26ste Jaargang
DINSDAG 18 JUNI 1935
No. 8143
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
£eid^h^Gou/ta/nt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal
Franco per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abönné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, by
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 f
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone Advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend.
TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be-
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop: 0.50
DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE
BLADEN.
V Het gegeven woord!
Wij hebben er ons over verwonderd, dat
men het hier en daar in den lande als
vanzelfsprekend beschouwt, dat
candidaten op de lijst der R.-K. Staatspar
tij, die met voorkeurstemmen zijn geko
zen, de benoeming tot Raadslid aanvaar
den. Of anders gezegd: dat die candidaten
zelf het als de eenvoudigste zaak ter we
reld opnemen, dat zij zulk een op voor
keurstemmen berustende benoeming accep
teeren accepteeren, zonder meer.
Wij verwonderen ons daarover ten zeer
ste.
En wel, omdat die candidaten hebben
gegeven en geteekend een verklaring, dat
zij een benoeming met voorkeurstemmen
niet zullen aannemen.
Nu kun men 't verkeerd vinden in de
R.-K. Staatspartij, dat men van de can
didaten een dergelijke verklaring eischt.
Er zijn meerdere redenen pro aan te voe
ren; maar gesteld, dat 't beter zou zijn, als
men een dergelijke verklaring niet' eischte.
Feit is en blijft echter, dat de bepaling
bestaat en dat een candidaat, die de des
betreffende verklaring teekent, daardoor
blijk geeft, dat hij ze kent, èn: zijn
woord geeft, zich er aan te houden.
Zijm woord geeft.... En dat moet den
betrokkene binden. Zoo beschouwen wij
het. Zoo moet het worden gewogen door
iedereen.
Zeker, er kunnen omstandigheden zijn,
die ons er van ontslaan, om ons woord te
houden. Een voorbeeld, waarin dat zeer
duidelijk is: Ik geef mijn woord aan
iemand, dat ik thuis zal zijn, om hem te
ontvangen voor een gezellig samenzijn.
Plotseling word ik echter tegen dien tijd,
waarop ik beloofd had, thuis te zijn, geroe
pen naar een vriend, die op sterven ligt en
die mij heel graag spreken wil. Als ik ga,
kan ik mijn gegeven woord niet gestand
doen. 't Is echter heel duidelijk, dat ik mij
ontslagen mag achten, om mij aan mijn
woord te houden! Er is hier een samen
loop, een botsing van plichten, waarbij de
plicht, die het zwaarste is de voorrang
heeft. En er kan hier geen twijfel over zijnv
wélke plicht het zwaarst is.
In de gevallen echter, waarin dat niet
zoo duidelijk is in a 11 e gevallen zelfs,
waarin het niet is zoo klaar als de
dag dat men zich niet aan zijn woord
behoeft te houden, zal degenen, die zijn
woord gegeven heeft, en betrekkelijk ern
stige redenen meent te hebben, om van zijn
belofte te worden ontslagen, beginnen met
aan diegene, ten opzichte van wien hij
door zijn woord is gebonden, te verzoeken,
of voor te stellen, hem van het gegeven
woord vrij te maken.
Dat men in eigen zaak rechter is; dat
men in een geval, waarin ook nog maar
eenige twijfel redelijk bestaanbaar is, zich
zelf, zonder meer, zelfs zonder de andere
daarbij betrokken partij er in te erkennen,
van zijn gegeven woord ontslaat dat is
in mindere of meerdere mate: onbehoor
lijk.
Een woord een woord! De goede zede,
in dat gezegde opgesloten, moet natuur-
1 ij k ook in de politiek worden beleefd.
't Is van zulk een groote waarde, dat door
ons geen voedsël wordt gegeven aan de op
vatting, dat 't er in de politiek niet zoo
érg nauw op aan zou komen; dat door da
den onzerzijds niet gesteund wordt de be
wering, dat politiek karakter-bedervend
werkt.
Wij schrijven hier in het algemeen. Wij
geven hier de algemeene richtlijnen voor
het zedelijk goed handelen, zonder deze toe
te passen op concrete gevallen.
Ned. R.K. Kerkmuziekschool
viert tweede lustrum.
Oud-Minister Marchant voert
het woord.
Ter gelegenheid van de viering van het
tweede lustrum der Ned. R. K. Kerkmuziek
school te Utrecht, recipieerde het bestuur
Maandagmiddag in de aula der school aan
de Plompetorengracht te Utrecht.
Instelling van groote
beteekenis.
De burgemeester van Utrecht, mr. dr. G.
A. W. ter Pelkwijk, sprak tijdens de recep
tie een kort woord.
Het is van groote beteekenis voor de
gemeente Utrecht instellingen van kerke
lijke en religieuze strekking binnen haar
mure te hebben. En nu, bij de herden
king van het tweede lustrum' der R. K.
Kerkmuziekschool, realiseeren wij ons, dat
deze instelling niet alleen voor Utrecht van
belang is, doch invloed uitoefent in geheel
Nederland op het gebied der kerkmuziek,
aldus spr.
Gelukkig is men meer en meer gaan in
zien, dat uw instelling in een groote be
hoefte voorziet. Door zang en muziek wordt
uiting gegeven aan de diepste gevoelens
van dankbaarheid. En de prestaties van de
leerlingen doen ons zeggen: hier heeft een
elitevorming plaats.
In het bijzonder bracht spr, dank aan den
directeur der school, den zeereerw. pater
dr. Caecil. Huygens O. F. M., want deze
heeft van den aanvang af zijn stempel op
de school gedrukt. Dat ook buiten uw kring
het werk van dr. Huygens in de kerkmuziek
en het Gregoriaansch in hooge mate ge
waardeerd wordt, blijkt telkens weer.
Ten slotte wenschte spr., dat de school in
de toekomst in beteekenis zal groeien, op
dat op de juiste wijze de kerkmuziek be
oefend zal worden.
Air. H. P. Marchant spreekt.
Voorts werd nog het woord gevoerd door
mr. H. P. Marchant.
Het verheugde spr. op bijzondere wijze in
de gelegenheid te zijn gesteld hier het
woord te kunnen voeren. Op de eerste
plaats, om in het publiek voor de eerste
maal na zijn overgang tot de Katholieke
Kerk, geheel vrijuit te kunnen spreken.
„Dit is een kostbaar bezit, geheel vrijuit
te kunnen spreken", aldus mr. Marchant.
„Op de tweede plaats, om onwaarschijn
lijk te maken, dat ik lijd aan hersenverwee
king. Men heeft van alle kanten verschil
lende motieven gezocht, om mijn overgang
tot de H. Moederkerk op ouderen leeftijd
aannemelijk te maken.
Merkwaardig is echter, dat het motief, i
dat voor de hand lag, werd gepasseerd. Ik
ben er van overtuigd, dat dit geschiedde
uit onwetendheid".
„Mijn intrede in de Roomsch Katholieke
Kerk was voor mij als een openbaring. Het
was of zich een ontzaglijke wereld opende,
niet alleen van wetenschappen, doch ook
van kunst. En kunst is een genade van
God en strekt juist ad majorem Dei glo-
riam; het is het streven naar de absolute
schoonheid."
„In de Katholieke Kerk vindt de absolute
schoonheid haar toepassing. Hier wordt de
kunst gesteld in den dienst van God, en
tracht men mede door Haar inwerking God
te benaderen. De kunstenaars zijn de werk
tuigen in Gods hand.
„Er zijn er velen, die denken van kunst
en vooral van kerkelijke kunst verstand te
hebben. Maar dikwijls zijn de ooren van
diegene gesloten voor de schoone muziek.
Gelukkig, dat er instituten bestaan, die ons
ontvankelijk maken voor die schoonheid.
Daarom komt hier naar voren de groote
beteekenis van een instelling die deze
kunst binnen het bereik van een ieder
brengt en door de toepassing ervan de ge-
loovigen vermag op te heffen naar die
sfeer van Licht, waar geen schaduw meer
is".
„Ik hoop dan ook van harte, dat U, pater
directeur, door Uw werk in het vervolg het
ideaal zal bereiken, dat wij ons allen heb
ben gesteld."
Een langdurig applaus volgde op deze
woorden.
Namens de leerlingen werd een harte
lijk woord van dank gesproken door den
heer G. Kijser, voorzitter van den Kunst
kring „De Kaars" der muziekschool.
De zeereerw. heer Th. M. Beukers, voor
zitter der Ned. R. K. Kerkmuziekschool en
pastoor te Leiden, sprak vervolgens een
kort dankwoord. Allereerst richtte spr. zich
tot den burgemeester van Utrecht. „Het is
van zoo groot- gewicht, de overtuiging te
hebben, dat het gemeentebestuur der stad,
waar de school gevestigd is, medewerking
verleent.
Het doet weldadig aan, de „vaderhand"
toegestoken te krijgen en den vadersteun
te voelen van den burgervader.
„Mede aan het gemeentebestuur hebben
wij te danken, dat wij van onze jongens
kunnen maken wat wij er van willen ma
ken. Wij zullen trachten deze instelling te
bewaren en te cultiveeren, om aan het rijke
kunstleven van Utrecht nog meer glans bij
te zetten."
Ook den overigen sprekers bracht pas
toor Beukers dank. Uit den dank, die uit
de gesproken woorden straalde, voelt men
de kracht, die van dit onderwijs uitgaat,
om de jongens te maken tot kunstenaars
in den dienst van God; om weer te bevor
deren dat zij zooveel mogelijk volmaakte
musici van de Kerk zullen worden tot eer
van God en stichting van de geloovigen.
Plechtig Lof.
In de kathedraal aan de Lange Nieuw-
straat werd te 4 uur een plechtig Lof gece
lebreerd door pastoor Beukers, geassisteerd
door de zeereerw. heeren H. Vullinghs en
dr. H. B. Vroom. Tijdens 't Lof werd Gre-
goriaansche zang ten gehoore gebracht
door de leerlingen der school onder leiding
van den directeur, den weleerw. dr. Caecil.
Huygens O.F.M., terwijl aan het Lof voor
afging choraalvoorspelen van J. S. Bach
op melodiën of thema's ontleend aan het
Gregoriaansch. Voor elk nummer werd
door de leerlingen der school onder lei
ding van den directeur de oorspronkelijke
melodie op den Latijnschen tekst gezongen.
„Tijd"
De Nieuwe Menschheid
Overwegingen op den
Katholiekendag
Het Hjkt ons van belang, eens iets naders
mede te deelen omtrent de gebeurtenis die
het hoogtepunt zal vormen van den belang
rijken Katholiekendag, die op Zondag 30
Juni a.s. te Den Haag zal plaats hebben:
de massala bijeenkomst op Houtrust, waar
bijna 20.000 Katholieken zich rond hun Bis
schop zullen scharen om zich te verdiepen
in eigen sehukUbewusttzijn, te beloven een
nieuwe, betere menschheid en aldus gelou
terd te getuigen van hun gesterkt Godsver
trouwen in dezen crisistijd.
De bekende redenaar Dr. Jos. de Boer,
rector van het R. K. Meisjeslyceum te Den
Haag, zal over deze verheven gedachte
spreken, waarna Z. H. Exc. Mgr. Aenge-
nent een Pontificaal Lof zal celebreeren.
Tijdens dat Lof zal de Katholieke Jeugd
beweging de bovengenoemde gedachte: „De
nieuwe menschheid" overwegen, n i e t
symiboliseeren. Dit zij, om mogelijk mis
verstand uit den weg te ruimen, nadruk
kelijk meegedeeld: „De nieuwe mensch
heid" is geen Jeugdspel, zooals we er tot-
nu toe eenige door de Graal hebben ziien
uitvoeren, maar een meditatie van de jeugd,
die een betere menschheid belooft en op
deze plechtige belofte de hoop bouwt dat
God uitkomst zal brengen en Zijn straffen
de hand zal wegnemen van de zoo zwaar
geteisterde wereld, die er thans juist voor
de jongeren zoo donker uitziet.
„De nieuwe menschheid" zal dan ook als
k ij k s p e 1 geen aantrekelijkheid hebben:
het is een simpele overweging, uitgevoerd
als spreekkoor in devoot biddende houding.
Het zal er echter niet minder indrukwek
kend om zijn, want de gedachte die hier
vertol'kt wordt, leeft op het oogenlblik in
iedere getoovige ziel: zij is den waren Ka
tholiek uit het hart gegrepen. Wij zijn er
dan ook van overtuigd, dat juist deze
Katholiekendag zoo'n belangrijke gebeur
tenis zal worden, omdat het voor ons Room-
sche volk een gelegenheid is om uiting te
geven aan zijn diep geloof, aan zijn Gods
vertrouwen, dat immers het eenige anker
is voor onze hoop. Laat de geheele wereld
klagen en mopperen en revolutie maken:
het is alles vruchteloos. Onze eenige red
ding kan zijn: het gelood in Gods barmhar
tigheid.
Plechtig Bazuingeschal zal de komst aan
kondigen van de jeugd, de toekomst waarop
de wereld haar hoop gevestigd houdt. Twee
duizend leden van de Katholieke Jeugdbe
weging, Graal, K. J. M. V., St. Jozef-Ge
zellen en K. J. C. betreden vanuit de vier
hoeken met wapperende vanen het veld
en scharen zich in stervorm rond het mo
numentale altaar, dat in het midden van
het terrein opgebouwd wordt. De opmarsch
geschied onder het zingen van het Pioniers
lied, op de suggestieve muziek van Dina
Appeldoorn. De begeleiding wordt uitge
voerd door een groot orkest onder leiding
van kapelaan Duijves, dat ook de Grego-
riaansche Lofgezangen zal begeleiden.
Na dezen machtigen inzet neemt Dr. de
Boer het woord tot het uitspreken van zijn
rede over het onderwerp van den dag: Cri
sis en Godsvertrouwen.
Dan eerst begint „De nieuwe mensch
heid", met een zelfonderzoek en openbare
schuldbelijdenis door de jeugd, waaraan wij
enkele frappante zinnen ontleeneru
EERSTE DEEL
Zelfonderzoek en oproep tot Kath. Actie
Spreekkoor
Jeugd: Vaders, Moeders, broeders en zus-
sters: wij staan gij en wij in de ken
tering van den tijd.
K.J.C.: Wij gaan gebukt onder den last en
worden gedrukt door het lijden.
Graal: En wij beseffen niet, dat wij er zelf
de oorzaak van zijn.
Jonge mannen: Wij noemen ons Katholiek,
maar leven wij er naar?
Dit zegt de Heer onze God: „Gij ejuH geen
vreemde goden voor Mijne oogen heb
ben".
Graal: En wij gedoogen de aanbidding van
de schijngoden en afgoden van onzen tijd;
de mammon van het geld;
de aardsche eer en de eigenliefde;
het zingenot en de uitspattingen.
Jonge mannen: We hebben ze niet van hun
troon durven neerhalen!
Graal: We hebben den naaste niet bemind
als onszelf. Wij zien het maar aan, dat de
rechtvaardigheid wordt verkracht. Wij
stellen geen eisohen voor de bescherming
van onze deugd.
Jonge mannen: Daar zijn wij te laf en te
zwak voor geweest!
K.J.C.: Wij hebben zelf ons geloof niet be
leefd'! We hebben het niet uitgedragen
naar buiten!
Tot driemaal onderbreekt het volk deze
schuldbelijdenis door den smeekzang:
Paree Domme, paree populo tuo.
Ne in aeternum irasoaris nobis.
Dan volgt een aansporing tot daadwer
kelijke Katholieke actie:
Maar van nu af willen we gaan achter
de Pauselijke vaan:
De Vaan der Katholieke Actie.
De Paus heeft ons noodig om de wereld
te bekeer en.
De Bisschop roept ons op tot Katholieke
Actie.
En in onze eigen handen ligt ons toe
komstig lot.
Vooruit! Laat ons gaan schouder aan
schouder. De blijde toekomst is aan ons.
Vaders, Moeders, broeders en zusters, wilt
ge met ons strijden?
Wij willen het!
De diverse jeugdgroepen bezegelen deze
belofte met hun eigen groet:
De Graal: Excelsior.
Allen: Vooruit!
St. Jozef-Gezellen: Trouw aan Kolping,
aan Kolping trouw!
K.J-M.V.: Voor Christus onze Koning!
Allen: God wil het. Amen.
Als voorbereiding voor de binnenkomst
van het H. Sacrament volgt dan een bp
steeds klemmender toon uitgesproken ge
bed, hetwelk een climax bereikt als het Al
lerheiligste in processie naar het altaar
wordt gebracht en de jeugd het Agnus Dei
zingt, door het volk beantwoord.
Dan volgt het Pontificale Lof, hetwelk
weer onderbroken wordt door de overwe
gingen over „Den nieuwen menseh", die tot
bezinning gekomen, door zijn beteren le
venswandel Gods erbarming over de geteis
terde wereld hoopt te verkrijgen.
Graal: Redder der wereld, eenige uitkomst
in de troebele onzekerheden van onzen
tijd, laat ons toch worden, waar Gij ons
voor gemaakt hebt.
Graal en K.J.C.: Maak van de Katholieke
Jeugd wat Gij er mee bedeeld hebt.
Jonge mannen: Maak van het Katholieke
Volk, het Volk der blijde God-gewijde
toekomst.
Graal': Maak onze Katholieke mannen tot
het onbedorven zout der wereld en de
onneembare en tevens onweerstaanbaar-
aantrekkelijke vestingstad op den berg.
Jonge mannen: Maak onze Katholieke vrou
wen tot het zuivere licht op den kande
laar, die allen verlicht.
Beurtelings vervolgen dan de verschillen
de groepen:
Laat ons toch worden Heer, waar Gij ons
voor gemaakt hebt.
Maak ons tot belevers van Uw Evangelie,
door U te beminnen boven alles en onze
naasten lief te hébben als onszei ven.
Maak ons tot menschen, die een geloof
hebben, dat bergen verzet.
Nu moet de nieuwe menschheid komen.
Het Rijk der zonen en dochters van God.
De gemeenschap der broeders en zusters
van Christus.
Menschen, die zich met God hebben be
kleed.
Menschen, in de wapenrusting van het
licht.
Menschen, die niet moede worden het
goede te doen.
Menschen, die hongeren en dorsten naar
de gerechtigheid.
Communistenproces te Hamburg begon
nen- (2de blad).
Stakingsonlusten te Omaha in Nebraska.
(2de blad).
De „Koetilang" terug van z'n eerste
vlucht naar Indië. (Luchtv. 2de blad).
Dr. Doker acht blikseminslag de oorzaak
van de „Uiver"-ramp. (Luchtv. 2de blad).
BINNENLAND.
De opbrengst der Rijksmiddelen bedroeg
in Mei ƒ30.537.934; over de eerste vijf
maanden is de opbrengst ruim 15 mil-
lioen beneden de raming gebleven. (2de
blad).
Tweede lustrum der Ned. R.-K. Kerkmu
ziekschool te Utrecht; toespraken werden
ojn. gehouden .door .burgemeester .Ter
Pelkwijk en oud-minister Marchant. (lste
blad).
Wijziging in de steunverleening voor de
genen, die tijdens werkloosheid zijn ge
huwd. (2de blad).
Heiligschennende diefstal in een kapel
letje te Eygelshoven, (Gem. Ber. 2de blad).
Twee vrouwen in verband met de Ossche
affaires gearresteerd. (Gem. Ber. 2de blad).
Moordaanslag te Apeldoorn. (Gem. Ber.
2de blad).
De Haagsche inbreker na roofmval te
Arnhem gearresteerd. (Gem. Ber. 2de blad)
Twee dooden bij botsing tegen auto te
Bergen. (Gem. Ber. 2de blad).
Menschen, die slechts één grootheid ken
nen: groot zijn in het dienen.
Menschen, die barmhartigheid bewijzen,
omdat hun Vader barmhartig is.
Menschen, die zich als Gods uitverkore
nen en geliefden hebben gehuld in innig
medelijden, in goedheid, ootmoed, zachtheid
en geduld.
Menschen, die niet oordeelen, opdat zij
niet geoordeeld worden.
Menschen, die geen kwaad met kwaad
vergelden.
Menschen, die wéldoen die hen haten, en
zegenen die hen vervloeken. Menschen,
die weten, dat wie zijn broeder haat, een
moordenaar is.
Menschen, die weten dat Christus om
hulp vraagt in den bedelaar, wel'ke honger
heeft en dakloos is.
Menschen, kortom, die wandelen als kin
deren des lichts.
Menschen van liefde, wede, vreugde, dee
moed en zachtmoedigheid; barmhartigheid,
hulpvaardigheid, goedheid, mildheid en
geduld.
Menschen van gerechtigheid, belangloos
heid en broedermin. Menschen van het
licht. Menschen van liefde. Boden der blijde
boodschap van Christus' Koninkrijk.
Na een plechtig slotgébed volgt dan, door
het geheele volk meegezongen, een jubelend
Magnificat, waarna het Lof besloten wordt
met 'het Tantum Ergo en den zegen met het
Allerheiligste.
Deze grepen uit „De nieuwe menschheid"
zullen den lezer reeds doen begrijpen dat
het hier eigenlijk slechts een simpele akte
van Geloof en Godsvertrouwen geldt, die
echter niet zal nalaten een diepen indruk
te maken op de toehoorders, omdat zij in
al haar eenvoud op zoo treffende wijze het
schrijnende leed uitschreeuwt van ons diep
geslagen volk en het hunkerend verlangen
naar een betere menschheid, die door rei-
nen levenswandel Gods Zegen over zich af
roept.
Wij gelooven dat men in de huidige tijds
omstandigheden op geen betere wijze den
Katholiekendag aan zijn doel had kunnen
laten beantwoorden.
Dit bewijst trouwens ook reeds de groote
belangstelling welke vanuit het geheele Bis
dom voor deze gebeurtenis aan den dag ge
legd wordt.
Voor de op Tweeden Pinksterdag gehou
den Katholiekendagen in de drie Zuidelijke
bisdommen bestond een opmerkelijke be
langstelling. Dat ook de Haarlemsche Dio
cesane Kathliekendag ditmaal volkomen zai
i slagen staat voor ons vast.