Nederland en Indië worden buren. ZATERDAG 8 JUNI 1935 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN 26ste Jaargang No. 8136 S)e £eidóeke (Bou/tamt DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per weekf 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post f 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 II GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelihgen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin be- betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: f 0.50 HERSCHEPPING. Emitte Spiritum tuum et creabun- tur et renovabis faciem terrae. Ps. 103*). We zijn er ieder jaar getuige van: hoe het aanschijn van deze aarde wordt ver nieuwd. De knoppen zwellen en breken open; dan vouwen de sappige blaadjes zich schuchter los, dan hangt er die eerste dagen een lichtgroen waas om de boomen ale een ragfijne voile. Dan komen de rappe fluiters zich wiegen op de taaie, tee- nige takken, tusschen rozetten van roze en sneeuwwit en groen. Dan komt de paar tijd: spoedig wemelt de wereld van het teedere, nieuwe leven, dat te sluimeren ligt of te piepen in de oksels van machtige kruinen of in de veilige schaduw van dich te hagen, of dat blaat en buitelt tusschen die madelieven in het jonge, diepgroene gras. Het duurt niet lang meer of we snui ven de geur van het versche hooi, die ons tegenwaait over het veld. De wereld is schoon als een bruid: het aanschijn van de aarde is weer vernieuwd. Dit herleven van de aarde is een gave en een vreugde voor ons hart; toch is het niet deze vernieuwing, waarnaar de we reld zoo smachtend verlangt. Het leger der ontevredenen groeit met den dag. Men heeft een paar jaar oyer ma laise gesproken: toen de malaise aanhield, werd ze crisis genoemd. Het werd te droe vig om er nog grappen op te verkoopen: een leger werkloozen, die leven moeten van „steun", kinderen zonder toekomst, gezinnen zonder brood, levens zonder licht. Laat ons de ernst van den toestand niet onderschatten: de tijden zijn hard en geen oplossing ligt in het verschiet. Je kunt het de menschen hooren zeggen, in de wachtkamer van het station of in de tram: „Het einde van de crisis? Dat zullen wij niet meer beleven". Is het dan te verwonderen, dat de we reld vertwijfelend naar redding uitziet? Is het niet heel begrijpelijk, dat ze alles aan pakt, alles gelooft, wat haar maar eenigs- zins redding belooft te brengen? Kan men het vreemd vinden, dat nieuwe leuzen terrein winnen met den dag en dat door velen de oude veilige waarheid verlaten wordt en gehoond? En toch, in al die verwarring mogen we het nooit vergeten: er is er slechts Eén, Die heel die berg van moeilijkheden kan doen smelten als sneeuw voor de zon? De Kerk heeft het dezer dagen weer zoo dringend gebeden: Zend Uw Geest uit en alles zal herschapen worden, en Gij zult het aanschijn van de aarde vernieuwen. De Heilige Geest moet over de wereld komen. Hij moet met Zijn wondere Liefde macht de harten raken. Dan wordt de we reld in waarheid herschapen: dan wordt het aanschijn der aarde vernieuwd. Want laat het ons helder beseffen: men kan duizend oorzaken als bewerkers van de crisis aanwijzen, de diepste grond ervan ligt toch in de crisis van het hart. Het hart van de menschen is ver steend: er is te weinig liefde. En juist zon der liefde kan de wereldi niet echt ge dijen. Want liefde is de band der deugden, zei Sint Paulus, liefde is de vervulling van heel de wet. Al het gecijfer van knappe economen, de wijsheid van sociologen, de macht van een sterke man, het baat immers zoo uiterst weinig, als de menschen hun hart niet wil len veranderen. Geef de menschen een an der hart: de moeilijkheden vervliegen als een rookpluim in den wind. Vestig op deze wereld de waarachtige, zuivere broeder schap weer; maak van de menschheid in waarheid een groote familie. Breek het wantrouOTfe af en de barricaden tusschen de verschillende klassen der menschen. Haal de hoogmoed neer en doof de ver slindende haat. Maak de menschen weer als kinderen, zonder begeerlijkheid, zon der hebzucht en aanmatiging en op de wereld zal de warme sfeer erugkeeren van het goede, sterke gezin. Een nieuwe maatschappij zal oprijzen, de orde zal her steld zijn en de wereld in waarheid her schapen. „Ik zal u uw steenen hart ontnemen, Invoering van een half wekelijkschen dienst door de K. L. M. Amsterdam—Batavia per Fokker-Dougla8 in 51/* dag Wij zijn op Schiphol de gast geweest van den heer A. Plesman, directeur van de Ko ninklijke Luchtvaart Maatschappij, ter be spreking van een gebeurtenis, welke een nieuwe, zeer belangrijke phase beteekent in de grootsche ontwikkelingsgeschiedenis van deze onderneming: de halfwekelijk- sche dienst naar Indië, welke *12 Juni zal worden ingewijd met het vertrek van den Foker-Douglas D. C. 2, de „Nachtegaal", onder commando van piloot Frijns. Drie dagen na het vertrek van de „Nach tegaal" zal dan de „Oeverzwaluw", gezag voerder Te Roller, de reis naar „Jan Oost" aanvangen, terwijl op 12 Juni de eer ste van de Douglasmachines, die naar In dië. is gegaan, de „Koetilang" onder com mando van piloot Scholte, de thuisreis zal aanvaarden. Van den 12en Juni af zal de K. L. M. met een zevental Fokker-Douglasmachines een halfwekelijkschen dienst tusschen Neder land en Nederlandsch Indië, tusschen Euro pa en Azië onderhouden. De 14.000 K.M. lange weg wordt zomer èn winter in 5 1/2 dag bereisd. Het aantal vlieguren is onge veer 10 per dag, de snelheid bedraagt ge middeld 270 K.M. per uur. Werd vroeger doorgaans gestart voor het aanbreken van den dageraad, thans vertrekt men op een meer normaal morgenuur. Op de uitreis komt slechts één ouderwetsch vroege start voor; op de terugreis, waarop men telkens een uur daglicht wint, zijn de tijden van vertrek nog later dan op de heenreis. Twee de ontbijt, lunch, thee of andere verver- schingen worden tijdens de tusschenlan- dingen gebruikt in de vliegveldrestaurants, men dineert en overnacht in eerste klas ho tels, Slechts éénmaal op de heenreis wordt de lunch aan boord gebruikt. Tovertapijt uit den Duizend en Een Nacht. Zoo'n snelle vlucht naar Indië de Fokkers deden er negen dagen over zal wonderlijk zijn als een reis op het too- vertapijt uit den Duizend en Een Nacht! De reiziger ziet de ochtendzon schijnen op den Amsterdamschen Westertoren en de avondzon op het Parthenon van Athene; vandaag ontbijt hij in een Amsterdamsch hotel, overmogen luncht hij in het K. L. M. hotel te Dj ask, aan de Perzische Golf, ter wijl hij zich dienzelfden avond als een ma- haradja voelt in de schaduwrijke tuinen met pauwen en fonteinen rond het State Hotel van „his Highness of Jodphur" drie dagen van huis! Den volgenden avond bewondert hij Burmeesche schoonen bij de fantastisch verlichte Gouden Pagode van Rangoon; Singapore en Batavia zijn daar na nog maar 'n kattensprong. Soepelheid der post verbinding. Maar een mensch leeft niet bij romantiek alleen. Laten wij nagaan, wat deze snelle, halfwekelijksche dienst in zakelijk opzicht zegt de Heer, en er u een hart van vleesch voor in de plaats geven" Ja, het is de Geest des Heeren, Die waarlijk de harten vernieuwt. Daarom moet in deze heerlijke Pinkster dagen het grootsche heimwee ons hart ver vullen, het diepe verlangen naar den Hei ligen Geest. Laat ons hart dan verwijlen in het hei lige Cenakel van Jeruzalem, waar de Apos telen van Jezus in God verslonden bijeen I zijn om de zoete Gast van him zielen te verwachten, Die de wijsheid zal geven en de talen, het licht en de kracht van God, het Vuur van Zijn liefde. Wij zijn daar zoo goed, zoo veilig be sloten, omdat we ons er bevinden in het gezelschap en onder de hoede van de hoo- ge verheven Vrouwe, met het brandende moederhart voor alle menschen, haar, die genoemd wordt: de Bruid van den Heili gen Geest. Zoeterwoude, 8 Juni 1935. Pater VAN ROOLJEN, Kruisheer. Zend uw Geest uit en alles zal wor den herschapen. En Gij zult het aanschijn van de aarde vernieuwen» beteekent, in de eerste plaats voor Neder land en Indië. Hij beteekent vooreerst, dat door de soe pelheid der postverbinding de lastige druk ke wekelijksche maildag komt te verval len. Wat met het eene vliegtuig niet mee kan, gaat drie dagen later met het volgen de. Van beide eindpunten vertrekt een vliegtuig op Woensdag en Zaterdag en komt er op Maandag en Donderdag een aan. Wie Maandag zijn luchtpost te Am sterdam ontvangt, die Dinsdag behandelt en Woensdag brieven met het retourvlieg tuig meegeeft, maakt, dat de afzonder te Batavia binnen dertien dagen antwoord heeft. Zelfs kan men op een brief uit Nederland naar Medan soms binnen tien dagen ant woord hebben; immers Woensdag om 13.30 plaatselijke tijd komt een vliegtuig op de uitreis te Medan aan, vanwaar het vlieg tuig op de thuisreis Donderdag om 7.30 uur vertrekt. Voor tussohengelegen bestemmingen is de omlooptijd van een brief natuurlijk in verhouding eveneens korter geworden. Op een brief uit Amsterdam naar Calcutta kan men binnen negen dagen antwoord heb ben, op een brief van Batavia naar Bag dad in denizelfden tijd. Dank zij den nieu wen K.N.I.L.M.-dienst MakassarDe Pasar Soerabaja zullen de voordeelen der snelle verbinding met het moederland zich niet alleen tot Java en Sumatra uitstrekken. Wie b.v. Dinsdagochtend uit Makassar of Den Pasar een brief met het K.N.I.L.M.- vliegtuig meegeeft, weet, dat die 6 1/2 dag later in Nederland is, resp. 15.500 en 15.100 K.M. veider. Een kostenpraatje. Interessant waren de mededeelingen van den heer Plesman over het kostenvraag- stuk. In 1929 dekte het passagiers- en goe derenvervoer op Indië één procent van de uitgaven; in 1931 vier procent, in 1932 tien procent, in 1933 achttien procent en in 1934 vierentwintig procent. Het percentage over 1935 staat uiteraard nog niet vast, wat 1936 betreft, heeft men een percentage van twee en dertig procent begroot; de overige on kosten moeten gedekt worden uit het post vervoer. Na 1936, als eenmaal ook des nachts het lange traject zal worden bevlo gen de snelle Fokker-Douglas machines brengen het aantal vlieguren van Amster dam naar Batavia van 83 tot 53 terug! en de vliegreis tot ruim twee dagen be perkt zal kunnen blijven, zal de dekking der kosten in hoofdzaak gevonden worden in de opbrengst van het passagiers- en goe derenvervoer en zullen de inkomsten van het postvervoer belangrijk lager kunnen zijn. De snelheid om en bij de 300 kilometer zal niet spoedig worden overschreden, om dat hiermede een economische grens is be reikt. Het stratosfeervliegtuig aldus de heer Plesman is verder van zijn verwezen lijking af dan menigeen wel denkt! Uiteraard is de sprong naar den half wekelijkschen dienst zoowel uit financieel als organisatorisch oogpunt een zaak van beteekenis. Het vorig jaar kon op het post- contract een half millioen gulden worden terugbetaald en het zal de vraag zijn of men ook dit jaar dit „groote gebaar" zal kunnen herhalen. De voordeelen van den half- wekelijksch dienst zijn echter zeer groot, mede ook omdat wellicht buitenlandsche post-administraties, door er gebruik van te maken, een achterstand kunnen inhalen. Naar de heer Plesman verder mededeelde, ligt het in de bedoeling, de Fokker-Douglas D.C. 2-machines, die op de route naar In dië worden gebruikt, over een tweetal jaren te vervangen door andere machines, die bij gelijke snelheid veel economischer zullen vliegen en aldus een belangrijke daling van den kostprijs mogelijk zullen maken. De vooruitzichten van den halfwekelijk schen dienst zijn zeer gunstig, aangezien de voorverkoop een goede waardemeter! alleszins reden tot tevredenheid geeft. De passage van Amsterdam naar Batavia is van 1750.tot 1350.teruggebracht; retour 2430.Den eersten dag vliegt men tot Athene ,den tweeden tot Bagdad, den derden tot Jodpur, den vierden tot Ran goon, den vijfden tot Singapore, waarna nog een halve dag gebruikt wordt voor het laatste traject naar Batavia, waar men vóór tien uur 's morgens aankomt en des- gewenscht met een Douglas-machine van de K.N.IJL.M. dadelijk kan doorreizen naar Soerabaja. Men arriveert hier dan nog vóór den lunch! Onbegrensd aantal nieuwe mogelijkheden Voor het passagiersvervoer heeft de In dië-lijn, dank zij de hooge snelheid en grootere frequentie, een welhaast onbe grensd aantal nieuwe mogelijkheden ver kregen. Mogelijk zelfs zal zij een omwen teling in het zakenverkeer tusschen Neder land en Indië teweegbrengen. Waar snel heid van handelen en succes in zaken door gaans synoniem zijn, zal de mogelijkheid omm in luttele dagen van Nederland naar Java of Sumatra te reizen, en omgekeerd om in een wip uit Indië naar het moeder land te komen, ongetwijfeld door de meest vooruitstrevende zakenlieden druk benut worden. Wie drie weken tijd voor een reis heeft, gaat in elf dagen heen en weer en heeft tien dagen tijd voor besprekin gen. Is nog sneller contact gewescht, dan vliegen de Nederlander en de Indischman elkaar tegemoet tot Jodpoer, waar ze bei den Vrijdags of 's Maandags aankomen na drie dagen reizen en vanwaar ze drie dagen later weer naar hun uitgangspunt terug kunen keeren. In 8K dag is men uit en thuis. Wie wel haast heeft, doch niet met toesnelheid behoeft te reizen, kan een uitstapje met zijn zakenreis combineeren. In merkwaardige steden als Cairo, Jodpoer, of Bangkok kan hij drie dagen blijven rondkijken, tot het volgende vliegtuig gaat. Jongelui, die in Nederland studeeren en wier ouders in Indië wonen, kunnen in de groote vacantie naar huis gaan. Een Am sterdammer, die in plaats van in Zand- voort, zijn vacantie eens in Griekenland of bij de pyramiden van Gizeh wil doorbren gen, zegt: „Ik ga zoover mee" en stapt in een Indië-vliegtuig. Dit zijn slechts eenige voorbeelden. Men kan ze bij tientallen opnoemen. Het buitenland en de Indië-route. De AmsterdamBatavia-lijn heeft al tijd groote internationale beteekenis ge had, niet alleen wegens de sympathie, die zij in drie werelddeelen voor Nederland wist te verwerven, doch ook wegens de buitenlandsche post en buitenlandsche pas sagiers, die zij van jaar tot jaar in belang rijker hoeveelheid en aantal vervoerd heeft. De versnelde, halfwekelijksche dienst zal ook op het buitenland een groo te aantrekkingskracht uitoefenen. Een gunstige factor is hierbij vooreerst, dat het luchtvaartcentrum Schiphol uit 80 der grootste Europeesche steden binnen een dag bereikbaar is. Uit Londen, Parijs en Hamburg kan men den vooravond van het vertrek naar Indië naar Amsterdam komen; de Duitsche reizigers kunnen tij dens den zomerdienst 's morgens te 8.15 uur in Halle-Leipzig instappen, terwijl de Midden-Europeeërs gedurende dezelfde periode de keus hebben tusschen Bratis- lawa en Boedapest. Dat de vliegtuigen uit beide richtingen eenmaal wekelijks Bra tislava en eenmaal Boedapest aandoen, is een nieuwigheid van dezen zomer. De S landing te Bratislava is, vooral met het oog op de post, op verzoek der Tsjechische regeering ingesteld. Het laatste Europeesche station is Athe ne, waar een steeds groeiende hoeveelheid post uit Oost-Europa en de Balkanlanden ingeladen wordt. Dat de beteekenis van het luchtverkeer naar het Verre Oosten overal ingezien wordt, blijkt wel uit de onlangs gesloten overeenkomst tusschen K L. M. en Impe rial Airways en de voornaamste Neder- landsche en Engelsche scheepvaartmaat schappijen. Het belangrijkste punt der overeenkomst is, dat de retourbiljetten der betreffende maatschappijen over en weer geldig worden, onder verrekening van het verschil in overtochtprijs. Met dat al geeft de onvolprezen K. L. M. in dezen crisistijd een lichtend voorbeeld van wat met durf, ondernemingsgeest en organisatievermogen kan worden bereikt. DIT NUMMER BESTAAT UIT VIJF BLADEN WAARONDER GE ÏLLUSTREERD ZONDAGSBLAD. MAANDAG, 2EN PINKSTERDAG, ZAL „DE LEIDSCHE COURANT" NIET VER SCHIJNEN. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Laval krijgt de gevraagde volmachten met 324 tegen 160 stemmen. (2de blad). Het verwisselde Engelsche kabinet. (2de blad). De Italiaansch-Abessynische verzoenings commissie naar Scheveningen? (2de blad). Wat zijn Japan's plannen in Noord-China. (2de blad). nemingen kan redden; een verlichting, die, ongetwijfeld, door devaluatie zal worden bereikt. Maar, zooals gezegd, wij gaan op dit al les nu niet nader in. Wij willen de vraag stellen, wat er nu zal gebeuren, nu de minister, die blijkbaar de eenige voorstander van devaluatie was in het Kabinet, mr. Steenberghe, is heen- Wat zal er nu gebeuren? Neen, wij willen hier nu niet een betoog pro of contra devaluatie geven. Een paar opmerkingen slechts. Een voorstander van devaluatie, die geen nadeelen daarin ziet, is heel kort zichtig. Algemeen neemt men aan, dat 't is ook de meening van den bekwamen en deskundigen voorstander van devalua tie prof. Kaag prijs verhooging het ge volg zal zijn van devaluatie, en dat de menschen met vaste inkomens, de gepen- sionneerden, de groote categorie van arbeiders in loondienst slechts heel lang zaam die verhooging zullen volgen. Dat is een schaduwzijde van de devaluatie; daar zijn er meerdere Maar ook is heel kortzichtig een t e- genstander van devaluatie, diie geen voordeelen daarin ziet. 't Mag toch wel als vaststaand worden beschouwd, dat alléén verlichting, en aanmerkelijke verlichting, der vaste lasten vele bedrijven en onder- Wat zal de nieuwe minister prof. Gelis- sen zich tot doel stellen. Wij citeeren hier weer uit het merk waardige artikel van de „Msbd." waaraan wij öok gisteren een en ander ontleenden: Waar prof. Gelissen de zekerheid be zit in het aftreden van minister Steenberghe dat het kabinet de de valuatie onder geen voorwaarden wenscht door te voeren, heeft hij de zware taak op zich genomen, de ver laging van het kosten- en lastenniveau langs den anderen weg tot stand te brengen. Deze weg brengt verre consequen ties mee: gedwongen vermindering van bepaalde, al te drukkende schulden tot b.v. twee derde of drie vierde; ka pitaalsreducties bij te zwaar met ka pitaal belaste bedrijven door afschrij ving in-eens op de boekwaarde c.q. afstempeling der aandeelen; gedwon gen rente-verlagingen etc. etc. Het is een onnoemelijk-zware taak, die deze politiek vergt, maar zij zou wanneer zij slaagt tot een zui verder resultaat kunnen voeren dan een devaluatie, die over de geheele linie doorwerkt en dus met bijzondere omstandigheden geen rekening houdt. Wij zeggen: wannéér zij slaagt. Want daartoe is één voorwaarde vol strekt noodig, die wij nog eens bij her haling en met nadruk naar voren bren gen: dat het kabinet deze politiek zon der aarzeling en zonder bange terughou dendheid aandurft en den nieuwen mi nister van Economische Zaken in dit opzicht niet volkomen aan banden legt en tot machteloosheid doemt. Niemand kan o.i. tegenspreken, dat (men lette op de woorden, waarop wij nadruk leggen), wanneer zij slaagt, een kosten-en lastenverlaging door gedwongen verminde ring van bepaalde, al te drukkende schul den tot b.v. twee derde of drie vierde, kapitaalsreducties bij te zwaar met kapi taal belaste bedrijven, gedwongen rente verlagingen, dat zulk een kosten- en las tenverlaging de voorkeur zou verdienen boven een uit haar aard algemeene, ruw- in gr ij pende en daardoor voor velen pijn lijke gevolgen hebbende devaluatie. Maar wij zeggen met de „Msbd!.": „wan neer zij slaagt" en wij zijn het ook eens met dit blad, dat zulk 'n taak als hier be doeld „onnoemlijk-zwaar" is. (Wat ons haast nog te zacht gezegd schijnt!). Mr. A. baron van Wijnbergen schrijft gisteravond in een artikel in de „Msbd.", dat door het aftreden van mr. Steenberghe de politieke hemel is opgeklaard: Dat heengaan schonk aan het Kabi- niet de ongezochte gelegenheid nog maals openlijk blijk te geven van zijn volkomen eenstemmigheid ten opzichte voor de te voeren finan- cieele en economische politiek. Maar: klaarheid omtrent de te voeren financieele en economische politiek is er momenteel volstrekt niet gegeven! En die klaarheid moet de in haar streven eenstemmige regeering aan het Nederlandsche volk geven. I En zeer spoedig.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1935 | | pagina 1