DE KABINETSCRISIS
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
v Wat nu?
HET FEESTVIERENDE RETRAITE
HUIS TE NOORDWIIKERHOUT
26ste Jaargang
MAANDAG 29 JULI 1935
No. 8177
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per weekf 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: f 0.50
Prof. Aalberse niet
geslaagd.
Prof. Aalberse heeft Zaterdagavond aan
H.M. de Koningin verzocht, hem te ver
oorloven, niet te aanvaarden de opdracht
tot vorming van een Parlementair Kabi
net op bredst mogelijke basis.
Uit bespreking met de fractie-voorzit
ters heeft hij den indruk gekregen, niet
voldoende overeenstemming te zullen kun
nen bereiken voor de vorming van een
Parlementair Kabinet op genoegzaam bree-
de basis.
Na de individueele besprekingen met de
fractie-voorzitters de heeren Joekes (V.
D.), Schouten (A.-R.), De Geer (C.-H.),
Albarda (S. D. A. P.) en Boerema (V. B.)
is Zaterdagmiddag ten huize van prof. Aal
berse een gecombineerde vergadering ge
houden, waar van twee uur tot half zes
over de kabinetscrisis van gedachten is ge
wisseld. Deze bijeenkomst werd niet bijge
woond door den heer Joekes, voor wien
het blijkbaar reeds vaststond, dat zijn frac
tie niet kon medewerken aan de door prof.
Aalberse beproefde oplossing van de Kabi
netscrisis. Van deze bijeenkomst wordt
nog niet-officieel medegedeeld, dat prof.
Aalberse op een vraag van den heer Al
barda, of de R.-K. Staatspartij zou willen
samenwerken alléén met de S. D. A. P., be
slist ontkennend zou hebben geantwoord.
Toen het besluit eenmaal gevallen was,
waardoor prof. Aalberse niet aan de op
dracht kon voldoen, heeft hij zich om half
zeven naar Den Ruigenhoek begeven om
H. M. de Koningin in een onderhoud, dat
bijna een uur duurde, van een en ander op
de hoogte te stellen en aan Hare Majes
teit ontheffing van de hem gegeven op
dracht te verzoeken.
Men had nu kunnen verwachten, dat
door de Koningin aan prof. Aalberse een
andere opdracht zou zijn gegeven. Doch
dat is niet geschied. De Koningin heeft nu
een opdracht van denzelfden in
houd aan een ander, aan den heer Colijn,
verleend.
Minister Colijn
Kabinets formateur?
H.M. de Koningin heeft Zaterdagavond
reeds den heer de Geer ontvangen en he
denochtend vroeg den heer Colijn.
Aan den heer Colijn is nu opdracht ver
leend voor de vorming van een extra par
lementair Kabinet van breede samenstel
ling.
De heer Colijn heeft verzocht, de op
dracht in beraad te mogen honden, waar
op HJVL de Koningin den wensch heeft
uitgesproken de beslissing binnen enkele
dagen te vernemen.
Prof. Aalberse is in zijn opdracht, om
een parlementair kabinet te vormen op
breede, basis, niet geslaagd. De liberale pers
gnuift van genoegen!
De Chr.-Hist. leider, de heer De Geer, is
door de Koningin ontvangen, maar heeft
blijkbaar onmiddellijk voor een opdracht
bedankt.
De heer Colijn is daarna door de Ko
ningin ontvangen en heeft verzocht, de hem
verleende opdracht in beraad te mogen
houden.
De opdracht luidt: de vorming van een
parlementair kabinet van breede samen
stelling.
Als Aalberse na vlug-gehouden, doch
langdurige conferenties, niet slaagt; De
Geer, naar 't schijnt, eenzelfde opdracht
zelfs niet in beraad wil houden, dan staan
de kansen op slagen voor Colijn niet héél
gunstig.
Wij willen er echter het beste van hopen.
En, als nu de heer Colijn niet slaagt?
De Koningin kan tenslotte de ontslag-aan
vrage van het kabinet-Colijn niet inwilli
gen. Doch ons komt het voor, dat dit sta
dium dan nog niet bereikt is.
Als voortgegaan wordt, zóó vlug de
zaken af te wikkelen, als tot nu toe
Aalberse had Vrijdagmorgen van de Ko
ningin een opdracht ontvangen en bracht
Zaterdagavond aan H.M. verslag uit van
de door hem gevoerde onderhandelingen
dan kunnen wij vóór het einde van deze
week wel aan het eindpunt van de kabi
netscrisis-onderhandelingen zijn gekomen.
Wij hopen het in 's lands belang!
Zilveren jubel-tij van geestelijk „badpaleis".
De Bisschop prijst de
besloten retraite.
V De opheffing van het Crisis
comité.
De minister van Binnenlandsche Zaken
heeft den volgenden brief gericht tot de
burgemeesters:
„In verband met de in Mei 1936 te ver
wachten opheffing van het Nationale Cri
sis-comité, zal ik het op prijs stellen, te
vernemen, of in uwe gemeente de behoefte
wordt gevoeld den arbeid, welke geduren
de de laatste vier jaren door het zooge
naamd A-comité werd verricht, in de naas
te toekomst op eenigerlei wijze voort te
zetten. Mocht zulks het geval wezen, dan
verzoek ik u mij te melden hoe men zich
de inrichting en werkwijze van zoodanige
hulpverleening denkt, welke rol de ver
schillende instanties van Armenzorg daar
bij zullen vervullen, en hoe, nu elke ge
meente voortaan op eigen krachten zal zijn
aangewezen, men zich voorstelt de daartoe
benoodigde middelen te verkrijgen.
Ter voorkoming van misverstand meen
ik goed te doen met hieraan toe te voe
gen, dat op een bijdrage vanwege mijn
departement niet mag worden gerekend".
De laatste alinea maakt, dat de belang
stelling van den minister in de „Armen
zorg" van de gemeenten wat koel aan
doet. „Voor de centen" kan de minister in
geen geval zorgen! En nu speelt eenmaal
het geld hier een zeer voorname rol. Wijze
raad en vooral ook meelevend ge
voel, oprécht en eerlijk en diep, kan veel
steun bieden.... maar, als er geen geld
b ij komt, is deze steun in de meeste ge
vallen onvoldoende!
Intusschen waardeeren wij toch dit
schrijven van den minister, hetwelk onder
streept onze eigen opvatting, dat het Crisis-
comité (Crisis-comité A is opgericht voor
hen, die niet behooren tot de georganiseer
de werklooze arbeiders, aan wie Crisis
comité B via de arbeidersorganisaties steun
verstrekt) niet zoo maar kan worden
opgeheven.
Charitatieve organisaties kunnen de taak
van het Crisis-comité overnemen; bestaan- j
de of nieuwe organisaties. Maar wij vra
gen mét den minister, hoe „men zich voor
stelt, de daartoe benoodigde middelen te
verkrijgen". Als het Crisis-comité verdwijnt,
gaan ook verloren voor de sociale charitas
alle of zeer vele der gelden, die dat Comité
toevloeiden tenzij men daartoe maat
regelen weet te nemen. Wij begrijpen
het volkomen, dat wij hier een kwestie
aanroeren, die gemakkelijker bekeken en
bepraat kan worden, dan tot een oplossing
gebracht. Maar men kan en men mag er
toch niet onverschillig tegenover staan.
In Leiden is opgericht een instelling, die
gedeeltelijk het Crisis-comité kan vervan
gen. Wij wezen er al op. Het Rijnlandsch
borgstellingsfonds is een zeer nuttige in
stelling, die een deel naar de oprich
ters verklaren: een belangrijk deel
van het Crisis-comité zal kunnen overne
men. De oprichters verklaren óók en
het is vanzelfsprekend dat ge
noemd fonds geen giften zal verstrekken.
Hieruit, en uit de geheele doelstelling
van het fonds, blijkt, dat hoe nuttig
en noodzakelijk werk het ook zal doen
het niet het geheele of vrijwel geheele
werk van het Crisis-comité overneemt.
Wij wilden hierop nog 'ns wijzen, omdat
wy den indruk hebben, dat te weinig, niet
voldoende aandacht wordt geschonken aan
de ingrijpende beteekenis, die de opheffing
van het Crisis-comité heeft.
Wie in een retraitehuis rust en vrede
zoekt, was gisteren in het St. Clemenshuis
te Noord wij kerhout aan een verkeeTd adres!
Het zilveren jubileum van deze stichting
werd herdacht, en bij deze uitzonderlijke
gelegenheid waren alle regels van het huis
op non-activiteit gesteld.
Er heerschte in de gangen en zalen een
vroolij ke en opgewekte drukte. Ook aan de
buitenzijde was de strenge St. Clemens-
burcht met vlaggen en groen in feestge
waad gestoken. Oud-retraitanten stroomden
in groot getale maar nu zonder koffer
tjes en karbiezen het gebouw binnen, en
werden door de Paters hartelijk begroet.
De Ned. Spoorwegen waren zelfs zoo
welwillend geweest vanaf den Haag een
extra-trein te laten loopen om de scharen
heil-en-zegen-wenschers naar Noordwij ker
hout te vervoeren.
De recreatiezaal was, dank zij de vaar
dige hand van goede buren met bloem en-
luchters mooi versierd. Hier verzamelden
zich de honderden, welke allen vertegen
woordigers of propagandisten waren van
retraiteclubs, over het geheele bisdom ver
spreid.
Z. H. Exc. de Bisschop, vergezeld van
den Secretaris, den zeereerw. heer Agterof,
gaf blijk van zijn hooge waardeering, door
naar Noord wij kerhout te komen. Ook de
beide Pastoors van het dorp Noord wij ker
hout, de zeereerw. heeren Quant en Wa
terreus, waren aanwezig, alsmede de hoog
eer w. heer J. H. W. Borsboom, deken van
Noord wijk en de weleer w. heeren Dor-
beck, kapelaan te Leiden, de Kleermaeker
en Hofstede, kapelaans te Noord wij kerhout.
Onder de vele paters Redemptoristen zagen
wij den boogeerw. pater Provinciaal L.
Sant, den zeereerw. pater H. van Driel, van
af de oprichting tot 1916 verbonden aan het
Retraitehuis, pater L. Lour ij sen, eerste di
recteur vanaf de overname in 1931, pater
L. Dusch, rector van het Retraitehuis te
Zenderen, pater Brinkman, directeur van
het Retraitehuis te Seppe, pater Peters, di
recteur van het Retraitehuis te Bergen.
Voorts de eerw. Zusters van het Retraite
huis en van het Gesticht „De Voorzienig
heid" en haar algemeene Overste.
DE FEESTVERGADERING.
Het openingswoord werd gesproken door
den zeereerw. pater C. Kuyt, directeur van
het St. Clemens-retraitehuis. Heel deze dag
is er een van innige dankbaarheid, zeide
spr,. wegens het ontzaglijke veel goeds door
God aan dit huis gegeven. Spr. verwelkom
de Mgr. den Bisschop, Pater Provinciaal,
den Deken en de zeereerw. heeren Water
reus en Quant, en de Arme Zusters van het
Goddelijk Kind. Als iemand het recht heeft
hier aanwezig te zijn, dan zijn het wel de
Zusters, die vijf-en-twintig jaar blijmoedig
voor dit huis hebben gezorgd. Een broeder
lijke groet bracht spr. aan Pater van Driel,
die met Pater Philippona de grondslag
voor het St. Clemens-retraite-huis heeft
gelegd en aan Pater Lourijsen, die zooveel
voor den bloei van het huis heeft gedaan.
Spr, betreurde het, dat Pater Philippona
niet aanwezig kon zijn, maar spr. bracht
hem openlijk dank namens alle retraitanten
voor zijn stuwende kracht en vruchtbaar
werk (applaus). Ook aan rector Huf, die
evenmin dit feest kon bijwonen, betuigde
spr. groote erkentelijkheid (applaus). Ten
slotte verwelkomde spr. alle aanwezigen
op deze feestbijeenkomst.
Feestrede van Pater Brinkman.
Het woord was daarna aan Pater Brink
man, die de feestrede uitsprak, om dit 25-
jarig retraite-jubileum te herdenken. Spr.
herinnerde eraan, hoe de Paus het retraite-
werk herhaaldelijk heeft geprezen en met
de grootste aandrang heeft aanbevolen,
wegens het groote heil, dat de zielen uit de
besloten retraite trekken.
Dit feest is een zielen-feest, een feest
voor de oud-retraitanten, voor de paters,
voor de propagandisten.
De Paus heeft de afzondering van de re
traite genoemd een op goddelijke ingeving
gebouwd oenaikel, en erop gewezen, dat de
ziel van de organisatie moet zijn de orga
nisatie van de ziel. Op het eenzame kamer
tje in *de retraite komt tot stand het innige
contact tusschen God en de ziel. Uit de
drukkende atmosfeer heeft de retraitant
zich losgeslagen, om te voldoen aan zijn
hoogere ziele-aspira ties. Drong ooit zoo
intiem de stem van den grooten Beminde
tot hen door? Zij hebben allen de retraite
verlaten met het groote ideaal een heilige
te worden.
Dat heerlijke werk heeft rich thans 25
jaar voltrokken in de zielen. De propagan
disten voor het retraitewerk prees spr. als
de meest priesterlijke werkers in het lee-
kenapostolaat. De priesters, die de retrai-
ten hier gaven, hebben 25 jaar Gods genade
hier zien spelen zijn wonderlijke spel. De
retraite is weliswaar het contact tusschen
God en de ziel, maar de priester is daarbij
de derde factor; hij schakelt over om het
contact tot stand te brengen. Goed doen als
Christus voor de zielen, dat is de taak ge
weest van de priesters, die de retraites heb
ben geleid.
Niet alleeh aan de leiders van retraites
dient dank gebracht, maar ook aan de Bis
schoppen van Nederland, die de besloten
retraite beschouwd willen zien als een deel
van de gewone zielzorg, alsook aan de
parochie-geestelijkheid, die de parochia
nen heeft aangespoord tot levensvernieu
wing door dieper levensbesef.
Katholieken tot in hun
knoken!
De geest van hem, die aan den hoofdin
gang van dit gebouw staat afgebeeld, de
geest van St. Clemens Maria Hofbauer, is
in dit huis gebleven. Zijn streven was het
Katholieken te vormen uit één stuk, Ka
tholieken tot in him knoken. Niet eigen eer
en glorie zocht hij, maar de eer van God
en het heil der zielen.
Onze jubel op dit feest is ook zijn jubel;
onder z ij n bescherming is dit alles tot
stand gebracht; onder z ij n zegen zal het
werk worden voortgezet.
Spr. hoopte, dat van deze feestviering
een nieuwe stuwing mag uitgaan voor de
propagandisten en oud-retraitanten, om hun
idealen te hernieuwen en zich te geven aan
werken van naastenliefde en zoo de zielen
van anderen te trekken en te winnen.
Moge het Rertraitenhuis nog vele jaren
aan velen schenken „de vrede van Christus
in het Rijk van Christus'. De Paus heeft in
„Quadragesimo Anno de „zieleschool der
retraite" bizonder aanbevolen. Laten wij
bidden, dat het St. Clemens-retraitehuis een
van de meest zegenrijke en prachtige in
stellingen moge rijn in het pracht-bisdom
Haarlem (toejuichingen).
Het bad-paleis!
Een woord van gelukwensch werd ver
volgens gesproken door den zeereerw. heer
Quant, pastoor der St. Josephkerk. Noord
wij kerhout ligt in ons bisdom op veler lip
pen, aldus spr., omdat Noordwij kerhout ge
worden is een „Kurort", een badplaats van
de eerste rang een „Kurort" echter om
geestelijke genezing te vinden. Noordwij-
kerhout gaat grootsch op zijn geestelijk
badpaleis, het St. Clemens-retraitehuis,
waar nooit een patiënt als ongeneeslijk
wordt afgewezen en waar zelfs de ge
zonde ziel versterkt wordt. Dit komt omdat
aan dit geestelijke badhuis doktoren ver
bonden zijn, die met meer dan mathemati
sche juistheid de diagnose weten te stellen
en die beschikken over geneesmiddelen, die,
als de patiënt ze maar gebruikt, onfeilbaar
zeker de genezing zullen brengen. Spr. is
er trotsch op dat Noord wij kerhout zelf het
grootste cijfer aan geestelijke badgasten
heeft bereikt. Spr. wenscbte de paters met
dit jubileum geluk en bood namens de or
ganisaties en ingezetenen van Noord wij-
kerhout een cadeautje aan van 325.
De cadeautjes stroomden binnen..
Namens de Middenstands huldigingsco
mité sprak de heer Lem uit Den Haag een
gelukwensch, vergezeld van een geschenk in
geld.
De heer Angenent trad als woordvoerder
op van de retraiteclubs in den R. K. Volks
bond en bood namens de oud-retraitanten
uit den Volksbond een bedrag van ruim
300.aan. De heer Langeveld uit Leiden
verrastte namens de postale retraiteclubs in
Zuid-Holland de Paters met een bedrag
van 350.voor de versiering van
kapel. Ook Mej. Van HaastrechtVan
Schaik, uit Sassenheim, had als gedelegeer
de van een dames-comité, een welgevulde
enveloppe medegebracht.
De retraitanten van de Politiebond uit
Den Haag, Leiden, Gouda, Warmond en
omstreken zorgden voor een schildering van
St. Michaël. De St. Paulusclub uit Den
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE
BLADEN.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Italië wil de kwestie der grensregeling
in het Abessynische conflict buiten de be
spreking van den Volkenbond houden.
(lste blad).
Een nieuw deviezenproces te Berlijn.
Vier kloosterzusters veroordeeld, (lste
blad).
Joego-Slavië tegen een eventueele restau
ratie der Habsburgers in Oostenrijk, (lste
blad).
Kruitfabriek in tlalië ontploft. Waar
schijnlijk 55 dooden. (Buitenl. Ber„ 2de
blad).
BINNENLAND.
Prof. Aalberse is niet geslaagd in de hem
door de Koningin gegeven opdracht tot
vorming van een Kabinet. Dr. Colijn
beeft nu eenzelfde opdracht ontvangen.
(lste blad).
OMGEVING.
Feest in het retraite-huis te Noord wij-
kerhout
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Jaarvergadering District Leiden van den
D. H. V. B.
De Nederlandsche Roeikampioenschappen
te Sloten.
Romain Maes wint den Tour de France.
Damesathletiekkampioenschappen van
Zoid-Holland.
Haag droeg een groote som bij voor een
raam in het priesterkoor.
De hoogeerwaarde pater Provinciaal
nam vervolgens het woord en, zeide
het kort te zullen maken, omdat in dit
kurhaus op 't oogenblik alleen de warme
baden beschikbaar zijn! Spr. voelde zich
verplicht een woord van dank te spreken,
op de eerste plaats aan den Bisschop voor
zijn sympathie voor de Paters Redempto
risten en aan allen, die op eenigerlei wijze
het retraitewerk hebben gesteund.
TOESPRAAK VAN MGR. AENGENENT.
Tenslotte besteeg Mgr. Aengenent den
katheder.
Aan het einde van deze schitterende ver
gadering wilde Mgr. nog een kort woord
spreken.
Ik beschouw deze dag, aldus Z.H.Exc.
niet alleen als een feestdag voor dit huis,
maar als een feestdag voor het geheele Bis
dom. Niet alleen in dit huis, maar vanuit
dit huis zijn over het geheele diocees stroo
men van zegeningen en genaden gevloeid.
De genaden, die hier door God zijn uit
gedeeld, zijn zoo overvloedig en zoo veel
vuldig, dat zij die hier een retraite mede-
maakten het wel zouden willen uitbazui
nen om Gods goedheid te prijzen.
,Het verheugde Mgr., vandaag eens open
lijk te kunnen zeggen, hoe dankbaar hij is
jegens God, die Zijn genade gaf, en jegens
de priesters en zusters, die hun leven stel
den in dienst van het retraitewerk.
Aan de viering van dezen feestdag wilde
Mgr. twee gedachten verbinden.
Op de eerste plaats deze: ons bisdom
willen de gevoerde acties tot rijpheid ko
men heeft retraite-huizen n o o d i g. Al
die acties, die wij als kleine menschjes ter
eere Gods willen ondernemen, zijn tot on
vruchtbaarheid gedoemd als ons eigen
zieleleven niet zoo volmaakt mogelijk op
peil wordt gehouden. Om dit zieleleven op
peil te houden, zijn noodig rustoorden voor
het geestelijke leven zooals wij die in dit
retraitehuis vinden. Door de retraite zullen
de acties in de wereld op wonderbare wijze
worden bevrucht.
Vervolgens wees Mgr. erop, dat in de En
cycliek Quadragesimo Anno, welke behan
delt het herstel der maatschappelijke orde
herhaaldelijk op de klaarste wijze naar vo
ren wordt gebracht, dat aan het herstel der
maatschappelijke orde vóóraf zal dienen
te gaan een herstel van het zieleleven der
afzonderlijke personen. Ieder moet in eigen
