STADS
NIEUWS
WOENSDAG 7 AUGUSTUS 1935
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Coadjutor van den Aartsbisschop
De verkiezing van de Wethouders.
VOORNAAMSTE NIEUWS
26ste Jaargang
No. 8185
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij Tooroitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
PROF, DR. J. DE JONG BENOEMD.
Titulair-Aartsbisschop van Rusio en
Coadjutor van Z. H. Exc.
Mgr. Jansen.
Z. H. Paus Pius XI heeft dr. J. de Jong,
kanunnik van het Metropolitaan Kapittel
en President van het Seminarie Rijsenburg
te Driebergen benoemd tot titulair-Aarts-
bisschop van Rusio en tot coadjutor, met
recht van opvolging, van Z. H. Exc. Mgr.
J. H. G. Jansen, Aartsbisschop van Utrecht.
De aanstaande opvolger van Z. H. Exc.
Mgr. J. H. G. Jansene, prof. dr. Jan de
Jong is 10 September 1885 te Nes op Ame
land geboren. Na zijn studies te hebben
volbracht aan het Klein-Seminarie te Cu-
lemborg en aan het Groot-Seminarie te
Rijsenburg ontving hij in 1908 de H.
Priesterwijding. In datzelfde jaar werd hij
naar Rome gezonden om zijn studies ver
der voort te zetten. Drie jaar later pro
moveerde de jonge priester tot doctor in
de Philosophic en in de Theologie. Hij
werd daarna benoemd tot kapelaan te
Amersfoort in de parochie van St. Fran-
ciscus Xaverius, nog binnen het jaar volg
de zijn aanstelling tot conrector bij de
Zusters van O. L. Vrouw, in dezelfde stad.
In 1914 werd dr. de- Jong benoemd tot
professor in de Kerkgeschiedenis aan het
Groot-Seminarie Rijsenburg. Hier had hij
gelegenheid zijn wetenschappelijke scho
ling ten volle te benutten en schreef hij
met den zeereerw. heer W. Knuif in het
„Archief van de Geschiedenis van het
Aartsbisdom" een belangrijke bijdrage
over „Philippus Rovenius en zijn bestuur
der Hollandsche Missie". In verschillende
andere tijdschriften verschenen bijdragen
van dr. de Jong. Bekend is zijn drie-deelig
Handboek der Kerkgeschiedenis, dat van
19291931 verscheen en reeds in 1932 in
tweeden druk van de pers kwam.
Prof. dr. de Jong werd in 1931 benoemd
tot president van hét Groot-Seminarie Rij
senburg, terwijl in 1933 zijn benoeming tot
kanunnik van het Metropolitaan Kapittel
geschiedde.
De nieuwe coadjutor is Officier in de
Orde van Oranje Nassau.
Het „Leids Arbeidersblad" (propaganda
blad van de afd. Leiden der S.DA.P.)
schreef over de verkiezing van sociaal
democratische wethouders, in zijn laatste
nummer:
Wij sociaaldemokraten zullen zorgen
niet in deze val te lopen Als inderdaad
wij de nodige waarborg verkregen heb-
ben* dat wij door zitting te nemen in
het college van Burgemeester en Wet
houders iets van betekenis voor de ar
beidersklasse en de proletarische mid
denstand kunnen bereiken, zullen wij
tonen voldoende verantwoordelijkheid
te bezitten, om te zorgen, dat de ge
meente op een behoorlijke wijze wordt
bestuurd.
Aldus schreef het propaganda-blad
der S.D.A.P.
Uit onderstaande correspondentie blijkt,
hoe die „noodige waarborg" is begre
pen geworden door de Raadsfractie der
S.D.A.P. Die „noodige waarborg" is ge
vonden in de verklaring, die van de rech
terzijde werd gevraagd, dat deze zal me
dewerken aan de werkverruiming in de
gemeente, voorzoover financieel mogelijk
en voorzoover hoogere instanties het niet
verhinderen. Het spreekt vanzelf, dat de
rechterzijde die verklaring heeft gegeven,
daa- deze volkomen aansluit bij de in die
kringen in het verleden door haar gevolgde
en gewenschte politiek.
Waar in het verleden de S.D.A.P. in den
Leidschen Raad meerdere malen bij haar
wenschen inzake werkverruiming geen
rekening heeft gehouden met de finan-
cieele mogelijkheid, daar willen wij ver
trouwen (de rechterzijde heeft dit ver
trouwen ook in haar correspondentie met
de S.D.A.P. uitgedrukt), dat haar politiek in
den vervolge anders zal worden; dat de
S.D.A.P. zich ook zelf zal houden aan de
formuleering van haar wenschen inzake
werkverruiming (en dat ook zal doen inzake
de geheele te voeren gemeente-politiek),
zooals deze door haar is voorgelegd aan
de rechterzijde en welke luidt:
„De rechtsche Raadsfracties zullen, waar
financieel mogelijk financieele mogelijk
heden kunnen niet vooraf worden vastge
legd waar geen belemmeringen worden
in den weg gelegd door hoogere instanties,
medewerken om de werkgelegenheid in de
gemeente zooveel mogelijk te bevorderen".
Hier volgt de geheele gevoerde corres
pondentie.
Schrijven van de drie recht
sche Raadsfracties aan de
Raadsfractie der S. D. A. P.
Den 12den Juli is volgend schrijven ge
zonden aan mr. D. A. v. Eek, voorzitter
Raadsfractie der S. D. A. P.
„Ondergeteekenden, voorzitters van de
drie rechtsche Raadsfracties, zouden het op
prijs stellen, uw meening te kennen be
treffende de volgende vragen:
1. Is Uw raadsfractie van oordeel, dat,
gezien de uitslag der raadsverkiezing, wij
ziging moet worden gebracht in de samen
stelling van het College van B. en W.? En,
zoo ja, welke wijziging?
2. Is Uw raadsfractie van oordeel, dat,
bij een eventueel intreden van een verte
genwoordiging der S. D. A. P. in het Col
lege van B. en'W., het tot nu toe gevoer
de beleid principieel, in belangrijke pun
ten, moet worden gewijzigd? Indien u deze
vraag bevestigend meent te moeten beant
woorden, mogen wij u dan verzoeken, om
ons concreet te willen aangeven, op welke
punten.
Wij veroorloven ons, u een zoo spoe
dig mogelijk antwoord te verzoeken."
Deze brief was onderteekend door de
heeren dr. v. Es (A.-R.), Wilbrink (Chr.-
H.) en Wilmer (R.-K.).
Schrijven van de Raadsfractie
der S. D. A. P. aan de drie
rechtsche Raadsfracties.
Bovenstaand schrijven werd gekruist
door een schrijven d.d. 12 Juli van den heer
W. G. Verweij, secretaris Raadsfractie der
S. D. A. P. aan elk der drie rechtsche
Raadsfracties (en eveneens aan de Raads
fractie van V. B. en V. D.), luidende:
„Namens de Sociaal-Democratische frac
tie van de nieuwe Gemeenteraad heb ik de
een, een delegatie van uw fractie uit te
r.oodigen tot een bespreking over de be
zetting van de wethouderszetels gedurende
de komende 4-jarige periode. Deze bespre
king zal worden gehouden op Maandag 22
Juli des avonds te 8 uur in het Volksge
bouw, Heerengracht 34, alhier.
Wij zouden het zeer op prijs stellen, tij
dens deze bespreking het standpunt van
uw fractie over deze aangelegenheid te
vernemen.
Tot de bijeenkomst zijn uitgenoodigd
vertegenwoordigers van de R.-K., A.-R.,
C.-H., V.-B. en V. D.-fracties. Niet uitge
noodigd zyn derhalve de vertegenwoordi
gers van de Communistische Partij en van
Nationaal Hërstel, wijl zij tegenstanders
zijn van de parlementaire democratie.
Ten slotte meenen wij het initiatief tot
deze bijeenkomst te moeten nemen op
grond van het feit, dat wij de sterkste frac
tie vormen."
Schrijven van de drie recht
sche Raadsfracties aan de
Raadsfractie der S. D. A. P.
„In antwoord op uw schrijven d.d. 12
Juli moeten ondergeteekenden u mededee-
len, dat zij hun schrijven d.d. 12 Juli heb
ben verzonden na overleg in hun fracties,
die algemeen van oordeel waren, dat een
eventueele bespreking alleen nut kan heb
ben, als eerst schriftelijk grondslagen voor
die bespreking zouden zijn vastgelegd. Van
daar de door ons aan u gestelde vragen,
welker beantwoording een basis voor een
bespreking- zou kunnen vormen. Wij moe
ten dus eerst het antwoord op ons schrij
ven afwachten, alvorens de uitnpodiging
van den secretaris van uw fractie te kun
nen beantwoorden."
Deze brief gedateerd 15 Juli, was onder
teekend door de heeren dr. v. Es, Wil
brink en Wilmer.
Schrijven van de Raadsfractie
der S. D. A. P. aan de drie
rrechtsche Raadsfracties.
Onderstaand schrijven was gedateerd 20
Juli.
„Naar aanleiding van uw schrijven dd. 12
Juli j.l. heb ik de eer u te berichten, dat
het standpunt van de soc.-dem raadsfrac
tie t.a.v. de bezetting van wethoudersze
tels als volgt luidt:
le. Meenen wij, dat door een overwe
gend deel der Leidsche bevolking onze
aanwezigheid in het College van B. en W.
wordt verlangd. Wij achten het daarom een
gemeentebelang, dat de sociaalijdemocra-
ten in het College binnentreden.
2e. Meenen wij, dat op grond van de
verkiezingsuitslag, waarbij ons 40 pet.
van het aantal raadszetels is toegekend, wij
aanspraak maken op het bezetten van 2
wethouderszetels.
3e. Meenen wij, dat op de vraag of, en,
zoo ja, in hoeverre in de tot nu toe gevolg
de gemente-politiek principieel wijziging
zal worden gebracht, wanneer soc.-dem. in
het College zitting zullen nemen, beter in
een bespreking antwoord kan worden ge
geven, daar we vreezen, dat een corres
pondentie over deze materie eindeloos
dreigt te worden.
Niettemin deelen wij u ter uwer infor
matie mede, dat de fractie alleen bereid is
zich in het college te doen vertegenwoor
digen, indien een stevige meerderheid
der raadsleden zich bereid verklaart de be
strijding der werkloosheid door middel van
de werkverruiming dus met normale
loonen onder de tegenwoordige omstan
digheden als de taak te beschouwen, die
het geheele gemeentelijke bestuursbeleid
moet beheerscheru Naar het oordeel der
fractie zal dus de uitvoering van het in
dertijd door de sociaal-democraten inge
diende werkplan, zij het dan in gedeelten,
in hoofdzaak de eerste en voornaamste
taak moeten zijn, die een college van B. en
W., waarin de sociaal-democraten zijn
vertegenwoordigd, zou moeten ten uitvoer
brengen. Voor het betalen van renten en af
lossing van de voor de uitvoering benoo-
digde leeninggelden zal dan de gemeente
lijke reserve moeten worden aangesproken.
Voorts zal als leiddraad voor onze te voe
ren politiek bijgaand crisisprogram dienen.
Nu de tijd kort is om de vergadering
van Maandag 22 Juli a.s. te doen door
gaan, noodigt de soc-.dem. fractie u uit,
om u door een afvaardiging te doen ver
tegenwoordigen op een bijeenkomst, te
houden op Vrijdag 26 Juli as., 's avonds
te 8 uur in het Volksgebouw, waar de soc.-
dem. fractie hoopt, dat definitieve beslui
ten zullen kunnen worden genomen."
Dit schrijven, gedateerd 20 Juli, was on
derteekend door den heer Verweij.
Schrijven van de drie recht
sche Raadsfracties aan de
Raadsfractie der S. D. A. P.
„Naar aanleiding van uw schrijven d.d.
20 Juli hebben wij de eer het volgende
onder uwe aandacht te brengen:
Op onze vraag, of, en, zoo ja, in hoeverre
de tot nu toe gevolgde gemeentepolitiek
principieel, in belangrijke punten, zou moe
ten worden gewijzigd, bij een eventueel in
treden van uw partij in het College van B.
en W., wijst u alléén op de „werkverrui
ming".
Wij willen echter nadrukkelijk consta-
teeren, dat ook in het verleden, geduren
de de laatste jaren, door het College van
B. en W. voorstellen zijn gedaan en door
den Gemeenteraad, met medewerking van
onze raadsfracties, voorstellen zijn aange
nomen, welke de door u bedoelde „werk
verruiming" tot gevolg hadden. In de toe
komst zal, evenals in het verleden, het
streven onzer raadsfracties er op gericht
zijn, om, voor zoover mogelijk, nuttige wer
ken door de gemeente te doen uitvoeren.
Wij zeggen „voor zoover mogelijk". Oók
uw partij, eventueel deelnemend in het da
gelij ksch bestuur der gemeente, zal niet
naar het onmogelijke willen streven. Uw
wensch, om de reserve voor „werkverrui
ming" te bestemmen, is heel vaag gefor
muleerd u veroorlove ons dit op te mer
ken. En, in verband hiermede, willen wij
ook uwe aandacht vestigen op het feit,
dat werkverruiming van gemeentewege het
aantal werkloozen en steun-behoevenden
niet zeer sterk zal inperken. Als de alge-
meene oeconomische toestand zich niet wij
zigt, zal daarom, helaas, de door u bedoel
de reserve zeer waarschijnlijk moeten wor
den gebruikt, om den steun aan werkloozen
en hulpbehoevenden te kunnen voortzet
ten. Wij achten in dezen tijd deze zorg
van het gemeentebestuur evenzeer over-
heerschend, als die voor „werkverruiming".
Hoewel wij het betreuren, dat u ons
schriftelijk niet concreet heeft geantwoord
op de door ons gestelde vraag betreffende
eventueele door u gewenschte wijzigingen
in de gemeentepolitiek, zijn wij wel be
reid, bij de bespreking op as. Vrijdag te
genwoordig te zijn."
Deze brief, gedateerd 24 Juli, was on-
derteekend namens de drie rechtsche
Raadsfractie door den heer WiLmer.
De conferentie.
In de in bovenstaand schrijven bedoelde
conferentie verklaarde de S. D. A. P.-
Raadsfractie, dat zij aanspraak wilde ma
ken op wethouderszetels indien haar twee
zetels zouden worden gelaten en indien
voor de door haar gestelde voorwaarde
een meerderheid zou worden gevonden.
Bedoelde voorwaarde werd ten slot
te na breede discussie aldus geformuleerd:
„De rechtsche Raadsfracties zullen, waar
financieel mogelijk financieele mogelijk
heden kunnen niet vooraf worden vastge
legd waar geen belemmeringen worden
in den weg gelegd door hoogere instanties,
medewerken om de werkgelegenheid in de
gemeente zooveel mogelijk te verruimen."
Na bespreking van de gehouden confe
renties op de rechtsche Raadsfracties is ten
slotte volgend schrijven verzonden:
Schrijven van de drie recht
sche Raadsfracties aan de
Raadsfractie der S. D. A. P.
„In ons schrijven d.d. 12 Juli hebben wij
uwe Raadsfractie de vraag gesteld: „Is
uw Raadsfractie van oordeel, dat, bij een
eventueel intreden van een vertegenwoor
diging der S. D. A. P. in het college van
B. en W., het tot nu toe gevoerde beleid
principieel, in belangrijke puften, moet
worden gewijzigd."
U heeft ons in uw schrijven dd. 20 Juli
medegedeeld, „dat beter in een bespreking
antwoord kan worden gegeven" op deze
vraag.
In de daarop, door uwe fractie gewensch
te conferentie, die gehouden is o.a. met ver
tegenwoordigers der drie rechtsche Raads
fracties, heeft uw fractie-voorzitter, als
antwoord op de door ons in bovenbedoeld
schrijven gestelde vraag, medegedeeld,
dat de soc.-dem. Raadsfractie wenscht deel
uit te maken van het College van B. en W.,
indien haar twee zetels in het College zou
den worden toegekend en indien „de recht-
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE
BLADEN.
BUITENLAND.
Mussolini mobiliseert drie nieuwe divi
sies voor Oost-Afrika. (2de blad).
„Er heerscht in Duitschland inderdaad
een Kuituurkampf' schrijft de „Osservatore
Romano". (2de blad).
Lavai's decreten geven te Brest aanlei
ding tot onlusten. (2de blad).
Een Japansch-Chineesch incident. (2de
blad).
BINNENLAND.
Mededeelingen omtrent de vliegramp
met de „Gaai". (1ste blad).
Benoeming van een coadjutor van Z. H.
Exc. de Aartsbisschop. (1ste blad).
sche Raadsfractie, waar financieel moge
lijk (financieele mogelijkheden kunnen
niet vooraf worden vastgelegd), waar geen
belemmeringen worden in den weg gelegd
door hoogere instanties, zullen medewer
ken, om de werkgelegenheid in de ge
meente zooveel mogelijk te verruimen".
Ons r efer eerend e aan ons schrijven d.d.
24 Juli hebben wij de eer u mede te dee
len, dat de rechtsche Raadsfracties zich
met de door u gestelde voórwaarde inzake
medewerking aan de werkverruiming kun
nen vereenigen.
Wij nemen hierbij als vanzelf sprekend
aan, dat óók uwe Raadsfractie zich op het
hierboven omschreven standpunt zal stel
len.
Tegen het getal van twee soc.-dem. wet
houders hebben wij onzerzijds geen be
zwaar.
In uw schrijven d.d. 20 Juli deelt u ons
mede, dat het crisisprogram der S. D. A. P.
zal dienen „als leiddraad" voor de door
uwe fractie te voeren politiek. Wij begrij
pen dat. Voor de politiek onzer rechtsche
partijen zullen ook als leiddraad worden
gebruikt de programma's dier partijen.
Mogen wij u verzoeken ons, zoo moge
lijk spoedig te melden of u met dit schrij
ven accoord gaat."
Dit schrijven was namens de drie recht
sche Raadsfracties onderteekend door den
heer Wilmer.
Schrijven van de Raads
fractie der S. D. A. P. aan de
drie rechtsche Raadsfracties.
„Het ligt geheel in de bedoeling om bui
ten de twee gestelde voorwaarden ver
der de verschillende partijen vrij te laten
om te handelen overeenkomstig him pro
gramma's.
Het is niet mogelijk door meerdere af
wezigheid om in deze dagen de s. d. Raads
fractie bijeen te roepen. Ik neem echter
de verantwoordelijkheid op mij om te ver-
DE KINDEREN DER BUURTVEREENIGING „EENSGEZINDHEID"
MAAKTEN GISTEREN EEN WELGESLAAGD UITSTAPJE.