DINSDAG 23 JULI 1935
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
De autoramp te Oegstgeest
VIJFTIEN GEWONDEN
Van wie reeds twee zijn overleden
VOORNAAMSTE NIEUWS
26ste Jaargang
8172
S)e £eid4elic6owtai/nt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE IS I
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: I
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt j
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be^
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER
BLADEN.
V De Katholieken in Duitschland
Wij ontkennen niet, dat er door Katho
lieken in Duitschland daden zijn gesteld,
die de huidige Overheid moet tegengaan,
en die de objectieve rechterlijke macht
moet bestraffen.
Doch, zelfs al overdrijft men bij de be
oordeeling der hier bedoelde daden nog
zoo schandelijk, en al jaagt men de schuld
van degenen, die ze bedreven, nog zoo on-
redelijk-hoog op, die daden kunnen,
natuurlijk, niet verklaren de bejege
ning, de vrijheidsberoovende vervolging,
waaraan de katholieken in Duitschland
'blootstaan!
Die vrijheidsberooving en vervolging is
een bedroevend en ergerlijk feit; een
feit, dat door niemand, die eerlijk beziet
en beoordeelt de gebeurtenissen, ook zoo
als ze uit Duitsche en nationaal-socialisti-
sche bron ons worden gemeld, worden ont
kend.
Wij, Nederlandsche katholieken allen,
zonder uitzondering zijn verplicht, dien
feitelijken toestand, waarin onze .geloofsge-
nooten in Duitschland verkeeren, ons klaar
voor oogen te stellen en er de lessen uit
te trekken, die er in liggen. Deze les o.m.,
dat wij de vrijheid, welke wij bezitten in
ons vaderland, moeten bewaren en bewa
ken met alle middelen, welke ons ten dien
ste staan.
Dat, wat in Duitschland ten opzichte van
de Katholieken geschiedt, moet door allen
worden afgekeurd en veroordeeld zeker
moeten alle katholieken levendig betreu
ren, het onrecht hun geloofsgenooten aan-
Onbegrijpelijk is het ons volkomen
onbegrijpelijk hoe katholieken, wier
sympathiën uitgaan naar de N. S. B. ten
onzent, het kunnen dulden en ver
dragen, dat het blad der N. S. B.,
„Volk en Vaderland", dat zoo vaak
Duitschland direct of indirect verheerlijkt,
geen gelegenheid vindt, om het optreden
van de nationaal-socialisten in Duitschland
ten opzichte van de katholieken af te
keuren en te veroordeelen.
't Is plicht, om op dergelijke verschijn
selen te wijzen. En geen katholiek mag
doen, alsof hij ze niet ziet!
De loonbijslag in het
bloembolienbedrijf
DE NIEUWE REGELING
De minister van sociale zaken heeft aan
de Burgemeester van Sassenheim, den
voorzitter van den betreffende commissie
uit gemeentebesturen in de Bollenstreek
(omvattende de gemeenten: Bennebroek,
Hillegom, Katwijk a. d. Rijn, Lisse, Noord-
wijk, Noordwijkerhout, Oegstgeest, Rijns
den Burgemeester van Sassenheim, den
Voorhout en Warmond), den volgenden
brief gezonden:
Bij omzendbrief van 17 Juni j.l. deelde
ik uw college mede, op welke wijze loon
bijslag kon worden gegeven aan de bedrij
ven die de bloembollencultuur uitoefenen.
Op grond van inlichtingen, welke zij van
verschillende zijden hebben bereikt, ben
ik tot de conclusie gekomen, dat het wen-
schelijk is, den grondslag van de regeling
zooals u deze in mijn brief van 17 Juni
was medegedeeld, te wijzigen en daarvoor
in de plaats te stellen de basis van de re
geling, zooals deze ten behoeve van den
loonbijslag in andere deelen van het land
geldt.
Ik ben van meening, dat een wijziging
op korten termijn mogelijk is, omdat de re
geling van 17 Juni zich baseert op 1/3 van
het loon, dat van week tot week aan nieuw
aan te stellen arbeiders wordt uitgekeerd
en niet op het loon, dat gedurende een lan
ger tijdvak wordt uitbetaald.
De gewijzigde regeling waardoor die van
17 Juni 1935 op 4 Augustus a.s. vervalt,
gaat in op 5 Augustus e.k. en geldt voor-
loopig tot en met 31 December 1935. De re
geling luidt als volgt:
le De bijslag van de overheid wondt ge
geven in het loonbedrag, dat in een bloem
bolienbedrijf is uitbetaald boven een be
paald minimum loonbedrag. Dit minimum-
loonbedrag wordt voor uw gemeente be
paald voor de periode van 5 tot en met 31
Augustus 1935 op 21 per week en per
hectare, met bloembollen beplant. Voor de
periode van 1 September tot en met 30 No
vember is dit minimum-loonbedrag 18
en voor de periode van 1 December tot en
met 28 December 12, alles per week en
per hectare, met bloembollen beplant. Als
loon wordt aangehouden het ter plaatse
algemeen geldende loon. (Loon betaald
vooradministratief werk mag niet bere
kend worden).
2e. Voor arbeid, dien de bedrijfsleider in
eigen bedrijf verricht, wordt door den in
specteur voor de \Verkverschaffing te
Noordwijk, gehoord B. en W. en de plaat
selijke commissie, bedoeld onder 10, een
bedrag vastgesteld naar evenredigheid van
den arbeid, welke hij in zijn bedrijf ver
richt. Ditzelfde geldt voor de ovrige ge
zinsleden en inwonend mannelijk en/ of
vrouwelijk personeel. Onder geen beding
mag hier meer in rekening worden ge
bracht, dan het gangbare loon.
Indien het loon gedeeltelijk in natura
wordt (b.v. met de kost) wordt hiermede
rekening gehouden. Elk geval wordt ove
rigens op zichzelf beoordeeld.
Voor bedrijven met een bijzonder karak
ter kan door de I aspect ie voor de Werk
verschaffing te Noordwijk, een minimum
loonbedrag dan hiervoren is aangegeven
3e De bijslag van de Overheid bedraagt
50 pet. van het meerdere' loon, dat weke
lijks voor werkzaamheden in het bedrijf
is uitgekeerd boven het minimum loonbe
drag, dat overeenkomstig het bepaalde on
der le is uitbetaald Het loon voor alle
werkzaamheden in het bedrijf, kan in de
berekening van het uit te keeren loon wor
den opgenomen. Uitgezonderd is echter het
loon, uitgekeerd voor administratief werk
en aan dienstboden en/of vrouwen, die
huiselijke werkzaamheden verrichten en
loon b.v. uitbetaald aan smeden, bouwar
beiders enz. In geval van twijfel beslist,
na overleg met uw college en 'gehoord de
commissie, bedoeld in punt 10, de Rijksin
spectie voor Werkverschaffing te Noord
wijk.
4e. De 50 pet. bijslag van de Overheid,
die dus gegeven wordt in het loon, dat
wordt uitbetaald boven het verplichte mi
nimum-loonbedrag, genoemd onder le,
komt, overeenkomstig de regelen van het
Werkloosheidsubsidiefonds, voor gemeen
schappelijke rekening van dat fonds en
uwe gemeente.
5e. De bijslagregeling, d.wz. de regeling
voor hetgeen is uitbetaald boven de mini
ma, aangegeven onder 1 van dezen brief,
geldt uitsluitend voor arbeiders, die zoo
zij niet in het bedrijf waren opgenomen,
voor hulp ingevolge de regelen voor werk
verschaffing en/of steunverleening in aan
merking zonden komen De inspecteur voor
de werkverschaffing te Noordwijk stelt
aan de hand van de door u in te zenden
bekende aanvraagformulieren vast, of het
loon van den desbetreffenden arbeider in
de loonbijslagregeling wordt opgenomen.
6e. De bedrijfsleider mag het loon, dat
aan de onder 5 e bedoelde arbeiders wordt
uitbetaald, eerst voor den bijslag in aan
merking brengen, indien door den inspec
teur het des betreffende aanvraagformulier
is goedgekeurd.
7e. De bedrijfsleider, die voor bijslag in
aanmerking wenscht te komen, dient aan
uw college een aanvrage daartoe, met op
gave van verschillende gegevens, te doen
toekomen.
Indien voor een bepaald bedrijf de bij
slagregeling van kracht is verklaard, moet
de bedrijfsleider wekelijks aan het gemeen
tebestuur een loonstaat inzenden, welke
de betrokken arbeiders voor ontvangst die
nen te hebben geteekend. De desbetreffen
de formulieren, waar van de redactie u
door de inspectie te Noordwijk kan wor
den medegedeeld, gelieve u kosteloos ter
beschikking te stellen.
9e. De afrekening met hen, die tot de re
geling zijn toegetreden, heeft plaats na af
loop van elk der drie tijdvakken onder
punt 1 aangegeven.
10. Voor uwe gemeente wordt door uw
college, voor zoover zulks nog niet mocht
zijn geschied, een plaatselijke commissie
in het leven geroepen, bestaande uit één
vertegenwoordiger van het gemeentebe
stuur, één van de werknemers en één van
de werknemersorganisaties ter plaatse. De
ze commissie werkt met het gemeentebe
stuur en de inspectie samen voor het uit
oefenen van controle en verder tot het ver
richten van alle werkzaamheden, welke
noodig zijn voor een behoorlijken gang van
zaken te verzekeren.
Indien uw college bereid is tot boven
staande regeling toe te treden, gelieve u
daarvan onverwijld zoowel aan mij als de
inspectie voor de werkverschaffing te
Noordwijk mededeeling te doen.
EEN VREESELIJKE RUÏNE
Zooals wij reeds gisteren nog in ons blad
konden publiceeren, heeft te ongeveer
half vier gistermiddag te Oegstgeest een
autoramp plaats gehad, waarbij, naar la
ter gebleken is, niet minder dan 15 men-
schen werden gewond, waarvan er inmid
dels twee zijn overleden. Deze zijn: de
22-jarige H. J. Hathlene uit Amsterdam en
het vijftien weken oude kindje H. H.
Brouwer uit Amsterdam.
Over dit ontzettende ongeluk kunnen
wij nog het volgende mededeelen:
Het ongeluk had plaats op den nieuwen
breeden Rijksweg HaarlemLeiden, wel
ke parallel loopt met den ouden kronke
lenden weg, waaraan het Groene Kerkje
is gelegen, in de nabijheid van de brug
over het Oegstgeester kanaal.
Te omstreeks kwart over drie naderden
in snelle vaart een tweetal auto's uit de
richting Haarlem, terwijl op korten
afstand daarachter een derde auto en een
motorfiets, welke eveneens een flinken
gang hadden, volgden. Op een gegeven
oogenblik zwenkte de tweede wagen uit
de file, teneinde de auto, welke voorop
reed, te passee'ren. Op dat moment schoot
een auto, welke zich in tegenovergestelde
richting voortbewoog en die geheel aan
den rechterkant van den weg reed, plot
seling naar het midden van den weg met
het noodlottig gevolg, dat deze wagen par
does tegen de andere auto's opvloog. Ook
de derde naderende auto en de motorfiets
konden niet meer tot stilstand worden ge
bracht en ook deze voertuigen reden op de
andere en op elkaar in. Dit alles speelde
zich in enkele seconden af. De ravage,
welke ontstond, was ontzettend. Twee der
wagens werden grootendeels vernield, ter
wijl een van de beide andere auto's vrij
wel onmiddellijk na de botsing in brand
vloog. De vierde auto werd slechts gering
beschadigd. Uit de wrakstukken van de
vernielde auto's steeg luid gegil op van de
inzittenden en van alle kanten kwamen
menschen toeloopen om hulp te verleenen.
Men slaagde er in de in de brandende auto
zittende personen te bevrijden en ook voor
de anderen kwam spoedig hulp opdagen.
Een groot aantal doktoren was kort na het
gebeurde ter plaatse en heeft de eerste
medische hulp verleend. O.m. waren aan
wezig de doktoren H. Varekamp, F. W. N.
Hugenholtz en D. S. Bartstra uit Oegst
geest en verder de artsen Van Iterson,
Verbiest en Van Rossum van het Krankzin
nigengesticht Endegeest.
Het bleek, dat bij het ongeluk in totaal
vijftien personen waren betrokken, die al
len verwondingen hebben opgeloopen. Zes
der slachtoffers waren er zeer ernstig aan
toe en zijn in verontrustenden toestand
naar het Academisch Ziekenhuis te Leiden
vervoerd. Ook de vier andere gewonden
zijn daarheen gebracht, zoowel met zieken
auto's als met particuliere wagens. De
laatste gewonde is naar de St. Bernardus-
stichting te Sassenheim vervoerd, evenals
een voorbijganger, die bij het zien van het
ongeluk door den schrik werd bevangen.
De meesten der gewonden zijn bewuste
loos opgenomen.
De motorfietsrijder werd tegen een paal
geslingerd. Hij had een gat in het hoofd
en was eveneens buiten kennis.
Een van de verongelukte auto's was een
wagen van de Firma van Zetten te Rotter
dam, welke, daarmede een wilde dienst
uitvoerde van Amsterdam naar Rotterdam
v.v. In deze auto zaten zes passagiers en
de chauffeur C. J. Petersen uit Rotterdam.
In een der andere auto's zaten een heer
en een danie met een zuigeling. Het kind
bleek ernstig te zijn gewond en is met de
ouders, die slechts licht waren gekwetst,
met een particuliere auto naar het Acad.
Ziekenhuis overgebracht.
De gewonde, opgenomen in de St. Ber-
nardusstichting te Sassenheim, blijkt te
zijn de heer C. uit Amsterdam. Hij was
niet ernstig aan hoofd en beenen gewond.
De namen van de overige slachtoffers
waren in het begin van den avond nog
niet bekend.
De plaats, waar het ongeluk is gebeurd,
bevindt zich in de onmiddellijke nabijheid
van het gedeelte van den ouden weg, dat
door de vele verkeersongevallen zoo be
rucht is geworden en dat dan ook in den
volksmond het autokerkhof werd genoemd.
Hoe het mogelijk is geweest, dat op den
nieuwen, breeden weg een dergelijke bot
sing heeft kunnen plaats vinden, is niet
geheel duidelijk. Men nam aan, dat de be
stuurder van de auto, die de file van uit
de richting den Haag naderde, zijn tegen
woordigheid van geest een oogenblik heeft
verloren, want hij had ruimte genoeg om
zijn weg te vervolgen.
Hoe het ongeluk ontstond.
Omtrent de oorzaak vernamen wij intus-
schen nog het volgende:
De drie auto's en de motorfiets, dde uit
de richting Haarlem kwamen moesten, in
file rijdende, één voor één een langs den
weg staanden vrachtwagen passeeren. De
weg is daar ter plaatse verdeeld in vier
breede banen. De aldus achter elkaar rij
dende voertuigen kwamen zoodoende alle
op de tweede wegbaan te rijden. Het staat
nog niet vast, hoe het is gekomen, dat de
tegenligger ook op dit gedeelte van den
weg is geraakt. Sommigen veronderstellen,
dat een band van den wagen sprong, an
deren, dat er iets met de stuurinrichting
niet in orde was. Dit zal eerst kunnen
komen vast te staan, als de bestuurder in
lichtingen kan verschaffen. De aanrijdende
wagen kwam eerst tegen de eerste auto
van de file, waarvan hij de spatborden
raakte. Deze maakte toen een schuiver
naar den anderen kant van den weg, doch
de wagen kwam er overigens goed af. Ver
volgens kwam de tegenligger in botsing
met den tweeden auto, welke zoo hevig was,
dat eerstgenoemde eenige malen over den
kop sloeg. De inzittenden vlogen er uit,
waarna de wagen in brand vloog. De brand
werd met een schuimlbluschapparaat ge-
bluscht. De derde auto en de daarop vol
gende motorrijder kwamen toen in volle
vaart met de gebotste voertuigen in aan
raking.
De gewonden.
Geholpen door het personeel van de par
ticuliere dienst voor ziekenvervoer te Oegst
geest, die over het noodige materieel en
BUITENLAND.
Èngeland heefit zijn houding inzake het
Abessynische conflict bepaald en wel ten
gunste van de Volkenbondsprincipes. (2de
blad).
Opnieuw zware straffen in een deviezen-
proces tegen twee Duitsche paters. (2de
blad).
Verwoede strijd in Lahore. (2de blad).
BINNENLAND.
Vergadering van de Tweede Kamer,
(lste blad).
Vergadering van Prov. Staten van Zuid-
Holland. (lste blad).
Nieuwe bijslagregeling voor plaatsing
van werkloozen in het bloembolienbedrijf,
(lste blad).
Gissingen omtrent de vraag, waarom de
„Gaai" zoo laag gevlogen heeft. De lijken
der slachtoffers worden vandaag naar het
vaderland getransporteerd, (lste blad).
OMGEVING.
Ernstig auto-ongeluk onder Oegstgeest
Twee dooden en vijf ernstig-gewonden.
(lste blad).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
De Kaagweek. (3de, 2de en lste blad).
verscheidene verpleegsters beschikt, wer
den de gewonden door de doktoren uit hun
benarde positie bevrijd en aan de kant van
den weg gelegd. De meesten bleken bewus
teloos te zijn.
In totaal lagen na eenigen tijd vijftien
gewonden aan de kant van den weg. Over
brenging van al deze gewonden naar het
ziekenhuis bleek noodzakelijk.
Het vijftien weken oud kindje H. H.
Brouwer was er zeer erg aan toe. Het
had met zijn ouders in een der wagens
gezeten en was door den schok en glas
scherven ernstig aan het hoofdje ge
wond. Het overleed dan ook vrij spoe
dig na het ongeval. Ook de ouders, een
schipperspaar, dat woont op een schuit,
die op het oogenblik te Rotterdam ligt,
waren gewond. Van de andere zwaar
gewonden is de 22-jarige H. J. Math-
lene in den loop van den avond gestor
ven. De jongeman had een hersen
schudding en zeer ernstige kwetsuren
aan het hoofd opgeloopen. Ook de bei
de Amsterdammers Deurloo en Rijks
waren er ernstig aan toe. Hun toestand
was toen wij gisteravond bij het Leid-
sche Academisch ziekenhuis informeer
den, zorgwekkend.
De minder ernstig gewonden waren P.
Brouwer en zijn echtgenoote M. Brouwer
Boer, de ouders van het gestorven jonge
kindje; mevr. H. HennekamVan Reeuwijk,
Magelhaensplein 18, Amsterdam, A. S. Spi-
nosa, koopman, Eerste Oosterparkstraat 5
te Amsterdam; J. Groenendaal, die aan het
zelfde adres woont; het echtpaar W. J. Lo-
bensteyn en N. LobensteynSchenk uit
Rotterdam; K. J. Petersen, Gaffelstraat 113,
TWEE DER AUTO'S, DIE BIJ HET ONGELUK TE OEGSTGEEST GEHEEL VERNIELD WERDEN.
