HET HERDERLIJK SCHRIJVEN DER
DUITSCHE BISSCHOPPEN
DINSDAG 3 SEPTEMBER 1935
DE LEiDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD. - PAG. 6
Krachtige stellingname tegenover het nationaai-socialisme
HET RESULTAAT VAN FULDA
Zondag is, gelijk reeds werd aangekon-
digd, het met veel spanning verwachte her
derlijk schrijven der Duitsche bisschoppen,
waarin de dogmatische en moreele stellin
gen der Katholieke Kerk tegen bepaalde
strevingen van het nationaai-socialisme
worden uiteengezet, naar Havas seint, in
alle Katholieke kerken van Duitschland
voorgelezen. Wij hebben er reeds in het
kort melding van gemaakt.
Wij ontleenen nu aan de „Msbd." een
uitvoerige uiteenzetting.
Het document is, zooals men weet, op
gesteld op de bisschoppen-conferentie van
Fulda. Het stuk is echter niet de eenige bis
schoppelijke publicatie, die als gevolg der
Fuldasche conferentie verschijnt. Behalve
het herderlijk schrijven aan de Duitsche
Katholieken, richten de bisschoppen nog
een vermaning aan de Duitsche geestelijk
heid, vervolgens eene aan de Katholieke
vereenigingen en bonden en tenslotte pu-
bliceeren zij nog een verklaring betreffende
de voorgeschreven staatsburgerlijke eeds
aflegging.
In het herderlijk schrijven, dat van 20
Augustus gedateerd is, wordt als het doel
dezer bisschoppelijke publicatie genoemd,
geestelijkheid en geloovigen, tegen de pro
paganda van een nieuw heidendom te ster
ken, hun eenheid en trouw jegens den H.
Vader te bevestigen en het christelijk ge
loof te bewaren, dat de H. Bonifacius met
zijn bloed bezegeld heeft".
„Het aantal vijanden van het christelijk
geloof en der Katholieke Kerk" aldus de
bisschoppen „is legio geworden. Jeugdige
geesten, die nooit of slechts oppervlakkig
den Catechismus hebben leeren kennen,
voelen zich geroepen, over alles, wat Ka
tholiek is, een oordeel te vellen.
Mannen en vrouwen, die nooit de schoon
heid onzer liturgie ervaren hebben en den
ziele vrede na een H. Communie hebben ge
smaakt, beijveren zich, met alle middelen
der propaganda de geloovigen tot uittreden'
uit de Kerk en tot afval van het Christen
dom aan te sporen.
Schrijvers, die nooit kerkelijke geschiede
nis en kerkelijk recht uit zuivere bronnen,
bestudeerd hebben, maken zich met groote
woorden de verwarringen eigen van gees
ten zonder oordeeL
De H. Schriften van het Oude Verbond
en zelfs de Evangeliën en brieven van St.
Paulus worden als afgedaan voorgesteld.
Jesus Christus, onze Heer en Heiland, zou
niet meer de Weg, de Waarheid en het Le
ven zijn en van het door Christus ingestel
de, primaatschap zou men zich geheel moe
ten losmaken en in plaats daarvan zou
moeten worden opgericht een zoogenaam
de van Rome vrijgemaakte nationale Kerk.
Onderling zijn deze doodsvijanden van
het Christendom door tegenstellingen ver
deeld, als de volken bij den bouw van den
toren van BabeL Slechts hierin zijn zij eens
gezind, dat het bij hen niet meer om ge
loofswaarheden gaat, zoo als bij vroegere
conflicten om het geloof, maar om het we
zen en de fundamenten van den ohristelij
ken godsdienst. En daarin ook stemmen zij
overeen, dat hun vernietigingskamp zich
op de eerste plaats tegen Rome en het
Roomsch-Katholieke geloof richt".
In deze ernstige en beslissende ure rich
ten de Duitsche bisschoppen bij dringende
herhaling tot de Katholieken, de verma
ning, die op de allereerste plaats moet gel
den: Staat vast in het geloof!
Het Katholieke geloof staat gegrond op
de rots. De Katholieken weten, waai
zij gelooven, en deze geloofsgrond kan niet
aan het wankelen gebracht worden, door
dat men uit de weldra 2000 jaar oude ge
schiedenis der Kerk alle schaduwzijden al
leen doet uitkomen.
Verboden bladen, boeken en
en vergaderingen.
Om dit gevaar voor het geloof af te wen
den, mogen de bisschoppen hun diocesanen
niet toestaan „bladen en boeken te lezen
en vergaderingen te bezoeken, waarin ons
geloof en onze Kerk worden beschimpt en
godslasteringen worden uitgebracht, tegen
alles, wat den godsdienstigen mensch hei
lig ia".
De bisschoppen vermanen de hun onder-
hoorige geloovigen vervolgens tot een ijve
rig aanhooren der priesterlijke pree ken,
waarna zij zich beklagen over de onder
drukking der Katholieke pers.
„De vrijheid der pers" aldus het her
derlijk schrijven „is, gelijk wij met die
pe smart moeten vaststellen, zoo ver be
perkt, dat de eertijds Katholieke bladen geen
godsdienstige artikelen meer mogen bren
gen en somtijds gedwongen worden tot het
opnemen van artikelen, die voor den Ka
tholieken lezer kwetsend zijn".
Vervolgens zetten de bisschoppen de ver
houding der Katholieke Kerk tot den staat
uiteen. Na eerst gezegd te hebben, dat het
christelijk geloof in de 10 geboden een ob
jectieve, goddelijke zedenwet verkondigt,
welke ook eerbied voor de staatsoverheid
en gehoorzaamheid aan haar wetten voor
schrijft, gaan de bisschoppen voort:
„Wanneer echter de wetten van den staat
met het natuurrecht en de geboden Gods
in tegenspraak raken, geldt het woord,
waarvoor de eerste apostelen zich lieten
geeselen en in den kerker lieten werpen:
men moet God meer gehoorzamen, dan de
rnenschen".
BUITENLAND
Wat de bisschoppen
veroordeelen.
Dan volgt een belangrijke verklaring
over de positie der Kerk tegenover den
nieuwen staat:
„Wij veroordeelen" zoo luidt deze ver
klaring „elk optreden tegen terecht be
staande staatswetten. Wij veroordeelen ech
ter ook met het Evangelie eiken Phari-
seeschen hoogmoed, die altijd alleen op an
dere rnenschen steenen werpt en den balk
in het eigen oog niet ziet; die bij gelijk
gezinden alles met den mantel van het zwij
gen bedekt, bij andere rnenschen echter al
les aan de groote klok hangt. Wij veroor
deelen het wanneer met tweeërlei maat
gemeten wordt en de vergrijpen van en
kele Katholieken aan alle Duitsche Katho
lieken worden aangerekend".
Wat de huwelijksmoraal betreft, zegt het
bisschoppelijk schrijven o.a.:
„Het zou zedelijk noodlottig zijn, wan
neer, in tegenstelling tot de christelijke
huwelijkswetten, het huwelijk alleen uit
het oogpunt van zuiverhouding van het ras
zou worden beschouwd. Het zou een vree-
selijke aantasting van de Duitsche eer voor
de heele wereld zijn, wanneer de oude leuze
van het communisme over de gelijkheid
van het echtelijk en buitenechtelijke moe
derschap weer te baat genomen en aan
het volk voorgehouden zou worden".
Slechts de .zedelijke krachten van den
godsdienst, doch niet politie-maatregelen
zullen de geboorte-daling kunnen tegen
houden, luidt het verder.
Op enkele bijzonder gevaarlijke strijd
leuzen wil het herderlijk schrijven alsdan
in 't kort ingaan.
Over „politiek Katholicisme*'.
De leuze: godsdienst is privaatzaak is
een Marxistische grondstelling. „Staat vast
in het geloof" zeggen de bisschoppen
„wanneer men u zegt: godsdienst heeft met
politiek niets te maken, daarom moet het
politieke Katholicisme uitgeroeid worden".
„De nieuwe strijdleuze van het politieke
Katholicisme, het verwijt, dat de Katho
lieken zich teveel zouden bekommeren om
staatsrechtelijke dingen, kan slechts op
rnenschen zonder oordeel indruk maken.
Slechts op rnenschen, die niet vragen, waar
om men zooveel spreekt over de dienaren
van den godsdienst, die zoogenaamd op
staatsgebied treden en zoo weinig spreekt
van de politici, die op godsdienstig gebied
treden".
De bisschoppen vestigen dan de aandacht
op een aantal vragen, die zoowel een staat
kundigen als een religieusen kant hebben.
„De leuze van het politieke Katholicisme
zou heel gemakkelijk een algemeene ver
lofpas kunnen worden voor elke willekeur
tegen de Katholieken en een middel om
een of anderen onwelgevalligen priester in
de gevangenis te brengen, ordesgeestelij
ken zonder behoorlijk onderzoek te ver
bannen en de harstochten van rnenschen
van de straat tegen een of anderen trou
wen Katholieken particulier op te zwee-
pen".
Ook richten de bisschoppen zich tegen
de strevingen tot het wegwerken van het
confessioneele uit het openbare leven. Zij
signaleeren de „onverantwoordelijke tegen
spraak", „het openbare leven te ontkerste
nen, elke belijding en elk teeken van belij
ding van het christendom in het openbare
leven te verbieden en tegelijkertijd de
openbare vijandelijkheden van het christen
dom te dulden.
Memorandum aan den Führer.
Daarom heeft de bisschoppenconferentie
aan den Führer en rijkskanselier een me
morandum gericht en daarin op het gevaar
van het misbruik der nieuwe strijdleuzen
en op andere beperkingen der Katholieke
vrijheid en knevelingen van het christelijk
geweten gewezen.
Wat de jeugdopvoeding betreft, zeggen
de bisschoppen o.a., dat de ouders den
plicht hebben, de kinderen „slechts naar
zulke jeugdvereenigingen te zenden, waarin
de godsdienstige overtuiging gerespecteerd
wordt, de zedelijke reinheid niet wordt be
dreigd, principieel en in feite gelegenheid
wordt geboden tot vervulling van den Zon
dagsplicht en het Katholieke eergevoel niet
door beschimpingen tegen kerkelijke per
sonen of door vervalschingen der kerkelij
ke geschiedenis wordt gekwetst en de vrij
heid van geweten wordt gewaarborgd".
Aan het slot van hun schrijven geven de
bisschoppen instructies over de princi-
pieele houding der Duitsche Katholieken
tegenover het Derde Rijk. Zij vermanen
tot rust, en orde, tot vredelievendheid, tot
vergevingsgezindheid en tot gebed voor de
vijanden, tot overwinning van het booze
door het goede, „Katholieken maken geen
revolte en bieden geen gewelddadigen te
genstand", zegt het schrijven.
In dringende bewoordingen worden de
Katholieken vermaand, onderling en met
den H. Vader te Rome de eenheid van geest
te bewaren. Ook eenheid tusschen geeste
lijkheid en bisschop is noodzakelijk.
Met een dringende vermaning tot volhar
ding in het gebed eindigt het herderlijk
schrijven.
Aan de geestelijkheid.
De bisschoppen deelen aan de geestelijk
heid o.a. mede, dat zij met het oog op de
Het Abessijnsch conflict
DE GEHEIMZINNIGE CONCESSIE.
Geen Britsch kapitaal erbij betrokken?
De Britsche regeerinig heeft gisteren,
naar officieel wordt medegedeeld, een diep
gaand onderzoek ingesteld met betrekking
tot de vraag, of Britsch kapitaal direct of
indirect betrokken is bij de petroleumcon-
cessie, welke de Albessinische regeering aan
een Ameriikaansche maatschappij heeft ver
leend.
Bij dit onderzoek is, naar Havas ver
neemt, gebleken, dat zulks niet het geval is.
Het ministerie van Financiën, dat met
dit onderzoek was belast, is namelijk tot
de overtuiging gekomen, dat in strijd met
zekere geruchten geen enkede der leidende
banken, welke bekend staan onder den ver
zamelnaam „The big Five", (de groote vijf)
heeft deelgenomen aan de onderneming,
waarover Rickett onderhandelingen heeft
gevoerd. Slechts deze banken zouden in
staat geweest zijn, een affaire van zulk een
omvang te financieren.
Het belang voor Abessinië.
Voor de A'bessinische regeering zijn, al
dus wordt uit Addis Abeba gemeld, met be
trekking tot het concessiecontract speciaal
twee punten van belang, t.w.:
1. De Ameriikaansche maatschappij,
welke naar men weet, tot het concern der
Standard Oil Company of New Jersey be
hoort zal aan de regeering van Abessinië
een som van een mülioen dollar voorschie
ten.
2. Dank zij de concessie-overeenkomst
zullen de Italianen, indien het hun inder
daad mocht gelukken, Abessinië te verove
ren, toch de rijke voorraden petroleum en
mineralen niet kunnen ontginnen, welke
binnen het gebied zijn gelegen, waarvoor
de concessie is verleend.
In de omgeving van den negus is men
dan ook bijzonder voldaan, dat de overeen
komst tot stand is gekomen.
Het bedrag van een millioen dollar zal
uiteraard worden besteed voor den aan
koop van wapens en munitie. De desbe
treffende onderhandelingen zijn, naar men
vermoedt, reeds geopend.
Daarentegen ontkent Colson, de Ameri-
kaansche adviseur van Haile Selassie, dat
de concessiemaatschappij er in heeft toege
stemd, een groot bedrag aan de A'bessini
sche regeering voor te schieten. Tevens
sprak hij de geruchten tegen, volgens het
welk aan de concessje-overeenkomst eeni-
gerlei protocol zou zijn toegevoegd.
Toch geheim aocoord?
Niettemin blijft te Addis Abeba de ster
ke indruk heerschen, dat toch het een of
andere geheime aocoord is gesloten. Men
vraagt zich in dit verband af, waarom de
onderhandelingen zoo diep geheim moesten
worden gehouden wanneer de concessie-
maatschappij en de Abessinische regeering
niets te verbergen hebben.
De onderhandelaar Rickett is per trein
uit Addis Abeba te Djiboeti in Franseh-
Somaliland aangekomen. Vandaar zal hij
zich per vliegtuig naar Cairo begeven,
waar reeds tal van journalisten met groote
spanning de aankomst van den mysterieu-
zen onderhandelaar afwachten.
DE NEGUS BEREIDT ZICH VOOR.
Volgens te Cairo ontvangen berichten
heeft Keize Haile Selassie gisteren ruim
100.000 man troepen gemobiliseerd in af
wachting van den thans onvermijdelijk ge-
adhten oorlog met Italië. Een afdeeling van
de keizerlijke garde, verscheidene duizen
den soldaten sterk, is in allerijl uit Addis
Abeba naar het spoorwegstation Diredaoea
gezonden. Zij treffen bij alle bruggen voor
bereidingen tegen de mogelijkheid van
luchtbombardementen. Te Agaden nabij
Italiaansdh Somaliland worden thans 25.000
man geregelde en 50.000 man ongeregelde
troepen geconcentreerd. Verscheidene dezer
soldaten zijn nog met oude musketten ge
wapend.
Nu reeds een aanval?
Volgens een inmiddels reeds weer met
klem tegengesproken, bericht uit Addis
verwerpelijke aanvallen op den persoonlij
ken levenswandel der priesters en ordes
geestelijken een bijzonder memorandum
aan dén Führer hebben gericht, waarin op
de tegenwoordige systematische agitatie te
gen de geestelijkheid wordt gewezen en op
grond van het concordaat meer bescher
ming van de eer der geestelijkheid wordt
gevraagd.
De priesters worden vermaand, het
zwaard van den geest te gebruiken, doch
daarnaast alle politieke uiteenzettingen en
toespelingen te vermijden.
„Het is treurig genoeg" aldus het
schrijven, „dat een onbeheerschte pers,
zelfs de jeugdpers, het celibaat der pries
ters, den biechtstoel, de relikwieënvereering
en nagenoeg alle "dogma's der Kerk in het
slijk mag trappen, zonder dat artikel 5 van
het rijksconcordaat den naam en den per
soon der geestelijken in bescherming
neemt".
Aan de Katholieke vereenigingen belo
ven de bisschoppen alles te doen om haar
het in het rijksconcordaat gewaarborgd
rustig voortbestaan en een verderen zegen
rijken arbeid te verzekeren.
Wat den beambten-eed betreft, deelen
de bisschoppen mede, dat de Katholiek de
zen eed zonder voorbehoud kan
hetgeen nader gemotiveerd wordt.
Abeba, zou een troepenmacht van om
streeks 1000 Italiaansche en 1500 inlandsche
soldaten heden de Abessinische grens
nabij AssaJb, dat ten Westen van Erithrea
is gelegen, hebben overschreden en in de
streek van Danakil op Albessinisch grond
gebied zijn opgerukt. De bevolking van dit
gebied zou in allerijl uit haar dorpen zijn
gevlucht.
ABESSINIë SCHULDIG AAN
OE ALOE AL-INCIDENT?
Vermoedelijke strekking van Politis'
rapport.
Naar verluidt wordt in het rapport van
Politis, den vijfden scheidsrechter in de Ita-
liaansah-Aibessinische verzoeningscommis
sie, de verantwoordelijkheid voor het inci
dent bij Oealoeal gelegd op den plaatselij
ken commandant der Abessinische troepen.
Daar de Negus beloofd heeft, dat hij vol
ledige voldoening zal geven wanneer de
uitspraak der commissie zich tegen zijn
land zou richteft, hoopt men thans een weg
gevonden te hebben voor het vergemakke
lijken der onderhandelingen, die binnen
kort worden gevoerd.
PAUSELIJKE INTERVENTIE?
Door tusschenkomst van pater Tacchl
Venturi.
„Le Petit Journal" publiceert een tele
gram uit Londen, waarin gezegd wordt, dat
de H. Vader voornemens zou zijn, Zijn
steun te geven aan een bemiddelingspoging
teneinde een Italiaansch-Ethiopischen oor
log te vermijden.
„Het is waarschijnlijk, zegt men, aldus
„Le Petit Journal", dat de H. Vader zijn
bemiddeling zal aanbieden door tusschen*
komst van den pater Jesuiet, Pletro Tacchi
Venturi, een intiem vriend van Mussolini".
NOG 200.000 MAN ONDER DE
WAPENEN.
Officieel wordt thans medegedeeld, dat
in de tweede helft van September 200.000
man troepen onder de wapenen zullen wor
den geroepen voor een diensttijd van min
stens drie maanden.
Geen Italiaansche vliegtuigen meer over
Egypte.
Naar verluidt heeft de Egyptische regee
ring Italië doen weten, dat zij niet meer
gedoogen zal, dat Italiaansche vliegtuigen
Egyptisch gebied passeeren.
DUITSCHLAND.
ZWARE VONNISSEN TEGEN DE
REDEMPTORISTEN.
Zooals reeds uit den gisteren door ons
gepubliceerde eisch was te ooncludeeren,
zijn er in het deviezenproces tegen de pa-
ters-redemptoristen zeer zware vonnissen
geveld, welke varieeren van vier maanden
tot zes jaar en een maand tuchthuisstraf
voor den voornaamsten verdachte Wilhelm
Brinkmann, die tevens 284.300 mark boete
moet betalen. Ook de andere veroordeelden
moeten zware boeten betalen, waarvoor de
provinciale orde verantwoordelijk blijft.
De 51-jarige Nicolaus Zo lier werd vrij
gesproken, de zaak tegen den 55-jarigen
pater Brinkmann uit Vaals zal opnieuw in
behandeling komen, daar een onderzoek
moet worden ingesteld naar de betaling van
een post-chèque door het klooster te Trier.
EXTREMISTEN BINDEN IN.
Schacht eischt rehabilitatie van een
ambtenaar.
Naar de Berlijnsche correspondent van
de „Times" meldt, zijn er aanwijzingen, dat
het einde in zicht is van de jongste golf
van extremisme in de nat. soc. partij en dat
een meer gematigde periode op komst zou
zijn. Te Koningsbergen heeft dr. Schacht
zich beklaagd over de interventie van extre
mistische zijde in zijn arbeid, waardoor
Duitschland's betrekkingen met het buiten
land worden benadeeld. Twee dagen na die
rede, welke door dr. Göbbels werd gecensu
reerd, bracht dr. Schacht in gezelschap van
generaal v. Blomberg een bezoek aan Hitier
te München.
Aangenomen wordt, dat hij van den Lei
der waarborgen heeft verkregen, welke
wederom voor onbepaalden tijd elke hoop
te niet doen om hem te doen vallen, welke
extremistische partijleiders mochten heb
ben gekoesterd. Een aantal plaatselijke ver
klaringen van afkeuring van „individueele
actie" doen eveneens vermoeden, dat op
nieuw getracht zal worden daaraan een
einde te maken.
Een andere aanwijzing, dat de wind
draait, is het geval-Köppen.
Dr. Koppen is een hooggeplaatst ambte
naar van de Rijksbank, die in November
het slachtoffer werd van een „spontane"
betooging tegen hem op touw gezet door
de „Angriff". Het heette, dat dr. Koppen
een ondergeschikte ruw en onbillijk had be
jegend. De ruiten van zijn woning werden
ingeworpen enz., met het gevolg, dat dr.
Koppen voor zijn eigen veiligheid in ver
zekerde bewaring werd gesteld. Dr. Schacht
heeft de beschuldigingen ingebracht tegen
zijn ambtenaar onderzocht en volkomen on
gerechtvaardigd bevonden. Hij richtte een
brief aan generaal Göring als Pruisisch
premier en hoofd van de geheime politie,
waarin hij de resultaten van zijn onder
zoek mededeelde, en meldde, dat hij dr.
Koppen in zijn functie bij de Rijksbank
had bevestigd. Dr. Schacht heeft ten slotte
verzocht om een volledige rehabilitatie van
dr. Koppen en een rechtzetting van de fei
ten in de pers, in het bijzonder in de „An
griff'.
BUITENLANDSCHE BERICHTEN
ONTPLOFFING IN MIJN.
23 personen gedood.
Door een dynamietontploffing in een
mijn te Villa de la Paz in Mexico werden
23 peirsonen gedood.
Vele handelshuizen en particuliere wo
ningen werden vernield. Men vreest, dat
zioh nog meer dooden onder de puinhoopen
zullen bevinden.
De ontploffing zou te wijten zijn aan
kortsluiting.
BERGBEKLIMMER VERONGELUKT.
Zondagmiddag is op den Nebelhorm in
de Allgaeuer Bergen een bergbeklimmer
200 meter naar beneden gestort. Zijn iden
titeit is nog niet vastgesteld. Een bergings
expeditie is gistermorgen vertrokken.
STORM OVER KENT.
Vijf steden in diepe duisternis.
Vijf steden in Kent, o.m. Margate, waar
thans het vakvereenigingscongres wordt
gehouden, zijn gisterenavond onverwacht
in diepe duisternis gehuld, toen een ge
weldige storm, een der hevigste van dit
jaar, raasde over het Zuid-Oosten des
lands.
Het electrisch licht op straat, in de hui
zen, de hotels, bioscooptheaters en zieken
huizen ging uit, terwijl de trams niet ver
der konden rijden.
Een van de hoogspanningskabels tusschen
Dover en Folkestone was door den bliksem
getroffen, waardoor het electrisch net werd
gestoord. In een kwartier tijds was het
euvel verholpen en kon te Dover het licht
weer aan, terwijl het in de andere plaat
sen wat langer duurde, doch nergens langer
dan een uur.
In de ziekenhuizen, waar gelukkig geen
operaties werden verricht, werden snel
kaarsen ontstoken, terwijl in een van de
bioscoop-theaters een oude variété-artist
voor het „voetlicht" werd gehaald, om het
publiek bezig te houden.
Aan verschillende huizen werd schade
aangericht, terwijl hier en daar straten,
onder water werden gezet.
Een jongen, die bij Derby onder een
boom stond te schuilen werd door den blik
sem getroffen en gedood, terwijl twee meis
jes die bij hem waren, verwondingen op
liepen.
RUSSISCH SCHEEPSKAPITEIN TER
DOOD VEROORDEELD.
De kapitein van het stoomschip „Sovjet"
is veroordeeld tot den dood door den kogel,
daar hij verantwoordelijk wordt gesteld
voor het vergaan van het tankschip „Sovjet
Azerbeidsjan" dat ontploft is, terwijl het
door de „Sovjet" werd gesleept. Voorts wer
den tot een soortgelijke straf veroordeeld
twee boekhouders van de stedelijke bank,
die zich aan verduistering hadden schul
dig gemaakt.
DE ZOMER HEEFT ONS NOG NIET
VERLATEN.
In de laatste beschouwing, welke ik de
vorige week gegeven heb, is de vraag ge
steld of de zomer tot het einde was ge
komen. De aanleiding tot deze vraag was
de sterke achteruitgang van het weer en.
de algemeene afkoeling, welke deze ach
teruitgang Ihad medegebracht.
Daarna is een algemeene onweerstoestand
ingetreden, die den indruk kon vestigen,
dat het met den zomer nu definitief uit was.
Herhaaldelijk is mij de vraag gesteld of nog
wel goed weer kon worden verwacht.
Nu is het in den regel zoo, dat met het
intreden van een onweerstoestand het weer
voor langen tijd zoogenaamd van streek is,
en wanneer diit in den nazomer gebeurt is
de kans zeer gering, dat het herstel van den.
goeden weerstoestand zoo spoedig intreedt,
dat het nog warm kan worden. Toen dus
in de vorige week de eene onweersbui op
de andere volgde was er alle reden om de
hoop op herstel van het goede weer te laten
varen.
Niettegenstaande de weerstoestand er bij
zonder ongunstig uitzag, heb ik mijn
persoonlijke overtuiging, dat September ons
wel weer mooie dagen en in ieder geval
nog beter weer zou brengen, niet prijs ge
geven. Zekere onderzoekingen op het ge
bied van temperatuurverloop hadden bij
zondere feiten te. voorschijn gebracht, die
het "waarschijnlijk maakten, dat het met
den zomer nog niet zoo erg „gedaan" was
als het scheen.
Het verloop der weersgesteldheid in de
laatste dagen nu heeft aangetoond, dat in
derdaad de zoozeer verslechterde weerstoe
stand van korten duur en dus van voorbij
gaanden aard was. Sedert Zaterdag is de
temperatuur weer op een hooger niveau
gekomen en wel doordat vanuit het Zuiden
en Westen opnieuw warme lucht wordt
aangevoerd. Van beteekenis is ook, dat het
depressiegebied over Noordwest-Europa
veel van zijn activiteit heeft verloren en
dat het stationair is geworden. Hieruit
blijkt, dat er nog altijd een zekere tendens
in de algemeene weerstoestand heerscht, die
tot een snel herstel van het betere weer
leidt. Weliswaar is sedert Zondag een
krachtige wind doorgekomen, maar dit is
meer een gevolg van de versterking van
het gebied van hoogen druk over Centraal-
Europa dan van toename van de activi
teit van de depressie in het Noordwesten.
Een en ander samenvattende is de kans,
dat zich in September nog een aantal da
gen van goed en vrij warm weer zullen
aanmelden, niet gering te achten en kan
men nu zeker nog niet zeggen, dat de zomer
geheel voorbij is.
