DINSDAG 30 APRIL 1935
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD. - PAG. 6
BUITENLAND
VAN HET VATICAAN.
ZAL HET VATICAAN PROTESTEEREN?
Tegen Duitsch verbod van katholieke
dagbladpers.
Men acht het waarschijnlijk, dat te Ber
lijn vanwege het Vaticaan stappen zullen
worden gedaan naar aanleiding van de
nieuwe Duitsche wet op de confessioneele
dagbladpers.
BELGIE.
DRANG NAAR STABIELE VALUTA'S.
Belgisch initiatief voor een conferentie.
De Belgische premier Van Zeeland moet
onlangs de belanghebbende mogendheden
hebben gepolst over het houden van een
internationale conferentie tot stabilisatie
der valuta's.
De betrokken landen zouden hierop gun
stig hebben geantwoord. Sommige zouden
echter als hun oordeel te kennen hebben
gegeven, dat men zulk een conferentie het
best tijdens den volgenden winter zal kun
nen houden.
DUITSCHLAND.
DE BISSCHOPPEN EN DE SCHOOL.
Brief tegen Baldnr von Schirach.
De Kerkvervolging woedt in Duitschland
met den dag erger. Met de belofte van den
Leider en Rijkskanselier, dat het Derde
Rijk zou worden opgebouwd op het posi
tieve Christendom, wordt in de werkelijk
heid de spot gedreven. Men vraagt zich
tenslotte af, kan of wil Hitier de aanvallen
op het Christendom niet verbieden? Hij
doet in elk geval niets!
De jeugd en de school zijn naar den aard
der zaak de grootste objecte zorgen voor
de Kerk. Het Duitsche episcopaat heeft
daarom besloten, in de week van 28 April-
5 Mei in geheel Duitschland een „Katho
lieke opvoedingsweek" te houden. Naar
aanleiding van deze week hebben de bis
schoppen van Duitschland gezamenlijk een
herderlijken brief gepubliceerd over de
school en de plichten der ouders, waarin
zij met buitengewoon ernstige woorden
wijzen op de opvoedingstaak der katho
lieke ouders. God zelf, zoo schrijven zij,
heeft de verantwoording voor de opgroei
ende jeugd op de ouders gelegd en geen
macht ter wereld heeft het recht. Kerk,
ouderhuis en opvoeders te verhinderen, de
plichten uit te voeren, die uit deze verant
woording voortvloeien.
Daarom hebben de ouders het heilige
recht en den zwaren plicht, te eischen, dat
de geest der school overeenkomt met den
geest van het christelijk gezin en der Ka
tholieke Kerk. Priesters en bisschoppen
stellen zich derhalve met heel him autori
teit achter den eisch: voor katholieke kin
deren de katholieke school en katholieke
opvoeders.
Dit heilig recht der ouders wordt niet
beveiligd door het houden van een paar
catechismussen tusschen de andere vakken
door. Wat beteekenen die paar uren, wan
neer in het overige onderwijs een geheel
andere geest op de kinderen zou inwerken
en zou vernietigen, wat in die uren werd
opgebouwd? De brief der bisschoppen
komt dan met alle kracht op voor de con
fessioneele scholen, die het mikpunt zijn
geworden der allerheftigste aanvallen.
Met verontwaardiging wijzen de bis
schoppen de bewering van de hand, dat
door de confessioneele school de confes
sioneele tweespalt blijft bestaan. De con
fessioneele strijd wordt heden ten dage
niet in het volk gedragen door de positief
geloovige christenen, maar het verschil op
confessioneel gebied wordt als voorwend
sel gebruikt, om op de meest ophitsende
wijze en met verkrachting van het geweten
zelf agitatie te voeren voor een nieuw ge
loof. Daardoor wordt nieuwe verdeeldheid
onder het volk gebracht.
Met grooten vrij moed wijzen de bis
schoppen ook de „tot vervelens toe" ge
hoorde bewering af, alsof het christelijk
geloof gevaarlijk zou zijn voor het „volk-
sche erfgoed". Religie en genade heiligen
alles, wat werkelijk echt is en waarde
heeft. Wie de erfenis der vaderen in de
kinderen behoedt, beschermt en adelt ook
de volksche erfenis der natie.
In het tweede deel stellen de bisschoppen
zich met heel hun autoriteit beschermend
voor de Katholieke Jeugdorganisaties,
want deze gemeenschappen vormen de
jonge menschen dikwijls nog dieper en
duurzamer dan de school. Het zou een
doorkruising van het opvoedingswerk van
het christelijk gezin zijn en een storing in
den groei der jeugd, wanneer hier een an-*
der opvoedingsbeginsel het laatste woord
zou hebben, een woord, dat niet van Chris
tus en niet dat der Katholieke Kerk is.
Onder dit opzicht bereidt het zoogenaam
de landjaar den bisschoppen de grootste
zorg.
Méér dan 30.000 kinderen in den ouder
dom van 1314 jaar worden zonder on
derscheid van confessie ter opvoeding in
tehuizen ondergebracht. Het doel daarvan
is uitdrukkelijk, de confessioneele schei
ding te overbruggen. De bisschoppen ver
langen daartegenover, dat, inplaats van de
verhoopte eendracht, niet religieuze on
verschilligheid of verwarring in de zielen
der kinderen worde aangericht. Dit gevaar
is klaarblijkelijk bij gezamenlijke opvoe
ding op jeugdigen leeftijd.
In den strijd om de Christelijke school
en opvoeding is de Katholieke Actie een
gewichtig hulpmiddel der Kerk. Wanneer
ooit, zoo moet thans het deelnemen der
Katholieke vaders aan de Apostolische
taak der Kerk op indrukwekkende wijze
geschieden, thans, nu de Kerk moet strij
den om de christelijke school en om de
opvoeding der kinderen in den geest van
het Katholieke geloof. Bisschoppen, pries
ters en volk moeten vereenigd staan en
blijven in gemeenzame zorg en, als het
moet zijn, in gemeenzamen strijd.
KARDINAAL FAULHABER TE
MÜNCHEN GEHULDIGD.
Bij de zegening van twee missie-vliegtuigen
Zondagmorgen kon men te Miinchen ge
tuige zijn van een merkwaardige geestdrift
toen kardinaal Faulhaber twee vliegtuigen
en 10 auto's inzegende. Deze vliegtuigen,
het „Vliegende Kruis" en de „St. Johannes"
alsmede de auto's zijn door de Roomsch-
Katholieken te Miinchen ten geschenke aan
geboden en bestemd voor dc katholieke
missie in West-Afrika. De inzegening had
op het Münchensche vliegveld plaats, aan
den ingang waarvan een klein houten al
taar was opgericht. De politie had speciale
maatregelen genomen en in overeenstem
ming hiermede waren slechts enkele hon
derden genoodigden op het vliegveld toe
gelaten.
Alle straten, die naar het vliegveld leid
den en het plein voor het vliegveld ston
den zwart van de rnenschen. Meer dan
15.000 mannen en vrouwen waren reeds zeer
vroeg verschenen om zich een goede plaats
te veroveren langs den weg, dien kardi
naal Faulhaber zou volgen en de plechtig
heid bij te wonen. Toen de kardinaal ver
scheen, gekleed in zijn purper en goud
ambts-gewaad, was het enthousiasme van
de menigte langs den weg zoo groot, dat de
politie moeite had den weg vrij te houden.
DE STRIJD IN DE EVANGELISCHE
KERK.
Een 30-tal predikanten in arrest.
De verscherpte actie tegen de predikan
ten der oppositioneele kerkelijke beweging,
welke werd ingeluid met de gevangenne
ming van vier predikanten in Hessen-Nasau
en er thans reeds toe geleid heeft, dat in
totaal ruim 30 predikanten in concentratie
kampen zijn opgesloten, wordt voortgezet.
Gedurende het afgeloopen weekend zijn
wederom verschillende predikanten gear
resteerd, speciaal zulke van wie de ge
heime staatspolitie aannam, dat zij inlich
tingen aan de buitenlandsche pers verstrek
ten over het optreden der regeering tegen
de kerk.
Dit optreden der Gestapo juist tegen pre
dikanten, die relaties onderhouden met de
pei-s, heeft onder de aanhangers der Belijden
de kerk groote onrust teweeg gebracht.
Hoewel men aannam, dat Hitler gezien de
moeilijkheden op het gebied der buitenland
sche politiek de kerkelyke kwestie voorloo-
pig zou laten rusten, vreest men thans in
Belijdeniskringen op grond van deze arres
taties, dat een hernieuwde actie op groote
schaal tegen de kerkelijke oppositie wordt
voorbereid en dat de regeering wil verhin
deren, dat hierover vroegtijdig berichten in
de kerkelijke of buitenlandsche bladen ver
schijnen.
REDEVOERINGEN VAN GöBBELS EN
HITLER OP 1 MEI.
De 1 Mei-viering te Berlijn, die om half
negen Duitsche tijd (7 50 Amst. tijd) begint,
wordt door alle Duitsche radiostations uit
gezonden. Tijdens de Detooging in den Lust-
garten, waarmee de viering aanvangt, zul
len Göbbels en Hitier het woord voeren.
Ook op de om 9.20 Amst. lijd beginnende
bijeenkomst in de Staatsopera houdt Göb
bels een rede. Om 11.20 Amst. tijd begint
de „Staatsakt" op het Tempelhof er Feld,
waar wederom Göbbels en Hitier spreken.
ZWITSERLAND.
DE AFFAIRE-JACOB.
Bern verlangt arbitrage.
De Zwitsersche gezant te Berlijn heeft
gisteren op het Duitsche ministerie van
Buitenlandsche Zaken het antwoord van
den Bondsraad overhandigd op de Duitsche
nota van 13 April inzake de ontvoering van
den Duitschen emigrant Jacob door Duit
sche agenten.
De Bondsraad stelt in deze nota vast, dat
hij na het onderzoek tot de conclusie is ge
komen, dat Jacob met medeweten en met
goedkeuring van de Duitsche autoriteiten
over de grens geleid is.
De Bondsraad neemt er kennis van, dat
de Duitsche regeering een schending van
de Zwitsersche souvereine rechten door
Duitsche autoriteiten besilist zou afkeuren,
dooh van meening blijft, dat in het geval-
Jacob door Duitsche instanties geen mede
werking is verleend.
De Bondsraad stelt vast, dat het bereiken
van overeenstemming langs den gewonen
diplomatieken weg reeds thans uitgesloten
schijnt
Echter moeten de omstandigheden, waar
onder de ontvoering plaats had, volkomen
onderzocht worden, opdat dit betreurens
waardige incident, dat de Bondsraad niet
onopgehelderd kan en mag laten, de be
staande vriendschappelijke betrekkingen
tusschen de beide landen niet nadeelig be
ïnvloedt. Daarom heeft de Bondsraad be
sloten, aldus besluit de Zwitsersche nota,
gebruik te maken van het Zwiitsersch-
Duitsche arbitrage-verdrag van 3 Decem
ber 1921 en de kwestie, overeenkomstig dit
verdrag, aan een arbitrage-commissie voor
te leggen.
Ook een ontvoering in Tsjeeho-Slowakije.
Twee Duitsch ers, die vermoedelijk agen
ten van de Gestapo waren, hebben te Zeles-
ruda aan de Beiersche grens een Duitscher,
die vermoedelijk naar Tsjecho-Slowakije
was gevlucht, ontvoerd.
ENGELAND.
TOCH TWAALF DUITSCHE
DUIKBOOTEN.
Verklaring van Simon in het Lagerhuis.
In het Britse he Lagerhuis is gistermiddag
de vraag gesteld of de Minister van Bui
tenlandsche Zaken er van in kennis was
gesteld, dat de Duitsche regeering instruc
ties had gegeven voor het op stapel zetten
van onderzeeërs en voor het heropenen van
de onderzeeërschooi in Kiel. De Minister
van Buitenlandsche Zaken, Sir John Simon,
antwoordde:
„De Duitsche regeering heeft medege
deeld, dat instructies zyn gegeven voor den
bouw van 12 onderzeeërs van 250 ton elk.
De aangelegenheid wordt op het oogenblik
bestudeerd. Inzake de onderzeeërschool te
Kiel is geen dergelijke officieele mededee-
ling gedaan.
Een afgevaardigde stelde daarop de
vraag, of de minister van Buitenlandsche
Zaken de noodige stappen had gedaan om
deze verdere schending van het verdrag
van Versailles ter kennis te brengen van
den Volkenbond en men voornemens was
de vlootbesprekingen tusschen Duitschland
en Groot-Brittannië te doen plaats vinden.
Sir John Simon antwoordde:
„Ik heb reeds gezegd, dat wij de aange
legenheid met den ernst onderzoeken dien
zij zonder twijfel verdient. Ik zou echter
gaarne willen, dat vandaag geen verderen
aandrang werd uitgeoefend op het geven
van een uitvoeriger antwoord".
De conservatieve afgevaardigde kapt.
MacDonald wees er op, dat niet alleen de
school te Kiel was heropend, maar dat ook
vroege Duitsche duikboot-officieren waren
opgeroepen.
Sir John Simon herhaalde, dat hierover
geen officieele mededeeling was gedaan. De
afgevaardigde Thorne vroeg, of Sir John
Simon thans niet van meening was, dat
Iiitler hem bij zijn Berlijnsche besprekin
gen niet de geheele waarheid gezegd heeft.
Afgevaardigde Herbert vroeg: „Is de te ken.
nan gegeven bedoeling van de Duitsche
regeering opnieuw onderzeeërs te bouwen
niet een verder bewijs er voor, dat de Duit
sche herbewapening in hoofdzaak tegen
Groot-Brittannië gericht is?"
De conservatief Adam verklaarde: „Wil
Sir John Simon trachten voor het te laat
is, met de mogendheden van Stresa en zoo
mogelijk met Rusland tot overeenstemming
te komen over maatreglen, welke kunnen
worden genomen om deze eenzijdige en
gevaarlijke verdragschending tot staan te
brengen?"
De minister van Buitenlandsche Zaken
liet deze verdere vragen onbeantwoord.
SPANJE.
NAAR EEN OPLOSSING DER
POLITIEKE MOEILIJKHEDEN?
Rechtsche regeeringsblok wordt hersteld.
Naar Reuter uit zeer goede bron ver
neemt, zijn Lerroux, Gil Robles, Martinez
de Velasco en Melguades Alvarez, respec
tievelijk leiders van de radicalen, de katho
lieke volksactie, de agrariërs en de conser
vatieve republikeinen, het eens geworden
over de noodzakelijkheid, he<t rechtsche re
geeringsblok te herstellen, dat vóór de ka
binetscrisis van 29 Maart bestond.
BUITENLANDSCHE BERICHTEN
DE „SATAN IIT' IS VERGAAN.
Tijdens een zwaren storm, is het kleine
zeilbootje „Satan Hl, waarmede een Oos
tenrijker, kapitein Ernst Gruenfeld en zijn
metgezel W Temmel een reis om de we
reld trachtten te maken, koort van het eiland
Sandvip in de Qolf van Bengalen vergaan,
waarbij Temmel is verdronken.
Kapitein Gruenfeld werd, na ruim zes ki
lometer in de richting van Sandvip te heb
ben gezwommen, door een passeerend
stoomschip opgepikt en naar Chittagong
teruggebracht, waar hij met twee gebroken
ribben in het ziekenhuis werd opgenomen.
De onfortuinlijke wereldreiziger was
reeds vroeger in 1931 ni. alleen met zijn
jacht „Satan F', eens van Weenen vertrok
ken voor een wereldreis. In Augustus 1933
kwam hij in Burma aan, doch zijn jacht
zonk tijdens een storm ter hoogte van Ran
goon.
Hierdoor niet ontmoedigd kocht hij de
„Satan II", die hem naar Batavia bracht,
waar Temmel zich bij hem voegde.
Te Batavia kocht hij de „Satan 111", die
thans nabij Sandvip is vergaan.
Kapitein Gruenfeld is alles kwijt, zijn
geld, zijn geweer en andere persoonlijke
bezttingen. Hij heeft thans niet meer dan
enkele kleed ingstukken, die de politie hem
gegeven heeft.
TRAGISCHE DOOD VAN GOUDKONING.
Op tragische wijze is Canada's goud-ko
ning, Stanlislas Lisko, die eigenaar was van
verschillende goudmijnen, om het leven
gekomen.
Lisko, een pool van geboorte, die reeds
langen tijd in Canada woonde, was met een
vliegtuig opgestegen, om in de streken ten
Noorden van Qubec, waar zich goud in den
bodem zou bevinden een onderzoek in te
stellen.
Tengevolge van een sneeuwstorm, moest
het vliegtuig echter midden op het Matchi-
maniton-meer een noodlanding maken en
toen men na eenige uren den tocht weder
wilde voortzetten, bleek het onmogelijk
den motor o.p gang te brengen.
De luchtreizigers sloegen een tent op,
teneinde zich op een langdurig verblijf ter
plaatse voor te bereiden. Lisko besloot ech
ter er alleen op uit te trekken, om hulp te
gaan halen. Hij keerde evenwel niet terug
en eenigen tijd later vonden zijn reisgenoo-
ten zijn lijk. Waarschijnlijk is hij door ver
moeidheid overmand en op het ijs in slaap
gevallen, cn aldus van koude omgekomen.
Het slachtoffer laat een vrouw met twee
dochters achter.
NOODLOTTIGE JACHTPARTIJ IN
ZUID-AFRIKA.
Lord Hyde, de 28-jarige zoon van den
gouverneur-generaal van Zuid-Afrika lord
Clarendon, is tijdens de jacht door een
schot uit zijn eigen geweer doodelijk ge
troffen en in de armen van zijn vader over
leden.
Lord Clarendon en zijn gasten waren tij
dens een bezoek aan Kimberley uitgenoo-
digd deel te nemen aan een jacht op spring-
bokken. Plotseling werd een schot gehoord,
gevolgd door een schreeuw, alle jagers
snelden naar de plaats, vanwaar de kreet
had weerklonken en vonden er lord Hyde.
De zwaar-gewonde fluisterde: „Het was een
ongeluk, ik liet mijn geweer vallen". Na
deze woorden verloor hij het bewustzijn.
Een der gasten, dr. Compton, verrichtte een
spoed-operatie, wat echter niet mocht ba
ten en in de armen van zijn vader gaf de
jonge lord Hyde den geest. Men vermoedt,
dat lord Hyde in de verte een springbok
zag en toen zijn veldkijker wilde gebrui
ken. Bij die armbeweging moet de riem van
het geweer om den trekker zijn geslagen
met het noodlottig gevolgd, dat het schot
afging.
Lord Hyde is op 6 Mei 1906 geboren en
werd ten doop gehouden door koning
George, die toen nog prins van Wales was.
In 1932 trouwde hij met lady Mary Glyn,
een dochter van lord Wolverton, waarbij bij
wijze van groote uitzondering werd toege
staan, dat de huwelijksvoltrekking plaats
vond voor het hoog-altaar van de Westmin
ster abdy. Li 1933 werd een zoon géboren,
van wien de koning eveneens peet is.
MOORDENAAR VAN ACHT
GEESTELIJKEN GEARRESTEERD.
Te Oviedo is de politie op het spoor ge
komen van een geheime vergadering van
sociaal-democratische, communistische en
anarchistische elementen.
Onder de talrijke gearresteerden bevindt
zich ook een October-revolutionnair, wien
de vermoording van acht geestelijken ten
laste wordt gelegd.
Vv-
SE
Z22_
EEN AANSLAG GEPLEEGD OP SNEL
TREIN BRUSSEL—ANTWERPEN.
Zondagavond is een aanslag gepleegd op
den electrischen sneltrein BrusselAntwer
pen, die om 20.39 van Antwerpen vertrok
ken was.
Op 23 ICM. van Brussel werd de trein,
die toen ca. 100 K.M. snelheid had, door een
hevigen schok tot stilstand gebracht. Men
dacht aan een technische storing van den
motorwagen en er werden onmiddellijk
maatregelen genomen om den tot staan
gebrachten trein door den volgenden tot
Mechelen te laten slepen.
Bij nader onderzoek bleek echter, dat het
voorste gedeelte van den electrischen trein
met een zwaar voorwerp op'de spoorlyn in
botsing moet zijn gekomen. Er werden
stukken beton en ijzer gevonden, die op de
lyn moeten zijn geplaatst, met de bedoe
ling een ongeluk te veroorzaken.
De trein was zeer goed bezet doch de rei
zigers waren zich niet bewust van het
groote gevaar, waaraan zij waren ontsnapt.
De politie heeft belangrijke aanwijzingen
gevonden, die naar het spoor van de daders
zouden kunnen leiden.
EEN VERMAARD RELIGIEUSS
OVERLEDEN.
Op 80-jarigen leeftijd is te Ladysmith
(Natal) overleden „Moeder Maria der En
gelen", die bij de belegering van Lady
smith in den Boerenoorlog groote bekend
heid heeft verworven.
Geboren in Bretagne, Frankrijk, was zij
in 1893 by de Augustijner Orde in Natal ge
komen, en in 1895 werd zij naar Ladysmith
gezonden, voor de oprichting van het kloos
ter aldaar. Tijdens de belegering van de
stad in 18991900 verwierf zuster Maria
bekendheid bij duizenden soldaten en haar
groote toewijding en opoffering in het be
lang van het garnizoen zijn door de vetera
nen uit dien tijd niet vergeten. Toen het
klooster werd gebombardeerd, moest Moe
der Maria dit met haar helpsters verlaten
om haar intrek te nemen in het kamp te
Intombi. Daar werkte zij in linnen tenten
en onder buitengewoon moeilijke omstan
digheden. Duizenden soldaten en burgers
heeft zij toen verpleegd. Tijdens de herden
king van het einde der belegering op 2
Maart jd., brachten alle veteranen een spe
ciaal bezoek aan het klooster, waar zy
door Moeder Maria werden ontvangen. In
de 40 jaren, dat zij te Ladysmith heeft ge
woond, ontving zij bezoek van vele vorste
lijke personen. De prins van Wales bracht
haar nog in 1925 een bezoek en de hertog
van Kent verleden jaar.
OUDE VROUW VERMOORD TE
UNTERHABERBERG.
De plaatselijke brandweer te Koenings-
berg werd Zondagochtend naar Unterhaber-
berg geroepen voor een brand in een woon
huis. Tot hun ontzetting troffen de man
schappen bij het binnendringen van de wo
ning de 64-jarige weduwe F ink dood op
bed aan.
Het bed was blijkbaar in brand gestoken.
Men ondervroeg in verband hiermede het
19-jarig dienstmeisje, Charlotte Klein, die
vertelde, dat ze de weduwe nog om 7 uur
het ontbijt had gebracht. Daarna was ze op
de fiets naar huis gegaan.
Uit het onderzoek van de crimineele po
litie bleek, dat deze verklaringen niet juist
konden zyn.
De oude vrouw had in het geheel niet
ontbeten, doph moest reeds, voordat het
dienstmeisje de woning had verlaten, ver
moord zijn.
Toen men het meisje dit mededeelde, ver
klaarde ze tenslotte, dat zijzelf op herhaald
aandringen van de oude vrouw, haar werk
geefster had vermoord.
Naar deze verklaring wordt op het oogen
blik een nader onderzoek ingesteld.
Eén litertje maar; ik rfld
alleen maar naar de straf
gevangenis en heb vier
jaartjes te goed. (Le Rire)
DE LUCHTROQVEStS VAN H0ITIKA.
291. Verbazend, wat slingerde dat schip! Eerst ging net
zoo kalm, maar nu leek het wel, of het steeds sneller ging
varen. En wat werd het koudOpeens zag Piet appelen
over het dek rollen, steeds meer appelenverbazend,
wat een boel appelen., en wonderlijk genoeg, die bleven
allemaal net voor Piet liggen en hoopten zich daar op.
292. Ach ja, ze zouden immers appels gaan halen in Rio.
Rio de los.de rest wist hij niet meer, maar er kwamen nog
altijd meer appelen over het dek rollen. Gek, zooals ze die
zoomaar opeens in volle zee wisten uit te storten. Het leek
wel of hij droomde. Hij ging er eens op zijn gemak bij zit
ten en keek tegen de berg appels op.
