Z. H. Exc. Monseigneur J. D. Aengenent
26e Jaargang WOENSDAG 4 SEPTEMBER 1935 No. 8208;
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
3)e £eidóelie(2oii/^a/nt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij Toornitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: I
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Het stoffelijk overschot van Z. H. Exc.
Mgr. J. D. J. Aengenent is gisteren over
gebracht van de Mariastichting naar het
bisschoppelijk paleis aan de Nieuwe
Gracht, waar het staat opgebaard in de
chapelle ardente.
In het midden, tusschen zes hooge,
zwarte kandelaars waarop lange was
kaarsen staan gestoken, stond de lijkkist,
een eenvoudig versierde kist, met het sim
pele opschrift: „Joannes, Dominicus, Jo
seph Aengenent episcopus Harlemensis
25 Juli 19283 September 1935. Justitia
et pax".
En daaronder is een eenvoudig, maar
DE METTEN IN HET BISSCHOPPELIJK
PALEIS.
Gisteravond te zeven uur werden in de
rouwkamer van het Bisschoppelijk Paleis
de gezongen Metten gehouden voor de
zielerust van mgr. Aengenent.
De leiding van deze schoone plechtig
heid berustte bij den bekenden liturgist
pastoor F. C. van Beukering en waren een
stichting door simpelen eenvoud.
Agens op dezen eersten avond was
mgr. M. Möllmann, vicaris-generaal van
het bisdom, geassisteerd als diaken door
den weleerw. heer H. J. Versteeg en als
sub-diaken door den weleerw. heer S.
Mol beiden kapelaans der St. Jozefsparo
chie te Haarlem. (Als cantores fungeerden
directeur A. Vollaerts, en secretaris F.
Bank. Zeer vele priesters uit stad en om
geving waren in toga en superplie aanwe
zig, terwijl ook de in de stad woonachtige
hoogwaardige kanunnikken alsmede de
regent en leeraren van het seminarie Ha-
geveld tegenwoordig waren. Vertegen
woordigers der mannelijke en vrouwelijke
jeugdvereenigingen hadden zich opge
steld bij den ingang der rouwkapel. Het
huispersoneel woonde deze plechtigheid bij
en bad in stilte den Rozenkrans.
Het was een aangrijpende plechtigheid,
die niet naliet een diepen indruk te ma
ken op alle aanwezigen. „Msb."
Hedenmorgen zijn in de Rouwkapel van
het Bisschoppelijk Paleis de H. Missen
voor de zielerust van Mgr. Aengenent op
gedragen te 7 uur door Secretaris F. Bank,
te 7.30 uur door Vicaris Mgr. Th. Pichot
en te 8.30 uur door pastoor F. J. van Beu
kering.
In de Chapelle Ardente
zinrijk symbool aangebracht: een Kruis
het zinnebeeld van het gebed oprij
zend uit een anker het zinnebeeld van
de hoop, waarmede wordt aangeduid, dat
het gebed van mgr. Aengenent verankerd
was in de Hope Gods.
Onder dit symbool staan de enkele, die
pen indruk makende woorden: „Pax te
cum" te lezen.
Aan het hoofdeinde van de kist is de
smetteloos witte mijter van mgr. Aenge
nent neergelegd. Naast de kist, aan mgr's
linkerhand ligt de prachtige en beroemde
bisschopsstaf van Haarlem in het pinkend
licht der waskaarsen te flonkeren.
DE EERE WACHT IN DE ROUWKAMER.
Zoolang het stoffelijk overschot vertoeft
in de rouwkamer van de bisschoppelijke
woning, zullen tezamen met de eerwaarde
zusters twee leden van de mannelijke en
twee leden van de vrouwelijke jeugdbe
weging de wake houden bij de lijkbaar.
DE PLECHTIGE UITVAART.
Naar wij vernemen zal de plechtige uit
vaart in de Kathedrale kerk worden op
gedragen door Z. H. Exc. mgr. P. Hop
mans, bisschop van Breda.
Reeds nu hebben toegezegd bij de
plechtigheid tegenwoordig te zullen zijn
de volgende bisschoppen: mgr. A. Diepen,
bisschop van 's-Hertogenbosch, mgr. dr.
G. Lemmens, bisschop van Roermond,
mgr. dr. J. H. Buckx, oud apost. vicaris
van Finland, mgr. H. J. Paulussen, apost.
vicaris van Kumasi, mgr. I. P. J. Verriet
O.P., apost. vicaris van Curasao, mgr. A.
Smets, oud apost. delegaat van Perzië,
mgr. C. Dubbelman, apost. prefect van
Jubbelpore, mgr. G. Mekkenholt, en mgr.
dr. de Jong, coadjutor van het Aartsbis
dom.
SCHOLA CANTORUM TIJDENS DE
ROUWPLECHTIGHEDEN.
Tijdens de plechtige Metten van Vrij
dag-avond zal de Schola Cantorum van
Warmond onder leiding van kapelaan dr.
L. Kat van Amsterdam, de gewijde gezan
gen uitvoeren, afgewisseld met de zang
van de aanwezige priesters en priester
studenten.
Op Zaterdag zal dezelfde Schola de
Lauden en de vijf pontificale Absoutes
Op een kussen aan het voeteneinde der
kist, waarop het wapen van den bisschop
is geborduurd, liggen de teekenen der bis
schoppelijke waardigheid en de versier
selen van mgr's Aengenents onderschei
dingen tentoongesteld. Daar liggen paarse
kalot, de paarse handschoenen en de paar
se stola tezamen de volheid van het pries
terschap verzinnebeeldend, alsmede de
versierselen van de orde van Oranje Nas
sau en van den Ned. Leeuw en de Bis
schopshoed. Op een tafeltje staat een een
voudig wijwaterbakje met palmtakje. Het
rouwaltaar is versierd met palmen en lau
rierstruiken, beide teekenen van de over
winning.
zingen onder leiding van pastoor Th. Beu
kers uit Leiden.
De Gregoriaansche gezangen tijdens de
H. Mis worden uitgevoerd door het Ka
thedrale koor, mannen en jongens, onder
leiding van J. Schouten, in afwisseling
met priesters en volk.
Bij de begrafenis te Overveen komt
directeur A. Vollaerts met de 6e klasse
van Hageveld assistentie verleen en.
HET DEFILEE IN HET PALEIS.
Nadat de stroomende regen gelukkig had
opgehouden en het treurend zonnetje de
druipende dundoeken op de Nieuwe Gracht
als het ware treurend deed neerhangen, be
gon, onder buitengewoon groote belang
stelling, van beide zijden van de Nieuwe
Gracht het défilé der meisjes uit de ver
schillende scholen van Haarlem.
Op de straten was de regeling bij de
Haarlemsche politie in goede handen, ter
wijl in het huis de leden van het St. Fran-
ciscus Liefdewerk de regeling zoodanig in
handen hadden, dat niet anders kon wor
den gezegd, dan dat de eenvoudige, sim
pele, doch niettemin ontroerende plechtig
heid niet naliet indruk te maken.
Zachtjes biddend schreden de duizenden
langs de baar van den Overledene en in
menig kinderoog kwam een traan om het
verlies van zulk een Vader, die zooveel
voor hen was geweest En de goede God
zal zeker het gebed der duizende onschul
dige kinderen verhoord hebben.
Tot 12 uur, dus een uur lang, hield de
stoet aan. Toen gingen de deuren van het
paleis weer dicht en keerde weer de som
berheid van den dood in het verlaten pa
leis.
BERICHT VOOR DE PRIESTER
STUDENTEN.
De heeren studenten van het Groot-Se
minarie, theologicum en philosophicum te
Warmond worden verzocht met toog en
superplie aanwezig te zijn Vrijdagavond
te half acht om de Metten en Zaterdag
morgen te 10 uur om de Lauden en overige
gezangen mee te helpen uitvoeren. Zij, die
op verren afstand wonen, zoodat ze Vrij
dagavond na afloop der Metten het ouder
lijk huis niet meer kunnen bereiken, kun
nen zich van het gevolg geven aan deze
uitnoodiging ontslagen rekenen.
In verband hiermee wordt de vacantde
verlengd. De heeren, zoowel van philoso
phicum als Theologicum worden niet Don
derdag en Vrijdag as., maar Zaterdag
avond 7 Sept. verwacht met de treinen,
die 18.51 uit de richting Rotterdam en
19.09 uit de richting Amsterdam te War
mond stoppen.
H. J. M. TASKIN, President.
J. H. NIEKEL. Directeur.
TELEGRAM VAN DEELNEMING VAN
Z. H. DEN PAUS.
Het Hoogwaardig Kapittel van het bis
dom Haarlem mocht van den H. Vader het
volgende telegram ontvangen:
„Zeer getroffen door het smartelijk be
richt van het overlijden van mgr. Aenge
nent, betuigt de H. Vader Zijn levendige
deelneming aan het Kapittel, de geeste
lijkheid en de geloovigen, die van hun
Herder beroofd zijn en zendt aan allen
Zijn Appstolischen Zegen".
w.g. Kardinaal PACELLI.
A. B. Kleerekooper schrijft in de s o cia-
listische pers naar aanleiding van
het overlijden van Monseigneur Aenge
nent:
„Het is wel bijzonder moeilijk, zich er
rekenschap van te geven, waarom men
ook op een afstand zoo sterk reageert op
zeer enkele personen uit het openbare
leven, ook als men die zelf toch nooit ge
zien of gesproken heeft.
„Nooit gezien" is misschien niet juist
meer tegenwoordig. Want men krijgt
voortdurend hun portret in de krant vóór
zich. Vooral in een klein land, waar het
verschot gering is, en daardoor dezelfde
figuren voortdurend terugkeeren.
Maar een portret, een foto althans, geeft
alléén den buitenkant van een gelaat. En
een gelaat is op zichzelf al een buitenkant
voor wie daarvan de trekken noodt leven
en bewegen zag.
Zoo ging het mij met den bisschop van
Haarlem, dien ik nooit in levenden lijve
heb gezien. Ik sta er zelf verbaasd van,
dat de dood van dezen, mij vreemden
mensch mij zoozeer leed doet. Van dat zijn
ziekte bekend werd (reeds het eerste be
richt gaf een duidelijk besef, dat het von
nis geveld was), heb ik dit innerlijke leed
gevoel zoo sterk gehad, dat ik er zelf ver
wonderd over was, omdat het toch een
mij volkomen onbekende gold.
En nu geloof ik toch, dat dit komt, door
dat wij, onder den invloed van het altijd-
maar portretten zien in de krant, meer
dan voorheen op ons oog zijn gaan leven.
En deze Mgr. Aengenent leverde het
beeld van een bijzondere aantrekkelijk
heid. Zonnig, vriendelijk, goed, buiten
gewoon menschelijk en wijs. Zoo van
iemand, die alles begrijpen en dus verge
ven kan.
Haarlemsche kindertjes hebben eens op
een Boomplantdag de tuin aangelegd
rondom zijn kathedraal. De bischop heeft
ze toen geweldig getracteerd en een preek
tegen ze gehouden. Maar wat voor een
preek! Ik glimlach nog bij de herinne
ring. Zóó tot kinderen te kunnen spre
ken, is slechts weinigen gegeven. Toen ik
dat las. dacht ik: „Om zoo'n kinderpreek
te houden, daar heb je nu echt een ge
zicht voor!"
Deze man was een geleerde van betee-
kenis; onder de priesters één van de eer
sten, die den socialen kant van de roe
ping zijner Kerk op de voorgrond stelde.
Hierdoor wij hij ook in onzen kring in
aanzien.
Maar hij was bovenal een. vooral ten
onzent zoo zeldzame, verschijning, van
wie wijsheid, goedheid, warmte uit
ging.
Dat die verschijning nu tot herinnering
is verstild, stemt tot weemoed".
Het Handelsblad constateert, dat
„Mgr. Aengenent om zijn karakter- en
geesteseigenschappen niet alleen bij zijn
kerkelijke onderhoorigen, maar ook bij
andersdenkenden zeer gezien was".
Wat Mgr. tot stand
bracht.
Weinigen zullen er een idee van hebben
wat deze onvermoeibare herder van Haar
lem's diocees in zijn betrekkelijk korte Bis
schopsloopbaan heeft weten te verrichten.
Een ieder weet wat een zorg de organisatie
van het jeugdwerk van dezen Bisschop
heeft gevraagd. Doch daarnaast bleven toch
bestaan de zorgen, die een diocees van niet
minder dan 918.812 Katholieken aan zijn
bestuurder oplegt. Voor de 'historie mag
echter wel bewaard blijven het feit, dat
Mgr. in zijn korte bestuursloopbaan niet
minder dan 55 kerk- en altaarconsecraties
verrichtte, dat hij niet minder dan 195 le
vieten uit eigen Bisdom het H. Priester
schap toediende; dat hij nog tijd vond om
in 1933 de H. Priesterwijding toe te dienen
aan de Paters KruMieeren te Cuyck (hier
onder was een neef van Mgr.), terwijl hij
tijdens de ziekte van Z. H. Exc. Mgr. J. H.
G. Jansen de Diakenwijding op het Groot
seminarie Rijsenburg verrichtte. Doch dit
alles is nog slechts één ding. Niet minder
dan 137.912 diocesanen werden door Mgr.
gevormd, waarbij Mgr. zich niet ontzag op
één dag soms in 5 kerken het H. Vormsel
toe te dienen, en mocht het zijn dat op het
eind van zulk een zwaar beladen dag een
rector het verzoek tot Mgr. richtte om in
zijn inrichting ook nog even te komen vor
men, dan was Mgr. direct hiertoe bereid
en was de zesde plechtigheid op één dag
voor Mgr. geen bezwaar.
Tusschen 1928 en 1933 verrezen niet min
der dan 21 nieuwe parochies in het nu ver
weesde Bisdom, n.l. St. Jeroen te 's-Gra-
venhage, H. Theresia te Rotterdam, Bree-
zand, Hoogkarspel, de Lier, Lisse H.H. En-
gelbew., de Schermer, Vijfhuizen, Zuider-
meer, Aalsmeer, Rotterdam H. Bonifacrus,
Wassenaar, Hillegersberg, Zoeterwoude,
Den Haag H. Theresia v. h. Kindje Jesus;
Koog a. d. Zaan, Santpoort, Slootdorp, Am
sterdam St. Stefanus, Schiebroek en Am-
Sterdam H. Augustinus.
Het oprichten van het Philosophicum te
Warmond in 1930 was een daad van groote
beteekenis; terwijl het voor Mgr. een glo
riedag was, toen Hij op 24 April 1934 voor
de eerste en helaas eenige maal de H. Bis
schopswijding mocht toedienen aan Z. H.
Exc. Mgr. B. Hilhorst in de al-oude Post
hoorn te Amsterdam. Voor het in eere her
stellen der diocesane bedevaarten heeft
Mgr. sterk propaganda gevoerd door zelf
het voorbeeld te geven. De consecratie van
de Bedevaartskerk in Brielle in 1932 en het
in eere herstellen van het Schilderij van O.
L. Vrouw van den Polder te Middelburg in
1932 waren hoogtijdagen in Mgr.'s episco
paat.
Gememoreerd mag zeker nog wel wor
den de groote liefde van onzen Bisschop
voor het Allerheiligst Sacrament, een lief
de, die hij niet op hield te prediken door
woord en voorbeeld. Ieder jaar maakte
Mgr. zeker mee den Stillen Omgang te Am
sterdam, terwijl Mgr. de feestweek ter eere
van het H. Mirakel immer zelf opende en
met grooten luister sloot. Ook het H. Sa-
cramentfeest te Amsterdam op het Ba-
gijnhof mocht als het kon rekenen op de
tegenwoordigheid van onzen Bisschop en
nog in den afgeloopen zomer was het Mgr.
Aengenent, die het Allerheiligste ondanks
de stroomende regen rondleidde langs het
in-devote Bagijnhof. Veel hebben we reeds
opgenoemd en toch dit arbeidzaam leven
is er nog slechts gebrekkig mee uitgestip
peld. Wij willen niet eindigen zonder nog
een paar feiten te noemen:
1932 inwijding van het Moederhuis de
Tiltenberg te Vogelenzang; 1933 consecratie
van de Juliaantj eskapel in het Moederhuis
te Heiloo; 1933 de luisterrijke viering van
de St. Liduina-feesten te Schiedam, waar
bij buitenlandsche bisschoppen en prela
ten de gasten waren van Mgr. Mem oreeren
wij even, dat het proces tot Heiligverklaring
van Pater Joannes Roothaan zijn beslag
kreeg onder dit episcopaat, dan meenen we
het voornaamste te hébben belicht.
28 Juni van het jaar 1935 bracht Mgr.
zijn laatste officieel bezoek en wel ter ge
legenheid van het zilveren jubilé van het
retraitenhuis te Noordwijkerhout Onver
meld mag hier zeker niet blijven, dat als
eerste in Nederland door Mgr. Aengenent
werd opgericht een Bisschoppelijke recht
bank.
