DINSDAG 30 JULI 1935
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
Ernstig ongeluk op den weg Arnhem-Ede
Ernstig verkeersongeval
op den Haarlemmerweg
BINNENLAND
VOORNAAMSTE NIEUWS
26ste Jaargang
No. 8178
Sa Gcki6elve0oii^ciitt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt by vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 r
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE
BLADEN.
De Kabinetscrisis.
Terwijl wij dit schrijven, is nog niets be
kend over het al dan niet slagen van den
heer Colijn als Kabinets-formateur.
Zooals men weet, is den heer Colijn op
dracht gegeven tot de vorming van een
extra-parlementair Kabinet van breede sa
menstelling.
Een extr a-p arlementair Kabinet.
Een afwijking dus van de opdraoht, gege
ven aan prof. Aalberse, die moest streven
naar de samenstelling van een parle
mentair Kabinet van breede samenstel
ling.
Formeel zijn beide opdrachten zeer ver
schillend.
Maar materieel en feitelijk mogen we
wel zeggen, dat ze denzelfden inhoud heb
ben; dat aan Aalberse en aan Colijn eenzelf
de opdracht is gegeven.
Want wel is 't waar, dat de heer Colijn
vóór de vorming van een extra-parlementair
Kabinet niet behoeft te streven naar een
bepaalde overeenstemming tusschen ver
schillende p a r tij e n. Maar natuurlijk moet
er wel een zekere basis van overeenstem
ming worden gelegd tusschen de verschil
lende personen, die in een extra-par
lementair Kabinet zullen zitting nemen. Dat
is altijd zoo. Maar dat is n u, in de huidige
omstandigheden, wel bijzonder moeielijk,
zoo niet onmogelijk, zonder daarin de par
tijen te erkennen.
De opdracht aan Colijn, om een extra
parlementair Kabinet op breede basis te
vormen, houdt in, dat bedoeld Kabinet iets
anders moet zijn, dan het huidige, hetwelk
ook extra-parlementair is. Bedoeld kan zijn
de breede basis, waarop dit Kabinet
staat, nog breeder te maken, doordat de
SJD.A.P. zou toetreden. De bedoeling kan
ook zijn, het huidige extra-parlementaire
Kabinet te doen vervangen door een ander,
dat over de sociaal-oeconomische vraag
stukken anders oordeelt. Maar 't is klaar
als de dag, dat aan de vorming van zoo'n
Kabinet moet voorafgaan, onder de
huidige omstandigheden, een overleg tus
schen partijen al zou het te vormen Ka
binet nog zoo extra-parlementair zijn!
De heer Colijn heeft een moeielijke taak,
in zich even moeielijk als de opdracht, aan
prof. Aalberse gegeven. Door de omstan
digheid wat minder moeielijk, omdat Aal
berse katholiek is en Colijn niet.
Als Colijn niet slaagt is dan de eenige
oplossing, dat de Koningin de ontslag-aan
vrage van het zittend ministerie niet aan
vaard? O.i. is, zooals wij gisteren schreven,
dan dit stadium nog niet bereikt. Maar la
ten we nog niet over alle mogelijkheden
gaan schrijven.
DE KABINETSCRISIS.
Mr. Goseling bij Minister Colijn.
De Kabinetsformateur, dr. Colijn, heeft
hedenochtend, voor den aanvang van den
gewonen Ministerraad, die ditmaal om 11
uur een aanvang nam, een langdurig on
derhoud gehad met mr. Goseling, voorzit
ter van de Roomsch-Katholieke Staatspartij
en ondervoorzitter van de Roomsch-Katho
lieke Tweede Kamerfractie.
Ook hedenochtend was de publieke be
langstelling op het Plein weer zeer groot.
Een groote menschenmenigte wachtte op
den afloop der besprekingen in de hoop
iets naders te vernemen.
MIJNWERKERS BEDOLVEN.
BEUTHEN, 30 Juli. (A.N.P.). Gisteren is
op de Hainitz-mijn te Beuthen bü het aan
boren van een nieuwe gang een gedeelte
van het plafond naar beneden gekomen,
waardoor drie mijnwerkers werden bedol
ven. Een hunner kon spoedig worden be
vrijd en bleek slechts lichte kwetsuren te
hebben opgeloopen. De beide anderen kon
den pas uren later worden geborgen en ble
ken toen te zijn overleden.
Auto met vijf reserve-officieren verongelukt.
Twee dooden en twee zwaar gewonden.
In den afgeloopen nacht omstreeks
kwart over twaalf is op den Rijksweg Arn
hemEde een ernstig ongeluk gebeurt
waarbij twee dooden te betreuren zijn.
Een auto, waarin vijf reserve-officieren
van het garnizoen te Ede waren gezeten,
die van Arnhem terugkeerden, is in de
bocht voorbij de uitspanning „Planken
Wambuis" tegen een boom gereden en vrij
wel geheel vernield. Van de vijf inzitten
den werd de bestuurder, luitenant v. Leer-
sum, uit Arnhem, vrijwel op slag gedood.
Ernstig gewond werden luitenant van der
Vlies uit Amsterdam, luitenant Rierink
uit Borne, en luitenant van der Hiele uit
Oosterbeek. De vijfde inzittende, kapitein
Reye uitAr nhem werd niet gekwetst. De
zwaargewonden werden overgebracht
naar het ziekenhuis te Arnhem.
Omtrent de toedracht van dit ernstige
ongeluk vernemen wij nog het volgende:
De vijf officieren, die in Ede in garni
zoen lagen in verband met herhalingsoefe
ningen, hadden by een garage te Ede een
auto gehuurd, waarmee zij naar Arnhem
zijn gereden. Toen zij des nachts terug
keerden is de auto in de genoemde bocht,
waar de weg nog al zanderig is geslipt met
't gevolg, dat de auto in snelle vaart tegen
'n boom botste. Even na het ongeluk kon
reeds hulp worden verleend door Dr. Hey-
mans uit Ede, die toevallig in zijn wagen
voorbij kwam. Het voorgedeelte van den
wagen der officieren was geheel inge
drukt en verbrijzeld, zoodat het geen ver
wondering behoeft te wekken, dat het on
geval zoo ernstige gevolgen heeft gehad.
Spoedig was ook de politie uit Ede ter
plaatse, terwijl een andere geneesheer uit
Ede en de militaire arts eveneens assisten
tie verleenden.
Het lijk van luitenant Van Leer sum is
overgebracht naar de ziekenbarak van het
garnizoen, terwijl de drie zwaargewonden
per auto werden vervoerd naar het ge
meentelijke ziekenhuis te Arnhem. Kapi
tein Reye, die, zooals gezegd, niet gewond
werd, maakte dezen droeven tocht mee.
De herhalingsoefeningen, waaraan de
vijf officieren deelnamen, eindigen juist
vandaag.
Wij vernemen nader, dat luitenant Rie
rink uit Borne hedenmorgen te halfnegen
in het gemeentelijk ziekenhuis te Arnhem
is overleden.
Luitenant G. J. van Leersum, de be
stuurder, die op slag gedood werd, was 22
jaar oud en ongehuwd.
De beide zwaar gewonde officieren lij
den aan hersenschudding. Him toestand is
zorgelijk.
Een doode - Verscheidene gewonden
Op den Haarlemmerweg bij den Uitweg
te Amsterdam is vanmorgen te ruim 10
uur een buitengewoon ernstig verkeerson
geval geschied, waarbij één persoon werd
gedood, één levensgevaarlijk gewond, ter
wijl verscheidene min of meer ernstige
kwetsuren opliepen.
Een personenauto van het merk Hud
son naderde op gemeld tijdstip uit de
richting Haarlem. Uit de richting Amster
dam reden achter elkaar een autobus uit
Zwolle, met zeventien leden van de Chris
telijke Jongelingsvereeniging „Opwaarts",
alsmede een autobus uit Heerde, welke
een dertiental meisjes met haar leidster
vervoerd. Zij waren op weg naar Heem
stede voor een bezoek aan de stichting
„Meer en Bosch".
Toen de eerste bus en de uit de richting
Haarlem komende personenauto elkaar op
enkele meters afstand waren genaderd,
zwenkte laatstgenoemde auto plotseling n.
links uit. Ofschoon de chauffeur van de
eerste autobus uit alle macht remde, was
een botsing niet meer te vermijden. Met
een slag, die tot ver in den omtrek hoor
baar was, reed de Hudson tegen den voor
kant van de bus, waarna eerstgenoemde
wagen naar de rechterzijde van den weg
werd geslingerd. De bus maakte een hal
ven slag om en kwam op een der zijkan
ten op de trambaan van de Haarlemsche
tram terecht.
De bus uit Heerde, die vlak achter de
eerste bus reed, kwam daarmee aan de ach
terzijde in botsing en werd vrij ernstig be-
In de personenauto, waarvan de voor
kant geheel in elkaar was gedrukt, zaten
twee personen, van wie één wiens naam
nog onbekend is onmiddellijk dood was.
De andere, de heer J. M. Strak van Schijn-
del uit Amsterdam, is in zorgwekkenden
toestand per auto van den Gemeentelijken
Geneeskundigen Dienst naar een der zie
kenhuizen vervoerd.
Een aantal jongens, passagiers van de
eerste bus, alsook de leider en de chauf
feur, kregen min of meer voornamelijk
door glasscherven lichte verwondingen
aan gelaat, armen en beenen. Enkelen van
hen konden ter plaatse door personeel van
den geneeskundigen dienst, dat spoedig
met veel materiaal ter plaatse was, worden
verbonden, terwijl enkele anderen naar
een der ziekenhuizen werden vervoerd,
waar ook zij verbonden werden.
De inzittenden van de bus uit Heerde
hadden geen verwondingen opgeloopen.
Kort na dit ernstig ongeval was een
groot aantal manschappen van het bureau
Admiraal de Ruyterweg, onder leiding van
inspecteur Ponne, ter plaatse, alsook en
kele manschappen van de marechaussee,
die de regeling van het verkeer op dezen
drukken hoofdverkeersweg ter hand na
men. Voor het opruimen van de ravage
was ook een motorspuit en de materiaal-
wagen, onder leiding van hoofdbrandmees
ter Doets, uitgerukt.
ONRECHTMATIGE HANDELING VAN
BURGEMEESTER?
Het antwoord van Minister De Wilde.
Minister De Wilde heeft thans zijn ant
woord op de schriftelijke vragen van mr.
W. C. Wendelaar over beweerde onrecht
matige handelingen van den burgemeester
van Nieuwveen aan de Tweede Kamer
meegedeeld. De vragen luiden als volgt:
Is het waar, dat de burgemeester van
Nieuwveen ruim drie jaar geleden ten be
hoeve van zijn particuliere woning zich
gratis, doch ten koste van de gemeenschap
electriciteit wist te verschaffen door zijn
lichtleiding clandestien te verbinden aan
de leiding van het raadhuis en dat deze
burgemeester thans door het bestuur van
de door een aantal samenwerkende gemeen
ten gedreven waterleidingmaatschappij is
ontslagen als secretaris van dat bestuur,
omdat aan het licht kwam, dat hij voor door
hem naar zijn beweren gemaakte dienst
reizen op door een automobiel-verhuurder
te goeder trouw verstrekte blanco rekening-
formulieren groote bedragen in rekening
bracht en uitbetaald kreeg?
Indien het antwoord op het in de eerste
wat heeft de minister dan gedaan om het
voortwoekeren van dezen, voor het gezag
schadelijken laster te beletten?
vraag gestelde ontkennend mocht luiden,
Indien het gestelde in de eerste vraag
bevestigend mocht worden beantwoord, wil
de minister dan mededeelen, welke maat
regelen hij genomen heeft tegen een zóó
onwaardigen drager van het hoogste gezag
in een gemeente?
Wat de eerste bewering betreft, verklaart
minister De Wilde, dat een destijds inge
steld justitioneel onderzoek de juistheid daar
van niet heeft kunnen aantoonen; integen
deel is gebleken, dat, al is er inderdaad in
zeer geringe mate electriciteit van de ge
meente gebruikt, dit te wijten is geweest
aan een vergissing van den monteur, waar
bij den burgemeester geen schuld treft. Het
daarbij betrokken bedrag wegens verbruik
te electriciteit van 1.60 is door den bur
gemeester aan de gemeente vergoed. De in
den gemeenteraad van 16 September 1932
ter zake door een lid ingediende motie van
wantrouwen werd met 6 tegen 1 stemmen
verworpen.
Wat het andere geval betreft, hebben in
derdaad door den heer Geesink in zijn kwa
liteit van secretaris van de Stichting Drink
waterleiding „De Elf Gemeenten" inge
diende declaraties in Mei jL er toe geleid,
dat hij ontslag heeft genomen als zoodanig.
Het daarbij betrokken bedrag werd alsnog
door hem gerestitueerd. Een daarop door
den Commissaris der Koningin bevolen
nauwkeurig onderzoek van de comptabili
teit der gemeente heeft tot geen opmerking
aanleiding gegeven.
De minister verklaart verder, dat het niet
op zijn weg ligt in het algemeen dementi's
te publiceeren van beschuldigingen tegen
burgemeesters. Overigens behoudt de mi
nister zich voor, eventueele nadere beslis
singen te nemen op het oogenblik, dat hem
daartoe het meest geschikt voorkomt.
ZWAREN SLAG VOOR EIEREN-EXPORT
Engelsche invoer belangrijk verminderd.
Naar wij vernemen, wordt deze week aan
den export van eieren wederom een ge
weldige slag toegebracht. De Engelsche re
geering wil den import van eieren beper
ken en het is niet meer mogelijk den ex
port, dien we tot nu toe in 1935 hadden, te
handhaven.
Gedurende de maand Augustus zullen de
importen van N ederlandsche eieren in En
geland niet grooter mogen zijn dan in
Augustus 1934. Dat wil zeggen, dat de ex
port weer tot het laagste niveau wordt te
ruggebracht, terwijl men juist bezig was
weer het peil te bereiken voor vóór de perio
de, toen Engeland den gouden standaard
losliet .Dit moge blijken uit de eierimporten
in Engeland van Nederland in de laatste
jaren: eerste halfjaar 1930 1.742.607 stuks,
eerste halfj. 1931 1.918.705 stuks, eerste
halfj. 1932 804.165 stuks, eerste halfj. 1933
476.258 stuks, eerste halfj. 1935 1.772.423
stuks.
Zooals de cijfers doen zien beteekent dit
besluit der Engelsche regeering, dat de im
port uit ons land tot ongeveer een vierde
wordit teruggebracht. Dit is niet alleen een
geweldige tegenslag voor de exporteurs,
doch evenzeer voor de geheele Nederland-
sche pluimveehouderij. Den exporteurs
wordt voor de maand Augustus 1935 een
uitvoermaohtiging verleend voor geen
grooter aantal eieren dan in de overeen
komstige maand van 1934 uitgevoerd is,
waarbij de verdeeling in kippen- en een
deneieren aan de exporteurs zelf wordt
overgelaten. De eieren, die op Donderdag
1 Augustus in Engeland worden ingeklaard,
zullen bij het Augustusquantum worden
gerekend.
De markten vertoonden gisteren een ze
nuwachtig verloop met terugloopende prij
zen. Vanzelfsprekend tracht men voor 1
Augustus nog zooveel eieren Engeland bin
nen te brengen is mogelijk is.
Nader verneemt het „Hbld", dat onze on
derhandelingscommissie in September de
besprekingen, welke het hierboven ver
melde ongunstige resultaat hadden, zal
hervatten.
CRISIS IN NEDERLANDSCHE KOLEN-
INDUSTRIE.
Ongunstige gang van zaken bij Oranje-
Nassau Mijnen.
Het jaarverslag van de Oranje-Nassau
mijnen over 1934 geeft duidelijk blijk van
de depressie, welke ook in de Nederland-
sche kolen-nijverehid heerscht. De drasti
sche bezuinigingsmaatregelen, welke on
der de huidige omstandigheden noodzake
lijk zijn gingen gepaard met een aanzien
lijke inkrimping van het personeel.
Tengevolge van de internationale han
dels en deviezenbelemmeringen wordt de
buitenlandsche afzet steeds meer bemoei
lijkt, terwijl anderzijds de prijsdaling nog
niet tot staan is gekomen.
De afzet van electrischen stroom nam
eveneens sterk, af
Het jaar sluit met een verlies van
476.928 (v. j. 325.190).
Voor nadere bijzonderheden zie men op
pagina 10.
Mej. ANNIE METER.
De receptie ter gelegenheid van haar 60en
verjaardag.
Het Kamerlid en tevens lid van den Rot-
terdamschen gemeenteraad, mejuffrouw
Annie Meyer, is dezer dagen zestig jaar
geworden en naar aanleiding daarvan had
zich een comité gevormd, dat zich ten doel
stelde de jarige sympathie te betuigen. In
het Parkhotel waren daartoe gistermiddag
zeer velen bijeen gekomen en op duidelijke
wijze is daar tot uiting gekomen hoe zeer
men in breeden kring het werk en de per
soon van mejuffrouw Annie Meyer harte
lijk waardeert.
Vóór de officieele receptie is in meer in-
tiemen kring achtereenvolgens het woord
gevoerd door mevrouw dr. H. van Prooye
Salomons en mevrouw B. van den Bergh
Willing uit Wassenaar. Eerstgenoemde
heeft namens het comité een geschenk on
der couvert overhandigd. Mevrouw van
den Bergh heeft mejuffrouw Meyer een
persoonlijk geschenk gegeven. Mevrouw
BUITENLAND.
De hoop op een vreedzame regeling van
het Abessynische conflict vermindert (2de
blad).
Nogmaals de Duitsche deviezen-processen
(2de blad).
Een groote boerenbetooging voor het ko
ninklijk paleis te Kopenhagen. (2de blad).
BINNENLAND.
Auto-ongeluk op den Haarlemmerweg,
waarbij een doode en verscheidene gewon
den (1ste blad).
Auto-ongeluk op den weg ArnhemEde,
waarbij twee dooden en twee zwaar ge
wonden. (1ste blad
Nieuwe arrestaties te Oss. (3de blad).
Communisten en Fascisten te Nijmegen
slaags geraakt (3de blad).
Verschillende doodelijke ongevallen. (3de
blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Engeland wint den Daviscup. (4de blad).
dr. Van Prooye heeft geschetst, hoe mejuf
frouw Meyer van charitatief werk tot ar
beidzaamheid op sociaal terrein is geko
men en hoe dit weer heeft geleid tot haar
intrede in de politiek. Steeds heeft zij zich
met volle ambitie aan haar taak gewijd en
velen is zij ten zegen geweest. Spreekster
hoopte, dat het mejuffrouw Meyer gege
ven zal mogen zijn nog vele jaren nuttig
werkzaam te zijn. Mevrouw van den Bergh
heeft er op gewezen, hoe zeer mejuffrouw
Meyer altijd een groote steun voor vele
vrouwen is geweest. Een aantal meisjes
uit het Sint Teresiagesticht heeft een toe
passelijk lied gezongen, 'n dans uitgevoerd
en bloemen en geschenken aangeboden.
Mejuffrouw Meyer heeft dank gezegd voor
de haar gebrachte hulde.
De receptie was zeer druk bezocht. Tot
hen, die haar geluk zijn komen wenschen,
behoorden o.a. minister Van Schaick, de
heer P. J. Fortanier, een aantal raadslden,
rector C. Mol, vrijwel alle leden van de af-
deeling Rotterdam van den Katholieken
Vrouwenbond en voorts vele personen uit
Katholiek Rotterdam.
Er waren mejuffrouw Meyer vele bloem
stukken gezonden. Tal van schriftelijke
en telegrafische gelukwenschen kwamen
KATHOLIEKE FILMPRODUCTIE.
Opening Centraal Bureau.
De persdienst van de „Stichting Gezins
film", verzoekt opname van het volgende:
In aansluiting op ons vorige persbericht
kunnen wij thans melden, dat op 1 Augus
tus a.s. het Centraal Bureau geopend zal
worden gevestigd Oudwijkerlaan 14, te
Utrecht.
Wanneer de plechtige inwijding zal
plaats hebben, zal nog nader worden be
kend gemaakt.
Het Centraal-Bureau zal dagelijks ge
opend zijn van 103 uur, terwijl het tele
fonisch bereikbaar is onder nummer 17361.
ROOFOVERVAL OP DEN NACHT
EXPRESS HSINKING-KOREA.
Zeven passagiers gedood, 25 ontvoerd.
HSINKING, 30 Juli. Twee honderd ban
dieten hebben 70 km. ten Oosten van Hsin
king den nacht-express van Hsinking naar
Korea overvallen. Door het openbreken van
de rails lieten zij den trein ontsporen, die
van de berm van den spoorweg naar bene
den stortte. Op de vernielde rijtuigen open
den de bandieten een hevig geweervuur.
Een Europeaan, vijf Japanners en een Chi
nees werden gedood en vijf Japanners en
drie Chineezen werden gewond. Voorts
werden vijf Japanners en 20 Chineezen
door de bandieten ontvoerd.
