26ste Jaargang DONDERDAG 13 JON) 1935 No. 8139 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per weekf 2.50 per kwartaal By onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post f 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11, DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: f 0.50 DIT NUMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN. V Één stem. Van „Nederland's Geestesmerk" door prof. J. Huizinga is bij Sijthoff een her ziene uitgave verschenen. De herziening betreft vooral het slot der brochure, waarin de schrijver het partij wezen en het evenredig kiesrecht becriti- seert. Wij zijn met de „Msbd." van meening, dat de hoogleeraar, wiens helderen blik op en scherpe ontleding van de feitep wij ove rigens waardeeren en respecteeren, de eigenlijke grondoorzaak van het verkeer de in het evenredig kiesrecht, en ten slotte, naar onze overtuiging, ook zelfs ten deele van het verkeerde in het partijwezen niet heeft herkend, nJ. het individualis tisch karakter van ons kiesrecht. En dit individualistisch karakter kan er uiterst moeilijk aan ontnomen worden zoolang de maatschappij- en staats-orde- ning niet gewijzigd is (Zie het gisteren ge publiceerde ontwerp-'beginsel-program der R.K. Staatspartij Van het zoo sterk individualistisch kies stelsel, dat wij nu eenmaal hébben, moeten wij, natuurlijk, een zoo goed mogelijk ge bruik maken. Wij moeten er om. rekening mede hou den, dat één stem van groote beteekenis kan zijn. Daaraan heeft ons de gemeenteraadsver kiezing in Eemnes weer 'ns herinnerd. Om de les, die er in ligt, maken wij hier wat uitgebreid melding van dit geval. Van de 801 geldig uitgebrachte stemmen, bij de gemeenteraadsverkiezing te Eemnes, kreeg de lijst der R.K. Staatspartij er 395 en 23 stemmen kreeg de lijst der R.K. dis sidente arbeiders. De meerderheid der uitgebrachte stem men is dus R.K. Toch zullen slechts drie van de zeven raadszetels door Katholieken worden bezet. Hoe dit mogelijk is, blijkt uit het navol gende. De kiesdeeler bedroeg 114 3/7. De R.K. Staatspartij verkreeg direct 3 zetels met een overschot van 51 5/7 stem. De vierde zetel (rest-zetel) werd haar echter afge snoept door een neutrale lijst, welke een overschot had van 52 4/7 stem. Had de R.K. Staatspartij één stem meer gekregen, dan was de meerderheid in den Raad Katholiek gebleven. Thans is de Ka tholieke meerderheid verloren gegaan. Dit is de vrucht van de actie van eenige ontevreden Katholieken, die hun candida- tenlijst door 25 kiezers wisten te doen on- derteekenen, doch slechts 23 aanhangers bleken te hebben! Een heel leerzaam geval voor K.D.P.'ers en anderen, indien zij willen leeren! WAT ANDERE BLADEN SCHRIJVEN DE TRAGIEK VAN HET LEVEN. Wij lezen in de „Maasbode" onder staand bericht: Te 's-Gravenhage, waar hij sedert geruimen tijd zeer teruggetrokken en in behoeftige omstandigheden leefde, is de vorige week overleden de kunst schilder en restaurateur E. G. Schal- broeck. Hij is in 1853 geboren te Rotterdam en bezocht er de Academie. Hij zette zijn studies voort te Antwerpen en aan de Polytechnische School te Delft. Te Rotterdam was hij lange jaren werkzaam als teekenleeraar en als restaurateur van schilderijen. Ook zijn eigen werk was zeer in trek. In sobere woorden en enkele trekken geteekend de tragiek van het leven! De tragiek van het leven, die peilloos- diep is, indien de overledene zou heb ben geleefd voor het leven! HET BEGINSEL-PROGRAM DER R.K. STAATSPARTIJ. In een korte beschouwing van de Volkskrant over het gisteren gepubli ceerde concept-program der R.K. Staats partij wordt o.m. het volgende opgemerkt: „Een rustige bestudeering van het con cept zal allicht tot het stellen van vragen nopen. Bijvoorbeeld deze: heeft het eigenlijk nog wel zin te schrijven: Slechts voor zoover het particulier initiatief te kort schiet in een behoorlijke armenzorg, heeft de Staat een aanvullende taak", waar in confesso is dat het particulier initiatief in ernstige mate te kort schiet. De Staat behoorde inderdaad een aan vullende taak te hebben, maar een feit is dat in getal aanzienlijke groepen zich om armenzorg niet bekreunen en ze geheel aan den Staat overlaten. Onder „Financiën" doet het een weinig zonderling aan te lezen: „De heffing der middelen blijve tot het noodzakelijke be perkt", waar zooveel geheven wordt, dat Alva's beruchte „penningen" er maar kin derspel bij zijn. Intusschen, de heffing der middelen moet altijd tot het noodzakelijke beperkt blij ven; het zit 'm vooral en dat doet het program goed uitkomen in het in acht nemen der verdeelende rechtvaardigheid bij de wijze van heffing en het verdiscon- teeren der gezinssamenstelling bij de draag kracht der burgers". „ZEER ERGERLIJK, ZORGELOOS, LICHTVAARDIG". Dit is een kwalificatie, door het liberale blad de Avondpost gegeven voor het beheer eener zeer bekende maatschappij in het groot -kapitalistische bedrijfsleven. Wij citeeren hier: „Wat er met de Koninklijke Hollandsche Lloyd gebeurt, vraagt de publieke aan dacht. Deze maatschappij heeft de uitbetaling der pensioenen aan haar oud-personeel en het recht op pensioen aan haar tegenwoor dig personeel geschrapt. Het gaat slecht met haar. Zij verkeert, in weerwil van het feit, dat zij uit de pu blieke kas jaren lang is gesteund, in groo- ten nood. Men weet, dat zij onlangs sur séance van betaling heeft aangevraagd. En nu betaalt zij de pensioenen niet meer uit; de gedupeerden zijn reeds in vergadering bijeen geweest, maar wat zal het helpen? Gebleken is (d.w.z. de belanghebbenden wisten dit waarschijnlijk wel, maar de bui tenwereld vermoedelijk niet) dat de maat schappij geen afzonderlijk onaantastbaar pensioenfonds had gesticht; zij betaalt de pensioenen uit de middelen, die haar eigen bezit bleven, en thans kan zij dit niet meer. Ziehier een feit, dat een zeer ergerlijken misstand onthult. De vraag, of de belanghebbenden voor him pensioenen hebben betaald, doet in dit verband weinig ter zake. Hun was pensioen toegezegd; zij hadden er op gerekend; zij hebben daardoor natuurlijk geen maatrege len genomen om, elders, voor hun ouden dag te zorgen; velen kregen dit pensioen reeds; en nu is alles plotseling uit. Welk een lichtvaardig beheer voor zulk een groote instelling. Hoe is het mogelijk geweest vraagt men zich af dat men, om op alles voor bereid te zijn, niet een afzonderlijk pen sioenfonds heeft gevormd, dat dan toch in wezen onaantastbaar was. Deze vraag klemt te meer, waar het hier een groote scheep vaart-maatschappij betreft, die jaren lang tot een aanzienlijk bedrag uit de rijkskas is gesteund. Al die millioenen zijn wegge gooid tenslotte, en nu worden de ambtena ren en oud-ambtenaren de dupe, doordat hun pensioen wordt geschrapt. Nogmaals, wij vinden dit een staaltje van zeer ergerlijk, zorgeloos, lichtvaardig be heer". BINNENLAND OOK DE PRINSES NAAR AMSTERDAM. Naar wij vernemen is H. K. H. Prinses Juliana voornemens H. M. de Koningin te vergezellen bij. Haar bezoek aan Amster dam op Zaterdag 15 dezer voor de plech tigheid van de onthulling van het Van Heutsz-monument. EEN NIEUWE GEEST, EEN NIEUWE LEVENSHOUDING. De komende Arbeiders-studiedagen te Voorhout. De Sociale Studiedagen van den Ned. R. K. Volksbond zullen dezen keer niet in het Retraitehuis te Bergen, doch op „Oud- Hageveld" te Voorhout worden gehouden. Door deze plaatsverandering was tevens een datumverandering noodzakelijk. De studiedagen zullen nu gehouden worden van 17 tot 20 Augustus. De vorige studiedagen zijn schitterend geslaagd. Er wordt op gerekend, dat de deelname in Augustus nog grooter zal zijn- Nadere bijzonderheden zullen nog vol gen, doch die moet U niet afwachten. Wil nu reeds spoedig aan het bestuur van uw plaatselijken Volksbond (voor Leiden secretariaat de Genestetstraat 49), opgeven, wie er van 17 tot 20 Augustus a.s. mee gaan naar Oud-Hageveld te Voorhout. Als onderwerp voor deze studie-dagen is gekozen „De teekewen van dezen tijd". In 't bijzonder zal de aandacht gevestigd wor den op de gunstige teekenen van dezen tijd. Nu gaat men bij deze lessen van de over tuiging uit, dat juist in den allerlaatsten tijd, waarin kennelijk een nieuwe periode der wereldgescheidenis is ingezet, zich ook nieuwe bemoedigende gedachten openba ren, waarin niet enkel gebroken wordt met oude dwalingen maar waarin wel degelijk een grootere verwantschap te bespeuren valt met ons heilig Christendom zoodat wij bij gelukkige ontwikkeling daarvan inder daad op weg zijn naar een meer Christelijke samenleving. Zoo willen deze lessen temidden der heerschende narigheid onze mienschen be moedigen, door te wijzen op het goede, dat thans ontkiemt en tevens hun verantwoor delijkheidsbesef verlevendigen, dat zij nu vooral edelmoedig zullen medewerken. Als bemoedigende sy mptoom en van een betere toekomst zal in de Voorhoutsche les sen gewezen worden op het groeiend ge meenschapsbesef, op een andere waardee ring van geld en goed, op een groeiend ver langen naar volkeren-gemeenschap on danks de oorlogsbedreiging, op een her nieuwden zin voor levenstucht, een nieuwe waardeering voor het offer, een nieuwe levenshouding, welke niet meer zal geba seerd zijn op de zelfzucht maar op edel moedigheid, offer en tucht. Maar het meest verblijdende, in heel die nieuwe geestesstrooming is wel dat men thans begint te vermoeden dat onze maat schappij onmenschelijk wordt, omdat zij niet goddelijk is. Dat wil nog niet zeggen, dat onze mensch- heid reeds volop op weg zou zijn naar het Christendom maar wel ontdekt men overal een tastend zoeken naar de diepste levens bronnen. Wie zou er nog kunnen wanhopen aan een menschheid, welker leidende mannen zoo ernstig zoeken naar God. De onbeschofte strijd in Duitschland, Mexico en Rusland waar men zonder zelf respect elk middel aangrijpt, is het beste bewijs dat de hel Gods Koningsbanier ziet vooruit dringen. Er moet een algeheele ommekeer komen maar niet gewelddadig en van buitenaf maar stelselmatig van binnenuit. Het li beralisme heeft veel dieper ingevreten in ons leven, ook van ons, katholieken, dan wij ons zelf willen bekennen. Wellicht zag het Christendom nooit noodlottiger dwaling tegenover zich dan dit stelsel. Het loochende niet een of andere waar heid van onze heilige godsdienst maar ne geerde alle waarheden; het miskende God niet in een of ander van Zijn eigenschappen maar drong Hem buiten het leven. Het liberalisme heeft het leven ontwijd en verwereldlijkt. Het Christendom bevindt zich dan ook naar een woord van Berdiaeff in de toe stand waarin het zich bevond, voor Con st a nt ij n verscheen, het moet opnieuw de wereld gaan veroveren. Maar er vaart door de katholieke wereld onzer dagen een sterke aanblazing van den H. Geest en ondanks massa-afval en felle vervolging zijn er heerlijke verschijnselen, die wijzen op een nieuwe bewustwording van het katholieke geweten en op een edel moedig streven om het leven weer tot in zijn wortels te verchristelijken. DE PRINSES NAAR LEEUWARDEN. Bezoek van particulier karakter. H. K. H. Prinses Juliana zal een bezoek aan Leeuwarden brengen. De Prinses, die haar intrek zal nemen ten huize van den commissaris der Koningin, komt Donder dag in den namiddag aan en zal Zaterdag weer vertrekken. Het bezoek is geheel van particulieren aard. DOOPPLECHTIGHEID TE DIERDORF. Prinses Juliana zou de uitnoodiging aanvaard hebben. Naar de „Neuwieder Zeitun'g" van gister avond méldt, heeft H. K. H. Prinses Ju liana de uitnoodiging van Erfprins Her mann von Wied, zijn jongsten zoon den 25en Juni as. in de protestansche kerk ten doop te willen houden aanvaard. De Prin ses zal volgens genoemd blad des morgens te Dierdorf arriveeren. PROF. DR. N. STEUR. Aan de RK. Universiteit te Nijmegen is Woensdag gepromoveerd tot doctor in de godgeleerdheid de zeereerw. hooggeL heer N. Steur, professor aan het Philosophicum te Warmond. De promotie is 'geschied „cum laude". HET „SPELLING"-VRAAGSTUK. Adres aan de Koningin. Het dagelijksch bestuur van de Natio nale Vereeniging voor Orde en Eenheid in de Schrijftaal (voorzitter prof. mr. B. M. Taverne), heeft zich tot Hare Majesteit de Koningin gewend met het volgende ver zoekschrift, gedagteekend den 3den Juni 1935: Aan Hare Majesteit de Koningin geven met diepen eerbied te kennen de onderge- teekenden, vertegenwoordigende het da gelijksch bestuur van de Nationale Ver eeniging voor Orde en Eenheid in de Schrijftaal, dat Uwer Majesteits Regeering in het jaar 1934 maatregelen heeft genomen ten gevolge waarvan candidaten bij bepaalde examens een schrijfwijze in acht moeten nemen, die afwijkt van de door de Regee ring toegepaste en algemeen gebruikelijke schrijfwijze volgens de Vries en Te Winkel; dat de toenmalige minister van Onder wijs, Kunsten en Wetenschappen heeft ge tracht door middel van het onderwijs de examenspelling-1934 op te dringen aan het Nederlandsche volk ondanks de duide lijk tot uiting gekomen gevoelens van de meerderheid der Staten-Generaal en van een groot deel der bevolking; dat de onvoldoende en eenzijdige voor bereiding van de examenspelling-1934 in breede kringen van het Nederlandsche volk misnoegen heeft gewekt en verdeeld heid gebracht, hoewel aan de vorming van het huidige Kabinet is ten grondslag ge legd het convenant, dat zekere onderwer pen, die tot scherpe tegenstellingen in het volk aanleiding kunnen geven, niet aan de orde zouden worden gesteld; dat mitsdien een compromis, leidende tot beëindiging van den „spelling"-strijd, niet is bereikt; dat de instemming, welke de actie van de Nationale Vereeniging voor Orde en Eenheid in de Schrijftaal gevonden heeft bij het Nederlandsche volk, duidelijk aan toont, dat de voorwaarde, door de Regee ring gesteld voor het overnemen van de nieuwe „schrijfwijze" in van regeerings- wege uitgaande stukken, niet in vervul ling zal gaan; dat men bij een nieuw, alsdan veelzijdig en onpartijdig onderzoek dient uit te gaan van den toestand, zooals die vóór 1 Sep tember 1934 was; dat met de gemeenschappelijke belan gen van Nederland en België te dezer zake onvoldoende rekening is gehouden, zoodat verstoring van de bestaande eenheid dreigt; redenen waarom de ondergeteekenden aan Uwe Majesteit eerbiedig en met aan drang verzoeken rekening te willen hou den met de veronachtzaamde wenschen van een groot deel der Nederlandsche be volking, opdat, nu een herziening van de nieuwe regeling zonder eenig bezwaar mogelijk en in alle opzichten wenschelijk is, voor de „spelling"-quaestie alsnog een oplossing moge gezocht worden, welker tot standkoming, mede door de veelzijdige en degelijke voorbereiding, het karakter draagt van een nationaal werk. 400 Zwitsers naar ons land. Een gezelschap van ongeveer 400 Zwit sers bezoekt met een extra trein van de Schweizerische Bundedbahnen de Wereld tentoonstelling te Brussel. Deze groote groep zal ook enkele dagen in Holland verblijven, n.l. van 12 tot 22 Juni a.s. Het gezelschap bezoekt o.m. Rotterdam (havens, de „Dempo"), Den Haag (Mau- ritshuis, Vredespaleis), Oud-Wassenaar, Amsterdam (rondrit grachten enz.), IJmui- den (sluizen), Alkmaar (Kaasmrakt) en de Afsluitdijk van het IJselmeer. Gelogeerd wordt in Scheveningen, waar ook het badv- en strandleven zal worden VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Vlootaccoord bereikt tusschen Londen en Berlijn. (2de blad). Nieuwe spanning tusschen China en Ja pan. Tokio stelt nieuwe eischen. (2de blad). BINNENLAND. De transport-onderhandelingen met Duitschland zijn tot een goed einde gevoerd. (lste blad). De heropbouw van de Egmonder abdij. (lste blad). Nieuwe bekentenissen en nieuwe arres taties rondom Oss. (lste blad). De Arabische Kroonprins in ons land. Ook Leiden bezocht, (lste blad). Te Lochem heeft een werklooze zijn beide kinderen vermoord, (lste blad). OMGEVING. De burgemeester van Ter Aar, Jhr. K. de Muralt, heeft tegen 1 Aug. ontslag geno men. (Omgeving, 2de blad). Droevig drama te Lochem Werklooze vermoordt zijn beide zoontjes In den afgeloopen nacht heeft zich in de gemeente Lochem een vreeselijk drama afgespeeld. De 31-jarige werklooze arbei der J. Schepers heeft zijn beide zoontjes, den 6-jarigen Hendrik en den 8-jarig en Jacobus vermoord. Om half zes hedenoch tend kwam de man bij de politie mededee- ling doen van de vxeeselijke daad, welke hij had bedreven. De directe reden voor dezen dubbelen moord is niet bekend, doch de man wilde zich reeds eerder van zijn kinderen ont doen. Een paar dagen geleden is hij met dit doel op het gemeentehuis geweest en heeft hij- daar verklaard, dat hij zijn kinderen niet langer wilde hebben. Hij is een vreemd type, die een paar jaar geleden in zijn wo ning eens alles kort en klein geslagen heeft. Gedurende de laatste nachten sliep zijn vrouw op het politiebureau, omdat hij haar niet in zijn woning wilde hebben. DE EGMONDSCHE BENEDICTIJNER PRIORIJ. Op Dinsdag 25 Juni zal in het landelyk- schoone Egmond-binnen een indrukwek kende plechtigheid plaats hebben; voor ge heel Katholiek Nederland, dat cultuur en historie lief heeft en hooghoudt, van groot- sche beteekenis. Dan toch zal de Benedictijner Priory, welke de herbouw van de eerbiedwaardige Abdij aankondigt, plechtig worden inge wijd door Zijne Hoogwaardige Excellentie Mgr. J. D. J. Aengenent, Bisschop van Haarlem. Het programma der plechtigheden is het volgende: Kwart voor tien H. Mis op den St. Adal- bertus-A'kker, opgedragen door Zijne Hoog waardige Excellentie Mgr. J. D. J. Aen genent, met assistentie van Mgr. Dr. P. J. M. van Gils en Deken E. P. Rengs van Alkmaar. Onder de H. Mis toespraak door Pastoor W. Nolet. Kwart over elf KLokwijding door den Bisschop van Haarlem op het terrein van de Priorij. Daarna de huiswijding. Na de huiswijding toespraak door den Bisschop op het bordes vóór den ingang. Waarna dankwoord door den Hoogwaardi- gen Abt Dom J. de Puniet de Parry. Het R. K. Comité tot inzameling van gel den voor den bouw van een Benedictijner Klooster te Egmond noodigt, namens den Hoogwaardigen Abt der St. Paulus Abdij te Oosterhout, alle vrienden van Egmond, dus al'le Nederlandsche Katholieken, uit, tot een bezoek aan Egmond-binnen, om door het bijwonen der inwijdingsplechtig- heden hun belangstelling voor het groot- sche werk te demonstreeren.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1935 | | pagina 1