STADS NIEUWS 26ste Jaargang VRIJDAG 3 MEI 1935 No. 8106 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DE ABONNEMENTSPRIJS bedrctgt bij Toonrit^et**ing: Voor Leiden 19 cent per week 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 2.60 per kwartaal Franco per post 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad ts voor de Abonnè's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 I GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone Advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. TELEFOONTJES van ten hoogste 30 woorden, waarin bo betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop: S 0.59 V Kleine partijen bij de Raads verkiezingen. Bij de lands- en provinciale verkiezingen kunnen kleine partijen, die in afzonder lijke gemeenten slechts een heel klein percentage der stemmen behalen, iets be reiken, doordat de stemmen uit verschil lende kieskringen en gemeenten worden opgeteld en saam gevoegd. Bij de gemeenteraadsverkiezingen staat het echter anders. Daar doen kleine partijen vaak anders niets, dan een groote partij, van wie zij zich hebben afgescheiden, tegenwer ken niets anders, dan negatief werk, dan sloopersarbeid. De meest principieele, de goed-bedoelen- den onder de leden van die kleine par- tijen zien zulks ook wel in, en, zoo 't al leen van dezen zou afhangen, zou in me nige gemeente een kleine partij niet aan de gemeenteraadsverkiezing deelnemen. Maardaar zijn ook andere leden in die partijen; leden, wien hoewel zij zelf b.v. katholiek zijn 't volkomen onver schillig laat, of er enkele honderden stem men verloren gaan voor de Katholieken en aan een andere partij, b.v. den Com munisten, een zetel bezorgen. Wij denken hier, eerlijk gezegd, aan de Katholieken, aangesloten bij de K.D.P In gemeenten, waar het behouden van een zetel voor hen practisch is uitgesloten, is het stellen van candidaton en het deelne men aan de stemming natuurlijk een dwaasheid of erger. Alleen zij die liever Turksch dan Paapsch zijn (Paapsch in den zin van „R.K. Staatspartij") of zij, die graag op een candidatenlijst prijken (je kimt nooit weten!), zullen onze meening be strijden. De eerlijke personen onder hen, de katholiek-d enk enden en katholiek- voelenden moeten 't met ons eens zijn. Wü houden hier een pleidooi in het be lang van de R.K. Staatspartij. Dat is zoo. Maar óók en tegelijkertijd een plei dooi voor een katholiek belang, dat allen Katholieken ter harte moet gaan; ook hun, die geen R.K. Staatspartij'ers zijn. 't Is toch een algemeen katholiek belang, dat een zetel, die door een Katholiek kan worden bezet, niet wordt ingenomen door een lid van een andere partij, misschien van een ons vijandige partij zooals de communistische. Wij weten met zekerheid, dat er Katho lieken zijn, niet-Staatspartij'ers, die onze meening ten deze volkomen deelen om dat zij open oog hebben voor het boven de partijen staande algemeen katholiek be lang, omdat zij verantwoordelijkheid voe len, omdat zij niet willen worden gebruikt voor louter sloopersarbeid. AMBTSAANVAARDING PROF. MR. J. J. SCHRIEKE. j Hedenmiddag heeft prof. mr. J. J. Schrie- ke, nieuwbenoemd hoogleeraar aan de Leidsche Universiteit om onderwijs te ge ven in het administratief recht van Ned.- Indië zijn ambt aanvaard met het houden van een inaugureele rede over: „Een nieuw bestek". Na enkele woorden te hebben gewijd aan de inzichten van den geëerden academi- schen voorganger, mr. J. Oppenheim inza ke de bij het onderwijs in het staats- en administratief recht te volgen methode, leide spra zijn onderwerp, de vraag of he roriëntatie in Nederlands overzee's be leid noodzakelijk is, in met een herinnering aan vroegere inzichten omtrent de rich- DE DREIGENDE STAKING IN DE MIJNEN. Wij vernemen, dat het gisteren gehou den referendum onder de leden van den R. K. Mijnwerkersbond omtrent de even- tueele staking ruim de meerderheid heeft behaald. Eveneens hebben de leden van den Nederlandschen Mijnwerkersbond vóór staking gestemd. Ook bij den Neder- landsch Christelijken en den Neutralen Bond werd bij meerderheid van stemmen bepaald zoo noodig tot staking over te gaan. Van de zijde van de directie der par ticuliere mijnen werd tot heden nog niets vernomen en wordt het stilzwijgen ten strengste bewaard. Aan alle particuliere mijnen zijn biljetten uitgegeven, waarin de mijnwerkers worden opgewekt tot sta king en welke hun aanwijzingen geven waaraan zij zich bij staking te houden hebben, zoodat alles in de beste orde ver loopt. Gistermiddag heeft een conferentie plaats gehad tusschen de heeren de Bruyn en Henri Hermans, vertegenwoordigers van het R. K. Werkliedenverbond en het Bestuur van den R. K. Mijnwerkersbond, inzake het conflict in de mijnindustrie. Van de zijde van het R. K. Werkliedenverbond werd, indien het tot een staking zal ko men, alle steun toegezegd. Voor hedenmiddag vijf uur is een ver gadering van het Algemeen Mijnwerkers- fonds bijeengeroepen, waarop een regee- ringsvoorstel betreffende dit fonds ter spraKe zal worden gebracht. Indien dit voorstel wordt aangenomen, mag op goede redenen worden vertrouwd, dat alsnog een staking in de mijnindustrie zal wor den voorkomen. ting van dit beleid. Op tijdperken, zij, die de verantwoordelijkheid dragen, overtuigd zijn het onveranderlijk juiste richtsnoer te hebben gevonden, volgt re gelmatig een ommekeer in de denkbeel den, welke tot krasse koerswijziging noopt. Cultuurstelsel en de politiek van non-interventie in de buitengewesten le veren daarvoor de klassieke voorbeelden. Voor het heden leven wij nog onder de „ehtische" politiek. Is, zoo vraagt spr., ook haar periode voleindigd? Spr. beantwoordt die vraag bevesti gend. Tot die conclusie wordt hij geleid in de eerste plaats door een critisch onder zoek van Indië's positie vóór de intrede van de crisis. Reeds toen was het Indisch beleid psychologisch, technisch en finan cieel vastgeloopen. Psychologisch omdat de overheid ér onvoldoende in geslaagd was de volksgeest te grijpen; technisch omdat al te zeer gewerkt was naar westersche schablone; financieel, omdat Indië's kun nen op dit gebied ver is overschat. In de crisis ziet hij vooral een felle aan sporing tot wijziging van de tot nog toe gevolgde staatkundige richtlijnen. In dit verband behandelt spr. vervolgens de Japansche belangstelling voor Ned. In- dië en de daar te lande in Nederlandsche en Japansche richting werkende krachten. Ook hierin ligt z.i. een indicatie, welke tot heroriënteering in vorenbedoelde richting moet leiden. Wat deze richting moet kenmerken, vat spr. als volgt samen: 1. bewustheid van de geringe draag kracht der bevolking, van de beperktheid der middelen en als gevolg hiervan groo te soberheid en eenvoud in de geheele overheidsorganisatie; 2. speuren naar de eigen Indische be hoeften, een nauwgezet schiften van die nooden in verband met relatieve waarde van urgentie en beschikbare middelen en een toespitsen van de voorziening daarin op al de eigenaardige kenmerken van land en volk; 3. een systematisch streven naar con tact met de volkspsyche, naar autochtoon intermediair bij het invoeren van het nieuwe en naar het afmeten van een be vredigende mate van verantwoordelijk heid voor de autochtone krachten. Spr. meent te kunnen constateeren, dat meer dan een onderdeel hiervan door den dwang der tijdsomstandigheden reeds tot een begin van verwezenlijking komt, doch van een bewuste aanvaarding van dit nieuw bestek ziet hij nog geen blijken, veel eer schijnt het beleid in Indië tot wanho pig kappen aan alles over te gaan. Z.i. zal alleen een gewijzigde doelstel ling in het overzeesch beleid uitkomst kun nen brengen. De remedie zal van Neder land moeten uitgaan, waar zij eerst zal moeten worden aanvaard, alvorens door daartoe geëigende krachten, in Indië te kunnen worden doorgevoerd. Een mooi besluit van een waardige herdenking. De feestdag van den H.B.S.-directeur, den zeereerw. pater 8 de Goede is gister avond op waardige wjjze besloten met een plechtig Lof, opgedragen door den jubilaris met assistentie van de weleerw. paters P. Geise en W. Huihoven. Daarna vereenigden directeur, confraters, leeraren en leerlingen zich weer in de gymnastiek-tooneelzaal voor den feest avond die zeer zeker bij allen in den smaak is gevallen. Onder de genoodigden merkten we o.m. op den zeereerw. heer pastoor Th. M. Beu kers, prof. Pompen ai: Nijmegen, den heer W. Heydeman e.a. Zooals reeds in den morgen te bemer ken viel, is de weleerw. pater Zonderland de groote organisator en de ziel geweest van de feestelijkheden. Hy was de spil, waar heel het verloop der feestelijkheden om draaide. Pater Zonderland was overal: lei ding gevend bij het binnenkomen en het veriaten der zaal, als dirigent van het zang. koor, als dirigent ook en zelf meespelend in het strijkje, regie voerend bij het too- neelspeikortom pater Zonderland toonde zich overal thuis en heeft hiermede wel overduidelijk blijk gegeven van zijn organisatie-talent, dat de schijnbaar meest moeilijke vraagstukken bij een feestviering weet op te lossen. Dit meenden we te moeten zeggen alvo rens het slotverslag van de feestelijkheden te schrijven. De feestavond werd ingezet met een mu zieknummer van het gevarieerde strijkje, dat in een hoek van de zaai als het ware onder het groen der palmen schuil ging. Daarna een zangnummer „Woudgedach ten" van Fr. Abt, heel goed vertolkt met liefelijke solozangen. Dan kwamen de tooneelspelen voor het voetlicht. Opgevoerd werd „De universeele Erfgenaam", een klucht in drie bedrijven, naar het Fransch van Regnard. Een zeer geestig blijspel mogen we wel zeggen, waar in 'n rijke oom, die met van sterven wil weten, als het ware gedwongen wordt een testament te maken ten gunste van 'n ge trouwen neef en nog getrouwer knecht, waarmede voorkomen werd, dat verdere neven en nichten met de centen zouden gaan strijken. Er werd vlot gespeeld, in den beginne wat schroomvallig, doch later meer en meer ingeleefd Alle spelers nebben hun best ge daan, in 't bijzonder wel Boudewijn, die vier verschillende rollen te verwerken had en dit op uitnemende wijze deed. De oude oom, zijn neef en zijn bediende sloten zich daarbij zeer goed aan en 'n prima vertol king werd voorts gegeven door den hoog- geroemden professor van wereldbekend heid, die 'n zeer specifiek cachet in zijn ver tolking legde, welke te meer sprak, wijl later bleek, dat hij m plaats van de be roemdheid, waarvoor hij zich uitgaf, een geraffineerd oplichter was. Na de pauze, welke toen volgde,, kregen de aanwezigen 'n heel ander soort tooneel- spel te zien, gegeven door den goochelaar- illustionist prof. Davoia, weer niet een van de allelaagschen op zijn gebied, maar een illusionist, die wat in zijn mars heeft. Behalve de gewone goocheltrucjes, welke zonder nadere verklaring voor den door- snee-toeschouwer ook al niet te verklaren zijn, liet prof. Davoia zeer bijzondere gaven zien op het gebied der goochelkunst, daar aan toevoegend sterke staaltjes van ge- dachtenlezen en anti-spiritistische séance. 't Moge voldoende zijn hier te verklaren dat het optreden van prof. Davoia bjj jong en oud bewondering wekte en algemeene waardeering vond. Dankwoord van den jubilaris. Aan het slot van den avond het was inmiddels reeds elf uur geworden sprak pater de Goede een woord van dank. i In de eerste plaats deed spr. zulks ten aanzien van pastoor Beukers en de andere sprekers bij de morgenbijeenkomst voor hun goede wenschen. Spr. zeide vervolgens dezen dag met ge- mengde gevoelens te hebben zien naderen. Hij wist, dat daarvan een feest zou worden gemaakt. En als er één dag is, die hij dankbaar steeds herdenkt, dan is het de dag van zijn priesterwijding, omdat hem toen een macht is gegeven, welke geen schepsel werd ge- i geven buiten den priester. Spr. wist echter ook, dat allerlei lof en mooie getuigenissen zouden worden uitge sproken en daarvoor was hij een beetje huiverig. Want spr. vraagt zich zelf af, of hij wer kelijk met de macht,, welke hem gegeven is, gedaan heeft wat O. L. Heer van hem verwachtte. Toen spr. zijn werkkring aanvaardde, zag hij er wel eenigszins tegen op, doch later, toen hij de jongens beter leerde ken nen en toen hij zag wat er met de jongens te bereiken viel, heeft hij er vrede mee ge kregen en nu mocht hij zeggen, dankbaar te zijn, dat hij al zijj jaren bijna aan de jeugd neeft mogen wijden. Wanneer als antwoord op de vraag, of hij alles aan de jongens gegevens heeft wat O. L. Heer van hem verwachtte, zou be antwoord zijn met hetgeen deze dag heeft geboden, dan zou het gelukkig voor spr. zijn, doen het oordeel laat hij liever aan God over. Niettemin heeft deze dag hem toch ge leerd, dat het werk, dat hij verrichtte, ook werd aanvaard in den geest, zooals het be doeld werd. Dit heeft spr. ook geconstateerd uit de geschenken, de beide ambones in de kapel, welke voor hem meer beteekenen dan een verfraaiing van het Godshuis, omdat hij daarin ziet de eerbied voor de priesterlijke waardigheid, om van hier uit liet priester lijk woord tot het gehoor te doen door dringen. Als spr. voor dezen dag één wensch wilde uiten, dan té het wel deze, dat het pries terlijk gesproken woord moge doordringen tot hen, tot wie het gericht té. Zoo spr. verder mocht constateeren, dat de wetenschappelijke vorming aan de school goed té geweesi, voor de vraag, of ook de geestelijke vorming hetzelfde slem- pel dragen zal, is een oordeel nog wat vroeg. Dankbaar is spr. voor den steun, dien hij steeds van den staf van leeraren mocht ont vangen, omdat zij steeds werken in zijn geest. Naast wetenschappelijke voriming toch heeft de jeugd geestelijke vorming noo dig. Slechts wanneer de godsdienst een hart blijft doorgloeien, blijft dit hart werkelijk iets schoons en iets heerlijks. Wat eigenlijk het deel geweest té van spr. in den lof, die hem wordt toegezwaaid, zou hij moeilijk kunnen zeggen, maar dit staat vast, dat hij buitengewoon gelukkig is geweest in diegenen, die hem in zijn taak hebben bijgestaan. Aan priester- en leeken- leeraren bracht spr. daarvoor hartelijk dank, zonder hun medewerking toch zou het verkregen resultaat niet zijn bereikt. Ook voor het cadeau der reünisten dank te spr. hartelijk, maar bovenal was hij blij, dat zij in zoo grooten getale aanwezig wa ren. Daaruit erkende spr. waardeering voor den gegeven arbeid. Daarmede leverden zij het beste bewijs, dat zij de school niet heb ben vergeten en spr. hoopte, dat die band steeds zal blijven en gaf de verzekering, dat allen steeds welkom zullen zijn op de school. Verder bracht de jubilaris dank aan al degenen, die hadden medegewerkt om de zen dag tot een onvergetelijken te maken. Op de eerste plaats wilde spr. in dien dank betrekken pater Zonderland, die zich 'n uitstekend organisator betoonde, maar die ook alweer van anderen anfhankelijk was en dit voor 'n groot deel was van de leer lingen, die zelfs in de vacantie hun mede werking niet onthielden. Daarom bracht spr. ook den leerlingen dank voor hetgeen zij hebben te genieten gegeven door zang, muziek en tooneel. Tenslotte bracht spr. aan alle werkers en werksters, aan al degenen, die de versie ringen in de school aanbrachten of het ge bouw schoonmaakten, hartelijk dank. (Ap plaus). Hiermede kwam het einde van dezen mooien feestdag. Hedenmorgen hebben de H.B.S.-ers vrij af, vanavond zijn de ouders der leerlingen te gast in de H.B.S. Wij twijfelen er niet aan, of allen zullen zich amuseeren. HET 350-JARIG BESTAAN DER MARIA- CONGREGATIE. Heden is het de laatste dag van het tri duüm voor de Mariacongreganisten in de parochie van O. L. Vr. Hemelvaart en St. Joseph. Moge deze ais de beide vorige da gen een even schitterend verloop hebben. Zondagmorgen om half zeven algemeene H. Communie, waarbij natuurlijk geen en kele congreganist ontbreken mag. Zooals bekend, wordt Maandagavond de niet-kerkelijke feestelijke herdenking ge vierd in de Stadsgehoorzaal. Spreker op die bijeenkomst is prof. dr. Alphons Steger uit Heemstede. In de zaal zullen geluidsversterkers war den aangebracht, zoodat tot in de uiterste hoeken het gesprokene duidelijk verstaan baar zal zijn. Zoolang de voorraad strekt zullen in de zaal programma's verkrijgbaar zijn a 10 cent per stuk. BUZ. VRIJWILLIGE LANDSTORM. De schietoefeningen te Katwijk. De schietoefeningen te Katwijk van de Bijz. Vrijw. Landstorm zullen aanvangen op Zaterdag 11 Mei a.s. (dus niet op 4 Mei) op de banen te Katwijk. DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Opening van het Katholiek Paviljoen op de Brusselsche Wereldtentoonstelling (2de blad). Zal het Vaticaan protesteeren tegen de mishandeling der Rome-pelgrims aan de Duitsche grens (2de blad). Abt van Maria-Laach gearresteerd (2de blad). RussischFransch militair verdrag van wederzijdschen bijstand geteekend (2de blad). Verklaring van Macdonald in het La gerhuis (2de blad). Spaansche regeering treedt heden af (2de blad). 'Aardbeving in Armenië eischt 200 doo- den (Buitenl. Ber., 2de blad). BINNENLAND. De statuten van het Jeugdwerk in het Bisdom Haarlem. (3de blad). Bij een brand te Huisseti zijn twee kin deren omgekomen. (1ste blad). Arbeider te Rotterdam verongelukt on der een hijsch balken. (Gem. Ber., 4de blad). Kraandrijver te Amsterdam veronge lukt (Gem. Ber., 4de blad en 1ste blad). De dreigende staking in de Mijnen. (1ste blad). Noodlottige brand Twee kinderen omgekomen, de vader ernstig gewond. Uit Hutésen wordt gemeld: Kort voor middernacht is gisteravond een noodlotti ge brand uitgebroken in de woning van den kweeker A. de Haas, wonende in de buurtschap 't Zand. Het vuur greep zeer snel om zich heen. De bewoners, die allen reeds te ruste waren, moesten uit het huis vluchten, doch twee kinderen, jongetjes van elf en twee jaar, konden niet meer worden gered. Beiden zijn in de vlammen omgekomen. De vader en moeder der kinderen heb ben nog getracht, toen het huis reeds fel stond te branden, de beide kinderen, die op de bovenverdieping sliepen, te redden. Hierbij heeft de vrouw, A. de Haas-van Swaay, ernstige brandwonden opgeloopen. De vader trachtte nog bij de kinderen te komen, toen de brand reeds zoo ver om zich heen had gegrepen, dat, toen hij zich in de woning bevond, het dak instortte. De man werd ernstig gewond en moest per zieken auto naar het St. Elisabeth Gasthuis te Arnhem worden overgebracht. De vrouw té met de vijf overige geredde kinderen in de woning van haar moeder opgenomen. Het blusschingswerk heeft een groot deel van den nacht geduurd. De brandweer moest zich, wat het vuur zelf betreft, be perken tot het beschermen van de aan grenzende woning van den kweeker G. Scholten, welke eveneens dreigde af te branden. Van de woning van den kweeker de Haas is niets blijven staan. Hedenmorgen te vijf uur heeft men de lijkjes van de bei de kinderen geborgen. De oorzaak van den brand is qnbekend. De materieele schade wordt gedeeltelijk door verzekering gedekt. Hedenmorgen was de toestand van den heer de Haas gunstig. „Rood Wit". We herinneren nog even aan den feest avond Zondag a.s. in den foyer van de Stadsgehoorzaal, waar het uitstekende ca baret-ensemble, de Familie Hofmann, zal optreden. Kaarten zijn verkrijgbaar bij de bestuurs leden en, indien nog voorradig, 's avonds aan de zaaL

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1935 | | pagina 1