DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
26ste Jaargang
DINSDAG 13 AUGUSTUS 1935
No. 8190
CckióclieSoii^iit
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per weekJ 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bü
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE
BLADEN.
V Eerst betere menschen.
't Is de oude waarheid, zoo simpel moge
lijk, maar waaraan toch telkens weer her
innerd moet worden: De ommekeer der we
reld moét beginnen met de ommekeer in
onszelf. Geen betere wereld, als er niet zijn
betere menschen. Geen Christelijke we
reld-cultuur, als er niet is een Christelijke
cultuur van de individuen, de enkelingen.
't Is de oude waarheid, welke dezer da
gen ook weer 'ns helder is belicht en op het
practische leven toegepast in een te Amers
foort gehouden bijeenkomst van bestuur-
deren van de K. J. M. V. de K. J. M. V.,
van welke organisatie met blijdschap mag
worden geconstateerd, dat zij een frissche
levenskracht ontplooit!
Ieder, die denken kan, weet, dat de ver
betering van de wereld eenvoudig geen
feit worden kan, als niet eerst de indivi
duen. beter worden.
Ieder weet dat. Maar hij laat dat beter-
worden liefst over aan anderen, om zélf
later te volgen, of, wat nóg gemakkelijker
is, later in den stroom van-zelf te worden
opgenomen.
Er moet in de samenleving heerschen
meer naastenliefde. Inderdaad! Maar,
och, als wij Katholieken, nu 'ns onszelf
in dat opzicht verbeterden!.Als wij uit
onszelf konden verbannen bijv. alle af
gunst, die het leven van onszelf en van
anderen verbittert, die, ook zelfs in de min
der erge vormen, altijd werkt als een
giftig venijn. Als wij ons Christelijk cultu-
reele leven eens konden opvoeren tot een
hoogte, waarop wij het breede leven bezien
in de zon van de Goddelijke liefde voor alle
menschenAls wij 'ns konden bedroefd
zijn met de bedroefden, en wat nog véél
meer beteekent blij met de blijden.
Mogen wij onszelf en onzen lezers van
daag 'ns deze heerlijke-weldadige levens-
practijk voorhouden: Blij zijn met de blij
den.... Dat is zonnelicht en zonnewarmte
in ons en om ons heen; dat is een voor
naamheid van geest en een goedheid van
hart, die edel is en weldadig. Blij zijn als
het anderen goed gaat.... oprecht blij!
Als op elke honderd menschen er vijf en
twintig zóó zouden zijn, zou dan de we-
r e l.d niet gauw hervormd zijn in een veel
betere samenleving!....
DE KERKVERVOLGING
IN DUITSCHLAND
EEN GEBEDSACTIE IN NEDERLAND.
Te Rolduc is heden de grondslag gelegd
voor het voeren van een actie om te bid
den voor de Katholieken in Duitechland,
die aan de Kerkvervolging bloot staan en
ook voor de Kerkvervolgers zelf.
Aan deze gebedsactie zullen nog andere
daadwerkelijke acties worden verbonden.
Het ligt in de bedoeling zich in verbin
ding te stellen met het Nedeiiandsche epis
copaat en met de Katholieke organisaties.
ERNSTIG ONGELUK IN DE
STAATSMIJN „HENDRIK".
Twee dooden.
Hedenmorgen te ongeveer vijf uur zijn
op de staatsmijn „Hendrik" te Heerlen de
meester-houwer J. P. Habets en de houwer
H. J. Diwisch, terwijl zij een reparatie aan
een kooi van een hulpschacht verrichtten,
tengevolge van het breken van den hijsch-
kabel met de kooi ongeveer 45 M. neerge
stort. Beiden waren onmiddellijk dood.
Habets was 32 jaar oud en woonachtig
te Rumpen, terwijl Diwisch 29 jaar oud en
woonachtig te Amstenrade was. Beiden wa
ren gehuwd.
Mgr. dr. Poels over
actueele vraagstukken.
Te Rolduc wordit de jaarlijksche druk
bezochte Sociale Studieweek gehouden on
der voorzitterschap van mgr. dr. H. A.
Poels.
Deze Studieweek wordit o.m. bijgewoond
door de oud-ministers Ruys de Beeren-
brouck, Verschuur, Marchant en Steen-
berghe.
Mgr Poels heeft daar de eerste les ge
geven, waarin hij verschillende losse ge
dachten gaf. Wij citeeren bier uit een ver
slag in de „Maasbode".
„Welke roeping hebben de katholieken in
deze wereld. Wij staan in een nieuw tijd
vak der historie. De Kerk moet de mensch-
heid verlossen uit de strikken van dwalin
gen. De Paus en de Bisschoppen hebben
gewis hier de hoogere leiding. Wij spreken,
zeide spr., echter hier speciaal over den
chaos op economisch terrein. Op dit terrein
hebben de katholieke leeken de leiding.
Het zijn de katholieke leeken,
die hun schouders moeten zetten onder het
hier te verrichten titanenwerk. Zelfs het
bouwen van de hiervoor noodige weten
schappelijke systemen zou spr. niet gaarne
zien toevertrouwd aan theologen of pries
ters, die voor de hier zoo ingewikkelde
technische vr aagstukken onmogelij k
het noodiige doorzicht kunnen hebben. Wij
moeten weten door te tasten, niet alleen
theorieën uitdenken, maar ook daden laten
zien. Voor louter theorieën wijken zeden-
bedervers en het monster van werkloosheid
niet terug. Wij katholieken konden nog wel
meer doen, als we eendrachtig samenwerk- j
ten. Als wij over daden spreken, moeten
wij bedenken, dat het ook een daad is voort
durend te zeggen wat wij willen. De we
reld moet weten, wat zij aan ons heeft".
Over de Kerkvervolging in verschillen
de landen sprekend, zeide dr. Poels:
„Onpartijdige niet-katholieken verbazen
zich over 't zwijgen van de wereldpers in
zake de gruwelen in Mexico en Spanje.
Zeker, velen keeren zich tot de Kerk. Maar
het anti-papisme is een feit en de aandachit
waard. De tegenstanders voelen dikwijls
wel, dat de afkeer ook hieruit voort komt.
dat hun theorieën instrijd zijn met de
eeuwige leer van de Kerk.
Katholieken mogen zich niet over vervol
ging verwonderen. „Indien de wereld u
haat, weet dat ze Mij het eerst gehaat
heeft". Wij moeten ons noch verbazen, noch
bang worden. Bang moet een echte katho
liek nooit zijn. Doodgeschoten worden door
rechtsverkrachters, is de kortste weg naar
den hemel. „De poorten der hel zullen de
Kerk niet overweldigen". Laat de vervol
ging in Duitschland maar een tikje open
lijker worden. Laat men maar bisschoppen
en kardinalen naar het concentratiekamp
sleuren, liefst dan in vol ornaat, zooals Mgr.
Von Galen blijkbaar wilde.
Onder alle gebeurtenissen gaat het leven
der Kerk voort. Zoo moet ook het werk op
sociaal terrein doorgaan. Het vormen van
menschen, dat is de grondslag van eiken so
cialen arbeid. Meer dan alle theorieën, spre
ken ook hier de levende daden. Meer dan
door alle aanvallen van guiten, wordt de
Kerk geschaad door het in de Kerk zelf
niet genoeg beleven van ons Christelijk ge
loof."
In zijn verdere rede heeft dr. Poels zich
uitgesproken tegen den toon waarop in
sommige katholieke bladen over regeer
ders ('bedoeld werd klaarblijkelijk o.a. dr.
Colijn) wordt geschreven.
„Het is ook, zeer zeker, wel een „d a a d",
maar nil een volkomen onverantwoordelijke
daad, wanneer katholieke journalisten bij
ons goed katholiek volk het vertrou
wen inzijnleiders ondermijnen, door
dat zij, dag-dn dag-uit, in ons land op dit
oogenblik onmogelijke dingen eischen".
„Als wij het niet eens kunnen zijn met
het beleid van een minister als wij p r i m-
c i p i e e 1 ons daartegen verklaren moe
ten doordat b.v. een minister, al is het
onbewust, nog te veel onder den invloed
staat van beginselen uit de oude liberale
school of doordat hij nog te star blijft
vasthouden aan, laten wij zeggen, een han
delsstelsel, dat, naar onze eerlijke overtui
ging door de feiten volkomen onhoudbaar
en voor oris volk verderfelijk is gebleken
laten wij, Katholieken, dan altijd met zorg
doen uitkomen, waarom wij het onmo
gelijk eens kunnen zijn met de beginse
len, welke de minister huldigt, of met het
volgens onze vaste overtuiging onhoud-
I baar standpunt waarop hij zich
j plaatst.
I Over andere eventueel door de Katho-
liefcen daaruit op politiek gebied te trek
ken consequenties moet het Bestuur der
I katholieke Staatspartij beslissen. Het is dit
Bestuur,- dat in zulke gevallen heeft na te
gaan, maar dan ook uit te maken, wat het
j algemeen landsbelang om gewoon te
zwijgen van het eigenbelang der katholieke
De ondercommandant
van de K XVIII
Een onderhoud
Men schrijft ons uit Amsterdam cLd. 12
Augustus:
Tien voor zes loeide op Schiphol de si
rene haar drie kreten: „een Indië-vliegtuig
boven de luchthaven."
Enkele minuten later zette Iwan Smir
noff de „Lijster", die Woensdag uit Ba
tavia vertrok, veilig op vaderlandschen bo
dem.
Onder de passagiers bevond zich de on-
dercommandant van de kranige K. 18, de
luitenant ter zee Wytema, die per snelste
gelegenheid naar Nederland is gekomen,
om de film van zijn wereldreis voor de
Ned. Maatschappij voor Cinematografie
Filmfabriek Polygoon te monteeren.
Nadat fotografen htm „batterijen" had
den afgevuurd op dezen modernen zeevaar
der, die onder water naar onze overzee-
sche gewesten trok om door de lucht in het
moederland terug te keeren, nadat de be
groeting met familieleden en vreemden had
plaats gehad en nadat de koffers van de
luchtreizigers wanen gevisiteerd, kregen we
in het restaurant van Schiphol, waar het
K. L. M.-strijkje dapper meehielp om de
goede stemming nog te verhoogen, gele
genheid voor een gesprek met den stoeren
marineman.
Een pracht reis was 't.
Met de K 18?
Natuurlijk, lachte luitenant Wytema,
maar ik bedoel nu m'n luchtreis, 't Is
een wonder van organisatie en comfort,
zoo'n tocht met een Indië-vliegtuig. Alles
schijnt zoo eenvoudig en „vanzelf' te gaan;
van vermoeidheid is bij de passagiers geen
sprake. Ja, 't is wel heel iets anders dan
met onze brave K 18. Mijn heenreis naar
cbe Oost duurde 140 dagen en terug deed
ik er.60 uur over. Wel een verschil!
En ik heb in die paar dagen meer lan
den bezocht dan met den onderzeeër. Maar
bij de K 18 was het niet om snelheid te
doen, we wilden toonen, waartoe een in
Holland gebouwde duikboot in staat is;
natuurlijk is ook de band tusschen Ne
derlanders in den vreemde en het moeder
land door ons bezoek versterkt.
Maar u hebt er natuurlijk alles over ge
lezen De ontvangsten in de verschil
lende havens lieten niets te wenschen over;
ook de officieel belangstelling voor onze
boot was groot. In Argentinië is b.v. de
minister van marine aan boord geweest om
een indruk van onzen HoLLandschen
scheepsbouw te krijgen.
De boot heeft zich schitterend gehou
den; in Soerabaja is direct na aankomst ge
dokt, maar er was niets van belang te her
stellen.
En de stemming aan boord?
Perfect, in één woord perfect. Beter dan
'k in m'n tien ondierzeedienst jaren heb
meegemaakt. Ik heb alle eerbied voor de
prestaties van onze Hollandsche Jantjes;
de ruimte is maar erg klein en eerst moest
iedereen wat wennen, maar vooral kwar
tiermeester ten Berg wist er de goede
stemming onder de matrozen prachtig in
te houden. Hij had er slag van om de men
schen aan het verstand te brengen, dat er
een beetje geplooid moest worden. In de
film van het leven aan boord zult u hem
herhaaldelijk tegenkomen.
U hebt natuurlijk prachtig filmmateriaal
verzameld?
Ik heb 't zelf nog niet gezien; uit iedere
aanloophaven heb ik de filmrollen direct
naar Nederland gestuurd, maar de heeren
van de Polygoon hebben me verzekerd,
dat de 10.000 M. negatief goed geslaagd
zijn.
Dat is dan ook de reden zoo vulde
een der directieleden van de filmfabriek
aan dat we meneer Wytema hebben uit
genood igd naar Nederland te komen. Er is
zooveel prachtig materiaal, waaruit we
voor onze 3000 M. film móeten kiezen, dat
we als niet-marinemannen bang zijn het
verkeerde te knippen. Maar een goede film
met hoogst interessante momenten wordt
't zeker.
Ik heb vertelde de onder-comman
dant van de K 18 verder vooral het be
drijf aan boord gefilmd; 't Neptunusfeest,
de Kerst- en Sinterklaasviering en het al-
ledagleven zult u meemaken.
Die feestelijkheden zijn vooral zoo ge
slaagd door de zendingen van het Comité
„Onze Marine", waar we hoogst dankbaar
voor zijn.
In weerwil van het dikwijls ongunstige
weer hebben we een reis gehad om nooit te
vergeten, een reis, waaraan we steeds en
in alle opzichten de meest aangename her
inneringen zullen houden.
ZOETERWOUDE (Hooge Rijndijk).
partij in zulke oogenblikken metterdaad
vereischt.
Spr. protesteert vooral tegen den toon,
waarop in sommige katholieke bladen over
regeerders wordt geschreven".
Het zilveren Priesterfeest van
Rector Th. L. Westgeest.
Donderdag 15 Augustus, de nog altijd
blijde dag der Priesterfeesten, zal de zeer-
eerw. heer Th. L. Westgeest, Rector van het
klooster „De Goede Herder", zijn 25-jarig
Priesterfeest vieren. Na lange voorberei
ding, waaraan door Zusters cn kinderen
met veel liefde is gewerkt, zal de jubilaris
Woensdagavond te halfzes aan den ingang
van het klooster plechtig worden ingehaald.
Donderdagmorgen te 10 uur zal de plech
tige Hoogmis worden opgedragen.
Als bijzonderheid kan hierbij worden
vermeld, dat deze plechtige H. Mis met de
zelfde assistentie zal worden opgedragen
als vóór 25 jaren, toen de jubilaris zijn Eer
ste H. Mis in Wassenaar opdroeg.
Des namiddags van 3 tot 4 uur zal de ju
bilaris receptie houden ten zijne huize F 89.
Hoewel het een feest is, op de eerste
plaats voor het klooster, mogen noch wil
len de parochianen van Meerburg achter
blijven.
Omstreeks 5 uur zal de jubilaris worden
afgehaald van Leiden en passeeren langs
den Hooge Rijndijk. Laat dan de vlaggen
met zoo mogelijk den pauselijken wimpel
wapperen, als een eerbiedige hulde aan het
Priesterschap!
WADDINXVEEN.
EEN DRIJVENDE KRAAN IN DE GOUWE
GESTORT.
Scheepvaartverkeer urenlang gestremd.
In de Gouwe te Waddinxveen is gister
avond omstreeks zeven uur een kraan op
een drijvende bok omgeslagen, waardoor
het scheepvaartverkeer talrijke uren was
gestremd.
De kraan, die eigendom is der Holl. Be-
tonmij. te 's Gravenhage, was gebracht
voor grondwerkzaamheden ten behoeve
van de nieuwe brug over de Gouwe alhier.
Zij werd nu op een schuit gebracht om
naar Boskoop te worden getransporteerd,
waar eveneens groote brugwerken worden
uitgevoerd.
Het plaatsen van de kraan op den bok
was zonder ongelukken geschied, doch het
,vervoer zou minder fortuinlijk plaats heb
ben. Nog maar nauwelijks was de bok in
beweging gekomen of deze ging aan het
schommelen met het gevolg, dat de kraan
omsloeg en in het water stortte. Het onge
val gebeurde vlak voor de brug en de kraan
kwam zoo te liggen, dat zij de doorvaart
voor de schepen finaal onmogelijk maakte.
Spoedig werd met het bergingswerk begon
nen, doch hiermede zou geruim en tijd ge
moeid zijm.
Met een snijbrander heeft een Waddinx-
veensche smid het gevaarte eerst los ge
sneden. Toen hij hiermede gereed was is de
kraan op den wal getrokken.
Dit moeilijk karwei heeft den ganschen
nacht in beslag genomen en pas vanoch
tend om zes uur was de Gouwe voor het
scheepvaartverkeer weer vrij.
Ter weerszijden van de brug lag een
lange rij vaartuigen waarvan er verschei
dene ruim 10 uur hadden gewacht.
Persoonlijke ongelukken zijn bij het om
slaan van de kraan niet voorgevallen. Door
dat op den bok een stoomketel stond waar
onder vuur werd gestookt, vreesde men
een ontploffing, doch deze heeft gelukkig
niet plaats gevonden.
De kraan is zwaar beschadigd en zal
waarschijnlijk niet meer kunnen worden
gebruikt.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Kardinaal-staatssecretaris Pacelli wijdt
drie nieuwe nuntii tot bisschop. (2de blad).
Een moedige rede van den bisschop van
Trier. (2de blad).
Prijsstijging van levensmiddelen in
Duitschland. (2de blad).
Japansche generaal vermoord. (2de blad).
Een geheim Britsch-Ita.1 iaansch verdrag
over de verdeeling van Abessinlë? (2de
blad).
BINNENLAND.
Regelingen betreffende den steun aan
erwtentelers. (2de blad).
Nationale Bestuursdaden van de K. J.
M. V. (2de blad).
Minister de Wilde over ventvergunnin
gen. (2de blad).
Voorschriften inzake den tarwehandeL
(2de blad).
Twee dooden bij een ongeluk in de
Staatsmijn „Hendrik". (1ste blad).
Locomotief te Roosendaal ontspoord.
Rangeerder gedood. (Laatste Ber.).
Doodelijke verkeersongelukken. (Gem.
Ber., 3de blad en Laatste Ba-.).
DE MOERDIJKBRUG GAAT DRIE
METER OMHOOG.
Belangrijke werken aangevangen.
Naar wij vernemen, zijn gisteren nabij
de spoorbrug over den Moerdijk belang
rijke werken aangevangen. Deze werken
houden verband met den bouw van de
nieuwe verkeersbrug naast de bestaande
spoorwegbrug. De onderkant van de be
staande spoorwegbrug li|t op ruim 5.90
Meter boven N. A. P.; de nieuwe verkeers
brug komt op 9 Meter boven N. A. P. De
ze laatste hoogte is voldoende om de
scheepvaart gelegenheid te geven onder
de brug door te varen. Zooals bekend,
wordt de scheepvaart bij de bestaande
brug aan de Zuidzijde geleid door een be
trekkelijke kleine draaibrug, welke in ver
band met het drukke spoorwegverkeer
slechts op betrekkelijk weinig tijdstippen
per etmaal voor de scheepvaart kan wor
den geopend. De thans begonnen werken
dienen in de eerste plaats voor het omhoog
brengen van een gedeelte der overspan
ningen van de spoorwegbrug en voor het
opheffen van de bestaande draaibrug.
De spoorbrug bestaat uit veertien over
spanningen, elk van 100 meter lengte. De
vier Noordelijkste van deze overspannin
gen blijven op het tegenwoordige peil lig.
gen. De overige overspanningen worden
met een geleidelijke helling tot negen me
ter boven N. A. P. omhoog gebracht, zoo
dat de scheepvaart, welke steeds het zui
delijk deel van het vaarwater houdt, daar
voldoende hoogte onder de brug krijgt.
Maandag is men ten Zuiden van de
Moerdijkbrug, op ongeveer anderhalve K.
M. afstand bij wachtpost 22, begonnen, met
het talud te verbreeden en te verhoogen.
In den nacht van Zondag op Maandag heb
ben de noodige wisselverleggingen op het
spoorweg-emplacement van Lage Zwalu-
we plaats gehad, omdat voorloopig het
treinverkeer vandaar tot de Moerdijkbrug,
reeds over enkel spoor evenals op de
brug zelf zal worden geleid.
Wanneer de spoorbrug op voldoende
hoogte zal zijn gebracht een verhooging
van ruim 3 meter dus zal de bestaande
draaiburg geen dienst meer behoeven te
doen. Het kleine kanaal aan de Zuidzijde
van het vaarwater, waarlangs de scheep
vaart thans wordt geleid, en waarover de
spoorwegdraaibrug ligt, zal dan worden
dichtgegooid.
Het geheele werk moet zoo mogelijk bin
nen een jaar worden voltooid. Men hoopt
bij het begin' van de nieuwe zomerdienst
regeling in 1936 gereed te zijn. Het trein
verkeer zal tijdens de uitvoering van het
werk zeer weinig stagnatie ondergaan.
Slechts zal gedurende deze periode met
eenigszins beperkte snelheid over de brug
moeten worden gereden. Maandag, op den
eersten dag van het werk was de grootste
vertraging in den treinenloop slechts 12
minuten.
Het opvijzelen van de bruggedeelten ge
schiedt door de Spoorwegen, afdeeling Weg
en Werken, in eigen beheer. Het verbree
den en ophoogen van de spoorbaan en hel
aanplempen van het bestaande kanaaltje
voor de scheepvaart, zal worden uitgevoerd
door de N.V. Spoorbouwbedrijf.
