschop pen, doch het resultaat is geweest, dat vo rige week Zondag in alle kerken een brief is voorgelezen, waarin het Episcopaat met kracht en moed stelling neemt tegenover het nationaal-socialisme en mededeelt, dat het ook bij Hitler in eigen persoon zal protesteeren tegen de talrijke inbreuken op het Concordaat. Zal Hitier nu toonen, dat hij de Führer is inderdaad en niet al leen in naam? Er zijn aanwijzingen dat hjj zich scharen wil aan de zjjde der gema tigden, doch duidelijk is zjjn houding nog niet. Dat de mensch bij herinne ringen leeft, iederen dag is daar, om het te bewijzen. On langs is nog het __leit _Jher-_ dacht, dat door den jongen Franschman Graaf de Laan- bert te Etten Leur bij de suikerfabriek van den heer Sybrand Heerma van Voss voor de eerste maal boven Nederlandschen bodem ge vlogen is. Dit zijn; gebeurte nissen die bij hen die, haar mochten beleven, voor immer in het geheugen zijn vastge legd. Zij spreken daar thans nog over. Nu staan wij, wat onze Gemeente betreft, an dermaal voor een feit, waar over wij over jaren nog zul len gewagen. Het. kan geen twijfel lijden, dat de toekomst is aan het luchtverkeer, en een der belangrijkste phasen in de ontwikkeling van het vliegtuig is zeer zeker de ver schijning van het vliegtuig de Auto-Giro, omdat aan dit type een geheel ander princi pe ten grondslag ligt, als aan het toestel, waarmede thans wordt gevlogen van Pool tot Pool, van stad tot stad. Voor onze Gemeente beteekent de verschijning gepaard gaande met landing en opstijging van de Auto-Giro een evene ment op luchtvaartgebied. Wij zullen er later nog van gewa gen en wij zullen zeggen: Weet je nog wel dat het toen en toen was, dat wij het eer ste vliegtoestel zagen dat in plaats van een landingsveld van honderden meters breed en honderden meters lengte zooals alle andere vliegtuigen uit die dagen behoefden dat merkwaardige toestel slechts de ruimte noodig had van een bleekveldje om te dalen en te landen". „Wij hebben toen het eerste type gezien van een toestel, dat landingen, zooals die thans zijn, op daklandingsterreintjes in uit zicht stelde. Wij hebben toen, 8 September 1935, te Leiden de voorloopster gezien van het instrument dat thans landingen als het ware in eigen tuin mogelijk heeft gemaakt" Het is op grond van dien, dat wij de wak kere piloten, die ons met deze Auto-Giro in de lucht en op den beganen grond zullen doen kennis maken, binnen onze veste een hartelijk welkom toeroepen. Zij maken op het „viliegveld-in-zakfor maat", het z.g. Achterveld van het Sport park aan den Haagweg te Leiden, van 8 September 1935, voor ons, tot een histori- schen datum. Omtrent den heer H. M. Schimdt Crans, chef-instructeur der Nationale Luchtvaart School, die op a.s. Zondag 8 September op het R. K. Sportpark aan den Haagweg te Leiden het Auto-Giro-Vliegtuig zal demon streer en, deelen wij nog de volgende bij zonderheden mede. De Heer Schmidt Crans studeerde aan vankelijk voor wi. te Delft. De Luchtvaart zat hem echter in het bloed en hij heeft in 1918 de studie er aan gegeven en is op 20- jarigen leeftijd als jongste officier-vlieger in dienst getreden bij den Marine-Lucht vaartdienst. Bij de Marine kreeg hij den naam „Hein" en sedert heeft hij in Lucht vaartkringen dezen naam behouden. In 1919 werd hij instructeur en later chef-in structeur bij de Marine-Luchtvaartdienst. Tijdens deze jaren heeft hij o.a. eens ge land op een zandbank midden in de Zui derzee en is vandaar ook weder opgeste gen. In 1927 werd hij benoemd tot reserve- eerste-luitenant-vlieger te Soesterberg en in September 1927 bij de opening der Na tionale Luchtvaartschool te Rotterdam werd hij Chef-instructeur en Chef van den Tech- nischen Dienst dier School. Met groot suc- DE HEER SCHMIDT CRANS ces bekleedt hij deze functie tot op den hul digen dag. Bovendien gangen alle nieuwe vliegtuigtypen van den Pander- en Kool hoven-Fabrieken ten behoeve van de Na tionale Luchtvaart School door zijn hand en ontvingen vrijwel alle gebreveteerde sportvliegers door zijn hand de luchtdoop. Hij maakte per sportvliegtuig vele buiten- landsche reizen en hij was de eerste Neder- landsche instructeur die de Auto-Giro vloog. De Auto-Giro van den heer Jacob Mees te Rotterdam, werd door Schmidt Crans vorig jaar September van Londen naar Rotterdam gevlogen. Deskundige Voorlichting! Door middel van een krachtige verster - kersdnstallatie zullen de demonstraties op deskundige wijze aan het publiek worden voorgelicht. De heer Schmidt Crans zal zelf voor de- microfoon zijn bevinding met de- Auto-Giro mededeelen. Ook de wetens waardigheden van de athletiek en gymnas- tiek-uitvoeringen, welke reeds om 2 uur aanvangen, werden door deze installatie gegeven. De eerste Nederl. Auto-Giro Vlieger! Ji. Woensdag is te Rotterdam-Waalha ven de eerste Nederlander op de Auto-Giro gebreveteerd. Het is de Directeur van de Autogiro-Import N.V. de heer Hanno van der Velden. Het is mogelijk dat morgen bij de demonstraties op het R. K. Sportpark aan den Haagweg te Leiden, de heer Hanno van der Velden, die op de speciale Auto- giro-Sehool in Engeland zijn opleiding ge noot, buiten de demonstraties van den heer Schmidt Crans om, de Autogiro zal „voor- vliegen". Voor en na de demonstratie met de auto- giro zullen een tweetal voetbalwedstrijden en eeniige demonstraties van de „Bataven" worden gegeven. Een Leiden comb speelt tegen S.J.C. UI, terwijl de Kolpings Boys a-jun. tegen St. Bernardus a-jun. spelen. Beide wedstrijden vangen aan om 2 uur. UIT HET LEIDSCHE DISTRICT. De wedstrijd HaarlemLeiden. Zondag a.s. gaan onze DB.V.B.-spelers een bezoek brengen bij de Haarlemsche Sportvrienden te Bennebroek. Na den proefwedstrijd van Zondag j.l. hebben wij de overtuiging gekregen dat er een goede clubgeest heerscht onder onze voetballers en stuk voor stuk heeft een ieder zich ge geven voor hetgeen hij waard is. Ook het opkomen van allen doet de mentaliteit ver- hoogen. Een ieder kan begrijpen, dat wij van Districtswege met belangstelling den wed strijd tegen de Haarlemmers tegemoet zien. Dat onze spelers zich zullen geven, staat voor ons vast. Laten allen zorg dragen, dat van dezen wedstrijd veel propaganda uitgaat. De elf tallen zijn als volgt opgesteld: Haarlem: Doel: Aars (Concordia). Achter: C. v. Beelen (Concordia), Lensen (Vogelenzang). Midden: J. de Boer (B.S.M.), Houkes (D.S.S.), Ninlk (OJ.V.). Voor: Lensen (Vogelenzang)v. Maris (v. Nispen), Vernooij (BBJM.), Zandstra (D.S.S.), Klein (Concordia). Reserves: Massa (O.G.), v. Riel (T.Y.B.B.) Reeuwijk (Concordia). Leiden: Doel: F. Siemening (Foreholte). Achter: H. Kromhout (S.J.C.), B. Werk hoven (Foreholte). Midden: A. Kamphues (Leiden), S. Bra- kel (Leiden), Jac. Groenewoud (S.J.C.) Voor: A. Meijer (K.R.V.), Th. v. Resteren (Teylingen), G. v. Leeuwen (SJM.C.), H. Niersman (V.VL.), B. Goddijn (Leiden). Reserven: Zandvliet (Lisse), Stikvoort (R.WD.), C. v. d. Zwaan (Adolf Kolping), C. v. d. Berg (S.J.C.), A. v. d. Elzen (Lisse). Voor shirt wordt door ons zorg gedragen, doch de spiers moeten zorgen voor een zwarte broek, 'n Eilftal maakt den besten indruk wanneer het keurig in costuum is gestoken Ook dragen de spelers zorg op tijd aan wezig te zijn. Wij herhalen onze reis: De spelers van Leiden, Katwijk en Voorschoten vertrek ken met de tram van 12.45 uur uit Leiden, de spelers van S.J.C., Foreholte, Teylingen Adolf Kolping en SJVT.C., gelieven per fiets naar het KS-A.-gebouw te Sassenheim te komen, om zich aan te sluiten bij de voor gaande spelers; tram vertrekt te Sassen heim 1 uur, terwijl de spelers uit Lisse zich aldaar aansluiten, zoodat gezamenlijk ge reisd wordt naar Bennebroek! H. Hoogervorst, Secretaris. CLUBNIEUWS DEB KA TH. SPORTVEREENIGINGEN. WAT ER MORGEN GESPEELD WORDT. Teylingen: Teylingen I gaat morgen bij D.E.M. I op bezoek in Beverwijk. Vertrek per bus om 12.30 uur vanaf K.S.A. Teylingen 3 gaat op bezoek bij Majella I in Oudewetering. Een' dergelijk treffen heeft tusschen beide nog niet plaats gehad. Aanvane 2.30 uur. Vertrek per fiets om 1 uur vanaf K5.A. Laten de deelnemers nu eens gezamenlijk vertrekken, daar men. tweemaal gebruik moet maken van 't over zet pont. Nederlaagwedstrijden Junioren: Op Sporthof worden de Nederlaagwedstrijden voortgezet en wel om 1230 uur en 2.30 uur. Een mooie gelegenheid voor de supporters om onze toekomst eens te zien 6pelen. Foreholte: De laatste Zondag van de bekertournooien op het Foreholte-terrein is morgen daar. Nog niet alle wedstrijden kunnen worden afgewerkt. Door verhinde ring van V.V5.B. I morgen, kan deze ploeg eerst 22 September a.s. uitkomen tegen v. Nispen I om den 3en en 4en prijs. Verder is de geheele Afd. B. van de par tij. Te 2 uur Steeds Hooger II tegen V.VL». H om 3en en 4en prijs. Daarna te 4 uur Fortholte H en v. Nispen H om len en 2en prijs. Al was de onlangs vriendschappelijk gespeelde wedstrijd Foreholte II tegen v. Nispen H een 40 zege der onzen, daarom nu juist opgepast! Van de reserven zijn we gewend het beste beentje voor te zetten, en is dus van onderschatting geen sprake. Geef aan het publiek een puike vertooning. Denk er om, besluit dat tournooi goed. Succes! Foreholte m trekt naar Oude Wetering om daar Majella H te ontmoeten. Jongens, er zit een medaille aan vast. Doen jullie je best! Aanvang 2.30 uur. Per fiets vanaf Parochiehuis 1 uur precies. Vanzelf gaan onze gedachten naar den Districts-wedstrijd te Bennebroek: Haar lemLeiden. We drukken de gekozen Fore- holte-spelers op het hart: draagt zorg op tijd aanwezig te zijn. Bewaart vooral de sportiviteit, werkt mee om de R. K. Sport hooger op te voeren. Dit strekt tot eer ook van de vereeniging, welke ge vertegen woordigt! As. Zondag 15 September gaan drie onzer elftallen naar Nootdorp. Zij, die de reis per autobus willen meemaken, geve zich voor Woensdagavond a.s. op bij het secre tariaat Mgr. Broerestraat 1, Voorhout. SJVf.C.: Morgen komen er hoogstwaar schijnlijk 3 elftallen in het veld. De Juni oren spelen om 1.15 uur op eigen terrein een oefenwedstrijd. Het tweede gaat op be zoek bij Concordia II te Hillegom, aanvang 2.30 uur, vertrek om 1.15 uur per fiets van de baan. Het eerste speelt thuis; de tegen partij is waarschijnlijk K.R.V. I, aanvang 3 uur. D.O.S.: Voor onze elftallen is morgen een groot programma te verwerken. De clou den middag is wel de wedstrijd D.O.S. Aeolus. Deze Rotterdamsohe club be schikt momenteel over een pracht elftal dit jaar is zij overgegaan naar den I.V. C.B. Het zal er dus weer spannen; aanvang half 3. Om half 1 speelt DOB. IV thuis tegen Odi 2 een vriendschappelijke ontmoeting. Om half 5 speelt D.03. 3 tegen Lisse 3 Dat zal een zware partij worden voor het derde elftal der Veenders. D.05. 5 gaat op bezoek bij Steeds Hooger, aanhang half 3. D.O.S. 2 om half 1 trainen. D.O.S.a speelt thuis om 2 uur; de tegen partij wordt nog bekend gemaakt. De leden worden er op attent gemaakt, dat op het terrein om 12 uur wordt aan gevangen met het nemen van Pasfoto's, alle zonder uitzondering present. Steeds Hooger: Het programma voor mor gen is als volgt: 3.15 uur te Boskoop Trekvogels ISteeds 2 uur te Voorhout V.VL. nSteeds Hooger H. 230 uur thuis St. Hooger HlD.O.S. V. A.V.V.: Tot sluiting van de door A.V.V. gehounden nederlaagwedstrijden zullen morgen een paar interessante wedstrijden op het A.V.V.-terrein gespeeld worden, welke het aankijken wel waard zullen zijn. Om 1 uur speel tVogel I een beslissings wedstrijd om den uitgeloofden prijs tegen Aeolus 3 uit Rotterdam. Te 3 uur speelt het le elftal van A.V.V. den laatst en wedstrijd tegen P.F.C. I uit Poeldijk. Zondag 15 September a.s .maakt het le elftal bij voldoende supporters-deelname een uitstapje per autobus naar Heer-Hugo- waard om daar een vriendschappelijken wedstrijd te spelen, des middags om 2 uur. Het vertrek der bus is plm. 10 uur vanaf het Patronaatsgebouw. Vertrouwd wordt, dat vele supporters de reis zullen <medemaken; de kosten bedragen 1.25 per persoon. Opgave voor deelname moeten geschieden uiterlijk Zaterdag 7 Sep tember as. aan het Secretariaat, Veene- straat 146. OJ)J.: Morgen ontvangt OJD.I. IH Ndc. Boys II tot het spélen, van een vriendschap pelijken match, aanvang 1 uur. O.D.I. I speelt thuis een medaille wed strijd tegen Alph. Boys II, aanvang 3 uur. O.D.I. II speelt uit tegen D.O.S. IV, aan vang half één. Alle spelers jun. of sen. worden tusschen 11 en 12 uur aan het kleedlokaal verwacht. Kolpings Boys: Morgen staan 2 wedstrij den op het programma. Het eerste elftal speelt te Stompwijk tegen S.N.A. I en tracht wederom den prijs mee naar Leiden te nemen. Veel succes Boys. Een junioren-elftal speelt om 2 uur op het Sportpark tegen St. B er nardus a-jun. Als toegangsbewijs geldt de aanschrijving die moet medegebracht worden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1935 | | pagina 9