26ste Jaargang ZATERDAG 22 JUNI 1935 No. 8147 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN Opkweeken wat niet wil groeien De Lidwina-School voor Buitengewoon Lager Onderwijs VOORNAAMSTE NIEUWS BERICHT ubelve6oii/fca/iit DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 U GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en varkoop: S 0.50 ONZE EIGEN SLEUTELSTAD Een werk van engelengeduld HOE HET SINTE LIDWINA-HUIS ERUIT ZAL ZIEN, ALS HET VOLTOOID IS. DE ACHTERBLIJVERS OP DEN LEVENSWEG Op den grooten heirbaan van het men- schelijk leven snelt een wonderlijk alle gaartje voort. Er zijn snelvoetigen, die hun loopbaan zonder moeite afleggen en in pijlsnelle vaart hun medemenschen voorbij schieten, door hen bewonderend nagestaard. Taaien zijn er en volhardende loopers; kreupelen, wien de gang naar hun eind doel zwaar valt. Sommigen vallen reeds bij den eersten stap, anderen sleepen zich nog voort met wankelende schreden in hoogbejaarden ouderdom. Wij allen moeten voort, onverbiddelijk, maar in het gezelschap van anderen in het heerlijk te ervaren, dat men „mee kan". Het begint al op school, misschien reeds eerder, en het wordt voortgezet in het maatschappelijk leven; wee dengene, die niet „mee kan". Op school niet mee kunnenoch, er zijn er zoovelen, die wel eens een jaartje overslaan, die de schoolsche wijsheid maar niet in him hersenen kunnen stampen en tenslotte na erg veel door-de-vingers-zien afzwaaien. En toch worden ze bruikbare, soms zelfs zeer bruikbare leden der maat schappij. Hen bedoel ik niet, wanneer ik nu ga schrijven over een instituut, dat de ach terblijvers, de onwetende treuzelaars op den levensweg wil helpen; ik bedoel de genen, voor wie de normale school geen plaats biedt, zelfs niet een plaatsje op de achterste banken, ik bedoel hen, voor wie het buitengewoon lager onderwijs is inge voerd. Reeds jaren geleden werd de behoefte aan een R.K. schol voor buitengewoon la ger onderwijs gevoeld en het was een van de zusters, belast met de leiding van het onderwijs aan de lagere school van de Voorzienigheid in de Krauwelsteeg, die reeds voor jaren plannen had tot oprich ting van zoo'n school. Zooals men weet, hebben de zusters der Voorzienigheid aan de Hoogewoerd de zorg over z.g. voogdijkinderen en daaronder zijn er verscheidene met een zoo minimale ontwikkeling, zoowel psychisch als phy- sisch, dat een afzonderlijke opvoeding al leszins gewenscht is. De aanvankelijke plannen mislukten evenwel en de zaak bleef rusten, totdat pastoor Beukers zich in 1929 in verbinding stelde met zuster Accursia, toenmaals hoofd van een der lagere scholen aan de Krau welsteeg, en haar vroeg of zij de oprichting en leiding van een school voor buitenge woon lager onderwijs aandurfde. Zuster Accursia durfde en men kreeg de toestem ming van het hoofdbestuur der Congrega tie te Amsterdam en van het departement van Onderwijs. Met de bevolking van de a.s. school zou het wel gaan, want de er varing had geleerd, dat circa 1H a 2 der schoolkinderen behoort tot de klantjes, voor wie de school bestemd was. Het huis „Berkzicht", waar prof. Hesse- ling gewoond had, aan den Zoeterwoud- schen Singel werd aangekocht, en in den grooten tuin, welke aan deze ouderwetsche fcwahuizinc annex was. werd een houten noodgebouw opgericht, bestemd voor schoollocalen. In het oude huis zelf mocht n.l. niet met de school begonnen worden, omdat het niet voldeed aan de gestelde eischen; het zou een andere bestemming krijgen. De „Lidwientjes" Zoodra het schoolgebouw, dat onder de bescherming van de H. Lidwina werd ge steld, klaar was, werd begonnen met 28 kinderen, waaronder tien interne meisjes van de Voorzienigheid aan de Hoogewoerd, welke meisjes direct den naam ontvingen van de tien „Lidwientjes". lederen morgen en iederen middag kon men de „Lidwientjes" onder geleide van de Hoogewoerd naar den Zoeter woudschen Singel zien trekken en omgekeerd. Hun aan tal groeide echter spoedig, omdat andere ge stichten, welke eveneens met de zorg over voogdij-meisjes waren belast, van de ge legenheid gebruik maakten om hun „Li dwientjes'' te laten profiteeren van de school van zuster Accursia. Het gebouw aan de Hoogewoerd raakte vol, meer dan vol, en daarom werd beslo ten, een eigen internaat aan de Lid win a- school te openen, waarvoor nu het oude huis „Berkzicht" moest dienen, waarin tot nu toe de concierge van de school gehuis vest was geweest. Het oude huis had z'n bezwaren, maar ook z'n eigenaardige bekoorlijkheden. Thans staat er een gerieflijk, modern ingericht, aan alle eischen van de practijk voldoend gebouw, dat evenwel nog slechts voor de helft voltooid is; maar toen ik de zer dagen in de rectorskamer zuster Ac cursia hoorde vertellen van haar school en van die eerste tijden in het oude profes sorshuis, toen moest zij toch toegeven, dat de zusters er met de kinderen maar wat prettig en huiselijk in hadden gewoond. Als het 's nachts stortregende, was het een gesjouw met beddén om buiten den drup te blijven en moest al het voorradige vaat werk in stelling worden gebracht tegen het brutaal indringende regenwater men moest zich behelpen met de beschik bare ruimte in het uit allerlei hokken en zonderlinge kamertjes samengestelde ge bouw, maar toch't was er zoo echt huiselijk, zoo heelemaal niet-gesticht-ach- tig, dat de kinderen het niets prettig von den te moeten verhuizen naar den zoo veel beteren nieuwbouw. In het nieuwe huis In het nieuwe huis zijn thans ongeveer 65 meisjes ondergebracht, terwijl de bouw in opzet berekend is op 100 kinderen, des noods op 120. Dit troepje staat onder lei ding van 19 zusters, met de eerw. moe der Adjuta aan het hoofd, die, allen recht streeks of zijdelings zorg dragen over haar beschermelingen. Vijf van haar zijn direct belast met het onderwijs, terwijl er twee niet-religieuse onderwijzeressen aan de school werkzaam zijn. De internaatskinde ren zijn verdeeld in 4 groepen, welke ieder een eigen zuster hebben, die voor haar clubje de functie van moeder vervult, die met ze eet en speelt en ze naar bed brengt. Het spreekt natuurlijk vanzelf, dat de meisjes en vooral de grootere meisjes in het algemeene huishouden moeten meehel pen. Zij worden daardoor op de eerste plaats bezig gehouden; zij verrichten er vervolgens nuttig werk mee, en worden tenslotte alvast ingeleid in het leven, waar zij later nog iets zullen kunnen presteeren. Het voordeel, dat de meesten het huis met hun arbeidsprestaties opleveren, is, RECREATIE-UURTJE DER INTERNE MEISJES zooals men begrijpen zal, niet bijster groot. Ieder heeft een vaste beurt volgens roos ter en volgens aanleg en over 't algemeen werken ze graag. Slechts een enkeling on der hen is werkelijk lui. Men moet er even wel goed op leten, dat het werk niet boven hun krachten uitgaat, wat nogal spoedig het geval is. Er zijn er bij, wien de zusters nauwelijks meer dan matjes kloppen kun nen opdragen. Handwerken doen ze graag, vooral breien. Toen ik na schooltijd over de speel plaats liep, waar ik al spoedig door de kin deren met „dag dokter" begroet werd (de dokter, die ze wekelijks bezoekt, was juist dien middag geweest!) brachten de mees te meisjes hun recreatie-uurtje door met breien. Zij mochten doen, wat zij wilden en sommigen sprongen dan ook rond met een bal, maar breien scheen voor de meesten hun lievelingsbezigheid te zijn. De oudere meisjes hebben hun eigen naaiwerk te verzorgen. Als zij kunnen mo gen zij zelf hun kleeding naaien, tot japon netjes en mantels incluis. Dat alles brengt ze weer een stapje dichter bij het werke lijke leven. Zoo mogen de ouderen b.v. ook zelf boodschappen doen. De winkelier is van tevoren gewaarschuwd en kent z'n klantjes, terwijl er bovendien gecontro leerd wordt, of ze geen gekke dingen uit halen. Sommige kinderen krijgen wat geld toegestuurd; ze mogen dat zelf besteden in de stad. Een vrije en blije geest Zoo heerscht er in dit opzicht een echt vrije en blije geest, en worden de kinderen geenszins teruggehouden van de maat schappij, maar wordt integendeel alles ge daan om ze zooveel mogelijk aan te pas sen aan de meest elementaire, eischen der samenleving. Hoe aardig b.v. de onderwijzeressen met de kinderen omgaan, blijkt wel hieruit, dat zij de kinderen vaak meenemen in de stad om de winkels te bekijken of met hen meegaan om een japonnetje of manteltje of hoedje uit te zoeken. Dat is natuurlijk een belangrijk werk, dat niet alleen ver richt kan worden, maar de begeleidster zal er wel voor waken, dat zij zoo min mogelijk zelf het initiatief neemt. Het kind moet zelf haar keus bepalen en zooveel als 't kan zelf handelen. Ook wanneer de meisjes zonder geleide boodschappen gaan doen, gaan zij dikwijls met z'n tweeën of drieën. Dan hebben ze steun aan elkaar, want alleen voelen zij zich hulpeloos. Dat gevoel van steun te moeten zoeken bij an deren zal hun nog lang. bijblijven, zoo het hen al ooit verlaat. Maar een beetje zelf standigheid zullen ze toch moeten leeren, willen ze later in de groote vijandige maat schappij terugkeeren. Die terugkeer in de maatschappij kost den zusters vaak veel hoofdbrekens. Som migen kunnen een onderkomen vinden in een huisgezin en daar zijn ze nog het best op hun plaats. Maar anderen gaan naar de fabriek en wat dan? Hoe zullen zij zich door het leven weten te slaan? De zus ters probeeren zooveel mogelijk het con tact met de kinderen te behouden, maar hier wordt fel gevoeld het gemis aan vol doende nazorg. Op het oogenblik is dit vraagstuk voor de internaatsmeisjes nog niet zóó urgent, omdat men meest jonge kinderen heeft aangenomen, voor wie de leeftijd van ontslag nog niet is aangebro ken. Maar voor de externe leerlingen, jon gens zoowel als meisjes, begint dit pro bleem zich reeds te doen gevoelen. Daarnaast rijst ook nog de vraag: wat te doen met die kinderen, die wegens him psychopathische afwijkingen nimmer in de maatschappij zullen komen? Ook hierin zal moeten worden voorzien, waarbij de zusters niet zullen vergeten, dat zij zich gesteld hebben onder de schutse der God delijke Voorzienigheid. Op school Bij deze uitweiding over de internaats kinderen zouden wij de school zelf haast vergeten. Het spreekt vanzelf, dat het onderwijs geheel is aangepast aan de speciale behoef ten en aan het ontwikkelingspeil der kin deren en gericht is op de eischen van het practische leven. Er zijn twee vóór-klassen en vier eigen lijke leerklassen. In de vóór-klassen be perkt het onderricht zich tot de ontwikke ling van de handvaardigheid. Hier wordt coëducatie toegepast, wat in de latere ja ren niet meer wenschelijk is. Terwijl op andere scholen het hoofd der school juist in de hoogste klassen les geeft, is het hier precies omgekeerd, omdat de laagste klas sen, de vóór-klassen, het moeilijkste zijn. Hier leert zuster Accursia haar Pappen heimers grondig kennen met al hun eigen aardige moeilijkheden en afwijkingen, waarna zij beslissen kan, wie al of niet kan worden doorgezonden naar de eerste eigenlijke leerklas. Hier wordt dus gezift DIT NUMMER BESTAAT UIT VIJF BLADEN WAARONDER GE ÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD. BUITENLAND. Tien Duitse he predikanten vrijgelaten. (2de blad). Eden's besprekingen te Parijs. (2de Mad). Italië wil Engelands voorbeeld volgen en z'n eigen weg gaan. (2de blad). De opmarsch van de Japanners m Noord- China. (2de blad). BINNENLAND. Omtrent den diefstal te Wormerveer wordt gemeld, dat beslag is gelegd Op de effecten, ter waarde van ƒ350.000 (3de bl.) LEIDEN. Wat de a.s. Lustrumfeesten zullen bren gen (3de blad). SPORT EN WEDSTRIJDEN. De roeiwedstrijden van de „Koninklij ke" (3de blad). Zij die zich per 1 Juli a.s. wenschen te abonneeren op ,,DE. LEIDSCHE COURANT', ontvan gen de voor dien datum verschij nende nummers gratis. DE ADMINISTRATIE. en gezeefd en sommigen, aan wie verstan delijk weinig valt te ontwikkelen, blijven voor de mazen van deze zeef steken. In de leerklassen zijn de leervakken: lezen, schrijven, rekenen, Ned. taal, zin gen, teekenen, gymnastiek, handwerken voor de meisjes en handenarbeid voor de jongens. Dat bij het onderwijs in deze vakken niet de gebruikelijke methoden worden gevolgd, welke op u en mij indertijd zijn toegepast, laat zich begrijpen. Het duurt gemiddeld tot 8 a 9 jaar voordat de kinde ren rijp zijn om wat te gaan leeren en dan behoeft men ze niet aan te komen met ingewikkelde sommen. De besten bereiken op een leeftijd van 15 jaar hoogstens het peü van de normalen in de 4e klas lagere school. Alles wordt zooveel mogelijk aan schouwelijk voorgesteld en met engelen geduld wordt ontwikkeld wat bij ieder kind te ontwikkelen is. Eigenlijk moest elk kind individueel ontwikkeld worden, naar z'n aanleg, maar dit ideaal is onbereikbaar. Wel worden in een bepaalde klas weer groepjes gevormd van kinderen, die met elkaar in aanleg overeenkomen, waardoor men het ideaal tenminste benadert. Dat levert voor den buitenstaander, die komt kijken, wel eens een vreemd schouw spel op; hier zitten een paar kinderen aan tafeltjes een opgaaf uit te werken, daar zit ten een paar te lezen en in een anderen hoek zijn er aan 't knutselen! Het lijkt wanordelijk, maar bij het buitengewoon onderwijs moet ook met buitengewone methoden gewerkt worden. Het is zeer moeilijk om de aandacht der kinderen vast te houden, zoodat men steeds uitgaat van concrete dingen en van voorstellen uit het dagelijksche leven. De aardbevingsramp in Beloetsjistan was b.v een welkom uit gangspunt om iets over aardrijkskunde te vertellen, en wanneer de onderwijzeres het over de lente heeft, gaat de heele klas naar buiten om het jonge groen te zien en de uitbottende knoppen. Op die manier slaagt men er vaak in door de nevels heen te breken en wat te laten begrijpen van hetgeen anderen spelenderwijs leeren.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1935 | | pagina 1